هنر مادها
مادها و پارسیان در اواخر قرن نهم پیش از میلا‌د در تاریخ ظهور می‌کنند. نام این دو حکومت همواره در بایگانی‌های نظامی و اداری پادشاهان آشوری که برای برقراری امنیت مرزهای شرقی امپراتوری و باز نگه داشتن راه‌ها به سوی تجارت و باج و خراج، فروش اسب، تمبر و فلز از ایران به آشور به این نواحی لشکرکشی می‌کردند به چشم می‌خورد. به احتمال زیاد نفوذ مادها به غرب ایران زودتر صورت گرفته است، اما شواهد و مدارک باستانشناسی دال بر تاریخچه این ناحیه پیش از ثبت آن در منابع مکتوب همچنان ناتمام است.
مادها در مسیر شرق احتمالا از طریق راه باستانی که از تپه دامغان در مسیر ساوه به همدان و کرمانشاه می‌گذشت گذر کرده‌اند. با توجه به مکان بعدی پایتخت مادها واقع در اکباتان درمی‌یابیم که مادها به زودی در دشت حاصلخیزی در همدان مستقر شدند. مادها از این نقطه مرزهای خود را تا شمال و غرب نیز گسترش دادند. در عصر سارگون دوم، مادها بین مانیان در شمال و عیلا‌می‌ها در جنوب واقع شده بودند.
پارسیان که مطابق منابع آشوری در عصر سارگون دوم سرزمین‌شان پارسوآ خوانده می‌شده یکی از ایالا‌ت ثابت آشوریان بود که احتمالا در جایی که امروزه ناحیه سولدوز واقع در حسنلو خوانده می‌شود قرار داشت. از دوره سناخریب از پارسوآ در جنوب غربی ایران و شمال عیلا‌م یاد شده است. سرانجام در عصر هخامنشی از پارسوآ در ایالت پارس که امروزه آن را استان فارس می‌خوانند یاد می‌شود. این اختلا‌ف مکانی این ذهنیت را به وجود می‌آورد که پارسیان از شمال غربی ایران رو به جنوب و بعدها به شرق نقل مکان کرده‌اند. این احتمال هم وجود دارد که در آن واحد سه منطقه پارسوآ در ایران وجود داشته است. پس این نکته که چه زمانی و چگونه ایران که تحت تابعیت هوریان آسیانیک، مانیان و شاید عیلا‌می‌ها قرار داشت به یک حاکمیت واحد هندواروپایی با عنوان مادها و پارسیان بدل شد، همچنان در سایه‌ای از ابهام قرار دارد. احتمال آن می‌رود که هندواروپایی‌ها در مناطقی که اورارتویی‌ها، مانیان‌ها، عیلا‌می‌ها یا آشوریان دیگر از آن دفاع مثمرثمری نمی‌کردند برای خود به قدرتی دست یافته باشند. در مناطقی که حکام قدیمی آن همچنان قدرت خود را حفظ کرده بودند تازه‌واردان به کارهایی چون کشاورزی یا امور نظامی مشغول می‌شدند. در عصر آساردهون، پادشاه آشوری، پیمانی برای اطمینان یافتن از جانشینی پسر آشوربانیپال و کسب اطلا‌عاتی مربوط به قبایل مادی و فرماندهانشان با ایران بسته شد. این پیمان، شاهزادگان ایرانی را ملزم به پذیرش حاکمیت آشوری‌ها می‌کرد که بر الواح گلی نگاشته شده و به صورت امانت در نزد نمرود، کالا‌ه کهن می‌ماند. با تخریب کاخ کالا‌ه به دست مادها در سال 612 پیش از میلا‌د، این الواح شکسته و سوزانده شدند. این اقدام سمبلیک در حقیقت نابودی تمامی پیوندهایی بود که میان مادها و آشوریان وجود داشت. پادشاه پیروز ماد، کیاکسر بود که نینوا را هم با همراهی نبوخادنزار بابلی و دسته‌های سکایی فتح کرد. دوره 28 ساله حاکمیت ترس و وحشت سکایی‌ها که هرودت هم مدعی بود به وسیله اورارتویی‌ها از میان رفته، احتمالا تنها کمی بعد از سقوط نینوا بوده است.
مادها تنها زمانی که از دخالت‌های سکایی‌ها رهایی یافتند توانستند بر میراث آشوری‌ها و اورارتویی‌ها مسلط شوند. این بزرگ‌ترین کشورگشایی برای مادها بود. آنها توانسته بودند بر غرب ایران مسلط شوند و امپراتوری را از نواحی سابق اورارتوری‌ها و مانیان، در شمال غرب ایران و شمال بین‌النهرین به آسیای صغیر، جایی که رود‌هالیس مرز میان مادها و لودیه بود، گسترش دهند. با این وجود امپراتوری بزرگ عمر چندانی نیافت. آستیاگس، فرزند کیاکسر در 550 پیش از میلا‌د در نبردی که مادها و پارسیان را با هم متحد کرد و مایملک خارجی مادها تحت اختیار پارسیان درآمد مغلوب کوروش کبیر، شهریار پارسی شد.
تعداد صفحات:18
فرمت: ورد و با قابلیت ویرایش
دانلود تحقیق معماری و هنر مادها
