فرمت فایل: word
تعداد صفحه:88
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی
پایان نامه جهت دریافت درجه دکتری داروسازی
موضوع:
بررسی متابولیسم داروی نوسکاپین در سلولهای مجزای کبد موش
فهرست مطالب
بخش اول: مقدمه
مقدمه
۱-۱- اوپیوییدها
۱-۱-۱- تاریخچه
۱-۱-۲- آلکالوییدهای تریاک
۱-۱-۳- پپتیدهای اوپیویید درون زاد
۱-۱-۴- آثار اوپیوییدها بر اعضای مختلف
۱-۱-۵- مصارف بالینی اوپیوییدها
۱-۲- متابولیسم
۱-۲-۱- تاریخچه
۱-۲-۲- کلیات متابولیسم
۱-۲-۳- مکان های متابولیسم داروها
۱-۲-۴- عوامل تعیین کننده سرعت تغییر شکل زیستی
۱-۲-۵- تکنیک های تجربی بررسی متابولیسم
۱-۲-۶- کاربرد و اهمیت بررسی متابولیسم
۱-۳- جداسازی سلولهای کبد
۱-۴- روش های مطالعه شده برای شناسایی و اندازه گیری نوسکاپین و متابولیت هایش
۱-۵- کلیاتی درباره کروماتوگرافی و HPLC
1-5-1- تاریخچه
۱-۵-۲- اساس کروماتوگرافی
۱-۵-۳- فازهای متحرک و ساکن در کروماتوگرافی مایع
۱-۵-۴- کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا
۱-۵-۵- اساس دستگاه HPLC
1-6- نوسکاپین
۱-۶-۱- برخی اثرات نوسکاپین
۱-۶-۲- فارماکوکینتیک نوسکاپین
۱-۶-۳- مروری بر روند متابولیسم نوسکاپین
بخش دوم: روشها و مواد
۲-۱- اهداف مطالعه
۲-۲- دستگاه ها و وسایل
۲-۳- مواد
۲-۴- تهیه بافرهای پرفیوژن
۲-۴-۱- محلول Stock بافر هنکس با غلظت ۱۰ برابر
۲-۴-۲- محلول Stock بافر کربس- هنزلیت با غلظت ۲ برابر
۲-۴-۳- بافر هنکس یک
۲-۴-۴- بافر هنکس دو
۲-۴-۵- بافر کربس آلبومین
۲-۴-۶- بافر کربس- هپس
۲-۵- تهیه محلول کلاژن و کوت کردن پلیت ۶خانه
۲-۶- محیط کشت
۲-۶-۱- مراحل تهیه محیط کشت: (۱:۱) DMEM, F12
2-7- سرم جنین گاو (FBS)
2-8- کیت استریل پرفیوژن
۲-۹- تهیه هپاتوسیت های تازه
۲-۹-۱- نگهداری سلولهای به دست آمده از کبد موش
۲-۹-۲- بررسی حیات سلولی و نحوه اثر دادن دارو روی سلولهای جدا شده از کبد موش
۲-۹-۳- تهیه نمونه برای انجام آنالیز
۲-۱۰- روش سنتز مکونین (۶ و ۷- دی متوکسی فتالید)
۲-۱۱- دلایل انتخاب HPLC
2-11-1- مشخصات دستگاه HPLC
2-11-2- انواع روش های HPLC آزمایش شده
۲-۱۱-۳- روش تهیه بافر ۱۰X استات با ۴ pH=
2-11-4- روش تهیه بافر فسفات سدیم Mm 25 با ۵/۴ pH=
2-12- استخراج متابولیت از ادرار انسان
بخش سوم: نتایج
۳-۱- جداسازی سلولهای کبد
۳-۲- سنتز مکونین
۳-۳- روش کروماتوگرافی با کارکرد عالی (HPLC)
بخش چهارم: بحث و نتیجه گیری
۴-۱- جداسازی سلول های کبد موش
۴-۲- روش کروماتوگرافی با کارکرد عالی (HPLC)
4-3- متابولیسم نوسکاپین
۴-۴- متابولیسم نوسکاپین در ادرار انسان
خلاصه انگلیسی
منابع
چکیده پایان نامه
اطلاع از مسیرهای متابولیسم دارو نقش مهمی در درک سمیت دارو دارد. این اطلاعات می توانند در طراحی داروهای جدید و روشن کردن مکانیسم سرطان زایی ترکیبات شیمیایی به کار روند. از
این رو یافتن روشی مناسب برای بررسی متابولیسم داروها گام مهمی در جهت رسیدن به دیگر اطلاعات با ارزش در مورد داروها است. متابولیسم نوسکاپین در ادرار انسان، خرگوش و موش صحرایی بررسی شده است. طبق نتایج به دست آمده از این مطالعات نوسکاپین از دو مسیر o- دمتیلاسیون و شکسته شدن پیوند C1-9متابولیزه می شود و مکونین به عنوان محصول عمده متابولیسم آن شناخته شده است. در این تحقیق متابولیسم نوسکاپین توسط یک روش ex vivo، سلولهای جدا شده کبدی، مورد بررسی قرار گرفت این روش از چند جنبه دارای اهمیت است: این روش حد واسط مناسبی بین روشهای قبلی مانند آنزیم های حل شده، فراکسیون ارگان جدا شده و مطالعه مستقیم روی حیوان کامل است. این سلولها خصوصیات لازم بافت دست نخورده مانند نفوذپذیری غشا را دارا هستند از این رو در بسیاری از مطالعات بیوشیمیایی به کار می روند.
در این تحقیق سلولهای کبد موش صحرایی طی یک فرآیند دقیق جدا شدند و زنده بودن آنها با آزمایش منع تریپان آبی %۱/۰ و مشاهده میکروسکوپی سلولها تأیید شد. شناسایی استاندارد داروی نوسکاپین و متابولیت اصلی آن، مکونین توسط روش HPLC صورت گرفت. اگر چه استانداردهای نوسکاپین و متابولیت اصلی آن در محلولهای Spike شده مشاهده شدند اما این روش قادر به شناسایی متابولیت ها در عصاره سلولی نبود. به نظر می رسد که افزایش حساسیت روش به مشاهده همزمان نوسکاپین و متابولیت ها کمک کند.
مقدمه:
متابولیسم یکی از مراحل مهم فارکوکینتیک داروها است. مطالعه در مورد متابولیسم داروها برای دستیابی به اطلاعاتی در مورد سمیت داروها و مکانیسم اثر آنها مفید است. روش های مختلفی برای بررسی متابولیسم وجود دارند که عبارتند از: خوراندن ترکیبات به حیوانات در حالت عادی یا با کانول در راههای صفراوی و مطالعه و جستجوی متابولیت های دارو در مایعات بیولوژیک مانند خون، ادرار، و … ، مطالعات آنزیمی بر روی برشهای بافتی، هموژنه ها و اجزای سلولی. مطالعه روی حیوان دارای مشکلاتی است بنابراین در این مطالعه از سوسپانسیون سلولهای جدا شده کبدی استفاده شده است. این روش علاوه بر بررسی متابولیسم در سایر مطالعات بیوشیمیایی از جمله مطالعه روی گلوکونئوژنز، گلیکولیز، سنتز پروتئین، لیپید، اسیدهای چرب و اوره، انتقالات غشاء و … نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
1-1- اوپیوییدها
۱-۱-۱- تاریخچه
کلمه اوپیویید برای همه مشتقات طبیعی و نیمه صناعی آلکالوییدی تریاک، داروهای مشابه صناعی و شبه اوپیوییدی که فعالیت آنها با آنتاگونیست اوپیوییدی، نالوکسان مهار می شود و همچنین چندین پپتید درون زاد که با چندین زیر گونه از گیرنده های اوپیویید تعامل می کنند، استفاده می شود.
این مواد سالهاست به عنوان ضددرد، نشاط آور و ضد اسهال کاربرد دارند. اوپیوییدها از تریاک استخراج می شوند. تریاک ترشحات خشک شده کپسول نارس گیاه خشخاش با نام علمی Papaver somniferum است و آلکالوییدهای زیادی دارد که مسئول اثرات فارماکولوژیک آن هستند. مورفین یکی از آنها است. شواهدی در دست است که از حدود ۶۰۰۰ سال قبل در مصر باستان، یونان و روم قدیم از گیاه خشخاش استفاده شده است. این گیاه دارای دو محصول اصلی است، دانه های خشخاش که بدون مورفین و دارای روغن قابل مصرف اندو دیگری تریاک که دارای شهرت خطرناک و رعب آور است. دانه های خشخاش بعد از رسیدن دارای هیچ ماده خطرناکی نیستند و قابل خوردن یا مصارف دیگر هستند (۱و۲).
در سال ۱۸۰۳ داروشناس آلمانی سرتورنور (Serturner) با جدا ساختن یک ماده قلیایی فعال خالص از تریاک، فارماکولوژی مدرن این داروها را پایه گذاری نمود. در تاریخ داروسازی، این اولین باری بود که از یک ماده طبیعی مشتقی با قدرت اثر استاندارد جدا می شد. سرتورنور با الهام از نام الهه رویاهای یونانی Morpheus نام مورفین را به این ترکیب جدید داد. استخراج صنعتی مورفین برای اولین بار در سال ۱۹۲۸ با دستگاههایی که توسط فردی به نام جانوس کابای Janos kabay تکامل یافته بود، عمل شد (۲و۳).
۱-۱-۲- آلکالوییدهای تریاک
بیش از ۴۰ آلکالویید مختلف از تریاک و عصاره آن به دست آمده است. بعضی از این آلکالوییدها ترکیبات تغییر یافته آلکالوییدهای اصلی که به طور طبیعی در گیاه موجودند، می باشد. آلکالوییدهای اصلی تریاک دو دسته اند:
الف) فنانترن ها: مورفین (%۲۱-%۴)، کدئین (%۵/۲-%۸/۰)، تبائین (%۲-%۵/۰)
ب) بنزیل ایزوکینولین ها: نوسکاپین (%۸-%۴)، پاپاورین (%۵/۲-%۵/۰)، نارسئین (%۲-%۱/۰) (شکل ۱-۱).
تریاک همچنین محتوی ۳ تا ۵ درصد اسیدمکونیک است که به حال آزاد یا ترکیب با مورفین، کدئین یا سایر آلکالوییدها دیده می شود. اسیدمکونیک به صورت منشور کریستالیزه شده در آب و الکل محلول است و با کلرور فریک تولید رنگ قرمز می کند. این رنگ در اثر افزودن اسید کلریدریک تغییر نمی کند. از آنجا که اسیدمکونیک فقط در تریاک وجود دارد، می توان از این آزمایش جهت تجسس تریاک استفاده نمود (۲).
۱-۱-۴- آثار اوپیوییدها بر اعضای مختلف
۱) بی دردی: اوپیوییدها قوی ترین داروهای موجود برای تسکین درد هستند.
آلگونیست های قوی (یعنی آنهایی که بالاترین میزان تأثیر ضد دردی را دارند) عبارتند از مورفین، متادون، مپردین و فنتانیل. کدئین، هیدروکدون و اکسی کدون آگونیست های ضعیف تا متوسط هستند. پروپوکسی فن یک داروی آگونیست بسیار ضعیف است.
۲) آرام بخشی و سرخوشی: این اثرات مرکزی ممکن است در دوزهای پایین که برای حداکثر بی دردی لازمند، رخ دهند. بعضی از بیماران دچار خماری (dysphoria)
می شوند. در دوزهای بالاتر، این داروها ممکن است سبب تیرگی شعور شده و اثرات تخدیری (narcosis) داشته باشند.
۳) تضعیف تنفسی: اعمال اوپیوییدها در مدولا سبب مهار مرکز تنفسی می شود که با کاهش پاسخ دهی به تغییرات دی اکسیدکربن همراه است. افزایش PCO2 ممکن است سبب اتساع عروق مغزی، افزایش جریان خون مغز و افزایش فشار داخل جمجمه شود.
۴) اعمال ضدسرفه ای: سرکوب رفلکس سرفه با مکانیسم های ناشناخته، اساس استفاده بالینی اوپیوییدها به عنوان ضدسرفه است.
۵) تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ بر اثر فعال شدن مرکز شیمیایی استفراغ (CTZ) ایجاد می شود و با حرکت افزایش می یابد.
۶) اثرات معده ای روده ای: این داروها از طریق کاهش پریستالتیزم روده ای موجب یبوست می شوند که به خاطر تأثیر روی گیرنده های اوپیویید در سیستم عصبی روده است. این عمل قوی اساس استفاده از این داروها به عنوان عوامل ضد اسهال است.
۷) عضلات صاف: اوپیوییدها موجب انقباض عضله صاف مجاری صفراوی می شوند (که می تواند تولید کولیک صفراوی کند)، تونوس اسفنگستر میزراه و مثانه را افزایش دهند، و کاهش در تونوس رحم ایجاد می کنند که ممکن است سبب طولانی شدن زایمان شود.
۸) تنگی مردمک (میوزیس): انقباض مردمک اثر مشخصه همه اوپیوییدهاست به جز مپریدین که تأثیر مهار کننده موسکارینی دارد.
۱-۱-۵- مصارف بالینی اوپیوییدها
۱) بی دردی: این داروها برای درمان درد نسبتا” متوسط تا شدید به کار می روند. در شرایط حاد، آگونیست های قوی معمولا” به صورت تزریقی تجویز می شوند. بی دردی طولانی مدت که عوارض جانبی آن قدری کمتر است، می تواند با تزریق اپی دورال بعضی از داروهای آگونیستی قوی (مثل مورفین) حاصل شود. فنتانیل از راه پوستی برای تأثیر ضددرد استفاده شده است. برای درد با شدت متوسط و در شرایط مزمن آگونیست های متوسط از راه خوراکی تجویز می شوند.
پایان نامه دکتری بررسی متابولیسم داروی نوسکاپین در سلولهای مجزای کبد موش