یک ساختمان صنعتی مدرن ممکن است به شکلهای مختلف و با مصالح گوناگون ساخته شود. شاید کارآمدترینمصالح فولاد سازه ای باشد. یک اسکلت فولادی را که با استفاده از مقاطع فولادی نورد گرم شده (شامل مقاطع قوطی) یا مقاطع فولادی نورد سرد شده ساخته و جدارهای آن بوسیله آجر چینی یا صفحات و ورقها پوشانده شود، می توان تقریباً به هر شکل دلخواهی طراحی کردف تا شرایط ویژه یک کاربری صنعتی خاص را برآورده سازد.
الف- کلیات ساختمان
باید یک ساختمان را همیشه به عنوان یک سازه کامل بررسی کرد و قسمتهای مختلف آن را نمی توان جدا از هم تصور نمود. مثلاً، اگر چه پوششهایی برای حفاظت در برابر هوای خارج نصب می شوند، اما این واقعیت قابل توجه است که نصب این پوششها به اسکلت سازه ای نیروهایی را بر اسکلت وارد می کند و در عین حال موجب افزایش سختی سیستم سازه ای می گردد. اکنون جنبه های گوناگون سازه ساختمان را بررسی می کنیم.
ب- فضای بیرونی
همواره باید ساختمان را چنان طراحی کرد که با محیط اطرافش هماهنگ بوده و از جلوه ای زیبا برخوردار باشد و بخوبی با همه قسمتهایی که بخاطر موقعیت ویژه ساختمان به آن مربوطند، همساز باشد.اگر ساختمان در ناحیه ای در معرض زمین لرزه یا طوفانهای شدید باشد ، در انتخاب سازه ساختمان و طراحی پوششها باید دقت کافی داشت و همچنین نشست لحتمالی یا شرایط غیر معمول زمین را باید در نظر گرفت.
یک عامل مهم دیگر ، مساله دسترسی است. اگر تسهیلات دسترسی مناسب در ساختمان پیش بینی نشده باشد ، هزینه ای که در حین ساخت مصرف می شود و نیز هزینه های بعدی آن ، بسیار زیاد خواهند بود. همه این عوامل می توانند در نوع ساخنمان مورد نیاز، نوع سازه آن و مبنای طراحی سازه موثر باشند.
ج- فضای درونی
مسلماً مهمترین عاملی که بر فضای درونی تاثیر می گذارد ، آن فرایند صنعتی است که قرار است در داخل ساختمان انجام گیرد. مثلاً اگر خطوط مونتاژ یا تسمه نقاله در ساختمان نصب شوند، محل مناسب تکیه گاههای داخلی را باید تعیین کرد. اگر جانمایی بخشهای مختلف کارخانه از قبل قابل پیش بینی نیست در نظر گرفتن تعداد تکیه گاه داخلی تغیرات بعدی را آسانتر می کند. بطور کلی می توان گفت، هر چند تعداد تکیه گاههای داخلی کمتر باشد ، هزینه اولیه بیشتر می شود، اما این افزایش هزینه ، به اندازه هزینه برداشتن یا جابجا کردن ستونهای نامناسب نخواهد بود.مساله تسهیلات جابجایی مکانیکی پیش از این نیز مطرح شد اما در اینجا نیز باید تاکید کرد که این عامل بر جانمایی فضای درونی تاثیر عمده ای دارد.
درهایی که برای وارد کردن مواد اولیه و خارج کردن محصولات بکار می روند نیز ممکن است بر انتخاب نوع ساختمان موثر باشد. عامل مهم دیگری که باید در نظر گرفت ، مساله نگهداری کارخانه است. اگر فرایند صنعتی می بایست تا حد امکان از گرد و غبار بدور باشد ، ساختمان باید براحتی قابل شست و شوی بوده و لبه ها و طاقچه های آن که امکان نشستن گرد و غبار روی آنها وجود دارد در کمترین تعداد ممکن باشند، قابل توجه است که در کارخانه های مدرن که در آنها عایق بندی گرمایی وجود دارد و خوردگی مساله ساز نبوده و رنگ آمیزی تنها برای زیبایی بیشتر انجام می شود. مگر اینکه فرایندی که در ساختمان در حال جریان است ، هوای داخل ساختمان را « خورنده» کند.
از مطالب بالا چنین نتیجه می شود که گزینه نهایی برای فضا و نوع ساختمان ، همیشه براساس هزینه های اولیه انتخاب نمی شود و ارزانترین راه ، همیشه بهترین راه نیست.
د- ملزومات سازه ای
هدف نهایی از ایجاد یک ساختمان صنعتی ، تامین فضایی است که امکان انجام یک فرایند معین در آن فراهم آید، بدون اینکه اجزاء آن مورد نظر باشند. اما ساختمان باید بتواند بارهای پوششها، سرویسها ، تجهیزات جابجایی ابزار و قطعات را تحمل کرده و این بارها را به پی منتقل کند.
از نظر منطقی این یک حقیقت پذیرفته شده است که ، هر چه مسیری که بار باید طی کند تا به پی برسد ، کوتاهتر باشد، سازه ارزانتر خواهد بود.
اما همیشه نمی توان کاری کرد تا بارها مستقیماً به پی ها منتقل شوند بنابراین ، هدف یک مهندس باید این باشد که اسکلت ساختمان را چنان برگزیند که طول مسیر انتقال بار کوتاهتر شود بارهای قائم (مرده و زنده ) معمولا مساله ساز نیستند اما بارهای افقی ناشی از باد یا عوامل دیگر مشکلاتی را ایجاد می کنند.
درباره بارهای نوع اول ، باید تا آنجا که سایر عوامل اجازه می دهند ، از تکیه گاههای قائم استفاده کرد. حذف یک ستون قائم و افزودن اعضای افقی قوی نر بجای آن همیشه افزایش هزینه ها را دنبال دارد.
بارهای افقی را باید هر جا که ممکن است بوسیله بادبندها به پی منتقل کرد و پی ها باید آنقدر جرم داشته باشند که از واژگون شدن سازه تحت بدترین ترکیب بارها جلوگیری کنند. مناسب ترین نوع پی باید با توجه به این نکته و نیز شرایط زمین منطقه انتخاب شود.
* سقف بارهای ناشی از پوشش سقف را لاپه ها تحمل می کنند که لاپه ها نیز خود بر تیرهای سقف متکی هستند هر یک از دو انتهای تیر سقف ، هر جا که ممکن باشد، بر یک ستون قرار می گیرد تیرها را می تواند در دو طرف بر ستون قرار داد که بخاطر حذف ستونهای میانی در طول دهانه ، تعدادی تیر فرعی و تیر اصلی در این بین اضافه می شوند این تیرها محل اتکای قابهای میانی بوده و بارهای قائم را از طریق عملکرد خمشی و برشی به ستونها منتقل می کنند.
بارها جانبی وارد بر ساختمان معمولاً از طریق خمش و برش، بوسیله ستونهایی منتقل می شوند که قابهای سقفی بر آنها متکی هستند.
* دیوارهای کناری ساختمان :
ریلهای نصب شده در دیوارهای کناری ساختمان که به ستونها متصل می شوند ، بار پوششها را تحمل کرده و اطمینان بیشتری را نیز جهت انتقال بارهای قائم و افقی وارد بر ستونهای کناری فراهم می کنند.
* دروازه ها(دیوارهای ورودی و خروجی ):
بار پوشش دروازه ها بوسیله ریلهایی که تیرهای دروازه و ستونهای گوشه ای را به هم وصل می کنند ، تحمل می شوند.بارهای افقی وارد بر دروازه همچنین از طریق بادبندهای مخصوص آنها به وجوه کناری و میانی منتقل می شوند.
شامل 54 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود پروژه تخصصی ساختمانهای صنعتی