برخی از اصطلاحات فرش
آب نما
حوضی وسیع و کم عمق که در معماری ایران جایگاهی خاص داشته و در جلوی ساختمان واقع می گردد . به گونه ای عام به جوی نهر آب که در اطراف ساختمان و محوطة باغ قرار می گیرند نیز اطلاق می شود . در طراحی نقوش قالی استفاده از طرح آب نما که با طرح پرندگاه و ماهی ها نیز تلفیق شده متداول است . برخی از پژوهشگران بر این باورند که این طرح انعکاسی از اعتقاد باستانی ایرانیان به پردیس یا فردوس آسمانی است .
آق نقیش
نقشی از قالی های ترکمن که مرکب از قلاب هایی تو در تو است و لوزی هایی درمیان دارد . تصویر دارد .
آویز ( نقش )
آنچه را که به عنوان زیینت به چلچراغ آویزان است . در طراحی قالی عناصر تزیینی را گویند که از میان قوس محراب یا قندیل ها آویزان است . آویزان به شکل های گوناگون طراحی می شود .
آیناگل ( نقشمایه )
نقشمایه آینه با استفاده از هشت ضلعی بوجود آمده و این نقش به وسیلة طایفه یموت در قالی های ترکمن یافته می شود . نام دیگر این نقش جودال گل است .
ادغام
نقوش یک بخش از قالی به بخش دیگر آن وارد شده و پس از گردش تسخیری ، مجدداً به محل اصلی خود باز گردد ، عمل ادغام انجام شده است . در حقیقت دو بخش از قالی را در هم ادغام کرده و به یکدیگر متصل نموده است .
اشکالی
نقشی از قالی که باترکیبی از اشکال سادة هندسی به وجود آمده است . این اشکال می توانند نمایانگر اشکال انسان ، حیوان ، درختان و گیاهان نیز باشند یا اشکال سادة هندسی را همراهی نمایند . این نقوش معمولاً در میان بافندگان ایلات و عشایر که ذهنی باف هستند رایج است که بازتابی از اشکال پیرامون بافنده بوده که برقالی منتقل شده است .
افشان
طرحی از قالی که شاخه ها ، برگ ها ، گل ها به عنوان نقش و نگار در زمینة قالی پراکنده شده اند .
از نقش مایه های اصلی این طرح گل های شاه عباسی ، شکوفه ها و ریزه گل هایی است که به صورت به هم پیوسته متن قالی را پوشانده اند. ازطرح های افشان می توان به این موارداشاره نمود: افشان ختایی – افشان شکسته – افشان شاخه پیچ
اقتباسی
طرحی از قالی که بخشی از آن بر اساس خصوصیات سایر طرح های ایرانی یاملل دیگر شکل گرفته باشد . به عنوان مثال استفاده از قندیل و گلدان در طرح های محرابی اقتباسی است از طرح معروف آناتولی . هم چنین به کارگیری نقوش قفقازی در طرح قالی نیز اقتباسی است از طرح ها و نقوش قالی های قفقازی.
انتقالی
روشی در تکثیر نقوش در سطح . در این روش نقش واگیره بدون هیچ گونه چرخش یا انعکاس عیناً به نقطة دیگر منتقل شده و تکثیر نقش یا بافت آن با تکرار واگیره ها به همین شکل صورت می پذیرد . روش انتقالی را "سرهم سوار " نیز می گویند زیرا واگیره ها عیناً بر بالای سر هم منتقل شده و سطح را پوشانده اند .
انعکاسی
روشی در تکثیر نقوش در سطح . در این روش نقوش واگیره از یک سمت به صورت قرینه انعکاس یافته و تکرار می شود .
ایلیاتی ( عناصر طراحی )
طرح های ایلیاتی و نقش ها و نقشمایه های آن برخاسته از اعتقادات ، باورها و آداب و رسوم و اندیشة بافندگان عشایری است . عناصر این طرح عبارت است از آ‹چه که در پیرامون بافنده به صورت طبیعی یافت می شوند . کوه ، رود ، آسمان ، دشت و سبزه زار و درخت و گل و حیواناتی چون گوسفند و اسب و پرندگان و وسایل زندگی از جمله عناصر طرح ایلیاتی است که معمولاً به صورت ناپیوسته و هندسی می باشند .
ایلیاتی باف
قالی هایی که به وسیله ایلات و عشای بافته می شوند . از ویژگی های آن کوچک پارچه بودن و بلندی پرز و استفاده از مواد اولیه ای است که خود به دست می آورند . بافته های ایلیاتی دارای رنگ های متنوع و نزدیک به طبیعت است و در برخی موارد از پشم خودرنگ استفاده می شود . طرح های آن گوناگون بوده و به صورت ذهنی بافته می شود .
بادامچه ( نقشی در حاشیه )
نقشی بادامی شکل که به وسیلة چنگ اسلیمی ها شکل می گیرد . این نقوش معمولاً در حاشیه های پهن قالی مورد استفاده قرار می گیرد . ← تصویر دارد
برجسته بافی ( بافت )
به منظور جلوه گری بیشتر نقوش ، بخشی از نقوش گلیم یا قالی را برجسته می بافند و در حقیقت نقوش را سه بعدی می سازند . بافت این گونه قالی ها با فن آوری و شیوه ای خاص انجام می شود که بافت گره هایی با « خواب عکس » ازجملة آنها است . قیچی کاری و پرداخت این قالی ها که معمولاً پس از پایان مرحله بافت انجام می شود . بسیار حساس و نیازمند تخصص و مهارت بالایی است .
بازوبندی
قابی است که بر اساس شکل صلیب طراحی شده است . این قاب که با استفاده از اشکال مربع ، مستطیل و دایره طراحی می شود ، در هر حال شکلی صلیبی و چلیپایی دارد . بازوبند همان قاب دعاست که برای جلوگیری از چشم زخم بر بازو می بندند .
برگ شعله ای
برگ دندانه دار کشیده ای است که شکل دندانه های آن تداعی کنندة زبانه کشیدن شعله های آتش است که از مبدأ دور شده و باریک می گردد .
شامل 35 صفحه Word
دانلود تحقیق برخی از اصطلاحات فرش