پوسیدگی دندان نوعی بیماری است. در این بیماری بافت سخت دندان (مینا و سپس عاج) در اثر ترشح اسید از باکتریهای پوسیدگی زا (عمدتاً استرپتوکوک موتان) مواد معدنی کلسیم و فسفر را ازدست داده و به تدریج از بین می‌روند. پوسیدگی دندان مرحله غیر قابل برگشت در فرایند حل شدن مواد معدنی مینا توسط اسید محسوب شده و درمان آن تنها از راه جایگزینی بافت سخت از دست رفته دندان با مواد ترمیمی دندانپزشکی امکان‌پذیر می‌باشد. اگر پوسیدگی تاج دندان به موقع متوقف و جایگزین نشود و پوسیدگی به ریشه دندان برسد نیاز به درمان ریشه (RCT یا عصب کشی) می‌باشد و در موارد شدیدتر ممکن است حتی نیاز به خارج کردن یا اصطلاحا کشیدن دندان باشد.
گرچه پوسیدگی [دندان] یکی از رایج‌ترین مشکلات بر روی این سیاره است، اما رابطه پیچیده میان رژیم غذایی [بیمار] و بروز و ظهور حفره‌های دندانی، هنوز کاملاً شناخته نشده است. پوسیدگی‌ها توسط [باکتری] استرپتوک موتانس بر روی دندان بوجود می‌آیند.
نشانه‌های پوسیدگی
وقتی دندانی دچار پوسیدگی می‌شود، ممکن است یک یا چند مورد از علامتهای زیر را داشته باشد:
• تغییر رنگ مینای دندان ، در محل پوسیدگی مینا قهوه‌ای یا سیاه رنگ می‌شود.
• سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی ، گاهی میزان این تخریب کم است و فقط با معاینه دقیق مشخص می‌شود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می‌رود، به طوری که شخص فکر می‌کند دندان او شکسته است.
• حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای سرد، گرم، ترش و شیرین.
• حساس بودن یا درد گرفتن دندان وقتی که دندانها را روی هم فشار می‌دهیم.
• بوی بد دهان می‌تواند به علل مختلف ایجاد شود که یکی از علتهای آن پوسیدگی دندانها است.
• گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان پوسیدگی بین دندانی می‌تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده شود.
شناخت علل پوسیدگی دندان
مشکلات دهان و دندان امروزه یکی از رایج ترین مشکلات مردم در سرتاسر جهان است. البته امروزه با پیشرفت وضعیت بهداشت ، میزان فساد و از بین رفتن دندان بسیار کمتر از گذشته است ولی با توجه به نوع تغذیه، عادات غلط و عدم به کارگیری صحیح روش های بهداشتی ، معضلات دندان هنوز هم وجود دارد. در اینجا جناب آقای دکتر یزدانی از دندانپزشکان باتجربه کشور و استاد سابق دانشکده دندان پزشکی دانشگاه شهید بهشتی به تعدادی از سؤالات در مورد دهان و دندان پاسخ داده اند :
آیا حتی بدون وجود درد و یا عفونت لثه باید دندان عقل را خارج کرد؟
اگر دندان های عقل مزاحمتی نداشته باشند، احتیاج به درآوردنشان نیست. این مزاحمت می تواند به صورت عفونت، درد و یا در موقع رویش فشار به بقیه دندان ها و نامرتب کردن دندان ها باشد ، اگر این مسائل موجود باشد، باید دندان ها درآورده شوند. ولی اگر در دهان جای کافی برای رویش این دندان باشد و دندان عقل به خوبی رویش پیدا کرده و نیمه نهفته باقی نماند، احتیاجی به درآوردن آن نیست.
چرا با وجود مسواک مرتب و استفاده از نخ دندان باز هم دندان ها دچار پوسیدگی می شوند.
پوسیدگی دندان 4 عامل احتیاج دارد:
1- باید دندان در دهان باشد تا پوسیدگی ایجاد شود.
2- میکروب باشد.
3- مواد قندی، هر ماده ای که قند باشد یا تبدیل به قند شود مثل نان.
4- زمان.
هر فرد باید دندانی داشته، میکروبی موجود باشد و قندی را مصرف کند و در کنار این موارد باید زمان کافی به میکروب و قند داده شود تا میکروب بتواند قند را تبدیل به اسید کرده و در دندان ایجاد پوسیدگی کند.
هنگامی که ما مسواک می زنیم، زمان را عقب می بریم، یعنی اگر احتیاج است زمانی طول بکشد تا میکروب به طور کافی قندها را مصرف کند و اسید تولید شود، با مسواک زدن ، قند و میکروب از بین می رود و زمان کافی نیزاز این دو گرفته می شود. ولی پوسیدگی دندان نمی تواند بدون این دلایل باشد.
بسیاری از بیماران ابراز می کنند که مسواک می زنیم و نخ نیز مرتب می کشیم ولی باز هم دچار پوسیدگی دندان ها می شویم، حال علت چیست؟
علت ایجاد پوسیدگی در این حالت بدین دلیل است که شاید فرد همیشه مسواک زده ولی در کنار این وضعیت همیشه نیز
آدامس بجود و قند دائمی را در داخل دهان داشته باشد و یا فرد ممکن است مرتب نوشابه های گازدار مصرف کند ( در داخل نوشابه هم قند و هم اسید وجود دارد) و یا هم چنین خوردن دائم آب نبات، شربت و کلیه چیزهایی که قند دارد.
در هنگام نوشیدن نوشابه با «نی » اگر نی را بین دندان ها قرار دهید میزان پوسیدگی بسیار بیشتر می شود، زیرا در این حالت نوشابه مرتب در کنار دندان ها وجود دارد. نی بهتر است در داخل دهان قرار گیرد.
بهترین نوع تغذیه برای داشتن دندان های خوب چیست؟
باید بدانید تغذیه بعد از سن 12 سالگی نقش زیادی روی تاج دندان ندارد قبل از این سن بهتر است تغذیه حاوی مواد پر از
کلسیم و ویتامین باشد. مصرف لبنیات از اهمیت بالایی برخوردار است.
مضرترین چیز برای دندان چیزهای چسبناک است که بر روی دندان باقی می ماند مانند گز و سوهان،در مورد بچه هایی که دندان های شان کامل شده،مادر باید با استفاده از چیزی مثل پنبه دندان ها را پاک کند.
چرا دندان ها با بالا رفتن سن ، شل و لق می شود؟
هیچ دندانی با بالا رفتن سن شـُل نمی شود، با بالا رفتن سن ، زمان فراموش کردن مسواک طولانی تر می شود، یعنی هر چه سن فرد بالاتر می رود، عدم رعایت بهداشت اثر بدتری را بر روی بدن می گذارد و به دنبال تجمع جرم ها ، دندان ممکن است به وسیله جرم ها از بین برود، ولی کسی که تمام مراقبت ها را انجام دهد دندان های سالم خواهد داشت.
میکروبهای ایجاد کننده پوسیدگی دندان
در دهان هر فرد بطور طبیعی انواع و اقسام میکروبها وجود دارد ولی همه میکروبهای موجود در دهان، پوسیدگی را به وجود نمی‌آورند. وقتی مدتی دندان تمیز نشود، میکروبها بر روی دندان لایه‌ای را تشکیل می‌دهند که پلاک میکروبی نام دارد. پلاک میکروبی لایه نرم و غلیظی است که از مقدار زیادی باکتریهای مختلف و سلولهای موجود در دهان تشکیل می‌شود و چنان بر سطح دندان می‌چسبد که به آسانی با آب شسته نمی‌شود. هر چه زمان بیشتر می‌گذرد، انواع مختلفی از میکروبها وارد پلاک میکروبی می‌شوند و بیماریزایی آن را بیشتر می‌کنند.
ذکر این نکته لازم است که پلاک میکروبی با رسوب نرم سفیدی که روی دندان می‌نشیند و قابل دیدن می‌باشد، متفاوت است. این رسوبات سفید رنگ به آسانی با آب شسته می‌شود. ولی پلاک میکروبی قابل دیدن نیست و بی‌رنگ است. پلاک میکروبی در صورتی قابل مشاهده است که آن را با مواد رنگی مخصوصی رنگ کنیم. برای نشان دادن پلاک میکروبی از قرصهای رنگی که قرص آشکار کننده پلاک میکروبی نام دارد استفاده می‌شود. برای از بین بردن پلاک میکروبی باید با دقت و حوصله دندان را مسواک کرد.
شامل 10 صفحه Word
دانلود تحقیق پوسیدگی دندان