نظریه دریافت
Reception Theory
استوآرت هال و جان فیسک
پیدایش نظریه دریافت در مطالعات ارتباطی را به مقاله رمزگذاری و رمزگشایی در گفتمان تلویزیونی اثر استوارت هال نسبت میدهند.
ویندال، سیگنایزر و اولسون مینویسند: «نظریهی دریافت با آنچه در عمل مصرف اتفاق میافتد سروکار دارد؛ یعنی با این موضوع که گیرنده چگونه به محتوای معینی روی میآورد و آن را تفسیر میکند. این نظریه عبارت کلی است برای جهات گوناگونی که در ویژگیهای ذیل مشترکاند: افراد چارچوبهایی را برای تفسیر محتوای رسانهای تشکیل میدهند؛ این چارچوبها ممکن است کموبیش با چارچوبهای دیگران مشترک باشد. رسانهها آن چارچوبها را مطرح میکنند و آموزش میدهند یا از نیازها و تجارب افراد ناشی میشود. چارچوبها سبب میشود که افراد مختلف محتوای یکسان را به شکلهای گوناگون تعبیر و تفسیر کنند»
در تحلیل دریافت، پیشفرض بنیادین این است که متون رسانهای دارای معنایی ثابت یا ذاتی نیستند در عوض در لحظه دریافت متون از طرف مخاطب است که این متون معنا مییابند، یعنی هنگامیکه مخاطب متن را قرائت، تماشا و استماع میکند. بهبیاندیگر، مخاطب را مولد معنا میشمرند و نه صرفاً مصرفکننده محض محتویات رسانهای.
این نظریه ریشه در نظریهی انتقادی و نشانهشناسی دارد و بیشتر در قلمرو فرهنگ قرار میگیرد تا علوم اجتماعی. این رویکرد، روششناسیهای مسلطِ علوم اجتماعیِ تجربی و مخاطب پژوهی و نیز مطالعات انسانگرایی محتوا را زیر سؤال میبرد و هر دوی آنها را در به دست دادنِ توضیح دربارهی «قدرت مخاطب» در خلق معنا، ناتوان میداند. بر اساس این رویکرد، پیامهای رسانهای گشوده و چندمعنایی است و مطابقِ بافت و فرهنگ دریافتکنندگان تفسیر میشو.
مخاطب متون رسانهای را به شیوههایی که شرایط اجتماعی و فرهنگیاش و با چندوچون تجربه ذهنی او از آن شرایط مربوط است رمزگشایی یا تفسیر میکند.
بهطورکلی هدف پژوهشگران قائل به نظریه دریافت، کشف این نکته است که آدمیان در موقعیتهای اجتماعی و تاریخی خود به چه ترتیب انواع متون رسانهای را درک میکنند بهنحویکه برایشان معنیدار، متناسب و سهلالوصول باشد.
دانلود پاورپوینت نظریه دریافت - 9 اسلاید