تحقیق رشته حقوق درباره اجرت المثلی که به زنان تعلق می گیرد 56 صفحه
چکیده:
مطابق قانون پرداخت اجرت المثل و نحله جزء حقوق زنان در زمان طلاق است که با شرایطی خاص، به زن تعلق می گیرد. اگر زن کارهای خانه را انجام دهد و زوج بنا بر دلایلی بخواهد وی را طلاق دهد؛ به زوجه اجرت المثل تعلق می گیرد. نحله هم بخششی از طرف زوج است که در مقابل آن عوضی نمی باشد که در زمان طلاق شایسته است، به زوجه پرداخت شود. در این کار تحقیقی به مبانی فقهی اجرت المثل و نحله، جایگاه حقوقی این دو حق، شرایط استحقاق اجرت المثل و بیان خلأهای اجرایی در قانون پرداخته می شود و سعی اصلی بر این است که اجرت المثلی که به زنان تعلق می گیرد را مورد بررسی قرار دهیم.
کلید واژه:
اجرت المثل، نحله، احترام مال مسلم، عدم تبرع، شرط ضمن عقد، زوج
مقدمه:
مسأله اجرت برای زن در مورد خدماتی که جزء وظایف او نیست، از جمله در مورد شیردهی زن به فرزند و گرفتن اجرت از پدر و یا اموال فرزند موضوعی است که در بخشی از روایات و منابع فقهی مطرح شده است.اما به صورت یک باب فقهی که فقهاء بر روی آن متمرکز شده و به آن پرداخته باشند در فقه اثری از آن نیست. گرچه در بعضی روایات صراحتا خدماتی از قبیل خانه داری و رسیدگی به کارهای منزل از وظائف زن نفی شده است اما در مقابل نیز اثری از تعیین حق الزحمه برای زن در مورد کارهایی که نوعا زنان انجام می دهند ولی شرعا وظیفه آنان نیست به چشم نمی خورد.موضوع پرداخت اجرت المثل ایام زناشویی بر اساس مبانی فقهی از قبیل پرداخت اجرت به زن برای شیردهی و یا مساله استیفاء می باشد که در این تحقیق ما با تطبیق قانون اجرت المثل ایام زناشویی با فقه در صدد تبیین جایگاه اجرت المثل ایام زناشویی در فقه می باشیم.گرچه رویکرد قانونگذار به بحث اجرت المثل ایام زناشویی از دو منظر، یکی کاهش آمار طلاق در جامعه و دیگری ارتقاء حقوق زن در خانواده می باشد ، اما به نظر می رسد به علت عدم استفاده از ظرفیتهای فقهی در مورد اجرتالمثل و مسأله استیفاء این قانون اهداف مورد نظر را به دست نیاورده است.مقید کردن اجرت المثل خدمات زن به قیود و حواشی زائد نه تنها تصویری روشن از ارزش خدمات زنان در خانواده ارائه نمی دهد بلکه محاکم را نیز دچار تهافت آراء کرده است.
تبیین موضوع:
یکی از قوانینی که در سالهای اخیر در راستای حفظ حقوق زنان مطلقه به تصویب رسید، ماده واحده اصلاح قانون مقررات طلاق می باشددر تبصره شش این ماده واحده موضوع اجرت المثل ایام زناشوی مطرح شده است به این شکل که اگر مرد خواهان طلاق باشد و زن هم تخلف از وظائف زناشوئی نکرده باشد ونیز خدمات زن به قصد تبرع نبوده باشد دادگاه با توجه به سنوات زندگی مشترک مبلغی را به عنوان اجرت و حق الزحمه کارها و خدماتش در منزل شوهر معین و مرد را ملزم به پرداخت آن می نماید و اگر اجرت المثل محقق نشد دادگاه با توجه به سالهای زندگی مشترک مبلغی را به عنوان نفقه معین می نماید حال، ما در این تحقیق ضمن بررسی و تحلیل حقوقی مسأله اجرت المثل ایام زناشوئی به جایگاه آن در فقه و منابع حقوقی نیز می پردازیم.
هدف و ضرورت تحقیق:
یکی از بحرانهای اجتماعی عصر حاضر، آمار بالای طلاق در جامعه می باشد، که یکی از ابعاد این بحران اجتماعی وجود زنان مطلقه ای می باشد که بعد از عمری زندگی مشترک و تلاش برای ساختن آن رانده شده و محروم از حاصل دسترنج خود می باشند گر چه مقنن با تصویب قانون اجرت المثل ایام زناشوئی در صدد حفظ حقوق این قشر از جامعه بوده است اما کاستیها و نواقصی که در این قانون وجود داشت ما را بر آن داشت تا با جستجو در منابع فقهی و حقوقی به دنبال تصویری عدادلانه تر و مفیدتر از مسأله اجرت المثل ایام زناشوئی باشیم.پس می توان اهداف تحقیق را در دو مورد تعریف کرد:
1ـ بیان نقاط ضعف و کاستیهای قانون اجرت المثل ایام زناشوئی
2ـ ارائه جایگزین و راه حل با توجه با ظرفیتهای فقهی و حقوقی در مسأله اجرت المثل
فهرست
عنوان صفحه
چکیده..................................................................................................................................1
کلیدواژه..............................................................................................................................1
مقدمه...................................................................................................................................2
تبیین موضوع.......................................................................................................................3
هدف و ضرورت تحقیق....................................................................................................3
فصل اول:
کلیات
مبحث اول:تعاریف...............................................................................................................6
گفتار اول:اجرت المثل..........................................................................................................6
گفتار دوم :نحله ....................................................................................................................6
گفتار سوم :تبرع ...................................................................................................................7
گفتار چهارم: شرط ضمن عقد .............................................................................................7
مبحث دوم:مبانی اختیار مرد برای طلاق................................................................................9
مبحث سوم : تاریخچه بحث...............................................................................................10
گفتار اول: وظائف زن از نظر شرع و قانون ........................................................................10
گفتار دوم:وظایف زن در خانواده از نظر شرع ....................................................................11
گفتار دوم:تبصره شش ماده واحده از ابتداء تا تصویب در مجمع .......................................12
فصل دوم:
بررسی حکم اجرت المثل در فقه و حقوق
مبحث اول : مبانی فقهی اجاره.....................................................................................15
گفتار اول : اجاره در فقه..............................................................................................15
گفتار دوم:مبنای اجرت المثل از منظر فقه ..................................................................17
گفتار سوم:رابطه نحله و مهرالمتعه...............................................................................19
گفتار چهارم :بررسی مهر المتعه در فقه ......................................................................21
بند اول:مهر المتعه از نظر فقهای اهل سنت ................................................................21
بند دوم:شرایط مهر المتعه............................................................................................21
بند سوم:چگونگی تعیین مهر المتعه ............................................................................22
مبحث دوم : مبانی حقوقی اجاره.................................................................................24
گفتار اول : اجاره در قانون مدنی ................................................................................24
گفتار دوم:بررسی اجرت المثل در قانون مدنی.............................................................26
بند اول:تطبیق این ماده با بحث اجرت المثل ایام زناشویی ..........................................27
گفتار سوم : عرف و اجرت المثل ایام زناشویی ...........................................................28
بند اول :عرف در فقه امامیه ..........................................................................................30
بند دوم :جایگاه عرف در فقه امامیه ..............................................................................31
گفتار چهارم :عرف و اجرت المثل ایام زناشویی...........................................................32
بند اول:شروط ضمن عقد و رابطه آن با عرف...............................................................34
مبحث سوم :اجرت المثل ایام زناشوئی در قوانین و اجراء.................................................34
گفتار اول: اجرت المثل در قوانین......................................................................................34
گفتار دوم:بررسی بند (الف) تبصره شش ماده واحده.........................................................36
گفتار سوم:بررسی بند (ب) تبصره شش............................................................................ 38
گفتار چهارم:نقد تبصره شش ماده واحده............................................................................39
گفتار پنجم : اجرت المثل ایام زناشویی در اجرا..................................................................42
گفتار ششم:ملاحظات حقوق زن.........................................................................................43
گفتار هفتم:نظر دکتر کاتوزیان راجع به اجرت المثل ایام زناشویی ....................................45
نتیجه گیری.........................................................................................................................48
منابع و مراجع....................................................................................................................................53
تحقیق رشته حقوق درباره اجرت المثلی که به زنان تعلق می گیرد