دانلود مقاله علوم طبیعی و ریاضی در دوره‌ی اسلامی 17 ص با فرمت WORD
فهرست مطالب
مقدمه 1
ریاضیات 3
خوارزمی 5
ریاضی‌دانان قرن چهارم 7
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی 9
شیخ الرئیس ابوعلی بن سینا 10
حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام نیشابوری 11
خواجه نصیرالدین محمد بن حسن طوسی 13
پایان دوران پیشتازی 15
کاربردی کردن ریاضی 15
مقدمه
ایرانیان علاوه بر پزشکی و داروسازی در دیگر علوم طبیعی نیز فعالیت و آثار سودمندی داشته اند. از این میان به علم المعادن (زمین شناسی) و علم الحیوان (جانور شناسی) و علم الحشایش (گیاه شناسی) و علم الکیمیا (شیمی) توجه زیادتری می‌نمودند و این توجه علاوه بر آن که به ذات علوم مذکور صورت می‌گرفت، برای به دست آوردن یا شناختن داروها و در حقیقت برای تکمیل اطلاعات در علم صیدله (داروشناسی) نیز بوده است.
کار ابوریحان بیرونی خوارزمی (متوفی به سال 440 هجری ) در کتاب الجماهر فی معرفه الجواهر بیشتر متوجه تحقیق در خواص و توصیف طبیعی هر یک از اجسام و حتی شناسانیدن وزن مخصوص آن‌ها بوده است. اوزان مخصوصی که ابوریحان برای عناصر مختلف داده با آنچه امروز می‌شناسند تفاوت عمده‌ایی ندارند.
در علم جانورشناسی شناسی و گیاه شناسی استفاده طبی بیشتر صورت می‌پذیرفت. از جمله مهم‌ترین کتاب‌ها درباره جانورشناسی کتاب طبایع الحیوان و خواصها و منافع اعضائها از عبیدالله بن جبرائیل ( از آل بختیشوع )بوده است که به سا ل450 در گذشته است.
در این‌جا نباید یک تألیف قابل توجه را در اطلاعات مختلف علوم طبیعی از نظر دور داشت و آن قراضه طبیعیات از ابوسعید محمد بن محمد الغانمی است. این کتاب فارسی به روش پرسش و پاسخ درباره مسائل طبیعی در چهار فصل و فصل دوم در مسائل نباتی و فصل سوم در مسائل معدنی و فصل چهارم در مسائل نوادر.
یک کتاب دیگر بنام رساله الشبکه به فارسی در دست داریم از ابوحاتم مظفر بن اسمعیل اسفزاری (متوفی پیش از سال 515 هجری) ریاضی دان و دانشمند بزرگ آخر قرن پنجم و آغاز قرن ششم هجری که نماینده‌ی ناطقی از میل ایرانیان به تحقیق درباره مسائل جدید علمی است. این کتاب را اسفزاری درباره جوهری که صورت آن مانند شبکه‌ایی مجوف بود (شی اسفنجی) نوشته و در آغاز آن شرحی از آن جسم داده است، این جسم را از میان اجسام نباتی بیرون آورده بودند و بصورت استوانه‌ایی بوده و تجاویف مدور و مستطیل داشته است.
در علم کیمیا ( شیمی ) ایرانیان از اواسط قرن دوم هجری شروع به کار کردند. در تاریخ علوم عده‌ایی از رسائل را در علم کیمیا به یک شخص افسانه‌ایی به نام جابر بن حیان نسبت داده‌اند و گویا این رسائل منسوب به او را اخوان الصفا (جمعیت سری علمی قرن چهارم) نوشته باشند. به هر حال علم کیمیا در اوایل کار منحصر بوده است به اطلاعاتی که مسلمین از راه ترجمه‌ی کتب یونان به دست می‌آوردند و کار دقیقی در آن صورت نمی گرفت تا در اواخر قرن سوم بوسیله ابوبکر محمد بن زکریای رازی (متوفی به سال 313 هجری) فیلسوف و پزشک و طبیعی دان بزرگ ایران کار اساسی و دقیقی درباره‌ی آن شروع شد.
تحقیقات و مطالعات و تجارب رازی درعلم کیمیا به حدی علمی و دقیق است که باید او را بزرگ‌تر از همه کسانی دانست که در تمدن اسلامی در این باب کار کرده اند. کتاب‌هایی که ابوریحان بیرونی در رساله‌ی فهرست کتاب‌های محمد بن زکریای رازی در علم کیمیا به این دانشمند نسبت داده بسیار است. از آن جمله است المدخل التعلیمی علل المعادن، اثبات الصناعه، کتاب الحجر، کتاب التدبیر، کتاب الاکسیر و غیره. نگاهی به عناوین همین چند رساله در رسالات کیمیاوی خود مورد توجه قرار داده بود. از نتایج تجارب وتحقیقات رازی در علم کیمیا کشف جوهر گوگرد، زیت الزاج و الکل ( الکحل ) است.
دیگر از مؤلفان بزرگ کیمیا در ایران قاضی ابوالحسن عبدالجبار بن احمد الهمدانی ( متوفی به سال 415) بوده. از آثار او رساله فی علم الکیمیا مشهور است.
از ابوالحاکم محمد بن عبدالملک الصالحی الخوارزمی الکاثی رساله‌ایی در دست است به نام عین الصنعه و عون الصناعه که در حدود سال 425 هجری به عربی نوشته بود. کتاب او به زبان فارسی ترجمه شده و این هر دو متن به انضمام ترجمه‌ی انگلیسی چاپ شده است.
ابوعلی سینا دانشمند بزرگ قرن پنجم هجری ضمن علوم مختلفی که بدانها توجه داشت به علم کیمیا هم متوجه بود و چند رساله در این صنعت از او باقی مانده است مانند: الاکسیر، الکیمیا، الدرالمکنون و الصناعه العالیه.
در ذیل این شرح باید یادآور شویم که اغلب حکماء و دانشمندان معمولا" در آثار بزرگ فلسفی و حکمی خود مبحث خاصی را به بحث درباره کلیات علوم طبیعی «حکمت طبیعی» چه به فارسی و چه به عربی اختصاص می‌داده‌اند.
مقاله علوم طبیعی و ریاضی در دوره‌ی اسلامی