کوزه سفالی
اگر برای شما پیش آمد نکرده است که این گونه کوزه ها را ببینید، لابد شنیده یا خوانده اید که چنین کوزه هایی، آب را سرد می کنند. کوزه های سفالی، ویژگی جالبی دارند و آن این است، که آب داخل آن ها، از محیط اطراف سردتر می شود. راز عمل سردکننده ی این کوزه ها، بسیار ساده است.
آب از دیواره های سفالی به خارج تراوش می کند و سپس به تدریج بخار می شود و ضمن تبخیر، از کوزه و آب درون آن، گرمای لازم (گرمای نهان تبخیر) را می گیرد. در واقع، تبخیر بخشی از آب داخل کوزه که به سطح بیرونی آن تراوش نموده، موجب سرد شدن آب درون کوزه می شود. البته میزان چنین سرمایشی زیاد نیست و مقدار آن، به عوامل مختلفی بستگی دارد. هر چه هوا گرم تر باشد، آبی که از کوزه تراوش می کند، سریع تر و بیشتر بخار می شود و در نتیجه، آب کوزه هم سردتر می شود.
سرد شدن آب، به رطوبت هوای اطراف نیز بستگی دارد. اگر هوا مرطوب باشد، تبخیر به کندی و آرامی صورت می گیرد و آب داخل کوزه هم کمتر سرد می شود. در هوای خشک، برعکس، تبخیر با سرعت بیشتری صورت می گیرد و آب هم بیشتر سرد می شود. باد نیز موجب تسریع تبخیر می شود و به سرد شدن آب کمک می کند. همه ی کسانی که در یک روز گرم و پرباد، پیراهن خیس پوشیده و احساس سرما کرده باشند، این موضوع را خوب می فهمند.
این کوزه ها، آب خنک را خیلی خوب نگهداری می کنند و از آن ها هم، بیشتر به همین منظور استفاده می شد. حداکثر مقدار کاهش دما توسط کوزه ها، همچون سایر تجهیزات سرمایش تبخیری امروزی مانند برج های خنک کن، کولرهای آبی و ایرواشرها، به اندازه ی حداکثر دمای مرطوب هوای محیط است و از آن جا که هیچ وسیله یا سیستم سرمایش تبخیری نمی تواند دمای هوا را کمتر از دمای مرطوب کند، این کوزه ها هم، حداکثر دامنه ی تغییرات دمایشان، بین دمای خشک و دمای مرطوب بود.
به طور معمول، این کوزه ها می توانستند تا پنج یا شش درجه ی سانتی گراد افت دما ایجاد کنند. به عنوان مثال، اگر دمای خشک، 33 درجه ی سانتی گراد و دمای مرطوب، 28 درجه ی سانتی گراد باشد، کوزه ی سحرآمیز ما در بهترین شرایط، می تواند دمای آب داخل خود را، تا 28 درجه ی سانتی گراد کاهش دهد. این دما، تقریباً معادل دمای مناسب استخر آب گرم است. اگر چه این آب، آب چندان خنک و گوارایی نیست، اما عمل سرمایش صورت گرفته است.
فرض کنید کوزه ای به ظرفیت پنج لیتر آب داریم و یک دهم لیتر از آب آن بخار شده است. برای تبخیر یک لیتر آب در یک روز گرم (33 درجه ی سانتی گراد)، تقریباً 580 کالری گرما لازم است. از کوزه ی ما، یک دهم لیتر بخار شده است؛ پس 58 کالری گرما از آن
شامل 87 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله مبانی سرمایش جذبی