دانلود مقاله اهمیت نظارت

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله اهمیت نظارت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نظارت یا کنترل را به گونه‏هاى مختلف تعریف کرده‏اند. در همه این تعریف‏ها کنترل را نوعى مقایسه بین آن‏چه هست و آن‏چه باید باشد، دانسته‏اند. یکى از این تعاریف، از استونر است که مى‏گوید:
کنترل مدیریتى، فرآیندى است جهت حصول اطمینان از این‏که فعالیت‏هاى انجام شده، با فعالیت‏هاى برنامه‏ریزى شده مطابقت دارد.(1)
در واقع، کنترل فراگیرتر از برنامه‏ریزى است. کنترل به مدیران کمک مى‏کند تا مراقب اثربخشى فعالیت‏هاى برنامه‏ریزى، سازماندهى و هدایت باشند. بخش اصلى فرآیند کنترل، اعمال اقدامات اصلاحى مورد نیاز است.
استونر کنترل را بر اساس عوامل اصلى فرآیند کنترل نیز تعریف کرده است:
کنترل مدیریتى، تلاشى منظم است براى تعیین استانداردهاى اجراى عملیات، در جهت هدف‏هاى برنامه‏ریزى، طراحى نظام‏هاى بازخورد اطلاعات، مقایسه عملیات اجرا شده با استانداردهاى پیش‏بینى شده، تعیین میزان انحرافات و سنجش اهمیت آن‏ها و اجراى هر اقدام ضرورى براى اطمینان از این‏که با مؤثرترین و کارآمدترین شیوه، از همه منابع موجود، براى تحقق هدف‏هاى مشترک استفاده شده است...(2)
اهمیت نظارت: در یک سازمان ممکن است برنامه‏ریزى انجام شده، ساختار سازمانى ایجاد و کارکنان هدایت و برانگیخته شده باشند، ولى هنوز هیچ اطمینانى وجود نداشته باشد که فعالیت‏ ها آن‏گونه که برنامه‏ریزى شده‏اند و هدف‏ها آن‏طور که مدیران خواهانند، تحقق یابند. بنابر این، کنترل به عنوان آخرین حلقه زنجیره وظایف مدیر، داراى اهمیت است. با وجود این، ارزش وظیفه کنترل، بیش‏تر در رابطه با فعالیت‏هاى برنامه‏ریزى و تفویض اختیار تعیین مى‏شود.
یکى از عللى که موجب مى‏شوند مدیران به سختى تفویض اختیار کنند، این است که آنان نگرانند زیردستان کارى را که مسؤولیتش برعهده آنان است، به درستى انجام ندهند. بنابر این، بسیارى از مدیران ترجیح مى‏دهند که کارها را خودشان انجام دهند و از تفویض اختیار خوددارى مى‏کنند. اگر مدیر، نظام کنترل مؤثرى به وجود آورد، این بى‏میلى به تفویض اختیار کاهش مى‏یابد. چنین نظام کنترلى مى‏تواند اطلاعات و بازخورد عملکرد زیردستانى را که اختیارات به آنان تفویض شده است، فراهم کند. بنابر این، نظام کنترل مؤثر، دارى اهمیت است؛ زیرا مدیرانى که اختیار خود را تفویض مى‏کنند، چون خود نهایتاً مسؤول تصمیم‏هایى هستند که زیردستان مى‏گیرند، به ساز و کار بازخورد نیازمندند.(3)
- چه چیزى باید کنترل شود؟
1. دیدگاه سنتى
این دیدگاه مبتنى بر کار فردریک وینسلور تیلور، پدر مدیریت علمى است. او تأکید مى‏کرد که با کنترل جدى مدیریتى، در سراسر محیط کار، نظمى ایجاد مى‏شود که موجب تحقق کارآیى نیروى کار مى‏گردد.
در محیطى که عرصه مطالعات تیلور بود، کار به اجزاى کوچکى تقسیم شده بود. مشاغل براى افرادى که مسؤول اجراى آن بودند، استاندارد شده بود و ساختار مدیریتى سلسله مراتبى وجود داشت که تلاش مى‏کرد براى افزایش کارآیى کارگر، کارکنان را کنترل کند. تیلور طرفدار جدایى برنامه‏ریزى از اجرا بود؛ زیرا مى‏بایست مدیران، مسؤول برنامه‏ریزى و کارکنان، مسؤول اجرا باشند. تیلور فکر مى‏کرد که مدیران، فاقد دانش مورد نیاز براى فرآیندهاى عملیاتى سازمانى هستند.
2. دیدگاه جدید(4)
باید به جاى افراد، فرآیندها را کنترل کرد. به همین علت، این شرکت‏ها با مشارکت دادن کارکنان در وظیفه کنترل، با گسترش حوزه مشاغل و با دادن فرصت به گروه‏هاى خودگردان، براى پرداختن به مسائل گوناگون، موجب بهبود بهره‏ورى و کیفیت در سازمان مى‏گردند. در این شرکت‏ها کارکنان به جاى اجرا کردن وظایف محدود، براى مراقبت و اصلاح فعالیت‏هاى کارى خود تشویق مى‏شوند.
- تحلیل قرآنى نظارت‏
در مدیریت رحمانى، هم افراد و هم فرآیندها کنترل مى‏شوند. البته افراد از دو جهت کنترل مى‏شوند: یکى از جهت تخلفات و خطاها و دوم از جهت کیفیت عملکرد و اجراى برنامه‏ها. جهت اول، در مدیریت منابع انسانى، تحت عنوان «انضباط» و جهت دوم، در بحث نظارت، که در زمره وظایف مدیریت است، بحث مى‏شود.
فرآیندها نیز، که همان کیفیت اجراى برنامه‏ها و بررسى موانع و عوامل تسریع آن‏ها هستند، در کنار کنترل افراد، نظارت مى‏شوند. دلیل ما بر این ادعا، عمومیت آیات قرآن، در بعد نظارت است که به زودى به آن‏ها خواهیم پرداخت. این آیات، افراد و برنامه‏ها را موضوع نظارت و کنترل قلمداد مى‏کنند؛ مانند:
«و ما به داود از سوى خود فضیلتى بزرگ بخشیدیم (ما به کوه‏ها و پرندگان گفتیم:) اى کوه‏ها و اى پرندگان! با او هم‏آواز شوید و همراه او تسبیح گویید. و آهن را براى او نرم کردیم. به او گفتیم: زره‏هاى کامل و فراخ بساز و حلقه‏ها را به اندازه و متناسب کن و عمل صالح به جا آورید که من به آن‏چه انجام مى‏دهید، بینا هستم».(5)
طبق مضمون این آیات، خداوند برنامه و طرح زره‏سازى از آهن ذوب شده و به شکل محکم و زیبا را به حضرت داود و کارگزاران او واگذار مى‏کند و از سازمان او مى‏خواهد که این عمل را شایسته و مفید و بهینه انجام دهند و در پایان مى‏فرماید: «من به آن‏چه انجام مى‏دهید، بینا هستم»؛ یعنى شما کاملاً تحت کنترل و نظارت من هستید. البته آیه، درباره کنترل عمل و برنامه، صریح است؛ ولى عملى که حضرت داود و پرسنل او انجام مى‏دهند، خداوند عمل صالح را آنان طلب مى‏کند؛ یعنى عملى که مطابق اوامر او و برنامه ارائه شده توسط او باشد. قاعدتاً بصیر و بینا بودن خدا در این زمینه، چیزى نیست جز همان نظارت او بر افراد و فرآیند. هم‏چنین به دنبال آن، پاداش یا تذکرات اصلاحى است که چرا عمل صالح انجام نشده است.
هنگامى که افراد بدانند که خداوند، که مدیر آنان است، ایشان را با بینایى تحت نظارت دارد، بر دقت‏ها و ابتکارات خویش مى‏افزایند تا عمل انجام شده، صالح‏تر باشد.
خداوند در آیه‏اى دیگر مى‏فرماید:
«اى پیامبران! از غذاهاى پاکیزه بخورید و عمل صالح انجام دهید، که من به آن‏چه انجام مى‏دهید، آگاهم».(6)
پیامبران به مثابه منصوبان و کارگزاران درجه اول خدا و اعضاى مرکزى سازمان رحمانى هستند. طبق آیه فوق، آنان مأمورند که از امکانات استفاده کنند و به جاى آن، عمل صالح انجام دهند و متوجه باشند که همه اعمال آنان تحت نظارت خداوند انجام مى‏شود و خدا به اعمال ایشان آگاه است. «علیم است» یعنى آگاهى دقیق و عمیق دارد.
از سوى دیگر، حدود هشتاد بار، در قرآن، عمل صالح در کنار ایمان مطرح شده است. با این ترتیب، استاندارد رحمانى براى سنجش عمل سازمانى، عبارت است از ایمان و عمل صالح؛ یعنى حسن فعلى و فاعلى با هم: «کسى که خواهان عزت است، باید از خدا بخواهد؛ زیرا همه عزت، براى خدا است. سخنان پاکیزه به سوى او صعود مى‏کند و عمل صالح را بالا مى‏برد. و آنان که نقشه‏هاى بد مى‏کشند، عذاب سختى براى ایشان است و مکر آنان نابود مى‏شود (به جایى نمى‏رسد)».(7)
طبق این آیات، عمل صالح به تنهایى عزت‏بخش و مورد قبول خداى عزیز نیست، بلکه کلمه طیبه و سخنان پاکیزه، که همان اراده و ایمان و نیت پاک است، عمل صالح را بالا مى‏برد و رفعت و درجه مى‏بخشد و گرنه، حتى عمل صالح، بالارونده و داراى نمره بالا نیست.
بر این اساس، استانداردى که موجب تصدیق عملکرد مى‏شود، مرکّب از عمل صالح و کلمه طیبه است. اراده پاک به منزله چاشنى و بال است که عمل صالح را سرعت مى‏دهد و بالا مى‏ برد. کار باید در عالى‏ترین حد باشد و از انسان‏هاى والامقام صادر شود تا داراى استاندارد بالا و عزت‏بخش باشد. از این رو، در مقام سنجش عملکرد باید دید که آیا عمل صادر شده، صالح است یا نه؟ و عامل آن، داراى چه انگیزه و روحیه و اراده‏اى بوده است. البته تشخیص استاندارد بالا و کمّى‏کردن این عامل کیفى، کار دشوارى است؛ ولى با یک ارزیابى دقیق و با توجه به سوابق و قوانین موجود، قابل تشخیص خواهد بود.
- فرآیند نظارت(8)
یک فرآیند کارآمد، داراى چهار مرحله است که عبارتند از: تعیین استانداردها، سنجش عملکرد، مقایسه عملکرد با استانداردها و اقدام کردن.
مرحله چهارم (اقدام کردن) به یکى از سه شکل انجام مى‏گیرد:
1. اقدام اصلاحى (اگر مغایرتى بین عملکرد و استاندارد مشاهده شود).
2. تصدیق عملکرد (اگر عملکرد، مطابق با استاندارد یا بالاتر از آن باشد).
3. تغییر استانداردها (اگر عملکرد سازمانى همیشه یا اکثراً کم‏تر از استاندارد باشد).
- نظریه مدیریت رحمانى‏
فرآیند یاد شده، عقلایى، طبیعى و مثبت است و مخالفتى با دیدگاه قرآنى و وحیانى ندارد. ظاهراً اختلاف نظرى درباره آن، بین متخصصان مدیریت نیز وجود ندارد. فقط این نکته را باید یادآور شد که استانداردى که در مدیریت رحمانى مطرح مى‏شود، عمل صالح است که نمادى از یک عمل بهینه و رشدآمیز است و در این تحقیق، چند بار درباره آن توضیح داده شد. عمل صالح عملى است که در آن، از کم‏ترین امکانات، بیش‏ترین بهره و بازده برده شود و از هر جهت، کامل و زیبا و مطابق آخرین رکوردهاى روز باشد. همه اعمال، در نظارت‏ها با عمل صالح - که عملى است مورد پسند خدا - سنجیده مى‏شوند.
- سطوح نظارت و کنترل(9)
1. کنترل راهبردى: کنترلى است که اجراى موفقیت‏آمیز برنامه‏هاى بلندمدت سازمان را تضمین مى‏کند و به تناسب طبیعت کار مى‏تواند از یک فصل تا یک دهه ادامه داشته باشد و مسؤولیت آن، بر عهده مدیریت عالى سازمان است.
2. کنترل کوتاه مدت: فرآیندى است که اجراى موفقیت‏آمیز برنامه‏ها را در سطح واحدها تضمین مى‏کند. مدیریت میانى، مسؤول کنترل کوتاه مدت است و به شکل هفتگى، ماهانه و فصلى اعمال مى‏شود.
3. کنترل عملیاتى: فرآیندى است که اجراى موفقیت‏آمیز برنامه‏هاى عملیاتى روزانه را با ارزیابى فعالیت‏هاى داخلى مورد نظر، تضمین مى‏کند. مدیران خط اول، مسؤول کنترل عملیاتى هستند که بر عهده سرپرستان خط اول است. این کنترل، بازخوردى کوتاه مدت، معمولاً به صورت روزانه، ساعتى یا هفتگى را فراهم مى‏کند.
- انواع نظارت‏
1. نظارت آینده‏نگر: این نظارت، پیش از وقوع هر فعالیتى صورت مى‏گیرد و هدف از آن، کاهش اشتباهات و به حداقل رساندن اقدامات اصلاحى است (و مطلوب‏ترین نوع کنترل است)؛ اما مستلزم کسب اطلاعات به موقع و دقیق است، که توسعه آن را با دشوارى روبه‏رو مى‏کند.
2. نظارت هم‏زمان: این نظارت، هم زمان با انجام فعالیت اجرا مى‏شود و از طریق آن، مشکلات، پیش از آن که پرهزینه شوند، حل مى‏شوند و توسط سرپرست انجام مى‏گیرد.(10)
3. نظارت و کنترل گذشته‏نگر: این نظارت، وابسته به بازخورد است. کنترلى است که پس از هر اقدامى به عمل مى‏آید. نقطه ضعف آن در این‏جا است که مدیر هنگامى اطلاعاتى از مسائل موجود به دست مى‏آورد که اشکال به وجود آمده و به سازمان صدمه وارد کرده است. این کنترل، نسبت به آینده‏نگر و هم‏زمان، دو امتیاز دارد:
الف. اطلاعات به دست آمده، واقعى است و مقایسه عملکرد و استاندارد را به‏خوبى نشان مى‏دهد، که موجب پاداش یا تنبیه مى‏شود.
ب. باعث انگیزش کارکنان مى‏شود؛ زیرا به موقع از نتایج کار خویش آگاه مى‏شوند.
نکته: به تناسب شرایط مى‏توان ترکیبى از هر سه کنترل را اعمال کرد.
بنابر آیات قرآن، نظام نظارت اسلام، همگانى و همیشگى است، به گونه‏اى که هیچ انسانى لحظه‏اى از دید تیز بین نظارت، دور نیست:
«ما انسان را آفریدیم و وسوسه‏هاى نفس او را مى‏دانیم و ما به او از رگ قلبش نزدیک‏تریم. (به یاد بیاورید) هنگامى را که دو فرشته راست و چپ، که ملازم انسانند، اعمال او را دریافت مى‏دارند. انسان هیچ سخنى را بر زبان نمى‏آورد، مگر این‏که همان دم، فرشته‏اى مراقب و آماده براى انجام مأموریت (ضبط آن) است».(11)
«او کسى است که آسمان و زمین را در شش روز آفرید. سپس بر تخت قدرت قرار گرفت و به تدبیر و مدیریت جهان پرداخت. آن‏چه را در زمین فرو مى‏رود، مى‏داند و آن‏چه را از آن خارج مى‏شود و آن‏چه را از آسمان نازل مى‏گردد و آن‏چه را به آسمان بالا مى‏رود. هر جا باشید، او با شما است و خداوند به آن‏چه انجام مى‏دهید، بینا است».(12)
«براى انسان مأمورانى هستند که پى‏درپى، از پیش رو و از پشت سرش او را از فرمان خدا حفظ مى‏کنند. خداوند سرنوشت هیچ قومى را تغییر نمى‏دهد مگر آن که آنان آن‏چه را در خودشان است، تغییر دهند و هنگامى که خدا اراده سوئى به قومى (به علت اعمالشان) کند، هیچ چیز مانع آن نخواهد شد و جز خدا سرپرستى نخواهد داشت».(13)
آن‏چه از این آیات استفاده مى‏شود، این است که چه خداوند و چه مأموران ناظر خدا، یک لحظه انسان را از نظارت و مراقبت و کنترل خود دور نمى‏کنند و اعمال او و خود او را تحت کنترل دارند. با این ترتیب، نظارت همیشگى است و گویا این ویژگى انسان است که اگر نظارت نشود، به فساد گرایش پیدا مى‏کند. نظارت همیشگى نیز با نظارت‏هاى دراز مدت، میان مدت و کوتاه مدت، قابل جمع است.
- معیارهاى نظارت و کنترل
1. اصل نظارت بر اعمال و افراد
«در هیچ حال و اندیشه‏اى نیستى و هیچ قسمتى از قرآن را تلاوت نمى‏کنى و هیچ عملى را انجام نمى‏دهید مگر این‏که ما گواه بر شما هستیم، در آن هنگام که وارد آن مى‏شوید. و هیچ چیز در زمین و آسمان، از پروردگار تو پنهان نمى‏ماند، حتى به اندازه سنگینى ذره‏اى، و نه کوچک‏تر و نه بزرگ‏تر از آن نیست مگر این‏که همه آن‏ها در کتاب آشکار او (لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است».(14)
طبق این آیه، نظارت همه‏جانبه است و شامل افکار، طرح‏ها، برنامه‏ها، گزارش‏ها و عملکردها مى‏شود. هم‏چنین در هر سطحى و با هر درجه و ارزشى که باشند، تحت کنترل و ثبت و ضبط هستند. بر این اساس، در محدوده سازمانى، هیچ چیز نباید بر مدیران پنهان بماند.
2. هرکس باید بداند که تحت نظارت است‏
«آیا او نمى‏داند که خداوند مى‏بیند (همه اعمالش را)؟».(15)
«آیا گمان مى‏کند کسى او را نمى‏بیند؟».(16)
پیام این گونه آیات، این است که هرکس باید بداند که اعمالش تحت کنترل و نظارت است تا بر دقت کارهایش بیفزاید.
3. بالاترین کارگزاران نیز تحت نظارت و مراقبت هستند
«بر خداوند عزیز و رحیم توکل کن، همان کسى که تو را به هنگامى که برمى‏خیزى، مى‏بیند و نیز حرکت تو را در میان سجده‏کنندگان (تحت نظر دارد). او است خداى شنوا و دانا».(17) طبق این آیه، رسول خدا(ص) که بالاترین منصوب خداوند است، همه حرکات و سکناتش زیر نظر است.
4. با نظارت، تصمیم‏گیرى، به‏هنگام و مناسب مى‏شود (نظارت کاربردى)
«پروردگارت مى‏داند که تو و گروهى از آنان که با تو هستند، نزدیک به دو سوم شب یا نصف یا ثلث آن را به پا مى‏خیزید. خداوند شب و روز را اندازه‏گیرى مى‏کند. او مى‏داند که شما نمى‏توانید مقدار آن را به دقت اندازه‏گیرى کنید. پس شما را بخشید. اکنون آن‏چه بر شما میسر است، قرآن بخوانید».(18)
مطابق این آیه، خداوند بر کار رسول خدا(ص) و یاران او نظارت دارد و پس از این‏که سنگینى کار را بر آنان دید، تخفیف مى‏دهد. بر این اساس، نظارت‏ها باید تأثیر و نتیجه فورى داشته باشند تا نظارت‏شوندگان دلگرم باشند. بنابر این، با نظارت است که مى‏توان کارها را به دقت سنجش کرد و حق را به حق‏دار داد، کاستى‏ها را زدود و در عملکردها تعادل ایجاد کرد. 5. نظارت‏کنندگان باید کرامت و بزرگوارى داشته باشند و از حقیقت عدول نکنند
«بى‏شک، بر شما نگاهبانانى (ناظرانى) والامقام و نویسنده گمارده شده است که مى‏دانند شما چه مى‏کنید».(19)
بر اساس این آیات، ناظران داراى صفات بزرگوارى، نویسندگى و دانایى هستند که هر یک از این‏ها حساب شده و دقیق است و نظارت را کارآمد مى‏سازد.
6. نظارت‏ها بسیار دقیق انجام مى‏گیرد
«آنان همگى در یک صف، در پیش‏گاه پروردگارت عرضه مى‏شوند و به ایشان گفته مى‏شود که همگى نزد ما آمدید... و کتاب (نامه اعمال) آن‏جا گذارده مى‏شود. پس گنهکاران را مى‏بینى که از آن‏چه در آن است، ترسان و هراسانند و مى‏گویند: واى بر ما، این چه کتابى است که هیچ عمل کوچک و بزرگى را فرو نگذاشته، مگر این‏که آن را به شمار آورده است. و این در حالى است که همه اعمال خود را حاضر مى‏بینند و پروردگارت به هیچ کس ستم نمى‏کند».(20)
7. اَعمال، نظارت شده، ثبت و نوشته مى‏شوند و به آن‏ها استناد مى‏شود:
«این کتاب ما است که به حق با شما سخن مى‏گوید (و اعمال شما را بازگو مى‏کند). ما آن‏چه را انجام مى‏دادید، مى‏نوشتیم».(21)
- خاتمه‏
آن‏چه در ادبیات مدیریت اسلامى ملاحظه مى‏شود، متوجه ساختن بحث نظارت است به مهار تخلفات و کنترل بى‏نظمى‏ها. آیات و روایاتى هم که بدان‏ها استناد مى‏شود، براى اثبات وجود نظارت با معناى یاد شده در اداره اسلامى است؛ به‏ویژه استشهاد به نامه‏هاى متعدد حضرت امیرالمؤمنین(ع) خطاب به زمامداران خود، که بیش‏تر با لحن تند و قاطعى همراه است، در حالى ‏که بحث نظارت، عموماً و اصولاً به تخلفات کارى ندارد.
مبحث انضباط و نظم، به تخلفات ربط مى‏یابد و معمولاً نظامى در سازمان‏ها تشکیل مى‏شود تا به انواع مسائل اخلاقى و تخلفاتى رسیدگى کند که در مبحثى جدا از مباحث منابع نیروى انسانى مطرح گردید. بحث نظارت، به عملکرد و اجراى برنامه و بودجه و مقایسه استانداردها و عملکردها باز مى‏گردد. به بیان بهتر، کارگران یا کارگزاران بدون این‏که تخلف یا بى‏ انضباطى مرتکب شوند، بیش‏ترین تلاش خود را به کار مى‏برند؛ ولى مثلاً کار و برنامه، پیش‏رفتى ندارد. علت عدم پیش‏رفت، به نقص برنامه یا نارسایى نظام، یا به ضعف سازماندهى و تقسیم کار یا کم توانى و عدم گزینش صحیح کارکنان و... باز مى‏گردد.
بنابر این، جهت‏گیرى و رویکرد نظارت، بیش‏تر به سوى برنامه‏ریزى و تفویض اختیار است. بر این اساس، نظریه‏پردازان مدیریت، نوعاً مبحث انضباط را از جمله مباحث مدیریت منابع انسانى و مبحث نظارت را در زمره مطالب وظایف مدیریت مطرح مى‏کنند.
بحث انضباط، به اصلاح و مجازات و تنبیه افراد خاطى برمى‏گردد و بحث نظارت، به اصلاح برنامه‏ها و تنظیم و تصحیح نظام‏ها مربوط مى‏شود. طبق این اصطلاح، باید در ادبیات نظارتى مدیریت اسلامى تجدید نظر کرد. اگر نتیجه نظارت، کاستى‏هایى را نشان دهد، در حقیقت، کاستى‏هاى مدیریت است. اگر هم عتاب و خطابى هست، باید متوجه مدیران باشد. با این ترتیب، لحن تند امیرالمؤمنین(ع) خطاب به کارگزاران خود، از مقوله نظارت خارج مى‏شود، مگر این‏که تسامح شود و نظارت معنایى اعم پیدا کند و انضباط را نیز در بر گیرد. ارزیابى و نظارت نیز با هم تفاوت دارند. ارزیابى شاغل به هدف تعیین درجه شایستگى افراد است، که درجه توان، تخصص، ابتکار، تجربه، مهارت‏و دل‏سوزى، از شاخص‏هاى اصلى تعیین شایستگى به حساب مى‏آیند. پس از تعیین شایستگى است که پاداش‏ها، ارتقاها و ترفیعات موضوع پیدا مى‏کنند. در حالى که در نظارت، از شایستگى افراد بحث نمى‏شود، بلکه از پیش‏رفت کار و عوامل و موانع آن، سخن به میان مى‏آید. مبحث ارزیابى نیز مانند انضباط، به مدیریت منابع انسانى باز مى‏گردد. نظام پاداش و تنبیه هم، متعاقب آن‏ها مطرح مى‏گردد. در این تحقیق، با نظریه مدیریت رحمانى درباره ارزیابى و انضباط، اجمالاً آشنا شدیم. اکنون به دیدگاه این مدیریت، درباره نظارت مى‏پردازیم. اساس مدیریت رحمانى، بر رشد قرار گرفته است و از جلوه‏هاى رشد، رشد تولید، رشد سرمایه و رشد سازمانى است. رشد، استفاده بهینه از امکانات است. با توجه به این‏که نظارت، متفرع بر برنامه‏ریزى و زوج جدایى‏ناپذیر آن محسوب مى‏شود، برنامه‏ریزى باید به گونه‏اى باشد که پیش‏بینى موانع و عوامل اجراى آن، دقیق باشد وگرنه، در تحقق رشد، اخلال پدید مى‏ آید.
شاید بتوان یک نکته مشترک را بین سه نظام ارزیابى، انضباط و نظارت پیدا کرد و آن این که در هر سه، نیاز به یک نظام ناظر هست؛ یعنى در هر حال، کارها باید تحت نظر باشند تا پس از ارزیابى، شایستگى‏ها و پس از نظارت، کیفیت برنامه‏ها و پس از مراقبت، تخلفات به دست آیند. بنابر این، آیاتى که حاکى از یک نظام نظارتى در قرآن هستند، مى‏توانند به نوعى در هر سه عنصر اشتراک داشته باشند. (به این آیات اشاره شد).
بر این مبنا خداوند یا فرشتگان یا رسول خدا(ص) و یا مؤمنان اگر مراقب و ناظر یکدیگر معرفى مى‏شوند، هر سه نوع کار را نظارت مى‏کنند؛ اما با دقت علمى، این مباحث از یکدیگر تمایز پیدا مى‏کنند و در جاى جاى مباحث مدیریت استقرار مى‏یابند.
در این تحقیق، آیات نظارت، بیش‏تر در مبحث نظارت بر برنامه‏ها آورده شده‏اند، که علت این امر، تناسب بیش‏تر است.
نظام نظارتى نبوى و علوى نیز با بساطتى که داشته است، در هر سه امر (شایستگى، تخلفات و پیش‏رفت امور) مشترک بوده است. این‏طور نبوده که جاسوسان و عیون، که از سوى آن دو حاکم معصوم گمارده مى‏شدند، صرفاً تخلفات و تمردات را بررسى و گزارش کنند، بلکه امور مثبت و پیش‏رفت امور را نیز خبر مى‏داده‏اند.
این سخن قرآن که مى‏فرماید:«همانا بر شما نگاهبانانى قرار داده شده که والامقام و نویسنده هستند و به آن‏چه عمل مى‏کنید، آگاهند»،(22) معنایى عام دارد و این فرشتگان، به تعبیر قرآن، «یعلمون ما تفعلون» هستند؛ یعنى آن‏چه را انجام مى‏دهید، مى‏دانند. «آن‏چه انجام مى‏دهید» عنوانى عام است که اعمال مثبت و منفى، اخلاقى و کارى، بودجه‏اى و برنامه‏اى و... را شامل مى‏شود. به بیان دیگر، از این آیات، اصل نظارت سازمانى، در مدیریت رحمانى استنباط مى‏شود.
به همین علت، نظام نظارتى علوى و نبوى هم عام بوده است. اتفاقاً مدیریت‏نویسان اسلامى به مبحث نظارت که مى‏رسند، با حجم بسیارى از اطلاعات روبه‏رو مى‏شوند که از قرآن و سنت رسول خدا(ص) و سیره نظرى و عملى و علوى به دست مى‏آید و اصطلاحاً این بخش از مباحث مدیریت اسلامى، یعنى نظارت، نسبت به مباحث دیگر دچار تورم مى‏شود؛ ولى این حجم انبوه، خالى از تحلیلى است که به آن اشاره شد و چه بسا خلط و عدم تفکیک نیز صورت مى‏پذیرد و معلوم نمى‏شود که موضوع این نظارت، چیست، بلکه بیش‏تر، جنبه‏هاى انضباطى و تخلفاتى و تعزیراتى آن لحاظ مى‏شود. البته شرایط، ویژگى‏ها و اقتضائات حکومت علوى نشان مى‏دهد که تخلفات فراوانى انجام مى‏شده است، حتى از سوى منصوبان و مسؤولانى که توقع تخلف از آنان نمى‏رفته است، در حالى که در زمان حضرت رسول(ص) به علت نوپایى اسلام و حکومت، انگیزش بالاى تازه مسلمانان، پیروزى‏هاى پیاپى و مشاهده معجزات و کرامات فراوان، تخلفات، دست‏کم از سوى کارگزاران آن حضرت کم بود؛ ولى حکومت علوى، که پس از 25 سال از حکومت نبوى تشکیل مى‏شد، با کاهش انگیزه‏ها و تجربه انواع خلافت و سیره ‏هاى حکومتى متنوع، به گونه‏اى بود که نظارت بالایى را در بعد تخلفات و خیانت‏ها مى‏طلبید.
بر این اساس، حجم نامه‏ها و بلکه گفته‏هاى خطابى و عتاب‏آمیز، در نهج‏البلاغه فراوان است؛ ولى باز این بدان معنا نیست که نظارت‏هاى آن حضرت، منحصر به بُعد تخلفات بوده است، بلکه در میان همین نامه‏ها، که تعدادى از آن‏ها خواهد آمد، نظارت بر شایستگى‏ها و برنامه‏ها نیز ملاحظه مى‏شود.
از آن‏جا که مطالعه این نامه‏ها براى مدیران اسلامى پرفایده است، در این بخش از تحقیق، برخى از آن‏ها را مى‏آوریم و در پایان، به جمع‏بندى آن‏ها مى‏پردازیم. چینش نامه‏ها به گونه‏اى است که جا براى هرگونه تحلیلى وجود دارد و بر این نکته تأکید مى‏شود که جنبه‏هاى عام نظارتى (شایستگى، تخلفاتى و برنامه‏اى) در این نامه‏ها لحاظ شده است و صرفاً نظارت بر برنامه ‏ها نیست؛ اما چون در آخرین بخش تحقیق (نظارت) هستیم، پرداختن به همین جنبه عام نیز خالى از فایده نیست.
- نمونه‏هایى عالى از نظارت در سیره علوى‏
نظارت در زمان امیرالمؤمنین (ع) ضرب‏المثل است که شکل تکامل‏یافته نظارت‏هاى قبل بوده است، بلکه عده بسیارى معتقدند که همین نظارت‏هاى بسیار دقیق و فراوان مبتنى بر عدالت، زمینه‏ساز شهادت آن حضرت شد. نامه‏هاى آن حضرت، که در نهج‏البلاغه گردآورى شده‏اند، گویاترین اسناد براى بیان چگونگى نظارت در زمان آن حضرت و کیفیت اهتمام ایشان به انواع انضباط اقتصادى و سیاسى است. ما اکنون نمونه‏هاى شاخصى از این تذکرات را مى‏آوریم:
1. نقل شده است که شریح بن حارث قاضى، در عصر حکومت امام على (ع) خانه‏اى براى خود به هشتاد دینار خرید. وقتى این گزارش به امام رسید، وى را احضار کرده، به او فرمود:
«به من خبر رسیده که خانه‏اى به قیمت هشتاد دینار خریده و آن را قباله کرده‏اى و بر آن شهود و گواه گرفته‏اى». شریح پاسخ داد که اى امیر مؤمنان! چنین بوده است. امام نگاه خشم‏آلودى به او کرد و فرمود:
«اى شریح! به زودى کسى سراغت مى‏آید که نه قباله‏ات را نگاه مى‏کند و نه از شهودت مى‏پرسد. تو را از آن خارج مى‏کند و تنها به قبرت تحویل مى‏دهد. اى شریح! بنگر که این خانه را از ثروت غیر خود نخریده و آن را از غیر مال حلال خود نپرداخته باشى، که هم در دنیا و هم در آخرت، خود را زیان‏کار کرده‏اى. آگاه باش که اگر هنگام خرید، نزد من آمده بودى، نسخه قباله را این گونه مى‏نوشتم که دیگر در خریدن خانه‏اى حتى به بهاى یک درهم یا بیش‏تر، علاقه به خرج ندهى. نسخه قباله، این است: این چیزى است که بنده‏اى ذلیل از مردمان، که آماده کوچ است، خریده است. خانه‏اى از سراى غرور، در محله فانى‏شوندگان و در کوچه هالکان. این خانه، به چهار حد منتهى مى‏شود: یک حد آن به آفات و بلاها مى‏خورد. حد دوم به مصائب و حد سوم به هوا و هوس‏هاى سست‏کننده و حد چهارم آن به شیطان اغواگر منتهى مى‏شود و در خانه، همین جا است. 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  20  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله آب و فاضلاب مرند

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله آب و فاضلاب مرند دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در جهان صنعتی امروز و در دهکده ی جهانی پیشرفتهای علمی نیاز بشر به آنالیز داده های علمی نیازی اصلی و نهادین می باشد.
از اولین روزها که بشر شمردن را با رسم خطوطی بر دیواره ی غارها آغاز کرد تا امروز که پیشرفته ترین رایانه ها به کمک انسان آمده اند تا انسان در محاسبات خود سریع تر و دقیق تر به نتیجه برسد همواره علم مسیر تعالی را پیموده تا حدی که نیاز به آمار و نمودارهای آماری نه تنها در رشته ای خاص بلکه در تمام شاخه های علوم خودی نشان داده و برنامه ریزی و تصمیم گیری بدون آن امر محال می باشد.
محققین وپژوهشگران برای ارائه نمایی کلی از تحقیق خود به رسم آمار توسل جسته و از این طریق به کاربردی بدون پژوهشهای خود صحه گذاشته اند.
در تحقیق حاضر قصد بر این است که با ارائه ی طرحی دقیق مسائل مربوط به امر آب و فاضلاب در شهرستان خوی بررسی شود و امید می رود این اقدام بتواند متولیان امر اداره ی آب و فاضلاب را در تصمیم گیری ها و برنامه های آتی مدد رساند.
در ضمن از همکاری های صمیمانه کلیه کارکنان اداره آب و فاضلاب خوی که ما را در اجرای این طرح تحقیقی یاری نمودند قدر دانی نموده و برای آنان آرزوی موفقیت و بهروزی می نماییم.

بخش:

اول

پیش گفتار:

آب یکی از نعمتهای بی همتای الهی است که خداوند در 66 آیه ی قرآن کریم به نوعی از باران و آب یاد کرده است و بشریت را به تفکر در این نعمت خود فرا خوانده است و آیاتی مانند:(آیا به ابی که مینوشید اندیشیده اید) یا (ما آب را از آسمان به اندازه فرو فرستادیم)و... . همه ی اینها علاوه بر اثبات وجود خالق مهربان و اینکه جهان را مولائی است که کارهایش بر اساس خرد است اما انسانهای خاکی را نیز که خداوند به عنوان اشرف مخلوقات قلمداد فرموده باید تمام کارهایمان از خردمندی نشاط بگیرد همان طوری که خداوند فرموده آب را از آسمان به اندازه فرو فرستادیم یعنی اینکه استانداردی و میزانی در آفرینش و نزول آب وجود دارد پس مگر می شود آبی که به اندازه است بی حد و حساب بیش از اندازه مصرف کرد.
صرفه جویی در مصرف آب به معنای کم مصرف کردن نیست بلکه به معنای حفظ تعادل منطقی در مصرف آب است زیرا هر کس تنها به اندازه ی نیازش آب مصرف کند مشکل کمبود آب رفع میشود و ضریب اطمینان آب رسانی دائم و مستمر به همه ی نقاط شهر افزایش می یابد بخش قابل توجهی از آب به مصرف امور بهداشتی می رسد و این حق طبیعی مردم است اما آنچه گفته می شود و به طور یقین هم علمی است مصرف بهینه ی اب است. برآوردها نشان می دهد شهروندان با یک سوم حجم آبی که اکنون به مصرف می رسانند میتوانند تمام نیازهای خود را تامین نمایند البته لازم است یاد آور شویم که متاسفانه همه ی ما در مصرف نان-آب- برق- گاز- اتومبیل رعایت اعتدال یک هنر است و ما باید هنر مصرف انرزی و از جمله آب را بیاموزیم.
مصرف بی رویه آب در بعد خانوار موجب حاکمیت روحیه ی اصراف گری اعضای خانواده و در نهایت بی توجهی به حقوق اجتماعی میشود. به هر حال اگر خانواده ای به مصرف منطقی آب بی توجه باشد به طور یقین با بهران فرهنگی – اقتصادی و حتی اخلاقی روبه رو خواهد شد در بعد ملی نیز در نتیجه اسراف در مصرف آب نیاز به سرمایه گذاری در امر صنعت آب بیشتر می شود. همچنین بهره برداری بی رویه از آب باعث کاهش منابع آب شیرین بالا آمدن سفره های زیر زمینی آب شور و افزلیش مهاجرت می گردد.

تاریخچه و موضوع فعالیت شرکت آب و فاضلاب:

به استناد ماده 1 قانون تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب مصوب 11/10/1369 در تاریخ 15/10/1370 شرکتی تحت عنوان شرکت آب و فاضلاب استان آذربایجان غربی به جهت ایجاد تاسیسات تقسیم و توضیع آب شهری و تاسیسات مربوطه به جمع آوری ، انتقال و تصفیه ی فاضلاب همچنین بهره برداری از تاسیسات تامین تقسیم و توضیع آب شهری و و تاسیسات مربوطه به جمع آوری ، انتقال و تصفیه ی فاضلاب تشکیل و با اهداف ذیل شروع به کار نموده است.
الف- بهره برداری از تاسیسات مربوط با تامین و توضیع آب شهری بعد از آبگیر نظیر تصفیه ی خانه ها ، ایستگاههای پمپار ، خطوط انتقال ، منابع چاهها ، سیستمهای کنترل و شبکه های توضیع
ب- بهره برداری از شبکه های جمع آوری و انتقال فاضلاب ، تصفیه ی خانه هاو ایستگاههای پمپار مربوطه
ج- اجرای شبکه های مربوط به توضیع آب شهری
د- اجرای طرح های جمع آوری انتقال و تصفیه ی فاضلاب
ه- اجرای طرح های تامین و انتقال آب با توجه به تبصره ی 3 ماده 1 قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب
و- سرمایه گذاری و شرکت در موسسات مرتبط با اهداف وظایف شرکت و به منظور ارتقاء کیفی وکمی فعالیت های شرکت
ز- انجام امور تحقیقاتی آموزشی در راستای اهداف شرکت و هماهنگ با برنامه ریزی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
تبصره 3 ماده 1:
اجرای طرح های تامین و انتقال آب بر حسب مورد و در صورت توانایی درخواست شرکت های آب و فاضلاب از طریق وزارت نیرو به این شرکت ها تعویض می شود.
شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و امور آن بر طبق قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب و مقررات اساسنامه شرکت اداره می گردد.

بخش :

دوم

مقدار اب مصرفی 80 مشترک در طی سه دوره در سال 82

دوره های انتخابی سال 82:

دوره اول:ماههای فروردین و اردیبهشت(از 1/1/82 الی 24/2/82)

دوره دوم: ماههای تیر و مرداد(از 1/4/82 الی 24/5/82)

دوره سوم: ماههای بهمن و اسفند(از 1/11/82 الی 24/12/82)

محاسبات انجام شده روی مقادیر مصرفی به قرار زیر است:

تنظیم داده ها از کوچک به بزرگ – جدول توضیع فراوانی – میانگین – چارک و صدک – میانگین پیراسته –

میانگین وینزوری – میانگین نمونه گروه بندی شده – واریانس – انحراف معیار – دامنه نمونه – دامنه میان

چارکی نمونه – بافت نگار فراوانی نسبی – نمودار میله ای – نمودار کلوچه ای - چند بر فراوانی نسبی –

فراوانی تجمعی

تذکر 1 : جدول های توضیع فراوانی به 10 رده تقسیم شده اند که در یک دوره طول رده ی 10 و در دوره

دیگر طول رده ها 20 می باشد.(بر اساس مقادیر مصرفی)

تذکر 2 : داده هایی که صفر اعلام شده اند نشانگر این هستند که یا مشترک موقع قرائت کنتور در خانه نبوده یا

اصلا آبی مصرف نکرده و یا کنتور مشترک خراب بوده است.

داده ها و جدول توضیع فراوانی:دوره اول(1/1/82الی 24/2/82)

19 19 19 18 18 17 17 14 14 14 14 14 13 12 10 10 6 5 4 4 4 2 2 0 0 0

32 32 31 31 31 31 31 29 28 27 27 27 25 25 25 23 22 21 20 20 19 19

53 52 50 50 48 47 47 45 43 43 41 40 38 37 37 36 35 34 33 33 33 32

99 84 75 72 70 62 62 59 58 53

درصد فراوانی تجمعی فراوانی تجمعی درجه Mi Fi MiFi
فراوانی نسبی فراوانی مطلق مرکز
دسته رده ها
(C-L)
12
12 54 75/330 63 15/0 12 25/5 5/10-0
20
20 81 5/4324 279 22/0 18 5/15 5/20-5/10
41
41 5/49 75/7152 5/280 13/0 11 5/25 5/30-5/20
58
58 5/76 25/21424 5/603 21/0 17 5/35 5/40-5/30
68
68 45 5/20702 455 12/0 10 5/45 5/50-5/40
73
73 5/22 25/15401 5/277 06/0 5 5/55 5/60-5/50
75
75 9 5/8580 131 02/0 2 5/65 5/70-5/60
78
78 5/13 75/17100 5/266 03/0 3 5/75 5/80-5/70
79
79 5/4 25/7310 5/85 01/0 1 5/85 5/90-5/80
80
80 5/4 25/91207 5/95 01/0 1 5/95 5/100-5/90

360 75/111447 2497 1 80 جمع

محاسبات آماری دوره اول:

- میانگین:

میانگین آب مصرفی 80 خانوار در طی این دوره 21/31 متر مکعب می باشد.

- چارک ها:

در حدود 25 درصد از 80 خانوار مقدار 9/14 متر مکعب آب مصرف کرده اند.

در حدود 50 درصد از 80 خانوار مقدار 6/38 متر مکعب آب مصرف کرده اند.

در حدود 75درصد از 80 خانوار مقدار 5/42 متر مکعب آب مصرف کرده اند .

میانگین پیراسته و وینزوری و میانگین نمونه گروه بندی شده:

609/27=میانگین پیراسته

437/28=میانگین وینزوری

2125/31=میانگین نمونه گروه بندی شده

- دامنه نمونه و دامنه میان چارکی نمونه:

99 =0-99=دامنه نمونه

مقادیر مصرفی آب در این دوره بین 0 تا 99 پخش شده است.

6/27=9/14-5/42=دامنه میان چارکی

مقادیر 9/14 تا 5/42 در نیمه مرکزی مقادیر مصرفی آب در این دوره پخش شده است.

- واریانس و انحراف معیار نمونه گروه بندی شده:

داده ها وجدول توزیع فراوانی:دوره دوم(1/4/82الی24/5/82)

29 27 27 27 26 26 24 22 20 19 19 18 17 12 11 10 9 7 6 6 4 2 0

48 47 45 45 45 44 41 40 38 38 38 37 37 36 35 34 33 33 32 31 31 31

84 79 78 77 76 75 74 73 70 68 67 67 65 62 61 56 56 55 55 53 53 51

199 189 137 134 121 118 106 101 98 88 87 85

درصد فراوانی تجمعی

فراوانی تجمعی
درجه

Mi Fi

MiFi
فراوانی نسبی
فراوانی مطلق
مرکز
دسته
رده ها
(C-L)

15 15 5/67 9375/1575 75/153 18/0 15 25/10 5/20-0

38 38 5/103 75/21395 5/701 28/0 23 5/30 5/40-5/20

52 52 63 5/3573 707 17/0 14 5/50 5/60-5/40

66 66 63 5/69583 987 17/0 14 5/70 5/80-5/60

72 72 27 5/49141 543 07/0 6 5/90 5/100-5/80

75 75 5/13 75/36630 5/331 03/0 3 5/110 5/120-5/100

78 78 5/13 75/51090 5/391 03/0 3 5/130 5/140-5/120

78 78 0 0 0 0 0 5/150 5/160-5/140

78 78 0 0 0 0 0 5/170 5/180-5/160

80 80 9 5/72580 381 02/0 2 5/190 5/200-5/180

360 18/337702 25/4178 1 80 جمع

محاسبات آماری دوره دوم:

- میانگین:

میانگین آب مصرفی 80 خانوار در طی این دوره 22/52 متر مکعب می باشد.

- چارک ها:

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  17  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بحرانی به نام شل‌حجابی

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله بحرانی به نام شل‌حجابی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 بیش از ربع قرن از پیروزی انقلاب و استقرار نظام اسلامی ‌می‌گذرد؛ انقلابی که به تعبیر بزرگان، بیش از آنکه سیاسی باشد، فرهنگی بود. در این مدت، تمامی‌ رسانه‌های ارتباط جمعی مروج اسلام و مبلغ ارزش‌های اسلامی ‌بوده و هستند. افزون بر آن نیز چندین نهاد، سازمان و ارگان رسمی‌ و غیررسمی، ‌متولی آموزش، تربیت و ترویج سنن و آداب مذهبی بوده و هستند.
سازمان عریض و طویل تبلیغات اسلامی، ‌با بودجه‌ای هنگفت و تشکیلاتی بسیار گسترده و سراسری، دست‌اندرکار نگاهبانی و پرورش فرهنگ اسلامی ‌در سراسر کشور و حتی خارج از کشور است. بخش وسیع و سازمانی تبلیغات حوزه علمیه قم با تشکیلات، امکانات، بودجه، پرسنل، ابزار و رسانه‌های سمعی و بصری، مسؤولیت حفظ و حراست ارزش‌های دینی و گسترش آموزه‌های فرهنگ مذهبی را بر عهده دارد. هیأت‌های بی‌شمار دینی در تکیه‌ها و حسینیه‌ها و مساجد، پاسدار سنن و آداب شرعی و برگزارکننده مراسم مذهبی در مناسبت‌های تاریخی و مذهبی بوده و هستند.
هزاران واعظ، روحانی و عالم دینی در طول سال و ماه و در شهر و روستا بر روی منابر به ارشاد خلایق مشغولند و نظام آموزشی کشور، در تمامی‌ مقاطع تحصیلی توسط کارشناسان و متولیان مذهب، سامان یافته و همه کتاب‌های درسی به وسیله خبرگان تعلیم و تربیت اسلامی‌ تدوین شده و می‌شود و قوانین و مقررات اجتماعی حافظ ارزش‌های دینی، نه تنها حوزه‌های عمومی ‌که حتی حریم خصوصی افراد حتی اقلیت‌های غیراسلامی‌ را نیز شامل شده است.
پنج کانال رسمی ‌تلویزیونی و ده‌ها کانال رسمی‌ سراسری و منطقه‌ای رادیویی به موازات شماری فراوان همایش‌های موسمی‌ و سنواتی و سمینار‌های پر خرج و اردوهای پرورشی و... مروج مسائل عقیدتی و ناهی منکرات دینی و پاسدار حرمت‌های فردی و اجتماعی بوده و هستند.
با وجود همه اینها، اسلام را در خطر یافته و تلویحا اعلام می‌داریم، همه کارهای صورت گرفته مذکور در بالا و تمامی ‌انرژی‌های بیکران صرف شده و نیروی بی‌شمار انسانی و بودجه‌های کلان به کار گرفته شده، بی‌حاصل بوده است. از وضع فرهنگی جوانان می‌نالیم و از «بدحجابی»، «شل‌حجابی» و «کم‌حجابی» شکوه سر می‌دهیم و هر از چند گاهی با بسیجی مقطعی و اعتراضات خیابانی و بگیر و ببند‌ عاری از ملاحظاتی روان‌شناختی و احیانا مجازات‌های جسمی‌، روحی و مالی، در پی اصلاح دختران و پسران و حتی بزرگسالانی هستیم که به زعم ما پایبند ارزش‌های دینی و فرهنگ ملی اسلامی‌ نیستند.
پس از مدتی با انذارها، اشارات و تذکرات فرهیختگان و برخی بزرگان دین و سیاست متوجه می‌شویم که «این ره که می‌رویم، به ... است».
چند صباحی می‌گذرد و دوباره پیش‌خطبه‌ای در نماز جمعه، نطق پیش از دستوری در مجلس و سرمقاله‌ای در روزنامه‌ای، از وضع بد و غیرقابل‌تحمل اخلاق جوانان می‌نالد و در پی آن با اعلام راهپیمایی و مراسم ارشاد خیابانی، مواجه می‌شویم و دنیا را متوجه عواقب شبیخون فرهنگی «غرب» کرده و راه‌های نجات نسل جوان را از منجلابی که در آن غوطه‌ور است، به عالمیان نشان داده و آن را چاشنی وعده جامعه‌ای پاک و نمونه و الگویی ارزشمدار برای جهانیان می‌سازیم.
مدتی می‌گذرد و دوباره «روز از نو و روزی از نو»؛ «بدحجابی» بدتر، «شل‌حجابی» شل‌تر، رنگ‌ها و مدل‌های لباس‌های زننده، زننده‌تر و مفاسد اجتماعی گسترده‌تر شده و برخوردها وسیع‌تر می‌شود.
و سر انجام در کنار همه این تدابیر، با برگزاری وسیع و تبلیغات رسانه‌ای دعاهای دسته‌جمعی، تعجیل در ظهور منجی موعود و مهدی منتظر(عج)، کار صلاح، اصلاح و فلاح را به مصلح و عدل‌گستر نهایی وا می‌گذاریم.
راستی اشکال کار در کجاست؟
نگاهی به سال‌های پیش از انقلاب می‌افکنیم.
در دهه‌های منجر به پیروزی انقلاب اسلامی،‌ از هیچ‌کدام از سازمان‌ها، نهاد‌ها، رسانه‌ها، اردو‌ها، سمینارها، منابر، مجلات، کتاب‌ها، روزنامه‌های ارزشی و حوزه‌های ترویج و تبلیغ که در بالا به آنها اشاره شد، خبری نبود. در عوض فیلم‌ها، نمایشنامه‌ها، سریال‌های تلویزیونی، شب‌نشینی‌ها، جشن‌ها و برنامه‌های پرزرق‌وبرق ضددینی، آشکار و نهان و به وفور به کار فرهنگ‌زدایی و ترویج بی‌بندوباری، برهنگی و گسترش بساط عیش و طرب و سکس وقیحانه و حتی همجنس‌بازی مشغول بودند. مراسم پرسروصدای ازدواج دو همجنس‌باز مرد در تالار یکی از هتل‌های بزرگ تهران، هنوز در خاطره انسان‌ها و در آرشیو مجلات و روزنامه‌های آن دوران وجود دارد. برنامه‌های به اصطلاح هنری و جشن‌های فرهنگی پر از مفسده‌های گوناگون به موازات تشکیلات گسترده کاخ جوانان و تشویق دختران و پسران به عضویت در آن و شرکت در اردوهای مختلط تابستانی در سواحل دریای شمال و جشنواره‌های موسمی‌، امری رایج بود. ورود بانوان با حجاب اسلامی‌ (حتی بدون چادر) به برخی هتل‌ها نظیر «متل قو» در شمال و به بعضی کلوب‌های حتی دانشگاهی ممنوع بود.
از تشکیلات تبلیغاتی حوزه علمیه قم نه تنها خبری نبود، بلکه وعاظ و روحانیان در منابر و مجالس وعظ، غالبا زبان بریده بودند. کم نبود تعداد علما و روحانیانی که به دلیل احساس وظیفه شرعی، به ارشاد پرداخته و سر از زندان و تبعیدگاه درآورده بودند. قلم‌های دردمندان، شکسته و نفس‌های آنان در سینه حبس بود.
دانشگاه، کانون مروجان فرهنگ ضددینی بود و مبارزان سیاسی غیرمذهبی و ضدمذهبی (تا زمانی که دست به اسلحه نبرده بودند) آزادانه جولان می‌دادند. از آمران، ناهیان، متولیان، مروجان، مبلغان، مرشدان دینی و حافظان دین و ایمان دختران و پسران و گشت‌های خیابانی پاسداران عفت خصوصی و عمومی ‌زنان و مردان، چه در حریم خانواده و چه در مجالس عروسی و جشن‌های کوچک و بزرگ، خبری نبود.
در حیطه آموزش و پرورش و نیز مقولات هنری اعم از سینما، تئاتر و موسیقی و... نوعی هدایت آشکار و پنهان به سوی فرهنگ ضددینی و ضد اسلامی ‌مشهود بود. کسانی که در این زمینه‌ها قلم می‌زدند و یا به خلق آثار موسیقایی و هنری مشغول بودند، تا آنجا که علیه دین و فرهنگ ملی، آداب و سنن و ارزش‌های مذهبی در حرکت بودند از همه نوع آزادی برخوردار و از گونه‌ای مصونیت سیاسی و پشتوانه مالی بهره‌مند بودند.
در چنان شرایط و اوضاعی، پیشگامان سیاست و دین بپا می‌خیزند. عده آنان در قیاس با امکانات و ابزار سردمداران فرهنگ جور و تباهی، بسیار اند ک بود. در همان زمان امام می‌گفت، اگر این رادیو و تلویزیون فقط هفته‌ای دو ساعت در اختیار ما باشد، «نه از تاک، نشانی خواهد ماند و نه از تاک‌نشان».
امام به ترکیه و سپس به عراق تبعید می‌شود و سیاسیون دانشگاهی مبارز و مسلمان و روحانیون مجاهد، یکی پس از دیگری روانه زندان می‌گردند.
حرکتی که آغاز می‌شود، مبتنی بر نگرشی غیرسنتی از دین و فرهنگ غالب در حوزه‌ها است. شهید مطهری کار سنتی حوزوی را رها کرده به محیط‌های آکادمیک روی می‌آورد. شهید بهشتی با تأسیس مراکزی آموزشی به میدان مبارزه فرهنگی گام می‌نهد. حسینیه ارشاد تأسیس می‌شود و علی شریعتی به کمک معدود روشنفکران مذهبی، حرکت انفجاری و توفنده فرهنگی و مذهبی خود را نه در غالب شیوه‌های کهن و آداب رایج سنتی، بلکه برخاسته از راه و رسمی ‌علمی‌ و نوین و متناسب با اقتضائات دوران جدید، پی می‌افکند.
اسلام ناب محمدی ـ به قول امام خمینی ـ به رغم سیطره دقیانوس، نقاب از رخساره بر می‌کشد و روشنگری آغاز می‌شود. ابزار کار، علم است و منطق و شیوه عمل، لطف است و مرحمت و روش تبلیغ، آموزش قرآنی «جدال احسن» است. مروت با دوستان و مدارا با دشمنان، مرام عام می‌شود. تهاجمات فرهنگی گروه‌های الحادی، با ابزار منطق، استدلال و شیوه‌های محبت‌آمیز، به ضد خود تبدیل می‌گردد.
محافل عیش و نوش و طرب جوانان به کانون‌های بحث و تبادل نظر با پیروان مکاتب جدید نظیر اومانیسم، مارکسیسم، اگزیستانسیالیسم، پوزیتیویسم و.....تبدیل می‌گردد. جوش و خروشی فزاینده شکل می‌گیرد.
در خارج از کشور ـ به ویژه در کشورهای اروپایی و آمریکا ـ نیز جوانان مسلمان در قالب انجمن‌های اسلامی‌ به ترویج فکر و اندیشه و مرام و منش دینی مشغول می‌شوند. از چیزی که خبری نیست، روش‌های تربیتی ارعاب وتهدید است . میدان، میدان عرضه فکر، منطق و استدلال است. با آنکه در آن فضا و در آن محیط، نهاد‌های حافظ و مسؤول ارزش‌های دینی وجود نداشت و کسی را با کسی کاری نبود، ولی روش‌های محبت‌آمیز، معقول و منطقی جوانان مسلمان سبب می‌شد، بیشتر جوانانی که به قصد تحصیل به اروپا می‌آمدند، به دین و به فرهنگ ایرانی اسلامی‌ و به ارزش‌های ملی و مقدس خود پایبند بمانند و حتی بالاتر از آن، موفق شوند به تعمیق عاطفه و اندیشه دینی خود نیز بپردازند.
آیین و مرامی ‌که انجمن‌های اسلامی‌ از آن پیروی می‌کردند، برخاسته از مکتبی بود که پیشگامان روشنفکری دینی، امام خمینی و یاران طراز اول ایشان نظیر شهید مطهری و شهید بهشتی و نیز امام موسی صدر و ... مبلغ آن بودند. خوشرویی، ملاطفت، نرمخویی، شیوه بحث استدلالی، عدم تفحص در امور داخلی و خصوصی دانشجویان و کمک به حل مشکلات مالی و تحصیلی آنان، راه و رسمی‌ بود که پیوسته مورد تذکر و حمایت بزرگان مذکور بود. همین مرام و آیین، باعث گسترش و تقویت کمی‌ و کیفی روزافزون انجمن‌های اسلامی‌ در مقابل سازمان‌های دانشجویی غیر و یا ضد مذهبی شده بود. دانشگاهیان مسلمان و متعهد و متخصص و روشنفکران قرآن‌شناس و آشنا به مقتضیات عصر، محصول همین انجمن‌ها بوده و هستند.
در لبنان نیز شرایط سیاسی، اجتماعی و دینی دیگری حاکم بود.
به لبنان در دهه‌های چهل و پنجاه نگاه می‌کنیم: فضای حاکم بر ذهن و احساس تحصیلکردگان، متأثر از پیروزی‌های پی در پی جنبش‌های آزادی‌بخش کمونیستی در سراسر نقاط جهان است. فکر و مکتب حاکم و غالب برسر و دل جوانان، تئوری‌های مارکس و اندیشه‌های لنین و پرچم بر افراشته مائوتسه تونگ و مشی پیروزهوشی مینه و دلاوری‌های چه گوارا و پیکارگری‌های فیدل کاسترو و مجاهدت‌های احمد بن بلا و خروش پر فروغ لومومبا در آسیا و آمریکای لاتین و آفریقا، علیه سلطه‌گری‌های امپریالیسم آمریکا می‌باشد. دین، به عنوان افیون توده‌ها و عامل بازدارنده و رخوت جمع و جماعت و وادادگی انسان‌ها در مقابل ستمگران تلقی می‌شود . جامعه دانشگاهی به شدت ضددینی و ضدمذهبی است.
از سوی دیگر بزرگ‌ترین متفکران ضد شیعی و بر جسته‌ترین علمای اهل سنت، با آن داعیه‌های بلندپروازانه خود، جو حاکم بر جماعت مسلمانان را شکل می‌دادند. علمای بزرگ مسیحی و متکلمان برجسته عصر بیداری و نویسندگان پرآوازه و شعرای با نام و نشان فرقه‌های مختلف مسیحیت نیز حضوری پراقتدار داشتند. همه این بزرگان فکر و اندیشه چه در عالم سیاست و چه در وادی دین اعم از مارکسیست، مسیحی و سنی، یک وجه مشترک داشتند و آن، ضدیت و مبارزه با فکر و عقیده و مرام تشیع بود.
جامعه شیعه لبنانی به عنوان اقلیتی مفلوک، مهجور، فقیر و مستضعف و فاقد هویت فرهنگی، در فقر و فاقه غوطه می‌خورد و دختران و پسران خود را اسیر روسپیگری و قاچاق مواد مخدر می‌دید. اگر تک و توک جوان تحصیل‌کرده‌ای در میان این قوم دیده می‌شد، ناچار بود انگل فئودال‌های شیعه‌تبار و یا خادم سرمایه‌داران مارونی و یا عنصر و آلت سر به زیر زمامداران حاکم گردد.
در چنان فضایی از فقر فرهنگی و درماندگی اقتصادی و فحشای اخلاقی که بر قوم شیعه لبنانی حاکم بود، روحانی 28 ساله‌ای از قم وارد می‌شود. در مدتی کمتر از ده سال از آن اقلیت مفلوک، جماعتی می‌سازد دارای بالاترین هویت انسانی، دینی، فرهنگی و سیاسی .
آن شمار عظیم متفکران، اندیشمندان، قلمزنان و انقلابیون چپ و راست و روحانیان مسیحی و اهل تسنن، نه تنها مانع موفقیت این روحانی شیعی نمی‌شوند، بلکه حتی آنچنان مجذوب خلق‌و‌خو و مرام و منش و شیوه سلوک و منطق دینی او می‌شوند که زبانزد خاص و عام می‌شود . امام موسی صدر، «وجدان لبنان» نام می‌گیرد و قدم و قلم و کلامش در کلیسای مسیحی ـ به قول یک عالم بزرگ مسیحی ـ همان روحانیتی را فرو می‌پاشد که در مساجد اهل تسنن و محافل شیعه.
کارشکنی‌های عمال جور و ستم، ترفند‌های موذیانه آخوند‌های درباری، نفاق‌افکنی‌های فئودال‌های شیعه، سمپاشی‌های وابستگان به سفارت شاهنشاهی، عنادورزی‌های مشتی ورشکسته سیاسی و دربدر، هجمه‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای مزدوران بعثی عراق و شبنامه‌ها و روزنامه‌های چپی‌های عقیدتی و جیره‌خواران دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی و جاسوسان ساواک و سیا و موساد ـ که با تمامی‌ توشه و توان و انواع حیله‌ها، دسیسه‌ها و شایعه‌پراکنی‌ها، علیه این روحانی جوان به کار گرفته می‌شد، هیچ کدام کارساز و اثرگذار واقع نمی‌گردد.
دانشجویان دانشگاه‌های لبنان، فوج فوج به دورش گرد می‌آیند. جوانان و دختران و پسران لبنانی، اعم از شیعه و سنی و مسیحی، تحت آموزش‌های دینی و اخلاقی و سیاسی او قرار می‌گیرند . سازمان سیاسی «حرکت المحرومین» با هدف فقر و استضعاف‌ستیزی و عدالت‌پروری و با مشارکت جوانان پر شور از همه فرقه‌ها و ادیان وبه رهبری امام صدر، اعلام موجودیت می‌کند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  19  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله ریخته گری

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله ریخته گری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
این تعریف که ««متالوژی که از قدیمی‌ترین هنرها و یکی از جدیدترین علوم است»» ، بخوبی تاریخچه طولانی و جالب رشته متالوژی را بیان می‌کند. از زمانی که بشر فلز را شناخت، متالوژی را به‌عنوان یک هنر فرا گرفت. این علم ، فرآوری مواد معدنی از کانه‌های آنها (جداسازی از سنگ معدن) ، ذوب ، تصفیه و تولید شمش ، بهبود خواص و تهیه آلیاژها و فن کار بر روی فلزات و شکل دادن آنها را در بر می‌گیرد. صنعت متالوژی در جهان از دیرباز به‌عنوان صنعت مادر شناخته شده ، با پیشرفتهای روز افزون تکنولوژی ، نقش آن آشکارتر می‌گردد. شواهد باستان شناسی نشان می‌دهد که ساکنین فلات ایران ، جزو اولین اقوامی بوده‌اند که به کشف فلزات و استفاده از آن نائل گردیده‌اند. با در نظر گرفتن این سابقه دیرینه ، همچنین نقش روز افزون فلزات در زندگی بشر و وجود معادن غنی متعدد در کشورمان لازم است که دست‌اندرکاران متالوژی در شناسایی هر چه بیشتر این رشته کوشا بوده ، به طریقی سطح اطلاعات علمی و فنی سایرین را در این زمینه بالا ببرند.
تاریخچه متالوژی
دوره فلزات پس از عصر سنگ بوده ، از حدود 6 تا 7 هزار سال پیش از هجرت آغاز شده است. به نظر می‌رسد که مس اولین فلزی است که بطور خالص و طبیعی و جدا از مواد معدنی مورد استفاده بشر قرار گرفته است. با نگاهی به انوع سنگهای مس ، می‌بینیم که آنها کم و بیش از ظاهری فلزی با رنگهای الوان ، نظیر نیلی ، لاجوردی ، سبز ، طلایی و رخ برخوردار می‌باشند این امر می‌تواند یکی از علل عمده توجه بشر اولیه به ترکیبات حاوی مس باشد. از طرفی مس به‌صورت خالص در طبیعت یافت می‌شود و قابلیت شکل‌پذیری مناسبی دارد.

برخی از پژوهشگران نیز معتقدند که اولین بار ذرات براق طلا که در کف رودخانه ها پراکنده بوده است، توسط بشر شناسایی شدند. مصریان و شاید هندیان بیش از سایر ملل در استخراج طلا از سنگهای آن توفیق داشته‌اند. در ایران نیز از دوره هخامنشی ، آثار متعددی از طلا و نقره خصوصا در کنار رود جیحون و در شهر همدان کشف شده است.

با گذشت زمان ، قلع ، نقره ، سرب و آنیتموان (سنگ سرمه) نیز کشف شد. فلزکاران با استفاده از آتش ، سرخ کردن و سپس ذوب فلزات ، آمیختن آنها را تجربه کرده ، به شناخت تجربی آلیاژها توفیق یافتند. از اختلاط قلع و مس ، مفرغ پدید آمده ، عصر مفرغ آغاز شد. مفرغ از هنر زیبایی با مس ، طلا و نقره رقابت می‌کرد و سختی و دوامش از انها بیشتر بود و نیازهای بشر را نیز برای ساخت ابزارهای مختلف تامین می‌کرد، لذا بشر تا مدتها به فکر ساختن آلیاژ یا کشف فلز جدیدی نبود.

بدرستی معلوم نیست که انسان نخستین بار چگونه و از کجا سنگ آهن را کشف و ذوب نمود و فلز آهن را بدست آورد، اما از شواهد امر پیداست که از 5000 سال پیش انسانهای نخستین آهن را بکار می‌گرفتند و تقریبا در نصف این مدت ، آهن بعنوان وسیله ای زینتی و فلزی افسانه‌ای از توجه خاصی برخوردار بوده است. مصریان قدیم به آهن ، با- ان- پتن یا فلز بهشتی می‌گفتند.

به نظر می‌رسد که ابتدا شهاب‌های آسمانی که حاوی آهن و نیکل (15-6 درصد نیکل) بوده‌اند، توسط انسانهای نخستین بکار گرفته شده‌اند. اطلاق سنگ اسمانی و فلز ستارگان به آهن نیز موید همین است. آشوری‌ها ، بابلی‌ها ، کلدانی‌ها و عبری‌ها به‌علت گرانبها بودن آهن از آن در ساختن زیور آلات استفاده می‌کردند. در عهد حمورابی (2700 سال پیش از هجرت) ، بهای آهن هشت برابر نقره و معادل سه‌ربع بهای طلا بوده است.

در ایران قدیم نیز در دوره هخامنشی به مرور مصالح آهنی جای مصالح مفرغی را گرفت، بطوری‌که در اواخر این دوره ، اسلحه‌های آهنی جایگزین اسلحه‌های مفرغی شدند. پیشینیان ، سنگ معدن آهن را با زغال چوب مخلوط کرده ، مشتعل می‌نمودند. در دوران باستان ، در ایران ، بین النهرین ، یونان و روم مجموعا هفت فلز شناخته و بکار برده شده‌اند که شامل مس ، طلا (زر) ، نقره (سیم) ، آهن ، سرب (آبار) ، اقلع (ارزیز) و جیوه (سیماب) و پلاتین می‌باشند.
تولید فلزات در طول زمان
از دوران باستان تاکنون مجموعا 87 فلز کشف شده است که به جز 7 فلز مذکور ، 2 فلز در قرون وسطی ، 15 فلز در قرن دوازدهم هجری ، 43 فلز در قرن سیزدهم هجری و 20 فلز در قرن چهاردهم هجری (قرن معاصر) کسف شده‌اند. البته بین تاریخ کشف و زمانی که تولید فلزات از نظر اقتصادی مقرون به صرفه شده است، فاصله زمانی طولانی وجود دارد. چون در بررسی مسائل متالوژی ، نه‌تنها تولید فلزات امر مهمی می‌باشد، بلکه موارد کاربرد آنها نیز باید قابل توجیه باشد.

برای مثال اورانیوم در سال 1221هجری خورشیدی کشف شده است، اما تولید صنعتی آن تا سال 1320هجری خورشیدی (1841م.) طول کشیده است. به عبارت دیگر حدود یک قرن پس از کشف اورانیوم ، یعنی زمانی که پدیده شکافت اتمی فلزات هسته‌ای تحت استفاده مطلوب قرار گرفت، تولید آن در سطح صنعتی شروع گردید.

شکل‌گیری علم متالوژی
با گذشت زمان ، کشف روشهای جدید استخراج و تصفیه فلزات ، شناسایی مشخصات ساختاری و فیزیکی مواد و فنون جدید شکل دادن و کاربر روی فلزات ، صنعت متالوژی به عنوان شاخه ای از علم ، جایگاهی مستقل یافت. امروزه علم متلوژی را به دو بخش کلی شامل متالوژی استخراجی و متالوژی صنعتی تقسیم نموده‌اند که این دو بخش ، اخیرا در دانشگاهها نیز به‌عنوان گرایشهای رشته مهندسی متالوژی انتخاب شده‌اند.

متالوژی استخراجی و شیمیایی شامل جداکردن فلزات از سنگ معدن و تصفیه آنها (تولید فلزات) ، شناخت انواع کوره‌ها ، سوخت‌ها و فعل و انفعالات شیمیایی می‌باشد. این گرایش انواع متعددی از روشها را در بر می‌گیرد که از جمله می‌توان به کانه آرایی ، پر عیار کردن مواد معدنی ، شستن ، ذوب کردن ، تصفیه فلز مذاب و تولید شمش اشاره نمود.

متالوژی صنعتی شامل کار بر روی فلزات و مواد و تهیه محصول نهایی می‌باشد. در این گرایش همچنین خواص و مشخصات فیزیکی ، ساختاری و مکانیکی مواد نیز بررسی می‌شوند. منظور از کار کردن روی فلزات ، روشهای مختلف تولید مصنوعات فلزی می‌باشد که مهمترین شیوه‌های تولید عبارتند از: متالوژی ژودر ، شکل دادن ، جوشکاری و ماشینکاری.

انتخاب نوع روش تولید عمدتا به مسائل اقتصادی ، خواص فلزات ، زمان تولید ، اندازه ، شکل و تعداد قطعات مورد نیاز بستگی دارد. به‌عنوان مثال ، فلزاتی که خاصیت پلاستیک کمی دارند یا قطعاتی که دارای اشکال پیچیده هستند، به روش ریخته گری شکل داده می‌شوند.

ذوب فلزات بدون منبع حرارت
از آنجائیکه جامدات فلزی دارای دمای ذوب بالایی هستند برای مثال آلومینیوم دارای نقطه ذوب 660 درجه سانتیگراد و کلسیم دارای نقطه ذوب 810 درجه سانتیگراد می‌باشد، از این رو برای ذوب فلزات به منبع حرارت با درجه بالایی نیاز داریم اما به روش زیر می‌توان فلز آلومینیوم را به حالت مذاب درآورد. برای انجام این کار روی یک ظرف بزرگ پر از شن ، ظرف کوچکی پر از پودرهای مختلف و از جمله پودر آلومینیوم قرار داده می‌شود و بالای آن یک نوار باریک منیزیم بعنوان فتیله گذاشته می‌شود. با کبریت زدن به این فتیله ،بلافاصله یک شعله تماشایی و شدید بلند می‌شود و گرمای عجیبی نیز حاصل می‌گردد و بطوری که ظرف کوچک فلزی روی ظروف بزرگ پر از شن کاملا سرخ شده و محتویات آن بصورت آهن مذاب در می‌آید.
وسایل مورد نیاز
• پودر آلومینیوم
• پودر اکسید فریک
• پراکسید باریم
• یک ظرف کوچک و ضخیم فلزی
روش اجرا
برای اجرای این آزمایش ، پس از تهیه وسایل مورد نیاز ، ابتدا یک ظرف بزرگ فلزی نیز تهیه نموده و آن را پر از شن سازید و آزمایش را روی آن اجرا کنید تا حرارت شدید میز را نسوازند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   12 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله ساختارموتوردیزلی موتور دیزل

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله ساختارموتوردیزلی موتور دیزل دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

موتور دیزل : گونه ای موتور درون سوز است که در آن از چرخه دیزل برای ایجاد حرکت استفاده می شود. فرق اصلی آن با دیگر موتور ها استفاده از احتراق در اثر تراکم است. در این دیزل ژنراتور عمل انفجار صورت نمی گیرد، بلکه مخلوط سوخت و هوا در اثر تراکم بسیار بالا بدون جرقه زدن در موتور دیزل متراکم می شوند و دور اصلی این موتور دیزل بر خلاف موتور های بنزین سوز ۱۰۰ دور/دقیقه محسوب می گردند
موتور دیزل، به انواع گسترده ای از موتور ها گفته می شود که بدون نیاز به یک جرقه الکتریکی می توانند ماده سوختنی را شعله ور سازند. در این موتور ها برای شعله ور ساختن سوخت از حرارت های بالا استفاده می شود. به این شکل که ابتدا دمای اتاقک احتراق را بسیار بالا می برند و پس از اینکه دما به اندازه کافی بالا رفت ماده سوختنی را با هوا مخلوط می کنند.
همانگونه که می دانید برای سوزاندن یک ماده سوختی به دو عامل حرارت و اکسیژن نیاز است. اکسیژن از طریق مجاری ورودی موتور وارد محفظه سیلندر موتور می شود و سپس بوسیله پیستون فشرده می گردد. این فشردگی آنچنان زیاد است که باعث ایجاد حرارت بسیار بالا می گردد. سپس عامل سوم یعنی ماده سوختنی به گرما و اکسیژن افزوده می شود که در نتیجه آن سوخت شعله ور می شود و منجر به حرکت در موتور دیزل می گردد.

موتور دیزل نیز مانند سایر موتورهای احتراق داخلی بر مبناهای مختلفی قابل طبقه بندی هستند. مثلا می توان موتور دیزل را بر حسب مقدار دفعات احتراق در هر دور گردش میل لنگ به موتور دیزل دو زمانه و یا موتور دیزل چهار زمانه تقسیم بندی نموده و یا بر حسب قدرت تولیدی که به شکل اسب بخار بیان می گردد. یا بر حسب تعداد سیلندر و یا شکل قرارگیری سیلندرها که بر این اساس به دو نوع موتور دیزل خطی و موتور دیزل V یا موتور دیزل خورجینی تقسیم بندی می کردند.

ساختار موتور دیزل :

ساختمان ساختار موتور دیزل نه تنها در سیستم تغذیه و تنظیم سوخت با موتور های اشتعال جرقه ای تفاوت می کند. بنابراین ساختارهای بسیار مشابهی میان این موتور ها وجود دارد و تنها تفاوت ساختمانی آنها قطعات زیر است که در موتور دیزل وجود دارد و در سایر موتور های احتراق داخلی وجود ندارد.
پمپ انژکتور: وظیفه تنظیم میزان سوخت و تامین فشار لازم جهت پاشش سوخت را به عهده دارد.
انژکتور ها: باعث پودر شدن سوخت و گازبندی اتاقک احتراق می شوند.
فیلترهای سوخت: باعث جداسازی مواد اضافی و خارجی از سوخت می شوند.
لوله های انتقال سوخت: می بایست غیر قابل اشباع بوده و در برابر فشار پایداری نمایند.
توربو شارژر: باعث افزایش هوای ورودی به سیلندر موتور می شوند.

همانگونه که اشاره شد موتور دیزل بر اساس نحوه کارکردن به دو دسته موتور های چهار زمانه و دو زمانه تقسیم می شوند. لیکن در هر دوی این موتور ها چهار عمل اصلی انجام می گردد که عبارتند از مکش یا تنفس - تراکم یا فشار - کار یا انفجار و تخلیه یا دود اما بر حسب نوع موتور دیزل ممکن است این مراحل مجزا و یا بصورت توام انجام گیرند.

ساختمان و اساس کار ژنراتور در دیزل ژنراتور
ساختار ژنراتور در دیزل ژنراتور

ژنراتور ها و موتور الکتریکی

ژنراتور ها و یا موتور الکتریکی گروه از وسایل استفاده شده جهت تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی یا برعکس . توسط وسایل الکترومغناطیس هستند . یک ماشینی که انرژی الکتریکی به مکانیکی تبدیل می کند موتور نام دارد. و ماشینی که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند ژنراتور یا آلترناتور یا متناوب کننده یا دینام نامیده می شود .

دو اصل فیزیکی مرتبط با عملکرد موتور و ژنراتور ها وجود دارد. اولین اصل فیزیکی اصل القایی الکترومغناطیسی کشف شده توسط مایکل فارادی دانشمند بریتانیایی است. اگر یک هادی در میان یک میدان مغناطیسی حرکت کند یا اگر طول یک حلقه ی القایی ساکنی جهت تغییر استفاده شود. یک جریان ایجاد می شود یا القا می شود در کنتاکنتور بحث این اصل این است که در مورد واکنش الکترومغناطیسی بحث می کند و این که این واکنش در ابتدا توسط آندر مری آمپر در سال 1820 که دانشمند فرانسوی است کشف شد . اگر یک جریان از میان یک کنتاکتور که در میدان مغناطیسی قرار گرفتند عبور کند . میدان نیروی مکانیکی بر آن وارد می کند .

ساده ترین ماشینی های دینامو الکتریک دیسک دینامیکی است که توسعه یافته توسط افرادی است که آن شامل یک صفحه ی مسی پیچیده شده است. که این پیچش از مرکز تالبه وجود دارد و بین قطب های یک آهنربای سمبر اسبی است .

وقتی دیسک می چرخد یک جریان بین مرکز دیسک و لبه ی آن توسط عملکرد میدان آهنربا القا می شود که دیسک یا صفحه میتواند ساخته شود. جهت عمل کردن به عنوان یک موتور توسط بکار بردن یک ولتاژ بین لبه ی دیسک و مرکزش که این به علت چرخش دیسک به دنده بدلیل نیروی تولید شده توسط واکنش مغناطیس است . میدان مغناطیسی آهن ربای دائم به اندازه ی کافی برای کار کردن کافی است . که حتی به عنوان یک موتور یا دینام کوچک بکار می رود ( کار می کند ). در نتیجه برای ماشین های بزرگتر آهنربای بزرگتری بکار می رود. هم موتور و هم ژنراتور ها دارای دو اصل هستند : قسمتها و میدان که آهنربای الکترومغناطیسی با سیم پیچ هایش و آرمیچر و ساختاری که از کنتاکتور حمایت می کند و کار قطع میدان مغناطیسی و حمل جریان القا شده ژنراتور یا جریان ناگهانی به موتور را دارد است. آرمیچر معموﻸ هسته ی نرم آهنی اطراف سیم های القایی که دور سیم پیچ ها پیچیده شده اند است.
موتور AC:

دو نوع اساسی موتور طراحی شده اند برای عمل کردن بر روی جریان متناوب پولی فاز موتور سنکرون و موتور القایی موتور سنکرون اساسآ یک تناوب گر ( آلترناتور ) سه فاز است که بصورت معکوس کار می کند. آهنربا های میدان روی رتور پیچیده شده اند توسط جریان مستقیم تحریک شده اند و سیم پیچ آرمیچر به سه قسمت تقسیم می شود و با جریان متناوب سه فاز تغذیه می شوند .

تغییر موج های سه فاز جریاندر آرمیچر واکنش متغییر مغناطیس را با قطبهای آهنربا های میدان سبب می شوند. و چرخش میدان با یک سرعت ثابت که ای سرعت ثابت توسط فرکانس جریان در خط قدرت AC تعیین می شود را سبب می گردند سرعت موتور سنکرون در وسایل خاصی سودمند است. همچنین در کاربردهایی که بار مکانیکی روی موتور خیلی زیاد می شود و نیز موتور سنکرون نمی توانند استفاده شوند. بخاطر اینکه اگر موتور سرعتش کاسته شود تحت بار آن یک مرحله عقب می ماند .

در واقع یک پله کاسته می شود با فرکانس جریان و منجر به توقف موتور می شود موتور سنکرون می توانند ساخته شوند برای عملکرد از یک منبع قدرت تک فاز توسط با شکل شدن عناصر مدار مناسب که یک میدان مغناطیسی چرخش را سبب می شود ساده ترین موتور یالکتریکی نوع قفس سنجابی موتور القایی استفاده شده باید یک تغذیه سه فاز می باشد استاتور یا ارمیچر ساکن از موتور قفس سنجابی شامل سه سیم پیچ ثابت مشابه با آرمیچر موتور سنکرون می باشد .

عصر چرخشی متشکل از یک هسته: در قسمتی که یک سری از کنتاکتور ها سنگین نظم داده ومنظم شده اند وقرار گرفته اند بصورت یک دایره در اطراف شافت (میله) و موازی با آن برداشتنی هستند کنتاکتور های روتور به شکل قفسه ای استوانه ای و مشابه به ان استفاده می شوند بصورت سنجابی (کار می کنند) جریان سه فاز در سیم پیچ های استاتور جاری می شوند و یک میدان مغناطیسی چرخشی تولید می کند.
این میدان یک جریان در کنتاکتور های نوع قفسه ای القا می کند . واکنش مغناطیسی بین میدان چرخشی و کنتاکتور های حامل جریان روتور روتور را به حرکت در می اورند.
اگر روتور دقیقآ با سرعت یکسانی به مانند میدان مغناطیسی بچرخد هیچ جریانی در آن القا نخواهد شد و از این رو روتور با سرعت سنکرون نباید به حرکت دراید. در عمل سرعتهای چرخش روتور و میدان در حدود 2 تا 5 درصد با هم تفاوت دارند. این تفاوت سرعت بعنوان لغزش معروف است. موتور با روتور های قفس سنجابی می توانند استفاده شوند روی جریان متناوب تکفاز بوسیله نظم های مختلفی از القا و ظرفیت و بر اساس این دو مورد که ولتاژ تکفاز را اصلاح می کند و تغییر می دهد و آن را به ولتاژ فاز تبدیل می کند چنین موتور بعنوان موتور فاز شکاف (Spelat Phase) مشخص و معروفند یا موتور تعدیل کننده یا کند از سر (موتور های خازنی) بر اساس نظم و ترتیب آن ها استفاده می شوند.
موتور قفس سنجابی تکفاز گشتاور شروع(راه اندازی) زیادی ندارند. و برای به کار انداختن در حالی که گشتاور زیاد است موتور خنثی القایی استفاده می شود . یک موتور خنثی القایی ممکن است از نوع فاز شکاف باشد. یا از نوع تعدیل کننده اما یک سوئیچ یا اتو ماتیک یا دستی دارد که اجازه می دهد جریان بین جاروبک های کموتاتور وقتی موتور شروع به حرکت می کند. جاری شود و اتصالات کوتاه همه اجزای کموتاتور بعد از اینکه موتور به یک سرعت تقسیم می شوند . موتور دفع القایی یا خنثی القایی به ای خاطر نامیده شده اند . که گشتاور راه اندازیشان وابسته است به دفع بین روتور و استاتور و گشتاورشان در زمان راه اندازی وابسته است به القا موتور های سیم پیچی شده ی سری با کموتاتور ها که بر روی جریان متناوب با جریان مستقیم عمل می کنند. موتور یونیورسال نامیده می شوند. آن ها معمولآ فقط در اندازه های کوچک ساخته می شوند و معمولآ در مصارف خانگی کاربرد دارند.
آلتر ناتور های جریان متناوب(AC)(آلتر ناتور ها) ژنراتوها:

همانطور که در بالا گفته شد یک ژنراتور ساده بدون کموتاتور تولید خواهد کرد که یک جریان الکتریکی که متناوب می شوند.در مسیر همانطور که آرمیچر می چرخد چنین جریان متناوبی مزیت زیادی دارد . برای انتقال توان الکتریکی و از این رو بشترین ژنراتور های الکتریکی بزرگ از نوع AC هستند.در ساده ترین شکلش یک ژنراتور AC فقط در دو حالت خاص فرق می کند با ژنراتور DC پایانه های سیم پیچ آرمیچرش بیرون هستند.
برای حلقه های لغزان جزئی شده جامد روی شافت (میله) ژنراتو بجای کموتاتور و سیم پیچ های میدان توسط یک منبع DC خارجی تغذیه انرژی می شوند. تا اینکه توسط خود ژنراتور این کار انجام می شود. ژنراتور های AC سرعت پایینی با تعداد زیادی در حدود 100 قطب ساخته می شوند. هم برای بهبود بازده شان و هم برای دست یافتن به فرکانس دلخواه به آسانی. آلترناتور ها با توربین های سرعت بالا راه اندازی می شوند.
همچنین اغلب ماشین های دو قطبی هستند. فرکانس جریان گرفته شده توسط ژنراتو AC مساوی است با نیمی از تعداد قطبها و تعداد چرخش آرمیچر در هر ثانیه. اغلب مطلوب است در مورد ژنراتور که واتژ بالایی وجود داشته باشد و آرمیچر های در حال چرخش در چنین کاربرد هایی صرف عمل نمی کنند. بخاطر احتمال جرقه زنی بین جاروبکها و حلقه های لغزان و خطر شکستهای مکانیکی که ممکن است سبب اتصال کوتاه شود .
آلترناتور ها بنا بر این با یک سیم پیچ ساکن که بدور یک روتور می چرخد . و این روتور شامل تعدادی اهنربای مغناطیسی میدان هستندساخته می شوند اصل عملکرد آنها دقیقآ مشابه عملکرد ژنراتور های AC توصیف شده اند. بجز اینکه میدان مغناطیسی ( نسبت به کنتاکتور های آرمیچر ) به حرکت در می ایند. جریان تولید شده توسط آلترناتور های توصیف شده در بالا به یک پیک می رسد و به صفر ختم می شوند و به یک پیک منفی افت می کنند. و دوباره به سمت صفر می آیند. و در چند زمان در واقع چندین بار در هر ثانیه بسته به فرکانس که ماشین طراحی شده چنین جریان را جریان متناوب تکفاز نامیده اند.
همچنین اگر آرمیچر در داخل دو سیم پیچ قرار گیرد. که این سیم پیچ ها از زاویه ها و گوشه های راست یکدیگر کشیده شده اند و با اتصالات خارجی مجزا تهیه شده اند. دو موج جریان تولید خواهد شد. هر کدام در ماکزیممش خواهد بود وقتی که دیگری به صفر برسد .چنین جریانی را جریان متناوب سه فاز نامیده اند. اگر سه سیم پیچ ارمیچر با زوایای 120درجه با یکدیگر قرار گیرند جریان به شکل موج سه برابر و کریپل تولید خواهد شد که به آن جریان متناوب سه فاز گفته می شود.
یک تعداد زیادترین از فاز ها ممکن است با افرایش تعداد سیم پیچها بدست آمده باشند و گرفته شوند در ارمیچر اما در مهندسی برق مدرن جریان متناوب سه فاز بسیا پر کاربرد است و آلترناتور سه فاز ماشینی دیناموالکتریکی است که بطور کلی برای تولید قدرتالکتریکی (یا توانالکتریکی) بکار می رود. ولتاژ خای بالای 13200 در آلترناتور ها رایج ترند.
ژنراتور الکتریکی

یک ژنراتور الکتریکی دستگاهی است که از یک منبع انرژی مکانیکی تولید انرژی الکتریکی می‌کند. این فرآیند را تولید الکتریسته می‌نامند. قبل از اینکه ارتباط بین مغناطیس و الکتریسته کشف شود، ژنراتور ها از اصول الکتروستاتیک بهره می‌بردند. ماشین ویمشارت از القای الکتروستاتیک یا تأثیر کردن استفاده می‌کرد. ژنراتور واندوگراف از اثر تریبوالکتریک برق مالشی برای جدا سازی بارهای الکتریکی با استفاده از اصطکاک بین عایقها استفاده می‌کرد. ژنراتور های الکتروستاتیک کارآمد نیستند و تنها برای آزمایشات علمی که نیازمند ولتاژهای بالا است، مناسب هستند.
فارادی

در سال 1831–1832م مایکل فارادی کشف کرد که بین دو سر یک هادی الکتریکی که بصورت عمود بر یک میدان مغناطیسی حرکت می‌کند، اختلاف پتانسیلی ایجاد می‌شود. او اولین ژنراتور الکترومغناطیسی را بر اساس این اثر ساخت که از یک صفحه مسی دوار بین قطبهای یک آهنربای نعل اسبی تشکیل شده بود. این وسیله یک جریان مستقیم کوچک را تولید می کرد.
دینامو

دینامو اولین ژنراتور الکتریکی قادر به تولید برق برای صنعت بود و کماکان مهمترین ژنراتور مورد استفاده در قرن بیست و یکم است. دینامو از اصول الکترومغناطیس برای تبدیل چرخش مکانیکی به یک جریان الکتریکی متناوب ، استفاده می‌کند. اولین دینامو بر اساس اصول فارادی در سال 1832 توسط هیپولیت پیکسی که یک سازنده تجهیزات بود، ساخته شد. این وسیله دارای یک آهنربای دائم بود که توسط یک هندل گردانده می‌شد. آهنربای چرخنده بگونه‌ای قرار داده می‌شد که یک تکه آهن که با سیم پوشانده شده بود، از قطبهای شمال و جنوب آن عبور می‌کرد. پیکسی کشف کرد که آهنربای چرخنده ، هر بار که یک قطبش از سیم پیچ عبور می‌کند، تولید یک پالس جریان در سیم می‌کند. به علاوه قطبهای شمال و جنوب آهنربا جریانها را در جهتهای مختلف القا می‌کنند. پیکسی توانست با اضافه کردن یک کموتاتور جریان متناوب تولیدی به این روش را به جریان مستقیم تبدیل کند.
دیناموی گرام

به هر حال هر دوی این طرحها دارای مشکل یکسانی بودند: آنها پرشهای جریانی القا می‌کردند که از هیچ چیز پیروی نمی‌کرد. یک دانشمند ایتالیایی به نام آنتونیو پاسینوتی این مسأله را با جایگزینی سیم پیچ چرخنده توسط یک سیم پیچ حلقه‌ای که او با سیم پیچی یک حلقه آهنی درست کرده بود، حل کرد. این بدان معنی بود که آهنربا همواره از بخشی سیم پیچ عبور می‌کرد که این مسأله موجب یکنواختی جریان خروجی می‌شد. زنوب گرام چند سال بعد در حین طراحی اولین نیروگاه تجاری در پاریس در دهه 1870م ، این طرح را دوباره ابداع کرد. طراحی وی با نام دینامی گرام معروف است. نسخه‌های مختلف و تغییرات زیادی از آن هنگام تا کنون در این طراحی بوجود آمده است، اما ایده اصلی چرخش یک حلقه بی پایان از سیم ، کماکان قلب تمامی دیناموهای پیشرفته باقی ماند.
مفاهیم

دانستن این مطلب مهم است که ژنراتور تولید جریان الکتریکی می‌کنند و نه بار الکتریکی که در سیمهای سیم پیچی‌اش وجود دارد. این تا حدودی شبیه یک پمپ آب است که ایجاد یک جریان آب می‌کند اما خود آب را ایجاد نمی‌کند. ژنراتور های الکتریکی دیگری هم وجود دارند، اما بر اساس دیگر پدیده‌های الکتریکی نظیر: پیزو الکتریسته و هیدرو دینامیک مغناطیسی ، ساختار یک دینامو شبیه یک موتور الکتریکی است و تمام انواع عمومی دیناموها می‌توانند مانند موتور ها کار کنند. همچنین تمامی انواع عمومی موتور های الکتریکی می‌توانند مانند یک ژنراتور کار کنند. ژنراتور های الکتریکی اصلاح شده دارای بازده و قابلیت اعتماد بیشتری هستند.

ژنراتور های توربینی در بیش‌ از 100 سال‌ پیش‌ که‌ برای اولین‌ بار وارد عرصه‌ کاری شدند با هوا خنک‌ میشدند. با این‌ حال‌ همچنان‌ که‌ خروجی واحد ژنراتور افزایش‌ پیدا کرد نیاز به‌ خنک ‌کنندگی موثر افزایش‌ یافت‌. این‌ نیاز منجر به‌ تکمیل‌ ژنراتور هایی شد که‌ با هیدروژن‌ و آب‌، خنک‌ میشدند. هدایت‌ حرارتی هیدروژن‌، هفت‌ برابر هوا بوده‌ و با همان‌فشار مطلق‌، چگالی آن‌ یک‌ دهم‌ هواست‌.

پیش‌ از انتخاب‌ نوع‌ سیستم‌ خنک‌ کنندگی مورد استفاده‌ برای ژنراتور ، دوموضوع‌ عمده‌ وجود دارد که‌ عبارتند از: اندازه‌ مگاولت‌ آمپر ژنراتور و یک‌ سایت‌ هوا با کیفیت‌ خوب‌. با وجود این‌ که‌ خنک‌ کنندگی با هوا نوعا برای واحدهایکوچکتر استفاده‌ میشود هم‌ اکنون‌ اصلاح‌فن‌آوریهای جدید به‌ هوا این‌ امکان‌ رامیدهد تا برای ژنراتور هایی که‌ حداکثر30مگاولت‌ آمپر ظرفیت‌ دارند مورد استفاده‌قرار گیرد. ژنراتور های الکتریکی، حجم‌ زیادی ازهوا را مصرف‌ میکنند. در جایی که‌ کیفیت‌هوا مساله‌ ساز نیست‌ ژنراتور ها با سیستم‌ خنک‌ کنندگی هوای باز که‌ بازده‌ بالایی از نظر فیلتراسیون‌ و آب‌ بندی محوری تحت‌ فشار دارند بهترین‌ انتخاب‌ و همچنین‌ دارای حداقل‌ هزینه‌ است‌.

سایت نیروگاه‌ قدرت‌ که‌ دارای ذرات ‌ریز و سولفور قابل‌ ملاحظه‌ هستند باید ژنراتور هایی را که‌ خنک ‌کنندگی آنها با آب‌ و هوای محبوس‌ انجام‌ میشود مورد بررسی قرار دهند. این‌ ژنراتور ها چنانچه‌ دارای ‌سیستم‌ خنک‌ کنندگی با آب‌ و آب‌ بندیمحوری تحت‌ فشار با فیلترهای هوایجبرانی باشند از نظر فیزیکی بزرگتر هستند.ژنراتور هایی که‌ خنک‌ کنندگی آنها با آب‌ و هوای محبوس‌ صورت‌ میگیرد از ژنراتور هایی که‌ خنک‌ کنندگی آنها با هوای باز انجام‌ میشود گران‌تر بوده‌ و بازده‌ کمتری نیزدارند.
با این‌ همه‌ در حالی که‌ ذرات‌ ریز، یک‌ موضوع‌ قابل‌ بررسی است‌ و وقتی که ‌مساله‌ای از نظر ذخیره‌سازی هیدروژن‌ در نیروگاه‌ وجود ندارد عموما ژنراتور هایی که‌ با هیدروژن‌ خنک‌ میشوند انتخاب‌ مناسبی به‌ نظر میرسد. با وجود آن‌ که‌ این‌ نوع‌ از ژنراتور گرانترین‌ نوع‌ است‌ ولی بالاترین ‌بازده‌ را دارد.
سیستم های خنک‌ کنندگی

طراحی واحدهایی که‌ با هیدروژن ‌خنک‌ میشوند در مقایسه‌ با ژنراتور هایی که ‌با هوا خنک‌ میشوند پیچیده‌تر است‌. سیستمهایی که‌ با هیدروژن‌ خنک‌ میشوند به‌ محفظه‌ای که‌ در مقابل‌ فشار مقاوم‌ باشد و نیز به‌ آب‌ بندی خاص‌ و یک‌ دستگاه‌ تهویه ‌گازی نیاز دارند. علاوه‌ بر آن‌ سیستمهایی که‌ با هیدروژن‌ خنک‌ میشوند قبل‌ از آن‌ که‌ برای تعمیر و نگهداری از سرویس‌ خارج ‌شوند باید با دی اکسید کربن‌ پاکسازی شوند. همچنین‌ قبل‌ از آن‌ که‌ مجدد از هیدروژن‌ پرشوند و به‌ سرویس‌ بازگردند لازم‌ است‌ با دی اکسید کربن‌ پاکسازی شوند. با وجود آن‌که‌ ژنراتور هایی که‌ با هوا خنک‌ میشوند ازنظر فیزیکی بزرگتر از ژنراتور هایی هستند که‌ با هیدروژن‌ خنک‌ میشوند، با اندازه‌ یکسان ‌دارای هزینه‌ اولیه‌ کمتری هستند. به‌ علاوه ‌تعمیر آنها ساده‌تر و با هزینه‌ کمتر است‌. ژنراتور های بزرگی که‌ با هوا خنک‌ شده‌ و متعلق‌ به‌ شرکت‌ آلستوم‌ هستند عموم مجهز به‌ سیستم‌ خنک‌ کنندگی آب‌ - هوای ‌محبوس‌ (TEWAC) هستند.
در سیستم ‌خنک ‌کنندگی آب‌ - هوا ، ژنراتور به‌ وسیله‌ هوا خنک‌ میشود. هوای گرم‌ پس‌ از آن‌ که‌در خنک‌ کن‌ های آب‌ - هوا سرد شد مجدد وارد سیکل‌ میشود. در این‌ واحدها هادیهای سیم‌پیچ‌ میدان‌ روتور تو خالی بوده ‌و به‌ صورت‌ محوری خنک‌ میشوند. برخلاف‌ بخش‌ فعال‌ ژنراتور های قدیمی که‌ باهوا خنک‌ میشوند، سیم‌پیچهای میدان‌جدیدتر در هر ماشین‌ دارای دو بخش ‌خنک ‌کن‌ است‌. در بخش‌ اول‌ جریان‌ هوا از زیر استوانه‌ انتهایی میگذرد و قبل‌ از خروج‌ به‌ داخل‌ هادی تو خالی جریان‌ پیدا میکند. جریان‌ هوای خنک‌ کن‌ برای بخش‌ دوم‌ از طریق‌ یک‌ شیار فرعی که‌ در زیر سیم‌ پیچ‌ تعبیه‌ شده‌ است‌ صورت‌ میگیرد.

هسته‌ استاتور که‌ به‌ شکل‌ محوری به‌اتاقهایی تقسیم‌ شده‌ است‌ هوای خنک‌ کننده‌ برای استاتور را فراهم‌ میآورد. این‌ کار با جریان‌ متناوب‌ هوا به‌ داخل‌ و به‌ بیرون‌اتاقکهای تهویه‌ انجام‌ میشود.
تولیدکنندگان‌ با اضافه‌ کردن‌ اتاقکهای تهویه‌ بیشتر نسبت‌ به‌ ماشینهای ژنراتور کوتاهتر قدیمی توانسته‌اند میزان‌ خنک‌ کنندگی ژنراتور را بهینه‌ کنند. طبق‌ گزارش‌ آلستوم‌، بهینه‌ سازی خنک‌ کنندگی واین‌ واقعیت‌ که‌ هم‌ اکنون‌ خروجیهای بیشتری برای هوای خنک‌ کن‌ روتور وجوددارد توزیع‌ دما در سیم‌پیچ‌ استاتور و هسته‌را یکنواخت‌ کرده‌ است‌.
شکستن‌ مانع‌ 300 کیلوولت‌ آمپری

انجام‌ اصلاحات‌، طی چند سال‌ اخیر برروی طراحی ژنراتور هایی که‌ با هوا خنک‌ میشوند سبب‌ شده‌ است‌ که‌ واحدهای تولید شود که‌ تا چند سال‌ گذشته‌ فقط با ژنراتور هایی که‌ با هیدروژن‌ خنک‌ میشوند امکان‌پذیر بود. در طول‌ چهار دهه‌ گذشته‌ظرفیت‌ ژنراتور هایی که‌ با هوا خنک‌ میشوند از 90 مگاولت‌ آمپر به‌ بیش‌ از 300مگاولت‌ آمپر افزایش‌ یافته‌ است‌.
یکی از تولیدکنندگان‌ (آلستوم‌) خروجی ژنراتور هایی که‌ با هوا خنک‌ میشوند را تا33 درصد افزایش‌ داده‌ است‌. این‌ کار باافزایش‌ قطر روتور و طول‌ فعال‌ آن‌ به‌ میزان‌10 درصد اجرا شده‌ است‌. افزایش‌ خطی ژنراتور نیز حجم‌ Slot (یکی از شیارهای نگهدارنده‌ رسانا در سطح‌ روتور یا استاتوریک‌ ماشین‌ گردنده‌ الکتریکی) را بزرگتر کرده‌و در نتیجه‌ سیم‌پیچهای بیشتری قابل‌ اضافه‌کردن‌ بود. متاسفانه‌ وقتی قطر روتور افزایش‌ داده‌میشود اتلاف‌ سیم‌پیچ‌ نیز افزایش‌ مییابد. بخش‌ قابل‌ توجهی از اتلاف‌ سیم‌ پیچیناشی از اصطکاک‌ سطح‌ است‌.
ژنراتور ها دیگری که‌ توسط آلستوم ‌تکمیل‌ شده‌ یک‌ ماشین‌ 50 هرتز 500 مگاولت‌ آمپری است‌. این‌ ماشین‌ یک ‌پیشرفت‌ عمده‌ در فن‌ آوری ژنراتور هایی که‌با هوا خنک‌ میشوند بوده‌ و خنک‌ کنندگیآن‌ به‌ شکل‌ معکوس‌ امکان‌پذیر شد. در خنک‌ کنندگی معکوس‌ ، فنها در بالا دست‌ کولر قرار میگیرند و به‌ این‌ ترتیب‌ بخش‌ فعال‌ ژنراتور به‌ طور مستقیم‌ و بدون ‌هیچ‌گونه‌ پیش‌ گرمایشی از هوایی که‌ ازکولرها میآید بهره‌مند میشود. هوایی که‌ به‌طور مستقیم‌ از فنها تامین‌ شده‌ است‌همچنان‌ که‌ از درون‌ فن‌ عبور میکند ، پیش ‌گرم‌ میشود.
هوا در پایین‌ دست‌ کولرها در ابتدا ازیک‌ ناحیه‌ مخلوط عبور میکند که‌ توزیع ‌همگنی از هوای سرد را به‌ ورودی ژنراتورمیرساند. حتی اگر یک‌ کولر، خارج‌ ازسرویس‌ باشد این‌ نوع‌ از خنک‌ کنندگی به‌ژنراتور این‌ امکان‌ را میدهد که‌ با 75 درصداز خروجی اسمی خود کار کند.
محفظه‌ ژنراتور 500 مگاولت‌ آمپرآلستوم‌ که‌ با هوا خنک‌ میشود کاملاجوشکاری شده‌ و دارای یاتاقانهایی است‌ که‌بر روی محفظه‌ای نصب‌ شده‌ و از یک‌سیستم‌ خنک‌کننده‌ بسته استفاده‌ میکند.ابتکار طراحی عمده‌ دیگر آن‌ است‌ که‌ژنراتور با راه‌ آهن‌ قابل‌ حمل‌ونقل‌ است‌.
بررسی اصلاحات‌

در حالی که‌ بیش‌ از 20 سال‌ از کار اغلب‌ نیروگاههای قدرت‌ ایالات ‌متحده‌ میگذرد متخصصان‌ نیروگاههای تولید برق‌ در جست‌و جوی راههایی بوده‌اند تا قابلیت‌ اعتماد ودر دسترس‌ بودن‌ ژنراتور های قدیمی رابهبود بخشند. غیر از جایگزینی ژنراتور ها،برخی از ژنراتور های قدیمیتر را معمولا میتوان‌ با سیم‌ پیچی مجدد استاتورها ونوکردن‌ exciter (ژنراتور کمکی کوچکی که‌جریان‌ میدانی لازم‌ را برای ژنراتوری باجریان‌ متناوب‌ فراهم‌ میکند) اصلاح‌ کرد. دبلیوجی مور مدیر مهندسی کویل‌برق‌ ملی در کلمبوس‌ اوهایو میگوید که‌ درهنگام‌ اصلاح‌ و بازسازی ژنراتور های الکتریکی، یکی از اولین‌ مراحل‌، آن‌ است‌ که‌شرایط فورجینگ‌ روتور ارزیابی شود.
در غیر از مواردی که‌ مسائل‌ جدی بروز کندجایگزین‌ کردن‌ روتور، لازم‌ نیست‌. هرگونه‌ ترکی که‌ در سوراخها پیدا شود عموما از فرکانس‌ پایین‌ و ناشی از تنشهای چرخشی در اثنای شروع‌ بکار و توقف‌ واحد است‌.
با این‌ همه‌ چنین‌ ترکهایی را نباید نادیده‌گرفت‌ چرا که‌ میتوانند منجر به‌ گسیختگیکاتاستروفیک‌ روتور شوند. به‌ گفته‌ قبل‌ از بازگرداندن‌ یک‌ روتور قدیمیتر به‌سرویس‌ باید سوراخها به‌ طور کامل‌ بازرسیشوند تا شرایط کیفی آنها برای کارکرددرازمدت‌ تایید شود. علاوه‌ بر بازرسی چشمی سوراخ‌،آزمایشهای مغناطیسی و ماورای بنفش UT نیز باید اجرا شود. هرگونه‌ مسأله‌سطحی را میتوان‌ با سنگ‌ زدن‌ سوراخ‌،اصلاح‌ کرد. با این‌ حال‌، ترکهای عمیق‌تر بایدبا سوراخ‌ کردن‌ برداشته‌ شوند.
محلهای دندانه‌ دار روتور میتواند درشعاعهای ماهیچه‌ای بالای دندانه‌، ایجادترک‌ کند. این‌ سوراخها را میتوان‌ با بازرسی چشمی، آزمایش‌ با جریان‌ گردابی (آزمایش‌غیر تخریبی که‌ در آن‌ تغییر امپدانس‌ یک‌کویل‌ آزمایش‌ که‌ به‌ نزدیک‌ نمونه‌ هادی آورده‌ شده‌ است‌ جریانهای گردابی ایجادشده‌ به‌ وسیله‌ کویل‌ را از خود نشان‌ میدهد و در نتیجه‌ برخی از خواص‌ یا معایب‌ نمونه‌را آشکار میکند)، نافذ رنگی (مایعی دارایرنگ‌ که‌ برای تشخیص‌ ترکها یا سایر معایب‌سطحی مواد غیر مغناطیسی بکار میرود) ویا با آزمایش‌ ذرات‌ مغناطیسی مرطوب‌،آشکار کرد. با این‌ همه‌ میگوید:
هیچ‌ گزارشی از وقفه‌ اجباری ناشی از ترکهایدندانه‌دار ، ثبت‌ نشده‌ است ‌. ترکهای کوچک ‌را میتوان‌ با بزرگ‌ کردن‌ شعاع‌ ماهیچه ‌، برداشت‌ به‌ طور ی که‌ در عین‌ حال‌ ترکهایبزرگتر نیاز به‌ برداشتن‌ بالای دندانه‌ها و سپس‌ بازسازی یک‌ حلقه‌ حایل‌ طولانی تر دارند.
هنگامی که‌ رطوبت‌، وجود داشته‌ باشد حلقه‌های حایل‌ غیر مغناطیسی از جنس‌5Cr 18Mn نسبت‌ به‌ تنش‌ ترک‌ خوردگی تاثیر پذیرند و در اثنای هر گونه‌ اصلاح‌ ژنراتور باید تعویض‌ شوند. معمولا این‌ نوع‌ حلقه‌ها با حلقه‌هایی از جنس‌18 Cr 18Mn تعویض‌ میشوند. طبق‌گزارش‌ G.E. فولاد ضد زنگ‌ غیر مغناطیسی18-18 نسبت‌ به‌ تنش‌ ترک‌ خوردگی مقاوم‌است‌.
ترک‌ خوردگی شیار فنری شبه‌ بست ‌ (نوعی فنر که‌ به‌ عنوان‌ بست‌ استفاده ‌میشود ) به‌ وسیله‌ نیرو های متناوب‌ حلقه‌ حایل‌ مخروطی در حال‌ کشش‌ بالای دندانه‌ها ایجاد میشود. با این‌ وجود میگوید: این‌ ترکها به‌ سادگی بایک‌ آزمایش‌ نفوذ پذیری فلورسنت‌ مغناطیسی مرطوب‌، آشکار میشوند. مشابه‌ترک‌ خوردگی دندانه‌ روتور، ترکهای درون‌شیار فنر شبه‌ بست‌ را میتوان‌ با بزرگ‌ کردن‌شعاع‌، اصلاح‌ کرد.
سیم‌ پیچها و عایق‌ بندی

سیم‌ پیچهای مسی روتور، عمرنامحدودی دارند ولی وقتی که‌ یک‌ روتورتحت‌ تاثیر گرمای بیش‌ از حد قرار گیرد،مس‌، نرم‌ میشود. اگر مس‌ بیش‌ از حد نرم‌شده‌ باشد، آزمایش‌، سختی آن‌ را تعیین‌خواهد کرد. >مور< میگوید: بازرسی چشمیباید هرگونه‌ اعوجاج‌ اضافی را مشخص‌ کند. ترک‌ خوردگی درپیچهای مسی روتور درروتورهایی که‌ روی حلقه‌های حایل‌ آن‌محور کوتاهی نصب‌ شده‌ باشد عادی است‌. این‌ ترک‌ خوردگیها را میتوان‌ با یک‌ آزمایش‌نافذ رنگی بررسی کرد. سیم‌ پیچهای مسیباز پخت‌ شده‌ با مقاومت‌ کم‌ که‌ در واحدهای ‌قدیمی نصب‌ شده‌اند باید با نوعی مس‌ بامقاومت‌ بیشتر جابه‌جا شوند. طبق‌ گفته‌>مور< این‌ ماده‌ (مس‌ با مقاومت‌ بیشتر)نسبت‌ به‌ تغییر شکل‌، مقاوم‌ است‌. متاسفانه‌یک‌ سیم‌ پیچ‌ باز پیچیده‌ شده‌ جدید مسی ازمسهای قدیمی که‌ مجددا استفاده‌ شده‌ باشدگرانتر است‌. اصلاحاتی که‌ در عایق‌ بندی و صفحات‌لغزش‌ از جنس‌ ماده‌ای با ضریب‌ اصطکاک‌ کم‌ انجام‌ شده‌ است‌ اعوجاج‌ سیم‌پیچهایروتور را به‌ حداقل‌ رسانده‌ و کارکردژنراتور ها را اصلاح‌ کرده‌ است‌ برخلاف‌سیم‌پیچهای روتوری که‌ به‌ صورت‌ اقتصادیمجددا پیچیده‌ شده‌ باشند عموما با سیم‌پیچهای استاتور جایگزین‌ میشوند. باپیشرفتهایی که‌ هم‌ اکنون‌ در سیستمهایعایق‌ بندی انجام‌ شده‌، عایق‌بندی کمتریمورد نیاز است‌. کاربرد ژنراتور های الکتریکی دراثردرجه‌ حرارت‌ حداکثر مجاز رساناهای مسیدر سیم‌ پیچهای استاتور و نیز دراثر انتقال‌حرارت‌ در درون‌ عایق‌بندی، محدود شده‌است‌. با این‌ وجود کارکرد ژنراتور در درجه‌ حرارتهای بالاتر برای مس‌های هادی درهنگامی امکان‌پذیر است‌ که‌ کلاس‌ حرارتیبالاتری برای ماده‌ عایق‌ بندی، استفاده‌ شده‌باشد. واضح‌ است‌ که‌ با کارکرد ژنراتور دردرجه‌ حرارتهای بالاتر، خروجی ژنراتور افزایش‌ پیدا میکند. هم‌ اکنون‌ برای کارکردژنراتور در درجه‌ حرارتهای بالاتر، موادجدیدی وجود دارد. به‌ دلیل‌ این‌ که‌عایق‌بندی جدید، مقاومت‌ حرارتی کمتریدارد انتقال‌ حرارت‌ میله‌های استاتور، بهبودپیدا کرده‌ و خروجی ژنراتور افزایش‌ مییابد. با وجود آن‌ که‌ برای ژنراتور های بزرگترهنوز هم‌ روش‌ خنک‌ کنندگی به‌ وسیله‌هیدروژن‌ مورد استفاده‌ قرار میگیرداصلاحات‌ اخیر در سیستمهای خنک‌ کنندگیبا هوا و همچنین‌ عایق‌ بندی به‌ روش‌ خنک‌ کنندگی با هوا اجازه‌ داده‌ است‌ تا باسیستمهای خنک‌ کنندگی به‌ وسیله‌ هیدروژن‌برای ژنراتور هایی که‌ حداکثر ظرفیت‌ آنها500 مگاولت‌آمپر است‌ رقابت‌ کنند. طبق‌نظر سازندگان‌، استفاده‌ از ژنراتور هایی که‌ باهوا خنک‌ میشوند و ظرفیتشان‌ بیش‌ از50مگاولت‌ آمپر باشد موضوعی است‌ که‌فقط زمان‌، آن‌ را حل‌ خواهد کرد.
موتور شدن ژنراتور در اثر برگشت وات (حفاظت توربین بخار)

ژنراتور ها باید انرژی الکتریکی به شبکه بدهند و هیچگاه از شبکه انرژی نگیرند . از این جهت در گذشته (در حدود 30 سال پیش) ژنراتور ها را با یک رلۀ واتمتری مجهز می کردند ، بطوریکه این رلۀ واتمتری در موقع برعکس شدن جهت انرژی ، عمل کرده و ژنراتور را از مدار قطع می کرد .
این قطع کردن ژنراتور در موقع برگشت وات لازم نیست ، زیرا برگشت وات ضرری به ژنراتور وارد نمی کند ، بلکه پس از قدری پاندولی و نوسانی شدن ، ژنراتور مجددا حالت عادی خود را باز می یابد و به کار خود ادامه می دهد . از این جهت امروزه رلۀ برگشت وات جهت قطع ژنراتور در موقع تغییر جهت دادن انرژی الکتریکی به کار برده نمی شود ، بلکه برای حفاظت توربین از آن استفاده می شود .
در لوله های بخار رسان توربین بخار ممکن است دو اشکال پیش آید :

یکی اینکه در اثر ترکیدن و یا سوراخ شدن لولۀ بخار ، عمل رساندن بخار به توربین قطع گردد . در این صورت اگر این ژنراتور بطور موازی با ژنراتور های دیگر بسته شده باشد ، از شبکه انرژی الکتریکیمی گیرد و به صورت موتور به گردش خود ادامه می دهد و توربین را با دور سنکرون می گرداند .
در حالت دوم ممکن است دریچۀ بخار بسته شده ولی به دلیل جذب نبودن سوپاپ خروجی ، بخار صد در صد قطع نگردیده باشد و مقداری بخار به داخل توربین نشت کند بطوریکه حجم بخاری که وارد توربین می شود بیشتر از مقداری باشد که برای گرداندن توربین بدون بار لازم است . در صورتیکه در این حالت ژنراتور از شبکه قطع گردد ، توربین سرعت گرفته و دور آن آنقدر زیاد می شود که به اصطلاح سبب از جا کندن توربین و خورد شدن یاطاقانهای آن می شود .

تنها وسیله ای که در این دو حالت از توربین حفاظت می کند ، رلۀ برگشت وات است . رلۀ برگشت وات معمولاً یک رلۀ اندوکسیونی است که دارای دو حوزۀ عمود بر هم با اختلاف فاز 90 درجه و یک صفحۀ آلومینیومی است .
معرفی نرم افزار MICAA برای بررسی وضعیت سیم پیچها در موتور ها و ژنراتور ها

سیستم MICAA یکی از ابزارهای مهم نگهداری غیر مستقیم است که به استفاده کنندگان کمک می کند تا خطر وقوع عیب در سیم پیچی های روتور و استاتور و ورقه های هسته موتور ها و ژنراتور های بزرگ را تشخیص دهند . استفاده گسترده از MICAA توسط استفاده کنندگان و صنایع سراسر دنیا باعث شده که از وقوع خطا در ماشینهای در حال کار جلوگیری شده ، مراقبت از سیم پیچها در نیروگاه بهبود یافته و هزینه ها کاهش یابد . سیستم MICAA که ابداعی توسط IRIS با همکاری EPRI می باشد، حاصل صرف میلیونها دلار برای انجام تحقیقات صنعتی و تجارب بهره برداری از نیروگاهها است .

برخی از ویژگیهای MICAA به شرح زیر می باشد :
از تعمیرات و از سرویس خارج کردن های غیرضروری اجتناب می شود زیرا MICAA قادر است با دقت کامل مشکلات ماشین را تشخیص و طبقه بندی کند. MICAA آزمایشات زائد و پر هزینه را با دسته بندی آزمایشات و بررسی اینکه کدام روش با توجه به وضعیت سیم پیچی یک ماشین خاص مناسب تر خواهد بود ، حذف می کند.
هنگامی که از MICAA بعنوان قسمتی از یک برنامه نگهداری جامع و غیرمستقیم استفاده می شود می توان وضعیت نامناسب موتور ها و ژنراتور ها را تشخیص داده و پیش از اینکه دچار حادثه شوند نسبت به تعمیر آنها اقدام نمود .
هزینه ها محدود شده و امکانات نیروگاه را می توان تنها به تجهیزاتی که نیاز به رسیدگی دارند معطوف نمود. افراد کم تجربه تر می توانند بیشتر اطلاعات مناسب برای فرایند تشخیص را جمع آوری کرده و افراد مجرب فرصت می یابند که تنها بر روی ماشینهایی که وجود مشکل در آنها تشخیص داده شده متمرکز شوند.
بانک اطلاعاتی MICAA بطور دائم نگهداری شده و با ایجاد کلمه رمز ورود، میتوان از دسترسی افراد غیر مجاز به آن جلوگیری نمود و بدین ترتیب قابلیت اطمینان آنرا بالا برد.
قابلیت ذخیره دائمی داده ها در MICAA ، دسترسی به سابقه کامل بهره برداری هریک از اجزاء روتور ،استاتور و هسته را فراهم می کند. هنگامی که یک جزء از یک ماشین به ماشین دیگر انتقال می یابد، سابقه بهره برداری ، آزمایش و تشخیص نقص آن نیز به سهولت به پرونده اطلاعاتی ماشین جدید فرستاده می شود .
بانک اطلاعاتی جامع MICAA دارای قابلیت های گرافیکی برای رسم نتایج آزمایش برای هر ماشین است .
ویژگی Tech Help سیصد صفحه ای شامل صدها نمودار و عکس ، حتی افراد نا آشنا با ماشین های دوار را با توضیح مکانیزم خطا در استاتور و روتور آموزش داده و آنها را قادر می سازد تا آزمایشات و بررسی های کارشناسانه بر روی ماشین ها انجام دهند.
MICAA می تواند بر روی هر نوع کامپیوتر شخصی که از سیستم عامل ویندوز استفاده می کند، اجرا شود.
MICAA با یک یا چند استفاده کننده می تواند کار کند. هم با محیط LAN و هم با محیط WAN سازگار است .

مشاوره خرید دیزل ژنراتور
1. پیکربندی دیزل ژنراتور

پیکر بندی دیزل ژنراتور در دو حالت قابل بررسی است :

1. توان الکتریکی ژنراتور دیزل
2. خصوصیات فیزیکی دیزل ژنراتور

اولین سوال در هنگام انتخاب دیزل ژنراتور میزان توان الکتریکی آن است یعنی میزان توان ظاهری دستگاه ( KVA ) و توان اکتیو دستگاه ( KW ) است . این نوع اندازه گیری در دو نوع دستگاه مولد برق از جمله UPS ها ( معمولا برای مصارف سبک مانند برق اضطراری سیستم های کامپیوتری ) و همچنین دیزل ژنراتور ها ( به منظور مصارف سنگین و حجیم مانند تامین برق خانه ، بیمارستان و مصارف صنعتی ) به کاربرده می شود .
حال با این موضوع شما می بایست به دو نکته اساسی توجه داشته باشید که مولد برق شما با در نظر گرفتن توان ظاهری قابل بهرداری است یا توان اکتیو آن !؟ در حالت کلی می توان با در نظر گرفتن این موضوع و سئوالات زیر در انتخاب ژنراتور دیزل خود موفق باشیم :

1. آیا مولد برق شما برای مصارف صنعتی بوده یا صرفا جهت تامین برق تجهیزات ساده و سبک بکار برده می شود !؟
توضیح : این سئوال به منظور شناسایی میزان قدرت دیزل ژنراتور می باشد .
2. آیا قطع و وصل برق در مصارف شما امری موقت است یا متناوب ؟

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   29 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید