روستا و روستا نشینی در ایران از جایگاه و اهمیت بسیار برخوردار است. عدم توجه به این فضاهای روستایی، بی توجهی به توان و امکانات تولیدی نواحی روستایی؛ از نظر طبیعی و نیروی انسانی پرتوان این نواحی می‌باشد (مطیعی لنگرودی، 1382:20).
در تاریخ گذشته سرزمین ما، روستا به عنوان سکونتگاه اولیه بشر اینگونه تعریف گشته است:« پهنه‌ای جغرافیایی که معیشت اکثر سکنه آن از طریق داد و ستد متقابل انسان با عوامل تجدید پذیر طبیعی حاصل می‌شود». (حسینی ابری، 1383:2).
سابقه و قدمت روستا نشینی در ایران طی مطالعات و تحقیقات علمی‌و باستان شناسی بعمل آمده، عمر روستانشینی را به پنج هزار سال قبل از میلاد برآورد می‌نماید (هومن، 1373: 56).
بررسی علمی‌روستا اگرچه به عنوان زمینه تحقیقاتی از دیرباز مورد توجه بوده است، تنها در دهه‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است (سعیدی، 1384:1)
بدون شک روستاهایی که عمده فعالیت‌هایشان بر امر کشاورزی متکی است، جایگاه خاصی را در اقتصاد کشور دارا می‌باشند (قره نژاد، 1369: 54) برخی روستاها دارای کارگرد عمدتاً صنعتی، برخی کشاورزی و در مواردی سکونتگاهی و یا اداری می‌باشند. نیازهای هر یک از این روستاها متفاوت و شیوه اداره امور آنها نیز مختلف است. با این همه تولید محصولات کشاورزی اساسی ترین وجه از کارکردهای اقتصادی هر روستا و یا منطقه روستایی را تشکیل می‌دهد (طالب، 1374: 10)
کشاورزی نخستین و قدیمی‌ترین فعالیت اقتصادی به شمار می‌رود و تاریخ شناخت آن طولانی تر از سایر رشته‌های اقتصادی است (صدرالاشراقی، 1365:53).
بدین منظور در این رساله کوشش می‌گردد با شناخت کامل از وضعیت روستاهای دهستان اترک و ارائه راهبردها، گامی‌هرچند ناچیز به سوی توسعه روستایی با تأکید بر توسعه کشاورزی برداشته شود.
1-1-بیان مسئله:
مرحله اول هر تحقیق علمی، انتخاب، تحلیل و تبیین مسئله تحقیق با موضوع تحقیق است (حافظ نیا، 1377:2) بیان مسئله باعث ایجاد هدف برای تحقیق می‌شود. در هر کار تحقیقی، مهم است که ما به دقت بدانیم محقق چه می‌خواهد بکند و چه کاری نمی‌خواهد انجام دهد. برای درک محقق از مسئله تحقیق، ضروری است که او دقیقاً معانی اصطلاح بکار برده شده در بیان مسئله و مسائل فرعی را بداند (بیرجندی و همکار، 1382:27) از طرفی « اولین مرحله یک تحقیق علمی‌احساس وجود یک مشکل است. به این معنی که پژوهشگر در کار خویش با مانع و با مشکلی روبرو گردیده است که در حل آنها ابهام دارد (نادری و همکار، 1379: 51)
طرح مسئله تحقیق چهارچوب نظری شخص محقق است که بر مبنای پرسش آغازی صورت دقیقتری پیدا میکند و پاسخ به آن شکل می‌گیرد (کیوی، 1378:111)
عدم برنامه ریزی در نواحی روستایی و ضعف امکانات زیستی، سبب مهاجرت‌های شدید روستا – شهری گردید و هر ساله تعداد کثیری از جمعیت روستایی، بویژه جمعیت غیر ماهر و بدون امکانات تولیدی نواحی روستایی به سوی شهرها مهاجرت می‌نمایند (مطیعی لنگرودی، 1382: 20).
اشتغال در روستاها به عنوان یکی از عوامل اصلی توسعه روستایی سبب جذب نیروهای کار در روستا گردیده و زمینه مهاجرت را کاهش می‌دهد (رهنما، 1375: 20) بخش کشاورزی دارای توانمندی‌هایی است که علاوه بر قدرت جذب تولیدات و ثمرات فعالیت سایر بخش‌ها، مناسب ترین و وسیع ترین زمینه‌های استقلال اقتصادی را فراهم میکند (آسایش، 1372: 67)
بنابراین در تحقیق حاضر اصلی ترین سوال عبارتست از: آیا احداث سر توانسته است به توسعه کشاورزی منطقه کمک نماید، به عبارت دیگر تأثیر سد بر شاخص اصلی توسعه یعنی کشاورزی و افزایش درآمد چگونه است ؟
1-2-ادبیات تحقیق:
در راه انجام هر تحقیق یکی از مهمترین مراحل، آگاهی نسبت به پیشینه تحقیق است
(تقدیسی زنجان، 1379:7) پیشینه‌ی تحقیق یعنی آشنایی با منابعی که قبل از تحقیق مورد نظر، ارائه شده است که شامل کلیه کتابها، مقالات و نوشته‌هایی که به نوعی به موضوع مورد بحث پرداخته است. بررسی پیشینه تحقیق، پژوهشگر را با روش تحقیق که دیگران برای انجام دادن پژوهش مشابهی بکار گرفته‌اند آشنا میکند و فوراً نسبت به نقاط قوت و ضعف روش‌های بکار گرفته شده آشنا میکند (سرمد و همکار، 1382: 68).
بررسی سوابق و ادبیات تحقیق یکی از مهمترین وظایف محقق است، کسب آگاهی درباره تحقیقات قبلی، بررسی ادبیات تحقیق خوانده می‌شود (حسن زاده، 1383: 78) هر تحقیق متضمن شناخت تحقیقات پیشین است. هیچ تحقیق در بدون سابقه صورت نمی‌گیرد. بنابراین هر پژوهش در تداوم پژوهش‌های پیشین به انجام می‌رسد. پس باید در هر تحقیق، از تحقیقات پیشین در زمینه مورد نظر یاد کرد و سپس تحقیق خود را در تداوم منطقی آن جا داد. (ساروخانی، 1372:146) همچنین پیدا کردن ادبیات مربوطه ممکن است محقق را به جستجو برای یافته فهرستی طولانی از منابع جدید وا دارد و میزان شناخت او را در مسیر تحقیق افزایش دهد تا دامنه‌ی اطلاعات خود را در مورد موضوع تحقیق گسترش داده و به نتایج منطقی تری دست یابد (اتسلندر، 1371:25).
-فصل اول – کلیات تحقیق
مقدمه 2
1-1- بیان مسئله. 2
1-2- پیشینه تحقیق. 2
1-3- فرضیات تحقیق 4
1-4- اهمیت موضوع تحقیق. 5
1-5- اهداف تحقیق. 5
1-6- روش تخقیق 7
1-7- مشکلات 9
منابع 10
فصل دوم: مباحث نظری توسعه روستایی
مقدمه. 14
2-1- تعاریف و مفاهیم روستا 14
2-2- مفاهیم و تعاریف توسعه 15
2-3- تفاوت رشد و توسعه 16
2-4- توسعه روستایی 17
2-5- اهداف توسعه روستایی. 18
2-6- برنامه ریزی توسعه روستایی. 19
2-7- کشاورزی و ضرورت توسعه آن. 20
2-8- نظریه‌های توسعه روستایی. 21
2-8-1- نظریه صنعتی کردن روستاها 21
2-8-2- ناحیه اگروپلیتین 22
2-8-3- نظریه توسعه همه جانبه روستایی (مکتب رهووت). 22
2-9- موانع توسعه روستایی. 23
منابع 24
فصل سوم: جغرافیای طبیعی
مفدمه 29
3-1- موقعیت و وسعت جغرافیایی مانه و سملقان. 30
3-1-1-موقعیت جغرفیایی، حدود و وسعت دهستان. 32
3-2- توپوگرافی منطقه مورد مطالعه 34
3-3- زمین شناسی 36
3-4- ژئومورفولوژی دهستان 39
3-5- آب و هوای دهستان اترک. 40
3-5-1- درجه حرارت (دما). 40
3-5-2- میانگین حداقل و حداکثر دما. 41
3-5-3- بارندگی 45
3-5-4- توزیع فصلی بارش. 47
3-5-5- نم نسبی 49
3-5-6- تبخیر و تعرق 50
3-5-7- یخبندان 52
3-6- طبقه بندی اقلیمی منطقه مورد مطالعه. 54
3-6-1- روش دومارتن. 54
3-6-2- روش آمبرژه. 56
3-6-3-آمبروترمیک. 58
3-6-4- هایتروگراف 60
3-6- منابع آب 62
3-6-1- منابع آب‌های سطحی 62
3-6-2- منابع آب‌های زیرزمینی. 63
3-7- خاک‌شناسی دهستان 64
3-8- پوشش گیاهی. 66
منابع. 69
فصل چهارم: ویژگی‌های جمعیتی دهستان اترک
مقدمه 74
4-1- تعداد و توزیع جمعیت 75
4-2- تراکم جمعیت. 77
4-2-1- تراکم نسبی 77
4-2-2- تراکم بیولوژیک. 78
4-3- ترکیب جمعیت 80
الف- ترکیب جنسی جمعیت 80
ب- ترکیب سنی جمعیت. 82
4-4- سواد 88
4-5- فعالیت و اشتغال جمعیت 89
4-6- حرکات جمعیت. 90
4-6-1- ولادت 90
4-6-2- مرگ و میر 91
4-6-3- مهاجرت. 94
4-7- بررسی تحولات جمعیتی. 95
الف- نرخ رشد طبیعی 95
4-8- برآورد و آینده نگری جمعیت 96
منابع 97
فصل پنجم: ویژگی‌های اقتصادی دهستان اترک
مقدمه. 100
5-1- کشاورزی 100
5-2- انواع مالکیت اراضی کشاورزی 101
5-2-1- مالکیت خصوصی 102
5-2-2- مالکیت دولتی. 102
5-2-3- مالکیت وقفی 102
5-3- منابع تأمین آب کشاورزی 102
5-3-1- آب‌های سطحی 103
5-3-2- چشمه‌ها. 103
5-3-3- چاه‌ها. 103
5-4- روش‌های آبیاری 103
الف- آبیاری کرتی 104
ب- آبیاری نشتی. 104
5-5- زراعت. 104
5-5-1- گندم 105
5-5-2- جو 110
5-5-3- برنج. 114
5-5-4- گیاهان صنعتی. 115
5-5-4-1- پنبه 115
5-5-4-2- چغندر قند 117
5-5-5- هندوانه. 119
5-6- درآمد حاصل از زراعت 122
5-7- باغداری. 124
5-8- دامداری و دامپروری در دهستان اترک. 124
5-9- صنعت 129
5-10- خدمات 129
منابع. 134
فصل ششم: امکانات خدماتی دهستان اترک
مقدمه. 138
6-1- امکانات آموزشی. 138
6-2- امکانات بهداشتی و درمانی 139
6-3- خدمات زیربنایی 141
6-3-1- آب‌رسانی. 141
6-3-2- برق‌رسانی 141
6-3-3- راه‌های ارتباطی 142
منابع 147
فصل هفتم: سد شیرین دره و نقش آن در توسعه کشاورزی دهستان اترک
مقدمه. 150
7-1- تاریخچه سد شیرین دره. 150
7-2- موقعیت جغرافیایی سد شیرین دره. 150
7-3- سطح حوزه آبریز سد. 151
7-4- مساحت منطقه 151
7-5- اهداف سد 151
7-6- مشخصات سد و سرریز 151
7-6-1- مشخصات مخزن. 152
7-6-2- مشخصات سیستم انحراف. 152
7-6-3- احجام عمده عملیات اجرایی سد. 152
7-6-4- مشخصات آبگیرها 152
7-6-5- هزینه اجرایی سد. 153
7-7- نقش سد شیرین دره در توسعه کشاورزی منطقه مورد مطالعه 155
7-7-1- تغییر در نوع محصولات زراعی قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه. 155
7-7-2- تغییر در سطح زیر کشت و میزان محصولات زراعی قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه. 161
7-7-3- تغییر در وضعیت اشتغال روستائیان قبل از احداث سد. 162
7-7-4- تغییر در میزان درآمد روستائیان قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه. 168
7-7-5- تغییر در میزان مهاجرت روستائیان قبل و بعد از احداث سد در روستاهای نمونه. 170
7-7-6- تأثیر احداث سد در میزان رضایتمندی روستائیان از زندگی در روستاهای نمونه. 171
منابع 174
فصل هشتم: یافته‌های تحقیق، آزمون فرضیه‌ها و ارائه راهبردها
8-1- توصیف آماری یافته‌های پرسشنامه
8-2- آزمون فرضیه‌ها
8-2-1- فرضیه اول
8-2-2- فرضیه دوم.
8-3- ارائه راهبردها.
منابع و مأخذ
شامل 214 صفحه فایل word
دانلود پایان نامه نقش سد شیرین دره در توسعه کشاورزی دهستان اترک
