نگهداری مهندسی مدیریت
مقاله ای مفید و کامل
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:103
چکیده :
مراکز نگهداری از سرمایه ها و پشتوانه اصلی هر سازمان نظامی به شمار می آیند که علاوه بر ارزش اقتصادی، از نظر استراتژیک نظامی هم از اهمیت زیادی برخوردار می باشند. لذا از این مراکز باید به خوبی حفاظت گردد تا از هر گونه خطری علی الخصوص خطرات آتش سوزی در امنیت کامل قرار گیرند.
در این خصوص علاوه بر برنامه های پیشگیری و استفاده از وسایل اطفاء حریق قابل حمل، می توان با بکارگیری سیستم های اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک هر گونه آتش سوزی را در انبارهای این مراکز سریع کشف و با آن مقابله نمود که در صورت استفاده از ترکیب اعلام و اطفاء حریق کوچکترین آتش سوزی در اسرع وقت کشف و توسط سیستم اطفاء حریق مناسب در همان لحظات اولیه اطفاء و از گسترش آن جلوگیری خواهد شد. لذا در این مجموعه مطالبی در قالب آیین نامه ارائه شده است که به کارشناسان مربوطه راهنمایی های لازم را جهت انتخاب، نصب، نگهداری و بازرسی ارائه داده است که امید است با بکارگیری دستورات این آیین نامه بتوان به نحو احسن مراکز مربوطه را به این سیستم ها مجهز نموده و بازرسان با انجام بازرسی های منظم از تجهیز صحیح این سیستم ها، در صورت مشاهده هر گونه نقص و کمبود نسبت به رفع آن گوشزد نمایند.
به امید روزی که با بکارگیری سیستم های پیشرفته حفاظت و ایمنی بصورت اصولی در کلیة مراکز، در تأمین ایمنی قدم مؤثری برداشته شود.
معاونت نگهداری
مدیریت مهندسی
فصل اول:
کلیات
- هدف:
استاندارد کردن انتخاب، مکانیابی، نصب و فاصله گذاری اجزاء سیستم های اعلام و اطفاء حریق جهت حفاظت از حریق در مراکز نگهداری لجستیک سپاه می باشد.
- منظور:
منظور از تهیه جزوه ارائه روشهای اصولی جهت رسیدن به هدف مذکور می باشد که این روشها عبارتند از:
الف – ارائه روش صحیح انتخاب سیستم اعلام و اطفاء حریق به منظور انتخاب صحیح سیستم توسط کارشناس.
ب- ارائه روش صحیح نصب و فاصله گذاری کاشفها و نازلها جهت کنترل نصب صحیح توسط کارشناس.
ج- ارائه روش صحیح نگهداری و آزمایش سیستم های اعلام و اطفاء حریق توسط کارشناس.
د- ارائه فرمهای بازرسی از سیستم های اعلام و اطفاء حریق جهت بازرسی از سیستم های مراکز نگهداری.
- تعاریف اصطلاحات
الف- سیستم های اعلام حریق
- اعلام حریق
به کلیه خبرهایی که در صورت بروز خطر آتش سوزی به صور مختلف منتشر گردد اعلام حریق گویند.
- سیستم های اعلام حریق اتوماتیک
به مجموعه ای از تجهیزات که بصورت اتوماتیک هر گونه حریقی را کشف و علائم خطر تولید می کنند سیستم های اعلام حریق اتوماتیک می گویند.
- سیستمهای اعلام حریق از لحاظ نوع علائم هشدار دهنده
علائم هشدار دهنده سیستمهای اعلام حریق به دو گونه کلی سمعی و بصری تقسیم بندی می گردند که عبارتند از:
سمعی: علائمی که با ایجاد صوتی مانند آژیر و زنگ و یا پیام اعلام خطر می کنند.
بصری: به علائمی که بصورت تصویری و نوری جهت اعلام خطر به کار می روند می گویند.
- علائم صادره از سیستم های اعلام حریق
انواع علائم:
علائمی که از سیستم های اعلام خطر ممکن است صادر شود به 3 نوع کلی تقسیم می شود که عبارتند از:
الف- علائم بروز اشکال: که در صورت بروز اشکال در سیستم بوجود می آید.
ب- علائم خطر: که در صورت بروز حریق بوجود می آید.
ج- علائم تخلیه: علائم خاص بصورت آلارم و یا پیچ که در صورت نیاز به تخلیه افراد ساکن در محل خطر تولید می گردند.
نوع علائم صادره:
علائم صادره به سه گونه زیر دسته بندی می شوند:
الف- علائم کد بندی نشده: علائمی که بصورت دائم و یکنواخت سمعی و بصری پخش گردند مانند بصدا درآمدن آژیر و زنگ و یا روشن و خاموش شدن چراغ خطر.
ب- علائم کد بندی شده: علائمی بصورت منقطع که پیامهای خاص را اعلام می نمایند.
ج- علائم بصورت پیام: علائمی که از سیستم های صوتی (پچ) بصورت های زنده و یا ضبط شده در صورت بروز خطر پخش می گردند.
- انواع سیستم های اعلام حریق
سیستم های اعلام حریق به دو نوع کلی دستی و اتوماتیک تقسیم می شوند که عبارتند از:
سیستم های اعلام حریق دستی:
سیستم هایی که جهت اعلام حریق در ساختمانهای مختلف از آنها استفاده می شود و دارای انواع بلندگو، آیفون و آژیر می باشند، از مهمترین و پُر استفاده ترین این سیستم ها سیستم های شیشه شکن می باشد.
سیستمی که در آن اعلام حریق توسط دست با شکستن شیشه کابین مخصوص اعلام خطر انجام می شود و بلافاصله بعد از شکستن شیشه آژیر خطر به صدا در می آید و در برخی موارد بعد از شکستن شیشه دکمه باید کشیده و یا فشار داده شود، آژیر این سیستم ها تا زمانی که قطع نگردد به ایجاد صدا ادامه خواهد داد.
سیستم های اعلام حریق اتوماتیک
به سیستم هایی که بصورت اتوماتیک آتش را کشف و اعلام می کنند می گویند.
از این سیستم ها در مکانهای کم رفت و آمد مانند انبارها و یا محوطه هایی که هنگام شب خالی می مانند استفاده می کنند این سیستم ها مجهز به کاشفهای حریق می باشند و این کاشفها از مهمترین قسمتهای این سیستم ها به حساب می آیند.
- کاشفهای سیستم های اعلام حریق
کاشف:
وسیله ای است که به یکی از فرآورده های حاصل از حریق (حرارت، دود و شعله و گاز) حساس بوده و بلافاصله بعد از دریافت یکی از آنها علائمی را به سیستم هشدار دهنده ارسال می نمایند.
انواع کاشفها:
کاشفها با توجه به محصولات حریق (حرارت، دود، شعله و گاز) طراحی می شوند و بطبع دارای انواع حرارتی، دودی، شعله یاب و گازی می باشند.
الف- کاشفهای حرارتی:
این کاشفها به حرارت حاصل از حریق حساس بوده و در انواع حرارت ثابت، توازن حرارتی، حرارت افزایشی مرکب و ترموالکتریک وجود دارند. که بسته به نوع به مقدار ثابتی حرارت یا مقداری افزایش از پیش تعیین شده حساس می باشند.
ب- کاشفهای دودی:
کاشفهایی که به دود حاصل از آتش حساس می باشد و در انواع یونیزاسیون و فتوالکتریکی وجود دارند، این کاشفها در زمان سریعتری آتش را کشف می کنند و عبارتند از:
کاشفهای دودی یونیزاسیون:
این کاشفها دارای مقدار کمی ماده رادیو اکتیو هستند که هوای داخل محفظة بین دو الکترود خود را یونیزه می نمایند و جریان بسیار محدودی در بین دو الکترود بوجود می آورند در نتیجه یک حساسیت الکتریکی در این کاشفها بوجود می آید و با وارد شدن دود به داخل محفظه این جریان کم و یا قطع می گردد و منجر به آلارم و کشف آتش و اعلام حریق می شود. این کاشفها در دو نوع اتاقک مجزا و اتاقک باز (نرمال) وجود دارند.
کاشفهای دودی فتوالکتریک:
این کاشفها براساس کاهش یا قطع و یا بازتابش نور کار می کنند و دارای دو نوع می باشند که عبارتند از:
نوع 1- کاشهای دودی نوری:
این کاشفها که در آنها از نورهای مرئی استفاده می شود تضعیف نور و بازتابش می باشند که نوع تضعیف نور به کاهش نور رسیده به گیرندة کاشف حساس می باشد و نوع بازتابش به نور بازتابش شده در اثر برخورد با ذرات معلق در هوا (دود) حساس می باشد.
نوع 2- کاشفهای دودی لیزری:
این کاشفها شباهت زیادی به کاشفهای نوری داشته با این تفاوت که به جای دستة نور مرئی از یک پرتو لیزری استفاده می شود، این کاشفها علاوه بر کشف دود، به حرارت های ناشی از حریق نیز آلارم ایجاد می نمایند، زیرا این حرارت موجب حرکت هوا شده و باعث شکست پرتو می گردد.
ج- کاشفهای شعله ای:
کاشفهای شعله ای بر مبنای حساسیت نسبت به شعله و تشعشعات قابل روئیت شعله یا غیر قابل روئیت توسط چشم انسان کار می کنند این کاشفها به پرتوهای مادون قرمز، ماوراء بنفش حاصل از اشعه حساس بوده و دارای چهار نوع مادون قرمز، ماوراء بنفش، فتوسلی و کوپل نوری می باشند.
د- کاشفهای گازی:
در این کاشفها ماده ای است که سرعت اکسیداسیون گازهای حاصله از آتش سوزی را افزایش می دهند، افزایش درجه حرارت در اثر اکسیداسیون سریع گاز، توأم با افزایش حرارت و تحریک عنصر حساس به حرارت بوده و باعث کشف حریق و ایجاد آلارم می گردد.
انتخاب کاشفها:
فرآیندی که باید در آن کاشف مورد نیاز سیستم اعلام حریق با توجه به انواع حریقهای احتمالی محل، تغییرات شرایط محیط، حجم فضا، شرایط رفت و آمد در آن، سیستم تهویة هوا، وجود جریان هوا در محیط، وجود دودهای تجهیزات نظیر خودروها، آشپزخانه و غیره انتخاب شود.
ب- سیستم های اطفاء حریق
- اطفاء حریق:
به کلیه اقداماتی که جهت کنترل و مبارزه با آتش سوزی انجام می شود اطفاء حریق گویند.
- سیستم های اطفاء حریق اتوماتیک:
به مجموعه تجهیزاتی که بطور ثابت در محل جهت کشف، کنترل، اطفاء سریع آتش سوزی و حفاظت از مناطق خطر مورد استفاده قرار می گیرند سیستم اطفاء حریق اتوماتیک می گویند.
- انواع سیستم های اطفاء حریق از نظر مواد اطفائی:
سیستم های اطفاء حریق از نظر نوع مواد اطفائی در 4 گونه زیر وجود دارند که عبارتند از:
سیستم های اطفاء حریق آبی:
سیستم هایی که در آنها جهت اطفاء حریق از آب استفاده می شود، این سیستم ها جهت اطفاء حریق مواد خشک و جامد به کار می رود.
سیستم های اطفاء حریق مواد شیمیایی خشک (پودر خشک):
سیستم هایی که در آنها جهت اطفاء حریق از پودر خشک استفاده می شود این سیستم ها جهت اشتعال وسایل الکتریکی و در نوع پودر مخصوص جهت حریق فلزات قابل اشتعال و از پودر چند منظوره جهت اطفاء اکثر حریق ها استفاده می شود.
سیستم های اطفاء حریق مواد شیمیایی تر (کف):
سیستمی که در آن جهت اطفاء حریق از کف استفاده می شود این سیستم جهت اطفاء حریق نوع دوم یعنی آتش سوزی مایعات قابل اشتعال کاربرد دارد.
سیستم های اطفاء حریق گازی (دی اکسید کربن):
سیستمی که در آن جهت اطفاء حریق از گازهای خفه کننده مانند (Co2) دی اکسید کربن استفاده می شود این سیستم جهت حفاظت خطر آتش سوزی های جامدات قابل اشتعال و مایعات و وسایل الکتریکی کاربرد دارد.
- انواع سیستم های اطفاء حریق از نظر عملکرد:
سیستم های اطفاء حریق از لحاظ عملکرد به دو نوع غرق کامل و کاربرد موضعی تقسیم می شوند که عبارتند از:
سیستم اطفاء حریق غرق کامل:
سیستمی که از آن در مکانهای مسدود و بسته جهت کنترل خطر و حفاظت مکان استفاده می شود در این سیستم کل فضای حفاظتی در صورت بروز خطر انباشته از مواد اطفاء می گردد.
سیستم اطفاء حریق موضعی:
سیستمی که از آن در مکانهای باز جهت کنترل خطر و حفاظت خطر در قسمتی از فضا استفاده می شود در این سیستم در صورت بروز خطر مواد اطفائی فضای اطراف منطقة خطر را پوشش می دهند.
- اجزاء سیستم های اطفاء حریق
هر سیستم اطفاء حریق دارای یک سری اجزاء می باشد که این اجزاء شامل مخزن مواد اطفائی، لوله کشی و اتصالات، نازلها، وسایل راه اندازی و غیره می باشند.
مخزن مواد اطفائی:
مخازنی که در آنها مواد اطفاء جهت مواقع مورد نیاز ذخیره می شود، این مخازن به شکل کروی و استوانه ای ایستاده و یا افقی می باشند.
لوله کشی و اتصالات:
لوله ها وسایلی هستند که جهت انتقال مواد از مخزن به محل تحت حفاظت به کار می روند با توجه به نوع مواد اطفائی دارای ویژگیهای خاصی باشند.
اتصالات شامل وسایلی هستند که لوله ها را به مخزن و یا به هم متصل می کنند و یا موجب تقسیم مواد اطفائی در شبکه لوله کشی می شوند.
نازلها:
وسایلی که موجب پرتاب و یا پخش مواد اطفاء بر روی حریق و یا لوازم در خطر حریق در محل حفاظت شده می شوند و در انواع آب پاش، پودر پاش، پخش کننده گاز و کف ساز وجود دارند.
وسایل راه اندازی:
کلیه وسایلی که موجب راه اندازی سیستم به محض کشف وقوع خطر حریق می شوند و در انواع کاشفهای حریق اتوماتیک، راه اندازی دستی، راه اندازی ذوبی و محفظه شیشه ای، حرارتی و غیره می باشند.
- عوامل دفع مواد در سیستم های اطفاء حریق
در سیستم های اطفاء حریق عامل پرتاپ مواد شامل پمپ، مخازن مرتفع و گاز دفع کننده می باشد. از پمپ در سیستم های آب و کف و از گاز دفع کننده و سیستم های گازی و پودری و از مخازن مرتفع در سیستم های آب و کف استفاده می شود.
- بازرسی
تعریف بازرسی:
بازرسی عبارت است از نظارت دقیق و مستمر بر اجرای امور و حصول اطمینان از نتایج کار تشکیلات که دارای دستورالعمل و شرح وظایف مشخص باشد که از وظایف فرماندهان و مسئولان امر غیر قابل تفکیک بوده و یکی از وظایف اصلی آنان را تشکیل می دهد و بدینوسیله است که می توانند به اجرای طرحها و از نیل به اهداف، اطمینان حاصل نمایند، با انجام بازرسی است که بر اجرای دقیق طرحها نظارت و در صورت لزوم نسبت به تجدید نظر در آنها و تصحیح خطا و اشتباه مجریان اقدام می گردد بازرسی یک عمل مداوم و مستمر بوده و هر گونه وقفه در آن به هدف و مأموریت سازمان لطمه وارد خواهد ساخت.
منظور از بازرسی:
حصول اطمینان از چگونگی اعمال مدیریت و اجرای صحیح وظایف و تشخیص کارایی واحدها در قبال وظایف و مأموریت محوله می باشد.
مفهوم بازرسی:
کشف و تشخیص محاسن، معایب، انحراف، نحوه اداره امور (انجام وظیفه) از طریق تجزیه و تحلیل گزارشات و نتایج بازرسی بوده و نهایتاً پیشنهاد تشویق و تنبیه پرسنل براساس کارهای انجام شده ذیل:
الف- کوشش برای حداکثر بهره گیری از امکانات موجود.
ب- استعدادجویی و کاوش جهت شناخت توانائیهای بالقوه و بالفعل افراد.
ج- دادن مسئولیتی برابر شرایط و عوامل و معیارهای اسلامی به اهل خود.
د- دادن و واگذاری مسئولیت ها برابر توان و استعداد افراد.
هـ- برآورد و تأمین استعدادهای لازم جهت واگذاری مسئولیتها.
و- تقویت سیستم تشویق و تنبیه و در نتیجه افزایش راندمان کار.
اهداف بازرسی
اهداف بازرسی در لجستیک را می توان به شرح ذیل بیان کرد:
الف- نظارت بر اجرای مأموریت صحیح.
ب- نظارت بر اجرای صحیح آیین نامه ها، ضوابط، برنامه ها و دستورالعمل های مصوب و مورد عمل در سطح لج.
ج- بررسی عینی مقررات، روشها، سیستم ها و شیوه های اجرایی و در صورت نیاز ارشاد، هدایت و همچنین شناخت تنگناها و نارسائیها و نهایتاً تجدید نظر، تحول و اصلاح.
د- افزایش توان لجستیکی یا افزایش قدرت کارائی سیستم اعلام و اطفاء حریق.
هـ- توجیه رعایت اصول مدیریت به منظور حصول اطمینان از حداکثر بهره گیری از نیروی انسانی با توجه به تجهیزات و تدارکات.
و- ارزیابی و تشخیص میزان کارائی مسئوولان و پرسنل در جهت انجام وظایف محوله به آنان.
ز- ایجاد تحرک لازم در تشکیلات به منظور احساس مسئولیت بیشتر مسئوولان در انجام امور محوله به آنان.
ح- وادار کردن پرسنل به تفکر بیشتر در جهت افزایش کیفیت و کمیت کار از طریق کاربرد علوم و تکنولوژی و هماهنگ کردن سیستم های اعلام و اطفاء حریق با پیشرفتهای روز.
ط- ارزیابی و برآورد کمبودها، موانع و تلاش در جهت رفع آنها.
فرق بین بازدید و بازرسی:
بازدید یک دید سطحی و شیوه ابتدائی برخورد و یا به عبارتی برخورد اولیه می باشد و می توان در حالت کار اسم آنرا تحقیق اولیه نامید. ولی بازرسی همان بازدید می باشد به اضافه اینکه این بازدید با یک دید وسیعتر و با یک ظرافت و ریزبینی خاص که آنهم بایستی بوسیله متخصصین مربوطه با دانش فنی آن کار، صورت پذیرد بطوریکه تمام اجزاء و ریزکاریها را شامل شود، و مورد سئوال و ارزیابی قرار دهد و می توان در حالت کلی اسم آنرا تحقیق ثانویه نامید. در بازدید، مسیر را، رده بازرسی شونده مشخص می کند و معمولاً جاهایی هدایت می کند که در آنجا هیچ مشکلی وجود ندارد ولی در بازرسی، بازرس خودش مسیر حرکت را مشخص می کند و هر لحظه هم می تواند مسیر را عوض نماید.
و...
دانلود مقاله نگهداری مهندسی مدیریت