
سالها است که در این مقطع از سال و فصل کاری بورس که سهامداران مترصد دریافت بازده یکسال سرمایهگذاری در بازار و دریافت سود نقدی سهام خود هستند، کارشناسان توصیهای را ارائه میکنند که داوری و ارزیابی آن نیازمند رویکرد استدلالی است.
کارشناسان مالی نه فقط در بازار سهام ایران، بلکه در بسیاری از بازارهای در حال توسعه، پیشنهاد میکنند که شرکتها سود زیادی میان سهامداران تقسیم نکنند. امسال نیز مدیرعامل شرکت بورس پیشنهاد مشابهی را به طور رسانهای به شرکت ارائه کرده است.
سهامداران میتوانند از زاویه دید خود به ارزیابی این گفتار بپردازند. این پیشنهاد منتقدان و موافقان زیادی دارند. منتقدان این گفتار بر این نظر تاکید میکنند که سهامداران طی یکسال گذشته به طور دائمی با کاهش ارزش سهام روبهرو بودهاند و نتوانستند سود درخور توجهی از سرمایه خود دریافت کنند. ارزش سهمهای آنها افزایش نیافته و آنها با کاهش ارزش دارایی مالی خود (Capital Loos) روبهرو بودهاند. بنابراین آنها بعد از یکسال باید سود نقدی (dividend) سرمایهگذاری خود را آنگونه دریافت کنند که بتوانند بخشی از زیان یا بازده انتظاری خود را جبران کنند.
برخی این دیدگاه، را متعلق به سهامداران خرد میدانند. در حالی که اینگونه نیست. دارندگان این دیدگاه میگویند: «سهام ما نه تنها سودآور نبوده، بلکه دارایی مالیمان بیش از نرخ تورم نیز کاهش ارزش داشته است، بنابراین با توجه به افزایش قیمت تمامشده سهم، شرکتها باید درصد تقسیم سود خود را تا حداکثر افزایش دهند».
در مقابل این دیدگاه موافقان کاهش تقسیم سود نقدی قرار دارند. غالب آنها دارای نگاه بلندمدتی هستند و الزاما هم سرمایهگذاران نهادی نیستند. آنها بر این عقیدهاند که شرکت نباید سود زیادی تقسیم کند، چرا که تقسیم سود بالا، آسیب جدی به سهم، ساختار سرمایه شرکت و درنهایت بازار وارد میسازد.
دومین استدلال آنها این است که وقتی سود سهم بالا تقسیم می شود، الزاما سودی دست سهامدار را نمیگیرد، چرا که بعد از برپایی مجمع و بازگشایی نماد، سهم به همان میزان تقسیم سود، کاهش ارزش را تجربه میکند. بنابراین دارایی مالی سهامدار با کاهش ارزش روبهرو میشود.
دومین استدلال مخالفان تقسیم سود نقدی زیاد این است که بعد از تقسیم سود نقدی سهامداران به سرعت سود خود را دریافت نمیکنند. بسیاری از شرکتها طبق قانون تجارت در پایان دوره هشت ماه فرصت زمانی تعیین شده، سود سهامدار را میپردازند، که در این صورت به دلیل ارزش زمانی پول و رشد نرخ تورم سود دریافتی با کاهش ارزش روبهرو بوده و هزینه فرصت سهامدار در انتظار دریافت پول و در اختیار گرفتن منابع، افزایش یافته است.
حسابداری سود شرکت و سود حسابرسی شده شرکت ها