• پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش برنامه ریزی حمل و نقل با عنوان: ارزیابی اقتصادی و فنی و راه اندازی قطار سریع السیر در مسیر تهران - زنجان
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
• فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) و شامل 198 صفحه (براساس فهرست)
فصول پایان نامه:
این پایان نامه شامل ده فصل با عناوین:
فصل اول: مقدمه
فصل دوم: سرعت در راه آهن و راهآهن سریع السیر
فصل سوم: بررسی روسازی خطوط آهن برای کاربرد در قطارهای سریع
فصل چهارم: موانع موجود دردستیابی به سرعت های بالا در راه آهن
فصل پنجم: ضرورت برقی کردن خطوط راهآهن
فصل ششم: آشنایی با سیستم Tilting و معرفی قطارهای سریع السیر دنیا
فصل هفتم: نیاز دنیا به استفاده از قطارهای سریع السیر و نگاهی به بزرگترین طرحهای سریع السیر دنیا
فصل هشتم: نگاهی به راه آهن سریع السیر ژاپن و استفاده از تجربیات آنها
فصل نهم: طرح راهآهن سریعالسیر تهران ـ زنجان
فصل دهم: نتیجهگیری
مقدمه:
پس از جنگ جهانی دوم، صنعت راه آهن در اکثر نقاط دنیا با بی اقبالی روبرو شد. از دلایل عمده عدم رشد این صنعت در سالهای اولیه پس از جنگ رشد سریع صنایع اتومبیل سازی بود. در ایران نیز صنعت نوپای راه آهن پس از شهریور 1320 با آهنگ رشد بسیار کندی مواجه شد. هر چند در دهه 1960 و پس از آن راه آهن در کشورهای صنعتی با رشد تکنیک، تقاضا و قابلیت رقابت با گونههای دیگر حمل و نقلی روبرو گردید و توانست با تغییر در شکل اداره، بهره برداری و به گونه ای فعال و کارا در امر جابجایی کالا و مسافر ایفاء نماید. اما معهذا در ایران این رشد بسیار بطئی بود. برای مثال در سالهای بین 1350 تا 1357 علیرغم شرایط خوب اقتصادی تنها 60 کیلومتر بر طول راه راه آهن ایران افزوده شده و این در حالی بود که برتری قطار در حمل کالا در مسافتهای طولانی و گستردگی کشور ما توجیه مناسبی برای رشد این صنعت میباشد.
در برنامه پنج ساله اول جمهوری اسلامی رشد سالانه 12.3% در حمل بار و 8% در جابجایی مسافر مدنظر بوده است اما در اولین سال برنامه (سال 1368)، کاهش حمل بار به میزان 4% و افزایش حمل مسافر به میزان 5% را شاهد بودهایم. بدیهی است نیل به اهداف دو برنامه تغییر و تحول در سیستم های فنی و اداری و به کارگیری تکنولوژی جدید را میطلبد.
حقیقت آن است که سیستم فعلی خط آهن سیستمی فعال (به نسبت توان بالقواه آن) می باشد. بیش از 85 درصد از سهم ارزش افزوده بخش حمل و نقل متعلق به حمل و نقل جادهای است و از طرف دیگر در حمل و نقل جادهای نسبت سرمایه به محصول در مقایسه با کل اقتصاد و بخشهای دیگر پایین تر است که این امر نشان دهنده سرعت بازگشت سرمایه در حمل و نقل جادهای میباشد. تغییر دیگر این مسئله عملکرد ضعیف راه آهن است.
این ضعف علاوه بر آن که راه آهن را متکی به حمایتهای پیاپی دولت در جهت بقای خویش نموده مجموعه حمل و نقل را نیز تحت تأثیر قرار داده است. زیرا در پیوست شماره یک لایحه برنامه پنج ساله اول آمده است که:
سیستم متناسب حمل و نقل از جمله عوامل فیزیکی عمده توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی است و از نظر ایجاد اشتغال نیز از بخشهای مهم اقتصادی تلقی میشود. در چهل سال اخیر حمل و نقل از توسعه کافی برخوردار نبوده و سهم ارزش افزوده این بخش در تولید ناخالص ملی از سطح نازل 6 درصد تجاوز نکرده است (این نسبت در کشورهای کم توسعه یافته 5 درصد و در کشورهای پیشرفته ترین بین 12 تا 18 درصد است.
تمامی مسایل بالا تنها یک روی سکه است و بیانگر آن است که عدم توجه به این ساختار فرسوده باعث عدم امکان رقابت این صنعت با سایر گونههای حمل و نقل میگردد هم از اینرو است که افزایش کارایی شبکه راه آهن و گسترش آن به منظور افزایش سهم آن در حمل و نقل کالا و مسافر از طریق نو کردن شبکه، دو خطه کردن مسیرهای پر تردد، توسعه شبکه و اصلاحات موضعی با تأکید بر استفاده از راه آهن برقی جزو اهداف استراتژیک برنامه بوده است.
اما روی دیگر سکه آن است که رشد سریع جمعیت از طرفی و رشد اقتصادی از طرف دیگر افزایش تقاضای جابجایی مسافر و کالا را در پی دارد و عدم توجه به وسایل حمل و نقل انبوه و عمومی مسافر و کالا باعث ایجاد مشکلات عدیدهای در آینده نزدیک خواهد شد. مشکلاتی که هم اکنون در حمل کالا از مبادی ورودی کشور و نیز در جابجایی مسافر در بعضی از کریدورها مشاهده میشود.
فراهم نمودن امکانات مناسب جهت حمل و نقل کار و مسافر یکی از عمدهترین اهداف توسعه ملی بلکه از اصلی ترین پیش نیازهای تحقق امر توسعه است. تأکید بر بکارگیری وسایل حمل و نقل انبوه و عمومی مسافر از موارد ذکر شده در این اهداف است. واضح است که حمل و نقل انبوه و عمومی مسافر و کالا و گسترش شبکه و تجهیزات حمل و نقل زمینی سریع مسافر جز با راه آهن سریع السیر امکان پذیر نیست.
بررسی همه جانبه تغییر در ساختار راه آهن از عهده این سطور خارج است اما آنچه با بضاعت موجود به نظر ممکن آمد بررسی امکان استفاده از تکنولوژی برتر در جهت ارتقاء سطح سرویس دهی قطارها در یک مسیر است. در دهههای اخیر خطوط آهن در دنیا مرتباً در جهت تقلیل هزینههای نگهداری مورد بررسی و تحقیق قرار گرفتهاند و تغییراتی در مهندسی خط (ریلها، پابندهای الاستیک تراورسها و بالاست) به جهت امکان کاربرد این خطوط در قطارهای سریع انجام شده است. از طرفی آنچنان که در فصول بعد خواهد آمد افزایش سرعت قطار به گونهای که اولاً بتواند با سایر گونههای حمل و نقل رقابت نماید و ثانیاً کارایی اقتصادی نیز داشته باشد ما را به سمت استفاده از قطارهای برقی سوق میدهد.
اما استفاده از قطارهای سریع (ولاجرم استفاده از قطارهای الکتریکی) نیاز به سرمایه گذاری دارد و سرمایه گذاری توجیه اقتصادی آنرا در مقایسه با گونههای دیگر حمل و نقل (قطارهای دیزل، حمل و نقل جاده ای و هوایی) میطلبید.
یکی از خطراتی که همواره پروژههایی از این دست را تهدید میکند نگرش محدودی است که ارزیابی مزایا و هزینهها را نه در سطح کشوری بلکه در سطح یک سازمان و یا وزارتخانه بخصوص و صرفاً از جهت سود و زیان و عملکرد مالی آن موسسه در نظر میگیرد. در این خصوص در بررسی استراتژی راه آهن در کشورهای در حال توسعه تصریح شده است که: اعمال معیارهای مالی در رابطه با انتخاب و برآورد پروژهها امری است طبیعی زیرا که مدیریتها در رابطه با تأثیر پروژهها بر جریان نقدی بودجههایشان در کوتاه مدت و دراز مدت و حساب سود و زیان و ترازنامههای سالانه ذینفع و حساس هستند چرا که عملکرد مدیریتها از این طریق قضاوت میشود. مع الوصف ارزیابی مالی صرف در مورد طرحهای راه آهن کافی نبوده و این طرحها باید در رابطه با ارزش اقتصادی منافع و هزینههایی که در مقایسه با سایر گزینههای بلافصل دیگر تولید میکنند بررسی شود.
در یک بررسی دقیق اقتصادی حتماً باید گزینههای موازی بررسی و مقایسه شوند. عدم بررسی گزینههای موازی و صرفاً مقایسه قطارهای دیزل با قطارهای برقی نه یک بررسی اقتصادی که حداکثر یک نوع بهینه یابی است. بعلاوه مزایا و هزینههای مربوط به مقایسه اقتصادی طرحهای حمل و نقل محدود به دفاتر سود و زیان مؤسسات ذیربط نبوده و از آن فراتر میرود. بعنوان مثال صرفه جویی در وقت مصرف کننده کاهش مسایل ناشی از آلودگی صدا و آلودگی هوا به خصوص در نواحی شهری و در تونلها، کنترل سوانح را نیز شامل میشود.
در این رساله ابتدا وضعیت حمل و نقل سریع در جهان ارائه شده و سپس به مطالعه مهندسی خط جهت استفاده در قطارهای برقی سریع و نیز بررسی لکوموتیوهای مختلف پرداخته میشود و تحولات اخیر در این زمینه بیان میگردد سپس کاربرد قطارهای سریع در یک مسیر خاص بررسی میگردد.
تاریخچه قطارهای سریع السیر
اولین شبکه راه آهن سریع السیر دنیا کار خود را در ژاپن در سال 1964 میلادی با قطارهای شینکانسن بین توکیو - اوزاکا کار خود را آغاز کرد. طول این خط 515 کیلومتر بوده است و در این مسیر سرعتهای تجاری بالای 210km/h بدست آمده این محور شهرهای بزرگ و متوسط زیادی را بهم متصل مینماید. همچنین 45 درصد جمعیت ژاپن در این منطقه ساکن بوده و 70 درصد تولید ناخالص ملی(GNP) دراین محور تولید میگردد.
تلاش برای رسیدن به سرعتهای بالا در راهآهن پدیدهای جدید نیست. اولین بار در سال 1825 درکشور انگلستان با استفاده از قطار بخاری سرعت 47km/h به ثبت رسید. بعد از آن درسال 1846 درکشور فرانسه بوسیله قطار بخاری با سرعت 120km/h رکورد جدیدی به ثبت رسید و این روند ادامه پیدا کرده تا امروز رکورد این سرعتها از مرز 500 کیلومتری بر ساعت گذشته. مثلاً قطار مغناطیسی در طی سالهای اخیر به رکورد 552km/h رسید است اما قطار الکتریکی دارای رکورد سرعت 515.3km/h در فرانسه است.
اما بعد از ظهور قطارهای سریع السیر در سال1964 در ژاپن، دراروپا عصر قطارهای سریع السیر با قطارهای فرانسوی در آلمانی آغاز شد. درسال 1983، فرانسه اولین خط جدید خود را برای TG (قطار سریع السیر)، بین پاریس - لیون احداث نمود. فعالیت قطارهای بین شهری(ICE) از سال 1971 شروع شد. سرعت قطارهای (ICE) ، از سال 1991 بالغ بر 250 کیلومتر بر ساعت میباشد و خدمات رفاهی بالایی را نیز به مسافرین ارائه میدهد و امروزه این سرعت با نسل جدید قطارهای ICE3 آلمان به 280km/h رسیده است. امروزه با توجه به این نکته که درسالهای اخیر، راه آهن نسبت به جاده، بخش اعظم بازار حمل و نقل کالا را از دست داده، نیاز به احداث خطوط جدید سریع السیر برای قطارهای سریع السیر بسیار محسوس است. درسال 1970، در جامعه اروپا، حدود 28 درصد کالا و 10 درصد مسافر توسط قطار جا به جا میشد. دراواسط دهه 90 این میزان به 15 درصد برای کالا و 6 درصد برای مسافر کاهش یافته است. اما درسال 2000 با ایجاد یک شبکه ریلی اروپایی برای قطارهای سریع السیر به وسعت 35 هزار کیلومتر، این روند دوباره معکوس شده است.
در حال حاضر غیر از کشورهای فرانسه، ژاپن، آلمان، انگلستان، ایتالیا، سوئد، اسپانیا، بلژیک، هلند، استرالیا، کانادا، آمریکا، کره، چین، روسیه کشورهایی همچون تایلند، سنگاپور، ترکیه و تایوان و ... درصدد دستیابی به این تکنولوژی هستند.
______________________________
** توجه: خواهشمندیم در صورت هرگونه مشکل در روند خرید و دریافت فایل از طریق بخش پشتیبانی در سایت مشکل خود را گزارش دهید. **
** توجه: در صورت مشکل در باز شدن فایل PDF ، نام فایل را به انگلیسی Rename کنید. **
** درخواست پایان نامه:
با ارسال عنوان پایان نامه درخواستی خود به ایمیل civil.sellfile.ir@gmail.com پس از قرار گرفتن پایان نامه در سایت به راحتی اقدام به خرید و دریافت پایان نامه مورد نظر خود نمایید. **
ارزیابی اقتصادی و فنی و راه اندازی قطار سریع السیر در مسیر تهران - زنجان