دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام(ص) با تکیه برحکمت، موعظه و مجادله احسن با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 145
چکیده:
پایان نامه حاضر تحت عنوان «بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام (ص) با تکیه بر حکمت، موعظه و مجادله احسن» با توجه به آیات قرآن کریم و روایات معصومین (علیهم السلام) و دیگر منابع از کتب معتبر اسلامی به بررسی عمده ترین شیوه های دعوت رسول اکرم (ص) پرداخته است.نوشتار حاضر در پنج فصل و هر فصل مشتمل بر بخشهای مجزا به بررسی مفهوم حکمت ، موعظه و مجادله احسن ، جلوه ها ،مصادیق ، تأویل و اهداف آنها ازمنظر قرآن و روایات معصومین می پردازد. روش تبلیغی انبیاء و خصوصاً رسول اکرم (ص) بهترین و نافذترین روشهای ارائه شده به جامعه بشری بوده است که بر اساس دعوت خلق به معرفت و عبادت پروردگار با «حکمت و موعظه حسنه و مجادله احسن» بوده است.حکمت که لازمه هدایت است بر اساس کتاب الله و مصلحت وقت ، که بنا به دلایل و برهان صورت می پذیرد و در واقع موجب معرفت و تفقه در دین است که به اطاعت خدا و رسول و ائمه اطهار (علیهم السلام) می انجامد و منظور از موعظه حسنه همان نصایح مشفقانه مشتمل بر وعد و وعید الهی است و منظور از مجادله احسن استفاده از مقدمات درست در جهت اقناع ومجاب کردن مشرکان و کفار و مخالفان و نهایتاً دعوت ایشان به اسلام و حقیقت می باشد. واژه های کلیدی : حکمت ، حکم ، موعظه ، موعظه حسنه ، جدال ، مجادله احسن
«مقدمه»
اَلحَمُدللِه الذَّی هَدانا لِهذا وَ ما کُنا لِنَهتَدی لَولا اَن هَدانا اَللهُ (ستایش خدای را که ما را بدین [راه] هدایت نمود ، و اگر خدا ما را راهبری نمی کرد ما خود هدایت نمی یافتیم). حمد و سپاس خدای را که به عنوان خالق «ماسوی الله» هر موجودی را در راه سعادت خودش تا نهایت کمالش راهنمایی کرده و فرموده : «رَبُنّا الَذی اَعطی کُلَ شَیءٍ خَلقه ثُمَّ هَدی».(پرودگار ما کسی است که هر چیزی را خلقتی که در خور اوست داده ، سپس آن را هدایت فرموده است).و هیچ موجودی را از قائده به کمال رسیدن مستثنی نکرده و انسان را که اشرف مخلوقات دانسته ، کمال و سعادت عظمی عنایت فرموده و به سوی آن هدایت کرده است.و عقل را راهنما به سوی کمال و منشا شکوه و سربلندی انسان قرار داده است. اما از آنجایی که سعادت و کمال انسان منحصر به سعادت مادی نمی باشد ، بلکه جهان معنا هر دو جهان را شامل می گردد به همین خاطر خداوند متعال اول عقل آفرینش یعنی حضرت محمد (ص) را به عنوان نبوت برگزید و او را به بندگانش حجت قرار داد : «حُجَهُ اَللهِ عَلَی العِبادِ النَبِّیُ و الحُجَه فیما بَینَ العِبادِ وَ بَینَ اَللهِ اَلعَقلُ» .(حجت خداوند بر بندگان پیامبر است و حجت میان بندگان و خدا عقل است).و آن حضرت را خلیفه خود بر روی زمین قرار داد تا راهنما و هدایت گر خلق به سوی او باشد و ایشان بشارت دهنده و ترساننده نیکان و بدان قرار داد تا حجت را بر مردم تمام گرداند. «رُسُلاً مُبَشرینَ وَ مُنذرینَ لِئَلا یَکونَ لِلناسِ عَلَی اللهِ حُجَه بَعدَ الرُسُلِ وَ کانَ اَللهُ عَزیزاً حَکیماً» .(پیامبرانی که بشارت گر و هشدار دهنده بودند، تا برای مردم ، پس از (فرستادن) پیامبران ، در مقابل خدا (بهانه) و حجتی نباشد و خداوند توانا و حکیم است.) بنابراین همچنان که بدون نبوت غافله بشریت به هدفی که از آفرینش او در نظر بوده است نمی رسد، تبیین احکام و مقررات الهی توسط راهبران غیر معصوم نیز راه به جایی نخواهد برد و موجب گمراهی خواهد شد و این نیازمند به دلایل عقلی و نقلی محکم می باشد. در این رساله تحت عنوان « بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام (ص) با تکیه بر حکمت ، موعظه و مجادله احسن» با استفاده از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین به بررسی شیوه های دعوت رسول اکرم (ص) پرداخته و پس از بررسی و تحلیل نظرات مختلف ، نظریه مختار بیان گردیده است.و به اندازه بضاعت اندک ، قطره ای ناچیز از این دریای بیکران چشیده و به نکات زیر دست یافتم که : «حکمت» نوری افاضه ای از سوی خداوند است به کسانی که از نیروی عقل خود بتوانند درست استفاده نمایند ، عطا خواهد شد و در سایه آن به حقایق معلومات و درجاتی از کمال می رسند. و موعظه یکی از راه های دعوت و جلب قلوب شمرده می شود که پیامبر اسلام (ص) برای جذب افرادی که دارای احساسات و عواطف جوشان و بیداری عمومی بودند از موعظه بهره می برد و خداوند متعال برای اینکه پیامبرش را اسوه اهل استدلال قرار دهد، به او ابلاغ فرمود که استدلال محض ، همه جا سودمند نیست ،بلکه علاوه بر آن ، از موعظه برای دعوت دیگران استفاده نماید.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه 1
فصل اول : کلیات
1 – 1 – اهداف و انگیزه موضوع 6
1 – 2 – سؤالات تحقیق 6
1 – 3 – پیشینۀ تحقیق 7
1 – 4 – روش تحقیق 8
1 – 5 – ساختار و محدوده تحقیق 8
فصل دوم : مفهوم حکمت ، موعظه ، جدل و کاربرد آنها در قرآن کریم به عنوان شیوه دعوت پیامبر اسلام (ص)
2 – 1 – معانی لغوی و اصطلاحی حکمت ، موعظه ، جدل 10
2 – 1 – 1 – معنی لغوی و اصطلاحی حکمت 10
2 – 1 – 2 – معنی لغوی و اصطلاحی موعظه 13
2 – 1 – 3 - معنی لغوی و اصطلاحی جدل 14
2 – 2 – کاربرد تعابیر مربوط به حکمت ، موعظه ، جدل در قرآن کریم 15
2 – 2 – 1 – کاربرد تعبیر حکمت 15
2 – 2 – 2 – کاربرد تعبیر موعظه 17
2 – 2 – 3 – کاربرد تعبیر جدل 18
2-3 شیوه های پیامبران در ابلاغ پیام الهی در قرآن کریم 18
2-3-1 شیوه دعوت پیامبر اسلام (ص) 19
2-3-2 تبیین و تفسیر «حکمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن» در آیه 125 از سوره نحل 23
فصل سوم : جلوه های حکمت الهی از منظر قرآن و روایات معصومین
3 – 1 – اهمیت حکمت از نظر اعتقادی در قرآن و روایات 28
3 – 1 – 1 – حکمت و توحید 28
3 – 1 – 2 – حکمت و نفی از شرک 31
3 – 2 – حکمت در نبوت و شریعت 33
3 – 2 – 1 – حکمت الهی ، هدف بعثت انبیاء 33
3 – 2 – 2 – حکمت الهی ، اخذ و میثاق با پیامبران 36
3 – 3 – اعطای حکمت بر صالحین در قرآن کریم 37
3 – 3 – 1 – لقمان حکیم 37
3 – 3 – 1 – 1 – برگزیده هایی از سخنان حکمت آمیز لقمان 39
3 – 3 – 2 – حکمت حضرت داود ( ع ) 41
3 – 3 – 2 – 1 – آزمون داود ( ع ) 43
3 – 3 – 2 – 2 – سخن خداوند با داود ( ع ) و گزیده ای از سخنان آن حضرت 45
3 – 3 – 3 – حضرت عیسی ( ع ) 47
3 – 3 – 3 – 1 – برگزیده ای از حکمت ها و مواعظ عیسی ( ع ) 49
3 – 3 – 4 – حضرت یحیی ( ع ) 49
3 – 3 – 5 – حضرت موسی ( ع ) 51
3 – 4 – بررسی حکمت بر پیامبر ( ص ) مبنی بر اعطای فضل بر او و خاندانش « علیهم السلام » 52
3 – 5 – حکمت و نزول قرآن 55
3 – 6 – حکمت و معاد 58
3 – 7 – حکمت و بی رغبتی به دنیا در قرآن کریم 60
3 – 8 – حکمت و تواضع 62
3 – 9 – تأویل حکمت در قرآن و روایات 64
3 – 9 – 1 – حکمت حقیقی ، معرفت به اولیاء و ائمه معصومین ( علیهم السلام ) 64
3 – 9 – 2 – ائمه معصومین ، وارثان علم و حکمت الهی 67
3 – 9 – 3 – ائمه معصومین ، معادن حکمت الهی 70
3 – 9 – 4 – ائمه معصومین ، مستودع حکمت الهی 71
3 – 9 – 5 – ائمه معصومین ، دعوت کننده به خداوند با حکمت 73
3-10- نتیجه گیری بحث 74
فصل چهارم : جلوه های موعظه از منظر قرآن و روایات معصومین
4 – 1 – مفهوم و اهمیت موعظه 78
4 – 2 – موعظه در قرآن کریم 80
4 – 3 – موعظۀ اخلاقی 84
4 – 4 – موعظه نفسانی 85
4 – 5 – موعظه پذیری و تکبر 86
4 – 6 – تأثیر گذاری موعظه 88
4 – 6- 1 – شروط موعظه و وعظ 90
4 – 7 – آداب موعظه کردن 93
4 – 8 – اقسام موعظه 94
4 – 8 – 1 – موعظه ناپسند ( ناآگاهانه و شیطانی ) 94
4 – 8 – 2- موعظه حسنه 95
4 – 9 – تفاوت موعظه و حکمت 98
4 – 10 – تأویل موعظه حسنه در قرآن و روایات معصومین 99
4– 10 – 1 – نصیحت در زیارت جامعه کبیره 103
4 – 11 – نتیجه گیری بحث 104
فصل پنجم : جلوه های مجادله از منظر قرآن و روایات معصومین
5 – 1 – مفهوم مجادله 108
5 – 2 – انواع مجادله در قرآن و روایات معصومین 109
5 – 2 – 1 – مجادلۀ اَحسن 109
5 – 2 – 1 – 1 – مجادله اَحسن در قرآن کریم 109
5 – 2 – 1 – 2 – مجادله اَحسن در روایات 112
5 – 2 – 2 – مجادلۀ غیر اَحسن 114
5 – 2 – 3 – مجادلۀ عالمانه 117
5 – 2 – 4 – مجادلۀ جاهلانه 119
5 – 3 – مجادلۀ اَحسن پیامبران الهی 120
5 – 3 – 1 – مجادلۀ انبیاء الهی از دیدگاه قرآن کریم 120
5-4- جلوه های مجادلۀ اَحسن رسول اکرم ( ص ) از دیدگاه قرآن کریم 122
5 – 4 – 1 – احتجاج آن حضرت در برخورد با یهودیان 122
5 – 4 – 1 – 1 – احتجاج در مورد پسر خدا بودن عزیز پیامبر به زعم یهودیان 122
5 – 4 – 2 – احتجاج آن حضرت در برخورد با مسیحیان 124
5 – 4 – 2 – 1 – احتجاج در مورد شفای جوان بیمار 124
5 – 4 – 2 -2 - احتجاج در مورد مقیاسۀ معجزۀ عیسی ( ع ) با معجزه پیامبر(ص) 124
5 – 4 – 2 – 3- پاسخ پیامبر (ص) به مسیحیان در مورد عیسی (ع) و دعوت آنان به مباهله 125
5 – 4 – 3 – احتجاج آن حضرت در برخورد با مشرکین و ملحدین 127
5 – 4 –3 – 1 – احتجاج در شبهۀ حلول الهی در هیاکل و صور 127
5 – 4 – 3 –2 – احتجاج در شبهه تعیین و انتخاب پیامبر الهی 128
5 - 5 – فطری بودن گفتگوی جدلی 129
5 - 6 – زمینه های مجادلۀ غیر احسن ( باطل ) 132
5 -7 – اهداف مجادله 135
5- 8 – نتیجه گیری بحث 137
نتیجه گیری کلی 139
منابع و ماخذ 142
چکیده انگلیسی
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام(ص) با تکیه برحکمت، موعظه و مجادله احسن