32 ص
شناخت :
1-1 ) مشخصات تاریخی و عمومی شهر و علل رشد و انحطاط آن
شهری که توصیف آن در این رساله آمده سیزاغ نام دارد این شهر در عرض جغرافیائی 3 و27 و35 عرض شمالی در یک منطقه نیمه کوهستانی زاگرس محصور است . هسته اولیه این شهر در دره ای با شیب کم از ناحیه شرق و جنوب و محصور به دو کوه شمالی و جنوب غربی است .
این شهر از کوچ اقوام آریایی در 2000 سال قبل از میلاد مسیح بصورت یک قوم کوچک که با کشاورزی بسیار ابتدایی امرار معاش مینمودند شکل گرفت و بصورت یک روستا شهر رونق پیدا کرد و تا 3000 سال دستخوش عواملی مختلف چون بیماری و قحطی قرار گرفت ولی برجای ماند و در 2500 سال قبل شهری نسبتاً آباد شد تا اینکه در زمان یورش قوم سود ( 500 سال بعد ) مردم زیادی در آن کشته ، و بنای های بسیاری ویران شد و شهر بصورت نیمه مخروبه درآمد و ساکنین کمی داشت تا اینکه 600 سال بعد از میلاد به دلیل عوامل امنیتی و امرار معاش بهتر ، شهر حدود 5 کیلومتر به سمت شهر تغییر مکان داد و در قسمت جنوبی کره شمالی آن ( سوران ) بصورت یک قلعه نظامی ساخته شد . که علّت آن شکل گیری یک دولت قوی مرکزی و سقط بر شهرهای آن دوره بود .
مرداویج که یکی از سرداران آنوش دوم بود ، مردم را به مکان جدید سوق داد و قلعه شمالی آن را ساخت و نام خود را بر شهر نهاد که بعدها به سیزاغ تغییر نام یافت . از نام قبلی آن اطلاعی در دست نیست ، با ظهور اسلام شهر چند بار تغییر و تحول یافت و بناهایی به آن اضافه یا کم شد ، به جا مانده در آن تقریباً همگی مربوط به دوره اسلامی است و مربوط به حدود 500 سال پیش به بعد
1-2 ) مشخصات جغرافیائی ، طبیعی و اقلیمی شهر :
آنطور که ذکر شد سیزاغ کنونی در دامنه جنوبی سلسله جبال زاگرس قرار دارد و در دامنه جنوبی کوه سوران ، دارای آب و هوایی مطلوب کوهپایه ایست بهار بسیار دل انگیز و مفرح و تابستانهای نسبتاً گرم دارد و زمستانها بسیار سرد و برفگیر است ، رودخانه ای نیز به همان نام ( سیزاغ ) از جنوب آن عبور میکند باد غالب آن در سمت دره و از شمال غرب میوزد ( سیاه باد ) . جنوب شهر دارای زمینهای آبرفتی و مستعد برای کشاورزی است که متاسفانه از رونق افتاده است ( حاشیه رودخانه ) اگر چه زمانی در این نواحی کشاورزی بسیار پر رونق بوده است ( نقشه تاریخی ) .
در غرب و شمال غرب درختان طبیعی و کشت مصنوعی از نفوذ باد به داخل آن جلوگیری میکند و در شمال شرق آن یک معدن دولومیت با ظرفیت سال نه حدود 2700 تن وجود دارد که به اشتغال آن کمک زیادی نموده است شهر تاکنون چند بار طغیان رودخانه را به یاد دارد و در سابقه آن ریزش برف از کوه شمالی آن نیز میتوان سراغ گرفت این شهر از نظر جغرافیای سیاسی ، مرکز استان زاگرس است .
1-3 ) خصوصیات اجتماعی و اقتصادی سیزاغ :
مردم این ناحیه فارسی زبان هستند اگر چه اقوام کرد نیز در آن زندگی میکنند ، آنچنانکه در سابقه تاریخی ذکر شد ساکنین شهر با پرداختن به کشاورزی و دامپروری امرار معاش داشته اند ولی هنگامیکه شهر امنیت بیشتری یافت هنر وصنعت نیز رونق یافت تا جایی که گلیم وفرش وبرخی صنایع دستی و همچنین ساختن بناهایی با اهمیت بیشتر در آن آغاز شد و خدمات تازه تجاری و اداری نیز در آن رشد یافت و جنبه شهر نشینی آن اهمیت بیشتر یافت .
با ظهور عصر صنعت بخاطر وجود آب فراوان و کشف معدن دولومیت این شهر اهمیّت صنعتی نیز یافت و بر رونق آن افزوده شد در شهر سیزاغ کنونی طبق آخرین آمارگیری 000/400 نفر زندگی میکنند و شهر به یک قطب نیمه صنعتی ، آموزشی ، توریستی و همچنین کشاورزی و دامپروری ( در حومه آن ) تبدیل شده است همانطور که ذکر شد معدن دولومیت شمال شرقی شهر نیز در اوج گیری شهر نقش موثری داشته است با وجود تمام عوامل مثبت یاد شده رشد جمعیتی شهر و توسعه سریع شهر نشینی و اقتصاد بیمار کشور باعث شده که درصد نرخ بیکاری در آن به n% برسد که اهمیت ایجاد مشاغل جدید را در آن نمایانگر میسازد
1-4 ) مالکیت اراضی :
آنچه در مالکیت اراضی بیشتر مطرح است توسعه و گسترش شهر در زمینهای شهری و حومه آن است . در قسمت مرکزی سیزاغ که بناهای قدیمی فراوان با بافتی ارگانیک دارد امکان ساخت وساز ابنیه بسیار محدود است در منطقه غربی آن نیز و در فاصله 2 کیلومتری یک منطقه باستانی حفاظت شده قرار گرفته است ( شهر قدیم ) که سابقه تاریخی آن ذکر شد منطقه ذکر شده دارای بناهای باقیمانده از قبل از اسلام است .
از ناحیه شمال نیز شهر به خاطر وجود کوه سوران با شیب زیاد محدود و بسته است و شمالی ترین بنا و مرتفع ترین آن قلعه نظامی است که در دوران های تاریخی مختلف ساخته شده است در قسمت جنوبی شهر نیز زمینهای کشاورزی محدودی وجود دارند همچنین برخی خدمات فراشهری چون پایانه های مختلف مسافربری در آن ایجاد شده است در شمال شرق نیز معدن دولومیت و ناحیه حفاظتی آن قرار گرفته است و تقریباً تنها منطقه باز و بدون مالکیت شرق شهر است که توسعه فعلی شهر نیز بدان سمت بیشتر بوده است .
فهرست کلی عناوین :
1- شناخت وضع موجود : 2- تعیین اهداف کلی : 4- ارائه طرحها
خصوصیات عمومی : الف ) بهبود عملکردی فضاهای کنونی ( ارائه طرحهایی با توجه به اهداف عملیاتی)
الف ) مشخصات تاریخی شهر و علل رشد و انحطاط آن ج ) پیش بینی فضاهای جدید
ب ) موقعیت جغرافیائی طبیعی و تعلیمی شهر 3- تعیین اهداف عملیاتی : 5- ارزیابی طرحها :
ج ) خصوصیات اجتماعی و اقتصادی شهر الف ) ساماندهی بافت قدیم و نواحی اتصال 6- انتخاب طرح بهینه
خصوصیات فیزیکی : ب ) ساماندهی شبکه عبور و مرور 7- اجرا :
الف ) مالکیت اراضی ب ) تاسیسات و تجهیزات ج ) پیش بینی جهات گسترش و نحوه آن لازم به تذکر است سیزاغ یک
ج ) شبکه عبور و مرور د ) ساختار شهر د ) ساماندهی و مکانیابی مراکز خدماتی و صنعتی شهر خیالی است و مطالب ذکر
هـ ) سیمای شهر و ) شکل شهر هـ ) هویت بخشی و توسعه صنعت توریست شده دراین رساله واقعیت ندارد.
مشخصات تاریخی و معماری سیزاغ