گزارش تخصصی معلمان بررسی مشکلات و راهکار های مربوط به زیست شناسی

اختصاصی از فی ژوو گزارش تخصصی معلمان بررسی مشکلات و راهکار های مربوط به زیست شناسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود گزارش تخصصی معلمان بررسی مشکلات و راهکار های مربوط به زیست شناسی  بافرمت ورد وقابل ویرایش تعداد صفحات 115

دانلود گزارش تخصصی معلمان,راهکارها,پیشنهادات,گزارش تخصصی فرهنگیان,

این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد

مقدمه

در آموزش زیست شناسی  چالش جدی قرن حاضر تغییر رویه از الگوهای تدریس منسوخ به الگوهای یادگیری موثر است . تاکید بر یادگیری ( و نه تدریس )بر پایه اصول ساخت گرایی استوار است. این روش  دانش آموز محور است و هدفش ارتقا بخشیدن به عمق یادگیری است .  مرحله گذار  از تدریس زیست شناسی به یادگیری زیست شناسی چندان هم سهل و آسان نخواهد بود , چرا که مستلزم کسب برخی مهارت ها از سوی شاگردان و مربیان است . از  جمله مشکلات  مهم، آماده کردن فراگیران  با ساختارهای جدید آموزشی به منظور ارتقای پردازش و تحلیل  اطلاعات زیست شناختی است . دیدگاههای دانش آموز محور با مقاومت شاگردان، دانشجویان، اساتید و مدیران آموزشگاهها و داشکده ها مواجه خواهد شد  . در ثانی بدون داشتن محتوای درسی قوی برای دانش زیست شناسی , حتی با آگاهی از الگوهایی مناسب و موثر ، شاگردان یادگیری عمیقی نخواهد داشت . دانشمندان پیشنهاد می کنند که آموزش  مبتنی برنیازها و بنیانهای اجتماعی ، در صورتی که در برنامه  آموزشی دانش آموزان گنجانده شود ، راهی موثر برای  ایجاد انگیزه های لازم در بکار گیری روش های جدید  آموزش زیست شناسی است . مسائل و فعالیت های  جامعه نگر به شاگردان فرصت می دهد تا تنوع حیاتی پیرامون خود را ثبت کنند و خصوصیات گیاهان ، جانوران و میکروبها را  در محیط مدرسه یا خانه مشاهده و اندازه گیری نمایند . ذیلا بخشهایی  د رخصوص تغیر رویه از تدریس زیست شناسی به یادگیری زیست شناسی تقدیم می کنم . این مطالب عمدتا ترجمه شده است .
الگوی تدریس (teaching paradigm)
هیچکس نمی داند برای اولین بار در تاریخ، تدریس از چه زمانی شروع شد ،اما  احتمال داده می شود کار تدریس به صورتی که ما می شناسیم  و غالبا عمل می کنیم ، یعنی سخنرانی یک معلم برای تعداد زیادی دانش آموز ریشه در قرون وسطا دارد . در تاریخ کهن   وقتی که کتابها کمیاب می شد در استادان این احساس بوجود می آمد که دانش خود را باید در قالب سخنرانی و خطابه منتشر کنند .( این روش که اکنون در آموزش علوم چندان مورد توجه نیست  بنا به اقتضای زمان در همین چند ده سال قبل  بهترین و نتیجه بخش ترین روش بوده است و هیچ کس تاریخ را به خاطر اتخاذ این الگوی تدریس ملامت نمی کند )   . اما احتمالا  درهمان زمان و یقینا در امروز این باور وجود دارد که گفتن و سخنرانی کردن به تنهایی یک روش سودمند تدریس نیست .دلایل متعدد برای این گفته مطرح می شود ,در این روش اولا شاگرد یک موجود انفعالی محض است ، دانش آموز یک لیوان خالی انگاشته می شود که باید  از کوزه دانش استاد پر شود ! دوما با روش خطابه و سخنرانی  بویژه دانش زیست شناسی که یک علم بسیار بزرگ و با زیر شاخه های فراوان است  به صورت "کوهی از مشکلات" جلوه می کند .پژوهش ها در زیست شناسی نسبت به سایر علوم سریعتر پیشرفت می کنند  و اساتید و معلمان تمایل دارند تمام نتایج جدید را همراه با یافته های  قبلی  در حین تدریس بیان کنند . همین امر کوهی از مشکلات و ترس  ناشی از آموزش زیست شناسی را برای فراگیر ایجاد می نماید و آنها احساس می کنند که باید برای فراگرفتن زیست شناسی  بر این  مشکلات عظیم غلبه یابند .  این مشکلات و واهمه ها مشکل سوم را ایجاد می کند : یعنی درک سطحی ازحقیقت زیست شناسی . دانش آموزان ما در موفقیت امتحانات کتبی چیزی در جهان کم ندارند ، اما بدلیل سطحی نگری واینکه صرفا لیوان آنها با دانش استاد پر وحتی لب ریز شده است !موفقیت چندانی در عرصه تحقیقات و پژوهش و به عبارت ساده تر حیطه کاربرد پیدا نمی کنند . پاسخ دانش آموز و دانشجوی امروزی به این کوه مشکل چیست ؟ آنان  به جای سعی در فهم و درک درست علوم زیست شناسی ، گرفتار روند مدرک گرایی می شوند :  دانشجویان و دانش آموزان ما با هدف کسب معرفت و دانش  تحصیل نمی کنند وفقط به پاس کردن دروس می اندیشند  . آنها همیشه این نکته  را از خود می پرسند که "معلم من مایل است که من چه چیزی را بدانم  "  تادرست برابر آن انجام وظیفه کنند. برابر این الگو( الگو یا پارادایم تدریس )مدارس و مراکز آموزشی بالاتر مثل دانشگاهها ،درون یک چرخه بد نهاد قفل شده اند : معلمین علوم زیستی ما نه تنها دانش خود را در دانشگاهها می آموزند ، بلکه  در همین مراکز علمی می آموزند که دانش زیست شناسی علمی آموخته شدنی  است  نه یاد گرفتنی.  سپس در کلاسهای  خودبه همین شیوه ها عمل می کنند . دانش آموزان همین معلمین  بعدا با دیدگاه آموزشی لیوان و کوزه(mug and jug education)وارد دانشگاه می شوند و این چرخه بد سگال همینطور ادامه می یابد !
  الگو یا پارادایم(The learning paradigm) یادگیری
دیدگاههای یادگیری دانش آموز محور امروزه در همه جا مورد قبول واقع شده اند. به نظر می رسد که این الگوبه واسطه اینکه بر ساخت گرایی(constructivism) بنا شده ، ذاتا  در ایجاد یادگیری عمقی تر توانا تر است  . در این الکو مبنا این قاعده کلی آموزش است که می گوید یادگیری باید توسط خود دانش آموز  با روشهای مفرح، سرگرم کننده ودر عین حال دارای اهداف علمی صورت گیرد . من معتقدم ادراک  (برابر نظر دیوید پرکینز ) همان توانایی  عملکرد انعطاف پذیر است .  به عبارت دیگر ادراک (هوش)  درون مغز ما نیست  ، نمود خارجی برخی از عملکردهای ماست که به صورت نوشتن ، تکلم و حل مسئله  جلوه می کند . این دیدگاه در باره  ادراک  ، روش شناسی  آموزش را متفاوت اما واضح تر می سازد. زیرا روشهای آموزشی باید دارای خصوصیت بسیار مهم انعطاف پذیری در عمل باشند  تا باز پس دادن بدون تغییر هر آنچه که بوده است .
کار برد یادگیری (Implementing learning)
اگر چه که الگوی یادگیری در برابر الگوی تدریس  متقاعد کننده و نتیجه بخش است ، اما تغییر رویه از تدریس به یادگیری  همراه با مشکلات متعددی است . پس حق داریم آن را چالش قرن  حاضر بنامیم .
ما به سه مورد از این مشکلات اشاره می کنیم .
1- تسهیل نقش پردازشی دانش آموزان در یادگیری (Facilitating student processing)
برخی دانش آموزان یادگیری خود گردان (self-directed learning) را به آسانی  کشف می کنند ، اما اینها استثنایند وغالبا دانش آموزان نیازمند کمک واستفاده از ساختارهایی برای یادگیری با روشی سودمند هستند. این گفته تا حدودی همان تغییر رویه از روشهای منفعل به روشهای فعال است  که انرژی و توان بالایی را مصروف خود می کند .
      
چالش انگیز ترین قلمرو زیست شناسی برای یادگیری عمقی دانش آموزان بحث ژنتیک است ولی از نظر کلی این موضوع می تواند برای هر قسمت از زیست شناسی  یا علوم نیز مصداق داشته باشد. ژنتیک یک علم کمی و تحلیلی است  واز این نظر با سایر بخشهای زیست شناسی متفاوت است  ودر آن گاه احساس می شود که از حیطه علم زیست شناسی خارج می شویم  . بعلاوه این علم زبان و واژگان  خاص خود را داردکه غالبا با آنچه در بخشهای دیگر علم زیست شناسی مشاهده می کنیم متفاوت است . از طرف دیگر مباحث ژنتیکی مملو از علایم مختلف است که هر کدام نماینده چیزی است . مثلا کشیدن یک خط  می تواند برای موارد متعددی همچون: نمایش یک زنجیره منفرد پلی نوکلئوتیدی ، یک مارپیچ مضاعف DNA ، یک کروموزوم، یک کروماتید ، یک جفت کروماتیددر میتوز یا یک جفت کروماتید خواهر در میوز بکار رود .در مثالی دیگر حرف X  به طرق مختلف در ژنتیک مورد استفاده قرارمی گیرد و در هر جا نیز مفهوم خاصی دارد . حرفه ای ها می توانند بین  این علایم بسادگی تمیز قائل شوند و مفهوم درست هر کاربرد را در جای خود به درستی متصور شوند ،اما همین امرمی تواند برای دانش آموزان  یک عامل بازدارنده یادگیری باشد .
برخی مثالها که می توانند نقش پردازشی  دانش آموزان را تقویت کنند در زیر می آید .
 الف) حل مسئله به روش  تریاد یاسه عنصری(Problem-solving by triads)    
تریاد ،گروههای سه تایی دانش آموزان هستند که به هریک از آنان در گروه نقشی واگذار می شود .  دو نفر به عنوان حل کننده مسئله هستند که وظیفه آنان تلاش برای حل مسئله از طریق بحث و گفتگو با یکدیگر است و نفرسوم ثبت کننده وقایع و شرح ماوقع است که موارد بحث شده توسط دو نفر دیگر اعم از موفق و غیر موفق را می نویسد .  پس از 4 تا 5 دقیقه گزارش نوشته شده به تمام افراد کلاس ارائه می شود و روشهای کلی آزموده شده مطرح و با هم مقایسه می گردند .
ب )روشهای تقلیدی حل مسئله(Mimicking problem solutions)
ابتدا مربی روش حل یک مسئله را نشان می دهد  و سپس شاگردان بطور تصادفی و برای حل مسئله مشابه انتخاب می شوند .(کسی حق یادداشت نوشتن و یا استفاده از یادداشت ندارد )
ج)طرحهای مفهومی (Concept maps)
یک رویکرد تجربه شده وواقعی اما بسیارموثر درمشخص کردن نقاط اصلی ضعف فرد درفهم است ..یکی از روشهای مورد نظر  در ارائه طرحهای مفهومی برای دانش آموزان این است که نقشه های خود را برروی  ورق های ترانسپارنسی(OHT) رسم کنند تا بعد بطور عمومی در کلاس مطرح شود .
د)تفسیر و گزارش رویداد
از دانش آموزان خواسته می شود گزارش کاملی  در باره مفاهیم یک تصویر  یا یک پاراگراف از متن کتابشان آماده کنند.  مثلادر یک مدل خاص از این روش، از شاگردان  خواسته می شود که به مدت 1 دقیقه بدون وقفه روی موضوعاتی مثل منشا آنئوپلوئیدی یا تشخیص ترانسلوکیشن صحبت کنند .
ح)بسط مسئله
یک مسئله یک کوه یخ شناور است که ممکن است کشتی دانش آموز را غرق کند . بسط مسئله دانش آموزان را به خرد کردن مسئله به همه  اجزای  آن  یعنی لغات ، عبارات و بررسی دقیق آنها وا می دارد ,و مفاهیم و مقصود ها  و زوایای پنهان  را از درون آن بیرون می کشد .همینکه بخشهای پنهان مسئله آشکار می شود راه حل آن نیز آشکار تر می شود .این راهکارها  صرفا جنبه پیشنهادی دارد و برای هر گروهی  ممکن است روشهای خاصی  در ارتقا بخشی به نقش پردازشی دانش آموزان موثر تر باشد
2) مقاومت
هر کسی که  در صدد یک فن  آوری و یا تغییر رویکرد در ساختار آموزشی و روشهای آموزشی باشد  ،با  مقاومت در برابر پیشرفت کارنیز مواجه خواهد بود   . انسان ها عموما از هر چیز نا همسو با خود و  تصوراتشان گریزانند اگر چه که آن یک روش آموزشی باشد .
مقاومت دانش آموزان و دانشجویان : در برابر تغییر روشها بخصوص  دانش آموزان  متوسطه  و دانشجویان دانشگاهها مقاومت نشان می دهند . د رحقیقت اینان اعتماد کمی نسبت به الگوهای جدید آموزشی و کسب موفقیت با این روشها  دارند   .مسلما با چنین مقاومتهایی امکان پیشرفت در رویکرد جدید حداقل در میانه کار وجود نداشته و  یا کم خواهد بود . باید برای دانش آموزان قبل از اعمال روشهای آموزشی قدیمی و در بدو ورود به آموزشگاه از روشهای نو یادگیری سخن گفت و آنها  و اولیای  آنهارا برای پذیرش این روشها آماده کرد  . در آموزشگاههایی که در دو سال قبل برای اعمال روشهای فعال یادگیری در نظر گرفته شده بودند  . قبل از اجرای روشها در سطح گسترده دانش آموزان و اولیای آنها حتی در یک جلسه هم توجیه نشده بودند . بعضا دبیران نیز دوره های  یادگیری فعال را نیاموخته بودند . و متاسفانه به  نتایج کاراین آموزشگاهها به عنوان ملاکی در تعمیم این روشها به سایر آموزشگاهها  نگریسته خواهد شد .
مقاومت دستیاران آموزشی و همکاران آزمایشگاهها : دستیاران آموزشی  (بخصوص و شاگردان کلاسهای بالاتر ) نیز در برابر این روشها مقاومت نشان می دهند زیرا آنها با الگوهای آموزشی تدریس (Teaching) تحصیل کرده اند .
مقاومت اساتید و معلمان  :اساتید دانشگاهها و معلمان نیز مقاومت نشان می دهند . آنها بر روشهای تدریس خودشان یعنی سخنرانی پایدارند و اساسا معتقدند که روش آنها درست ، کارا و بدون نقص است .هر یک طی سالها تدریس ، با رنج و زحمت ، مطالعه ،ترجمه  ، تجربه و....مجموعه ای از یادداشتها را برای خود فراهم کرده اند که کار تدریس آنها را ساده تر می کند  و برای آن نیز اهمیت خاصی قائلند . این عزیزان حاضر به تغییر روش و منش آموزشی خود نیستند . ا زطرف دیگر بدلیل عدم اشنایی ملموس با نتایج روشهای جدید و رنج  وزحمتتی که  اتخاذ شیوه های نو دارد در برابر تغییر رویه  مقاومت می کنند .
 مقاومت مدیران آموزشی و ستادی : نهایتا آخرین مقاومت مربوط به مدیران است . دلگرم ساختن مدیران به نتایج مثبت کار یعنی ارتقای کیفیت آموزش می تواند چاره ساز باشد .  ار دیدگاه غالب مدیران ارزشیابی و مدیریت مجموعه های دانش آموز محور در مقایسه با کلاسهایی که با سخنرانی تدریس می شوند، سطحی پایین تری دارد. و لذا گمان می کنند که با حجم عظیمی از غرولند های دانش آموزان و اولیا رودر رو خواهند شد  . بهترین کار آمادگی پیشاپیش و توضیح کافی این مسئله برای دانش آموزان و اولیای آنها است .  تشکیل گروههای بحث و گروههای حامی می تواند ما را در رسیدن به این مهم یاری کند . نهاست آنها است
3)مشکل محتوا
تغییر رویه از تدریس به یادگیری زمانی امکان پذیر است که محتوایی  خوب و پرمعنی برای یادگیری زیست شناسی  وجود داشته باشد .  با وجود قبول دیدگاه دانش آموز محور،  چنانچه محتوای پر بارو متناسب وجود نداشته باشد تا یادگیری را تحریک نموده و سامان بخشد ، امر یادگیری زیست شناسی بسیار سطحی خواهد بود . نظریات پیشتاز درعرصه آموزش زیست شناسی امروز دنیا این است  که هر گونه آموزش زیست شناسی باید بر پایه زیست شناسی ملموس دنیای طبیعی باشد . آموزش زیست شناسی  واقعی (یعنی گیاهان ، جانوران و میکروبها ) باید در فضای آزاد و نه درون آزمایشگاه یا کتب درسی و یا تلویزیون صورت گیرد. طبیعت باید نقطه شروع آموزش زیست شناسی در تمامی سطوح سیستم های آموزشی  باشد . وقتی دانش آموزان درحین برگزاری کلاس مدرسه یا دانشگاهشان  در  معرض هوای باز دنیای طبیعی قرار بگیرند ، انچه که در کلاس بیاموزند  جامع ، مرتبط وبیواسطه خواهد بود .
متاسفانه زیست شناسی  معمولابه عنوان اجزایی مجرد و منفک  ( د ردانشگاهها در قالب واحدهای درسی متفاوت و در دبیرستانها به عنوان فصول درسی متفاوت) آموخته می شوند که از یکدیگر و از دنیای واقعی بیرون  جدایند . این مسئله با رشد و ترقی دانش آموز یا دانشجوی ما در سیستم آموزشی در تعارض است . وقتی دانشجویان در پایه ای از زیست شناسی  فارغ التحصیل شدند ویا دانش آموزان  کتاب درسی خود را تمام کردند  مجموعه ای جدا جدا  از دانش زیست شناسی را بدست آورده اند که نمی توانند اجزای آن را بهم پیوند دهند ( یکپارچه سازی )-اینگونه  دانش آموزان واقعا نمی تواندد بین اکولوژی و ژنتیک و بیوشیمی ارتباط برقرار کنند  . ما معتقدیم که وقتی با دنیای بیرون کلاس زیست شناسی ارتباط برقرار شود، طبیعت  ضمن کمک به ارائه یک محتوای موثق و معتبر، یک نقطه تلاقی  بین آموخته های دانش زیست شناسی مهیا می کند و اجزای آن را بهم پیوند می زند .
من هشدار می دهم  که قطع ارتباط با طبیعت میتواند به بیگانگی و بی علاقگی  به سرنوشت اکوسیستم های طبیعی منجر شود . ما معتقدیم  ارتباط با طبیعت باید پایه و اساس اجتماعی را بسازد که دانش آموز ما در آن زندگی می کند .
کودکان ما مجذوب به گیاهان و جانوران می شوند   و ذاتا در باره جهان پیرامون خود کنجکاوند .  این عشق به طبیعت در کودکان انگیزه های بالایی  در آنها بوجود می آورد تا جاییکه با یادگیری زیست شناسی وگسترش مهارتهای  تحقیق و بررسی خود  می خواهند بدانند در پیرامون زنده آنها چه خبر است . ارتباط با طبیعت  می تواند منتهی به توسعه این نگرش شود که  نه تنها در باره پیرامون زنده و زیبای خود چیز بیاموزند، بلکه این احساس بوجود آید که نسبت به حفظ و حراست محیط زیست خود مسئولیت پذیری نشان دهند .  
تعداد زیادی از آزمایشات و تجربیات میدانی  ساده اما مهم وجود دارند که به طور زنده در حیاط مدرسه و یا حداکثر شعاع یک کیلومتری مدرسه قابل اجرایند . شناسایی گیاهان و جانوران می تواند شروع  خوبی برای این حرکات باشد . مطالعه روی رفتار پرندگان و سایر جانوران ( ماهی ها حشرات حلزونها و غیرو)  حس مشاهده دقیق در دانش آموزان را تقویت می کند . تمرینات مشابهی  در خصوص رشد گیاهان  وتوزیع و پراکنش گیاهان  قابل اجرا است .  شمارش گونه ها به اهمیت درک تنوع زیستی کمک می کند . اگر چه زیست شناسی  نوعی جذبه قوی  برای غالب کودکان و دانش آموزان ایجاد می کند ، تمرینات مشابهی را نیز در زمینه های ستاره شناسی ، زمین شناسی ، جغرافیا ، هوا شناسی  و معماری  و به کمک همه اینها خداشناسی و الهیات  می توان  طرح ریزی کرد  که همه اینها ایجاد یک حس یکپارچگی در نظام آفرینش می نمایند  وبه  قوانین کلی  حاکم بر جهان اشاره می کنند .

یادمان باشد که :
آموزش زیست شناسی  با در پیش گرفتن مطالعه جهان طبیعی دانش آموزان را به ابزار های لازم برای مواجه با مسائل تعیین کننده و حساس چه در حال و چه در آینده  مجهز می کند .   بیشترین مسائل مهمی  که  در د نیای امروز با آنها مواجهیم ، چه اقتصادی و چه بوم شناختی  ریشه در زیست شناسی دارند .  این واقعیت به زیست شناسان ، معلمان و جامعه ای  نیازدارد که بتوانند  با سلاح دانش با حجم عظیم داده ها و آرا و نظرات متنوع  سرو کار داشته باشد.
آموزش زیست شناسی
روندهای نوین، رویکردهای نوین، هدف های نوین
شاید اساسی ترین سوالی که امروزه نزد دبیران زیست شناسی جامعه مان مطرح است این باشد که تغییراتی که در کتاب های درسی در حال انجام است، بر چه پایه ای است؟ چرا و بر اساس چه هدف هایی این تغییرات روی می دهند، نقش دبیران در این تغییرات چیست و به طور خلاصه  آموزش زیست شناسی کشور به کجا می رود؟
برای ارائه پاسخی درخور و در حد توان و موقعیت، لازم می دانم نخست پیشینه آموزش زیست شناسی را به طور خلاصه مرور کنم، سپس به تغییرات آموزش علوم در جهان بپردازم و سرانجام با مروری بر طرح راهبردی تغییر و در نظر گرفتن وضعیت حال، به تشریح چشم اندازهای آینده بپردازم.
 سرآغاز تا سال 1324: صرف نظر از کتاب هایی که از ابتدای پیدایش خط در کشورمان در مورد موضوع های مختلف زیست شناسی تالیف شده اند و به ویژه متفکران مسلمان نقش مهمی در تالیف، یا ترجمه آن ها داشته اند، از هنگام پیدایش آموزش و پرورش به شیوه جدید و تاسیس مدارس نوین، کتاب های مختلفی برای آموزش زیست شناسی مورد استفاده قرار گرفتند. از قدیمی ترین این کتاب ها دو کتاب علم الاشیاء بودند که از کتاب های فرانسوی پل بر اقتباس شده بودند. این دو کتاب، هر دو عنوان علم الاشیاء(یا پولبر فارسی) را داشتند، در سال 1291 یکی توسط آقا سید محمد بیرجندی و دیگری توسطمیرزا سید علیخان، معلم مدرسه مبارکه علوم سیاسی ترجمه شده بودند.
 علم الاشیاء برای سال ششم دبستان، شرکت سهامی طبع و نشر کتابهای درسی ایران، 1349
 اگرچه عنوان کتاب های علم الاشیاء تا سال ها در برنامه آموزش مدارس جای داشتند، اما در سال 1305 یک سری کتاب به طور رسمی به نظام آموزشی کشور وارد شد.  این سری کتاب که عنوان "تاریخ طبیعی" بر خود داشت از سه جزء تشکیل شده بود: «تاریخ طبیعی»حیوان شناسی، «تاریخ طبیعی»گیاه شناسی،«تاریخ طبیعی»زمین شناسی.
 تغییرات از سال 1324 : در سال 1324 تغییراتی در عناوین کتاب ها صورت گرفت، اما این تغییرات شامل محتوای کتاب ها نشد و کتاب های مذکور بدون تغییر در محتوا، در شکل هایی جدید عرضه شدند. در سال 1328 یک دوره کتاب تاریخ طبیعی در 14 جلد برای پایه های اول تا ششم توسط مولفان جدید، اما با شباهت بسیار با کتب قبلی انتشار یافت.
در سال های بعد از سال  1328 تالیف و انتشار متمرکز کتاب های درسی به تدریج جای خود را به تالیف و انتشار آزادانه دادند. در این دوره نیز کتاب های درسی مربوط به موضوع زیست شناسی تحت عنوان علوم طبیعی چاپ و منتشر می شد و کتاب های درسی مستقل برای از استان های مختلف وجود داشت.
 علوم طبیعی، برای سال چهارم دبیرستان ها، مطابق برنامه جدید وزارت فرهنگ مصوب مردادماه 1335 – یکی از کتاب های درسی غیر متمرکز
 تحول مهم: در سال1341 تحولی در تالیف و انتشار کتاب های درسی روی داد: تاسیس سازمان کتاب های درسی برای تالیف چاپ و کنترل این کتاب ها. اگرچه در آن زمان انتظار می رفت که این سازمان برنامه ریزی و تالیف کتاب های جدیدی را آغاز کند، اما در جهت سازماندهی کتاب های درسی تنها به انتخاب و معرفی یک کتاب از میان کتاب های موجود، برای هر موضوع درسی، اکتفا کرد. اما از مهم ترین پی آمدهای این کار آغاز یکسانی کتاب در کشور بود. یکسانی کتاب در کشور، اگرچه در آن هنگام شاید کاری ضروری به نظر می رسید، اما در واقع آغازگر تعطیلی مشارکت های خلاقانه معلمان در کار تولید مواد آموزشی شد. نظام یک کتاب برای همه نقاط کشور، صرف نظر از وضعیت جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و حتی زبانی، موجب تالیف و انتشار انحصاری کتاب درسی و در نتیجه ایستایی، عدم رقابت در این زمینه شد. این موضوع هنوز به عنوان یک آسیب جدی در آموزش و پرورش کشور تلقی می شود. اما تعیین هدف برای آموزش علوم طبیعی که به احتمال قوی برای نخستین بار انجام می شد، می توان از ویژگی های این تحول دانست.
  هدف های آموزش علوم طبیعی در برنامه علوم طبیعی و بهداشت دوره اول متوسطه ( تاریخ نامعلوم)
  در سال 1349 مرکز تحقیقات و برنامه ریزی درسی تاسیس شد. یکی از نخستین فعالیت های این مرکز تهیه اهداف آموزش متوسطه از جمله برای دروس علوم و زیست شناسی به عنوان یکی از موضوع های علوم تجربی، بود:
اهداف آموزش علوم تجربی (در سال 1349):
1-1. مشاهده و درک وجود مسائل مربوط به علوم تجربی
1-2. جمع آوری مطالب و اطلاعات مربوط به مسائل مورد بحث
1-3. ایجاد نظریه هایی موقت برای بیان و تغییر مسائل (طرح، آزمایش، انجام آزمایش و پیشنهاد نظریه موقت یا مدل)
1-4. تغییر و بیان منظقی اطلاعات به دست آمده و نپذیرفتن نتایجی که با شواهد کافی و غیر قابل انکار اثبات نشده باشد
1-5. تعمیم نظریه های به دست آمده و استفاده از آن ها در پیشگویی و تفسیر پدیده ها و مفاهیم کلی تر
2. ایجاد علاقه به حل مسائل  و مشکلات روز از طریق علمی
3. ایجاد توانایی و علاقه در دانش آموزان برای این که بتوانند پاره ای از نیازمندی های زندگی شخصی و خانوادگی خود را( که از نظر استعمال ابزار و وسائل جدید زندگی با علوم تجربی ارتباط دارد) شخصا برآورند
4. کسب حداقل دانستنی های علمی لازم برای دانش آموزانی که در مسیر کلیه رشته های تحصیلی نظری قرار خواهند گرفت
5. پرورش مهارت در به کار بردن وسائل آزمایشگاهی و رعایت نکات ایمنی در انجام آزمایش
6. آشنا ساختن دانش آموزان با اصطلاحات علمی که در زندگی روزانه با آنها مواجه هستند.
 هدف های اختصاصی زیست شناسی
1. درک تنوع حیات و شباهت های بین موجودات زنده در طبیعت
2. فهم موقعیت آدمی در جهان جانداران و این که او هم یک جاندار مانند سایر جانداران است و اعمال مشترک و روابط نزدیک با سایر موجودات زنده روی زمین دارد.
 تغییرات بعدی و ظهور کتاب های زیست شناسی: درسال 1352 تغییر نظام آموزشی کشور  پس از یک دوره مطالعه 10 ساله به اجرا درآمد و نظام 6+3+3( 6 سال ابتدایی، 3 سال دوره اول متوسطه و 3 سال دوره دوم متوسطه)جای خود را به نظام 5+3+4 (5 سال ابتدایی، 3 سال دوره راهنمایی تحصیلی و 4سال دوره متوسطه) داد. ظهور کتاب های درسی با عنوان زیست شناسی برای نخستین بار در این نظام انجام شد.
در سال 1354 گروه برنامه ریزی زیست شناسی در دفتر تحقیقات و برنامه ریزی درسی پس از مطالعه و بررسی الگوهای آموزش زیست شناسی در کشور های انگلیس و امریکا اقتباس پروژه بزرگ و معروف BSCS  امریکارا آغاز کرد. هدف اصلی آموزش زیست شناسی در این زمان آماده کردن دانش آموزان برای ادامه تحصیل در دانشگاه بود.
کتاب های زیست شناسی این زمان در مقایسه با کتاب های قبلی دارای مفاهیم جدید تر بودند و دید مقایسه ای بین ساختار و عمل اجزای بدن جانداران در آن ها پر رنگ تر می نمود. مباحث ژنتیک از این هنگام به کتاب های درسی دبیرستانی راه یافت.
در سال 1361 گروه زیست شناسی دفتر تحقیقات و برنامه ریزی و تالیف در جهت متناسب کردن برنامه با رشد دانش آموزان، همگامی با جهان و افزایش میزان کارآیی محتوا در زندگی روزانه دانش آموزان در برنامه قبلی تجدید نظر کرد و برنامه جدیدی با اهداف جدید به تصویب رساند. در این زمان معایب برنامه موجود به شرح زیر تعیین شد:
            به هم خوردگی بافت کتاب در اثر تغییرات مداوم هر ساله
            قدمت کتاب ها
            عدم تناسب با رشد سنی دانش اموزان
            عدم وجود ترتیب منطقی بین مفاهیم و حتی بین فصل های یک کتاب
            عدم توجه کافی به مسئله کاربردها
            روش نامناسب ارائه مطالب
هدف های برنامه جدید آموزش زیست شناسی در این تجدید نظر (1361) به این صورت در آمد:
مقاصد شناختی
1. اصطلاحات و مفاهیم علمی و اصول و قوانین پدیده های زیست شناسی را که  در زندگی روزمره با آن ها موجه هستند، بشناسند
2. اطلاعات به دست آمده را تفسیر کنند و تنها نتایجی را با شواهد کافی و غیر قابل انکار اثبات شده باشند بپذیرد
3. با روش علمی آشنا شود و در زمینه های مختلف زیست شناسی اطلاعات گردآوری کند، آزمایش هایی ترتیب دهد و فرضیه ایجاد کند
4. با مطالعه در زمینه های مختلف زیست شناسی آگاهی های لازم برای زندگی سالم، ادامه تحصیل یا ورود به بازار کار را پیدا کند
5. رابطه متقابل علوم را با سایر علوم درک کند
6. خود و محیط را بشناسد و مسئولیت خویش را در طبیعت بداند
7. با کاربردهای علوم زیستی آشنا باشد
8. توانایی به کار بستن اطلاعات کسب شده را در مسائل روزمره دارا باشد
 مقاصد نگرشی
1. به جمع آوری مطالب و اطلاعات مربوط به زیست شناسی علاقه نشان دهد
2. نسبت به طرح و تفسیر مسائل زیست شناسی ( طرح آزمایش، انجام آزمایش، پیشنهاد نظریه های موقت) علاقه مند شود
3. در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کوشا باشد
4. به رعایت جنبه های مختلف اصول بهداشتی معتقد شود
 مقاصد روانی-حرکتی
1. در به کار بردن وسایل و ابزارها مهارت های لازم را کسب کرده باشد
2. پاره ای از نیازمندی های زندگی شخصی و خانوادگی خود را که در زیست شناسی با آن مواجه است شخصا برآورد
 آخرین تغییر: در بهار 1375 شورای برنامه ریزی درسی زیست شناسی لزوم تغییر در برنامه موجود مطرح کرد. دلایلی که برای این تغییر آورده شد، به این شرح اند.
الف. تغییر در نگرش جهانی نسبت به آموزش و پرورش
             - تغییر از یاددهی به یادگیری
ب. تغییر در نگرش نسبت به آموزش علوم
             - علم برای همه   
            -  سواد علمی و تکنولوژیک
ج. تغییر در محتوای علمی زیست شناسی
     هنگام برنامه ریزی برنامه جدید آموزش زیست شناسی، تغییر مهمی که در نظام آموزش متوسطه روی داد مطالعات و کارهای انجام شده را تحت الشعاع قرار داد. این تغییر، تغییر شیوه اجرایی نظام جدید آموزش متوسطه از نیمسالی – واحدی به سالی – واحدی بود که در بهار سال 1377 به گروه زیست شناسی دفتر برنامه ریزی و تالیف کتاب های درسی ابلاغ شد. اثر مهمی که این تغییر به ویژه بر درس زیست شناسی گذاشت می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
-          کاهش تعداد واحدهای زیست شناسی متوسطه از 14 به 12
-          کاهش تعداد عناوین زیست شناسی متوسطه از 5 به 3
-          حذف واحد آزمایشگاه زیست شناسی و حفظ نام آزمایشگاه بدون احتساب واحد آزمایشگاه برای دو درس
-          ادغام زیست شناسی گیاهی با زیست شناسی جانوری
پایه    نام درس    نوع واحد    تعداد واحد
اول    زیست شناسی 1    اختیاری    2
دوم    زیست شناسی با تکیه بر بهداشت و محیط زیست1    عمومی    2
    زیست شناسی با تکیه بر بهداشت و محیط زیست 2    اختصاصی رشته علوم تجربی    2
سوم    زیست شناسی جانوری    اختصاصی رشته علوم تجربی    3
    زیست شناسی گیاهی    اختصاصی رشته علوم تجربی    2
    آزمایشهای زیست شناسی    اختصاصی رشته علوم تجربی    1
جدول واحد های زیست شناسی در نظام جدید متوسطه – شیوه نیمسالی واحدی
 پایه    نام درس    نوع واحد    تعداد واحد
اول    علوم زیستی و بهداشت    عمومی    2
دوم    زیست شناسی و آزمایشگاه 1    اختصاصی رشته علوم تجربی    4
سوم    زیست شناسی و آزمایشگاه 2    اختصاصی رشته علوم تجربی    4
جدول واحد های زیست شناسی در نظام جدید متوسطه – شیوه سالی واحدی
 تغییر کامل عناوین دروس و تعداد و نوع واحدها در شیوه جدید سالی واحدی نیاز به برنامه و کتاب های درسی جدید را به وجود آورد. بنابراین بر فهرست دلایل تغییر، تغییر شیوه اجرایی نظام جدید متوسطه از نیمسال – واحدی به سالی – واحدی افزوده شد. با در نظر گرفتن همه این عوامل، هدف های آموزش زیست شناسی به صورت زیر تدوین شد و به تصویب رسید:

 هدف های کلی
الف. هدف های دانشی
با مطالعه و بررسی پدیده های زیستی به علم و قدرت خالق آن ها پی ببرد
اصطلاحات، مفاهیم، اصول، نظریه ها و قوانین بنیادی زیست شناسی را بشناسند
آگاهی های لازم در زمینه زیست شناسی را برای زندگی سالم کسب کنند
حداقل آگاهی های لازم در زمینه زیست شناسی را برای ورود به آموزش عالی کسب کنند.
با کاربردهای زیست شناسی در جهان امروز، به ویژه در زندگی روزمره آشنا شوند.
رابطه متقابل زیست شناسی را با سایر علوم درک کنند.
 اهداف نگرشی:
به پدیده های زیستی به عنوان نشانه ها و شواهد حاکمیت تدابیر الهی در جهان بنگرند.
نسبت به پدیده های زیستی کنجکاو شوند.
محیط زیست خود را دوست بدارند.
نسبت به نگهداری از محیط زیست خود احساس مسئولیت کنند.
نسبت به رعایت وظایف بهداشت فردی، اجتماعی خود را مسئول بدانند.
در رد یا قبول نظریه های زیست شناسی، منطقی باشند.
به کوشش های علمی و انسانی دانشمندان، از جمله زیست شناسان ارج نهند،

 اهداف مهارتی:
در مطالعه و بررسی پدیده های زیستی از همه حواس خود به بهترین نحو استفاده کنند.
براساس داده های جمع آوری شده راه حل های ممکن را برای مسائل زیستی ارائه دهند.
برای ارزیابی و آزمودن فرضیه های ارائه شده، فعالیت هایی را طراحی کنند.
ابزار و مواد مختلف را در مطالعه و بررسی پدیده های زیستی به طور مناسب به کار ببرند.
برخی از ابزار و مواد مورد نیاز را بسازند.
متغیرهای مورد نظر در مطالعات زیست شناختی را براساس معیارها، اندازه گیری و محاسبه کنند.
نتایج حاصل از آزمایش های خود را تفسیر کنند.
از دست آوردهای جزئی، یک نظام کلی فکری را سازمان دهند.
اصول و قوانین به دست آمده را به موارد و مصدِق دیگر آن ها تعمیم دهند.
عقاید و نظریه های خود را به روشنی با دیگران در میان بگذارند.
 هدف های جدید در مقایسه با هدف های قبلی از این نظرها قابل اهمیت اند:
-     توجه بیشتر به فرایند علم ورزی دانش آموزان، از جمله کاربرد روش علمی در حل مسایل علمی، خلاقیت و  پرورش مهارت های تحقیق در علم
-          توجه بیشتر به نگرش های دانش آموزان به ویژه به علم و پژوهشگران علم
-     هماهنگی بیشتر با کوشش های مجامع علمی – آموزشی جهان در جهت پرورش مهارت های لازم برای زیستن آگاهانه تر و مسئولانه تر در جامعه
-          توجه ویژه به دانش آموز به عنوان محور یادگیری
-          توجه ویژه به معلم در جهت به رسمیت شناختن نقش واقعی و حق تصمیم گیری او در فرایند یاددهی یادگیری
مثالی از شیوه ارائه مفاهیم: آموزش منطقه رشد و نمو طولی ریشه در کتاب های درسی دوره های مختلف را می توان برای بررسی شیوه های آموزش مورد توجه قرار داد:
(سال 1335):چگونگی نمو طولی ریشه: ریشه تاز نخودر را انتخاب کرده و روی آن از مجاورت کلاهک ببالا، با مرکب چین، چند خط به فواصل مساوی (یک سانتیمتر) میکشیم. پس از مدتی (قریب 18 ساعت) ملاحظه خواهیم کرد که سانتیمتر انتهائی بیش از تقسیمات دیگر طویل شده است. اگر سانتیمتر انت

گزارش تخصصی معلمان مقایسه اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر ساخت گرایی و روش تدریس سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضیات دانش آموزان

اختصاصی از فی ژوو گزارش تخصصی معلمان مقایسه اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر ساخت گرایی و روش تدریس سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضیات دانش آموزان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود گزارش تخصصی معلمان  مقایسه اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر ساخت گرایی و روش تدریس سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضیات  دانش آموزان  بافرمت ورد وقابل ویرایش تعداد صفحات 140

دانلود گزارش تخصصی معلمان,راهکارها,پیشنهادات,گزارش تخصصی فرهنگیان,

این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد

مقدمه  

 
یکی از موضوعاتی که با آغاز علم روانشناسی همواره مورد توجه روانشناسان بوده، یافتن و ارائه شیوه مناسب یاددهی و یادگیری برای انسان بوده است. مکاتب و دیدگاههای زیادی با ارائه نظریات و تئوری های مخصوص به خود در این قلمرو وسیع پا به عرصه وجود نهادند. هر کدام از این مکاتب از یک منظر به چگونگی یادگیری و یاددهی پرداخته اند. رفتار گرایان معتقدند که یادگیری انسان عبارت از پاسخ هایی است که به محرک های بیرونی داده می شود. فرد در جریان یادگیری فعال نیست، امّا شناخت گرایان با این استدلال که فرد در جریان یادگیری منفعل نبوده و خود به فرآیند های ذهنی و درونی یادگیری تسلط داشته و یادگیری صرفاً پاسخ های صادره در برابر محرک ها نیست، به مقابله با آنها پرداخته اند(بهرنگی، 1370).
پایین بودن بازده شیوه های تدریس و یادگیری، افزایش روز افزون دانش بشری، پیشرفت های علمی حاصل شده در اثر تکنولوژی و صدها عامل دیگر از این قبیل، موجب گردید تا محققان و متخصصان تعلیم و تربیت در صدد اندیشیدن چاره و انجام تحقیقاتی برآیند که بتوانند با ایجاد تغییراتی اساسی در شیوه های تدریس و یادگیری سنتی، عملکرد نظام های آموزشی را اصلاح و بهبود بخشند. در این راستا نظریه ساختن گرایی برای پژوهشگران از شانس بالایی برخوردار است و یکی از ایده های بزرگ آموزش و پرورش را ارائه می دهد(محبی، 1384).
اصل دیگری که در روش های آموزش و پرورش جدید خودنمایی کرده و موجبات دگرگونی ماهیت آموزشی را فراهم ساخته، آموزش از راه انجام دادن و کسب تجربه می باشد. روسو فیلسوف بزرگ فرانسوی برای نخستین بار در کتاب مشهورش به نام امیل آموزش علمی را عنوان کرده و اعتقاد داشت که تعلیم بایستی نه تنها باید با عمل و آزمایش توأم باشد بلکه خود دانش آموزان بایستی آموزشهایی را که جنبه عملی دارند عملاً انجام دهد. به علاوه، اصل مهم دانش اموزان می باشد. بر این اساس دانش آموز باید آزاد باشد تا آنچه را که مایل است و به کیفیتی که می طلبد، بیاموزد نه اینکه آنچه که معلم می داند به او آموزش می دهد. عاملی که به تقویت اصل آزادی منجر گردید همانا طرد عقیده قرون وسطایی مبنی بر گناه کاری و بد فطرتی دانش آموزان می باشد که در ابتدا به وسیله روسو پایه گذاری گردید، به عقیده وی دانش آموز دارای طبیعتی پاک است که هدف آموزش تأمین آزادیهای دانش آموز باشد(وکیلیان، 1385).


بیان مسئله
در روش های سنتی معلمان اغلب گوینده بوده اند و از دانش آموزان انتظار دارند که به صحبت های آنان گوش فرا دهند. بحث گروهی جایگاه چندانی در کلاس های درس ندارند و اگر سؤالی پرسیده شوند، موجب وادار کردن دانش آموزان به تفکر پیرامون مطالب درسی نمی شود بلکه بیشتر هدف این است که دانش آموزان از این طریق برای امتحان آماده شوند(علی پناه، 1377).
در میان راه حل ها و پیشنهادات موجود برای برطرف کردن معضلات آموزشی و ساختن گرایی که برخاسته از نهضت فلسفی و اجتماعی پست مدرنیسم  است. می تواند پاسخی به روند پرشتاب گسترش علم و نیاز فزاینده به یادگیری وسیع تر وسریع تر علوم باشد. به جای آنکه دانش از پیش ساخته شده را به دانش آموزان انتقال دهیم می توان تدبیری اندیشید که دانش آموز خود به تولید علم بپردازد، در اختیار گذاشتن ابزار لازم، ایجاد شرایط مناسب و آموزش چگونه ساختن دانش، لازمه این کار است. ساختن گرایی در ریاضیات، بالاترین جایگاه را در میان دیگر نظریه های یادگیری و آموزش داراست(ساویزی، 1385).
در تدریس مبتنی بر ساختن گرایی دانش آموزان فعالانهدرگیر دانش خود هستند. اگر فرایند یاددهی- یادگیری در کلاس بر اساس شیوه های مبتنی بر ساختن گرایی طرح ریزی شود، روح همکاری و احساس مسئولیت، خلاقیت، رشد علمی، ساخت دانش، توانمندی در بکار گیری مهارت های ریاضی از جمله مدل سازی، فرضیه سازی، استدلال و حل مسئله در دانش آموزان تقویت می شود. مهارت ها مجموعه ای از توانایی ها هستند که پرورش آنها در دانش آموزان، به منزله آموختن راه یادگیری به آنان تلقی می شود. مهارت های کیفی مانند مدل سازی، فرضیه سازی، استدلال، حل مسئله که از مهارت های اساسی ریاضی هستند، از یک سو به یادگیری ریاضی کمک می کنند و از سوی دیگر، خودشان در یادگیری مفهوم ریاضی، کسب می شوند و می توانند در ارتقای فکری دانش آموزان مؤثر باشند، بر همین اساس پژوهش حاضر در صدد بررسی آن است که آیا روش تدریس مبتنی بر ساختن گرایی در مقایسه با روش سنتی در تدریس درس ریاضیات باعث پیشرفت تحصیلی بیشتری در دانش آموزان می شود؟
اهمیت و ضرورت تحقیق
آرمان ما مدارسی است که در آن انسانیت و قدرت فنی را با هم گردآورند. شاگردان آن به عنوان افراد کامیابی باشند که نیروی فردی و حساسیتشان نسبت به دیگران نشر و نما یابد. اعضای جامعه ی همیاری باشد که هر یک به سود دیگران کارکند و از مهارت ها و ارزش های اجتماعی برخوردار شوند که آنان را در مشارکت مسئولانه و کامل در جامعه قادر سازد و همچنین بر محتوای تحصیلی برای فهم ماهیّت شناخت سازمان یافته در یادگیری مسلط گردند؛ پیشینه ی فرهنگ خود را بیاموزند و مهارت های قوی، نوشتاری و بیانی را برای استقرار رابطه ی حسّاس و قوی بوجود آورند(ویل و جویس، برنجی،1370).
- دانش آموزان مدارس ما الگوی یادگیری بسیاری را در بر دارند که اسباب رشد آنان است؛ معلمانشان از وسعت بسیار ذخایر برخوردار شوند و آنان با دقّتی لازم و مداوم در جریان آموزشی و محتوای اجتماعی و تحصیلی خود، اسوه ای روشن از یک فرد تحصیل کرده برای شاگردان، دائم در حال رشد و همیشه کنجکاو می باشد(همان منبع).
وقتی خوب درس می دهیم، به شاگردان کمک می کنیم خوب بیاموزند، و به بیانی دیگر، یک الگوی تدریس خوب، به یادگیری کمک می کند. یادگیرندگان خوب دارای ذخایری از راهبردهای پرتوان برای کسب تعالیم می باشند. الگوهای تدریس برای کمک به دانش آموزان تدوین شده اند تا به آنان کمک کنند ضمن یادگیری اطلاعات، افکار و مهارتهای درسی، از آن ذخایر برای رشد ارزش ها و مهارت های اجتماعی، و فهم خود و اطراف خود، استفاده نمایند(صفوی، 1374).
ضرورت انجام این تحقیق رسیدن به روشی مناسب برای یادگیری بهتر درس ریاضیات توسط دانش آموزان می باشد.
اهداف تحقیق
هدف کلی
 1- شناسایی تفاوت در اثر بخشی آموزش به شیوه ی ساختن گرایی با آموزش به شیوه ی سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی در شهرستان نهاوند.
2- ارائه راهبردها و پیشنهادات کاربردی، با توجه به نتایج تحقیق.


اهداف جزئی
1- شناخت میزان تفاوت شیوة تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و روش تدریس سنتی بر پیشرفت تحصیلی در درس ریاضیات دانش آموزان دبیرستان های شهرستان نهاوند.
2- شناخت میزان  تفاوت روش تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و روش تدریس سنتی از نظر دانش و مهارت موضوعی در درس ریاضیات دانش آموزان
3- شناخت میزان تفاوت روش تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و روش تدریس سنتی از نظر مهارت مدل سازی در درس ریاضیات
4- شناخت میزان  تفاوت روش تدریس ساختن گرایی و روش تدریس سنتی از نظر مهارت فرضیه سازی در درس ریاضیات دانش آموزان
5- شناخت میزان تفاوت روش تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و روش تدریس سنتی از نظر مهارت حل مسئله در درس ریاضیات دانش آموزان
فرضیات تحقیق
1- بین شیوه تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و شیوه تدریس سنتی بر پیشرفت تحصیلی در درس ریاضیات دانش آموزان دبیرستان های شهرستان نهاوند تفاوت وجود دارد.
2- بین شیوه تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و شیوه تدریس سنتی از نظر دانش و مهادت موضوعی در درس ریاضیات دانش آموزان دبیرستان های شهرستان نهاوند تفاوت وجود دارد.
3- بین شیوه تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و شیوه تدریس سنتی از نظر مهارت مدل سازی در درس ریاضیات دانش آموزان دبیرستان های شهرستان نهاوند تفاوت وجود دارد.
4- بین شیوه تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و شیوه تدریس سنتی از نظر مهارت فرضیه سازی در درس ریاضیات دانش آموزان دبیرستان های شهرستان نهاوند تفاوت وجود دارد.
5- بین شیوه تدریس مبتنی بر ساختن گرایی و شیوه تدریس سنتی از نظر مهارت حل مسئله در درس ریاضیات دانش آموزان دبیرستان های شهرستان نهاوند تفاوت وجود دارد.
تعاریف اصطلاحات
تدریس مبتنی بر ساختن گرایی
تعریف نظری
 یکی از شیوه های فعال تدریس می باشد که در آن دانش آموزان فعالانه در گیر ساخت دانش خود هستند(نیکنام، 1386).
روش تدریس مبتنی بر ساختن گرایی روشی است که در آن معلم نقش تسهیل کننده ی یادگیری و راهنمایی دانش آموزان را بر عهده دارد(کرامتی، 1382).
روش تدریس مورد استفاده در این تحقیق بر مبنای برخی اصول نظریه ساختن گرایی است از جمله فعالیت دانش آموزان در کلاس به صورت گروهی تعامل داشتن افراد گروه با یکدیگر و معلم، سؤال و جواب معلم با دانش آموزان برای رسیدن به مفهوم و انجام فعالیت بوده است(رازی، 1385).
تعریف عملیاتی
در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که دارای 10 سؤال و 5 خرده مقیاس است. بنابراین نمره ی آزمودنی در این آزمون مجموع نمراتی است که از میان 5 خرده مقیاس به دست می آورد.




تدریس سنتی
تعریف نظری
 روش تدریس سنتی به روشی گفته می شودکه اکثر مدارس دنیا در طول تاریخ آموزش و پرورش از آن استفاده کرده اند و امروزه نیز یکی از متداول ترین روش های حاکم بر مدارس است(علم الهدائی، 1381).
در این نوع تدریس معلم مطالب و موضوعات درسی را توضیح می دهد و تشریح می کند و با حل چند مثال مرتبط با درس ارائه آن موضوع را تکمیل می کند و دانش آموزان نیز باید گوش دهند و تلاش کند با جزوه برداری از تدریس معلم، روش او را در فهم درس و حل مسائل آتی به کار ببرند و آنچه را معلم به انها یاد داده است بدون کم و کاست به او باز پس دهند. در این روش تدریس هر یک از آزمودنی های گروه گواه به طور انفرادی به یادگیری موضوعات و محتوای درسی می پرداختند(صفوی، 1374).
تعریف عملیاتی
در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که دارای 10 سؤال و 5 خرده مقیاس است. بنابراین نمره ی آزمودنی در این آزمون مجموع نمراتی است که از بین 5 خرده مقیاس به دست می آورد.
پیشرفت تحصیلی
تعریف نظری
 پیشرفت تحصیلی بر مقدار یادگیری آموزشگاهی فرد بصورتی که توسط آزمون های مختلف مانند حساب، دیکته، تاریخ، جغرافیا و ... سنجیده می شود اشاره می کند(مومنی، مهموئی، 1386).
تغییرات کیفی و کمی رشد یابنده رفتار ریاضی شاگردان را پیشرفت تحصیلی آنان می گویند(پیوند، 1390).
تعریف عملیاتی
در این پژوهش نمره ی آزمودنی های گروه های آزمایش و گواه در آزمون محقّق ساخته از درس مربوط پس از اعمال دو شیوه ی تدریس ساختن گرایی و تدریس سنتی، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان خواهد بود.
هوش
  تعریف نظری
 از نظر بعضی صاحب نظران، هوش را به عنوان استعداد و توانایی استدلال، برخی به عنوان استعداد و تصمیم گیری مؤثر، گروهی دیگر از آن به عنوان توانایی سازگاری با محیط یاد کرده اند(شریفی، 1385).
تعریف عملیاتی
در این تحقیق منظور از هوش مجموع نمره ی بدست آمده از اجرای آزمون ماتریس های ریون بزرگسالان دارای 60 سؤال و 10 مقیاس بدست می آید.
مهارت های مدل سازی ریاضی:
تعریف نظری
مدل سازی ریاضی یعنی ترجمه یک مسئله از دنیای واقعی به دنیای ریاضی برای حل آن مسئله(چمن آرا، 1382).
بخشعلی زاده(1386) اذعان می دارد بیان یک مسئله به زبان ریاضی را مدل سازی ریاضی می گوییم.


تعریف عملیاتی
در این تحقیق منظور از مهارت مدل سازی ریاضی، نمره کسب شده دانش آموزان از سؤال 3 و 4 در آزمون محقق ساخته(پیش آزمون و پس آزمون می باشد).
مهارت فرضیه سازی
تعریف نظری
 فرضیه سازی فرایندی است که به کمک آن یادگیرنده ترکیبی از قاعده های آموخته شده ی قبلی خود را کشف کرده و می تواند آنها را به گونه ای به کار گیرد که او را به حل مسئله ی جدید نائل سازد (شیخی فینی، 1381).
تعریف عملیاتی
در این تحقیق منظور از مهارت فرضیه سازی نمره کسب شده دانش آوزان از سؤال 5 و 6 در آزمون محقق ساخته(پیش آزمون و پس آزمون) می باشد.



تاریخچه روش های تدریس و آموزش ریاضیات
از زمان تأسیس اوّلین مدارس به شیوه ی امروزی، درس ریاضیات در تمام برنامه درسی وجود داشته است. هر چه مدرسه و برنامه های آن اهمیت بیشتری پیدا کرد، نحوه ی انتخاب محتوا و شیوه های تدریس نیز روز به روز مهم تر و تعیین کننده تر و سبب بروز کشمکش میان ریاضی دانان و متخصصان تعلیم و تربیت و آموزش برای تنظیم برنامه ی درسی ریاضیات نشد. گاهی ریاضی دانان با این استدلال که کسی می تواند تعیین نیازها مشخص کردن مسیر محتوای آموزشی را انجام دهد که خود این راه را رفته باشد، در این منازعه ی علمی برتری می جستند و گاه متخصصان تعلیم و تربیت با این توضیح که شیوه ی بیان هر مطلب مستقل از نوع علم آن و فقط در حیطه ی تخصّص اموزش دهندگان است،خط مشی آموزشی را تعیین می کردند(چمن آرا، 1382).
به این ترتیب نیاز به یک حوزه ی جدید و بین رشته ای به نام آموزش ریاضیات برای حل این مشکل احساس شد و همچنین هدف یک آموزشگر ریاضی این است که دیدگاه ذهنی، احساسی،تجربه یادگیری ریاضی دانش آموزان در یادگیری ریاضی باشد. از جمله موضوع های مهم آموزش ریاضی، یادگیری و تدریس، برنامه های درسی و ارزشیابی است. روش های تدریس مختلفی بر آموزش علوم از جمله ریاضیات، در حوزه تعلیم و تربیت وجود دارد(سلگی، 1389).
در این قسمت به روش های تدریس سنتی و تدریس ساختن گرایی و ویژگی های آنها اشاره می شود.
روش های تدریس سنتی
 به روش هایی گفته می شود که اکثر مدارس دنیا در طول تاریخ آموزش و پرورش از آن استفاده کرده اند و امروزه نیز یکی از متداول ترین روش های حاکم بر مدارس هستند. روش های آموزش سنتی روش های تدریس غیر فعال و منفعل می باشند، در این روش ها نقش فعال از آن معلم بوده و دانش آموزان بدون اینکه عکس العملی از خود نشان دهند، یادگیرنده ی معلومات و اطلاعات معلم هستند و در این روش ها ارتباط معلم با شاگرد یک طرفه است و به عبارتی محوریت با معلم است و دانش آموزان تنها شنونده و تماشاگر می باشند(علم الهدایی، 1381).

تحقیق در مورد اجزاء آموزش ضمن خدمت معلمان

اختصاصی از فی ژوو تحقیق در مورد اجزاء آموزش ضمن خدمت معلمان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)


تعداد صفحه:28

فهرست:

اجزاء آموزش ضمن خدمت معلمان

آمزوش ضمن خدمت معلمان باید از یک روز سخنرانی در فضای باز در ماه آگوست و یا فراهم آوردن آن مهارتها در طول سال دارد تعداد زیادی از مکالمات گروهی معلمان پیرامون مقالات آدلرین‌ها است. یکی از قابل درک‌ترین رویکردها در زمینه آموزش ضمن خدمت معلمان شامل آموزش سیستماتیک برای تدریس مؤثر است. (STET) مطالب مطرح شده در STET شامل فهم رفتار و رفتارهای نادرست درک خود بعنوان یک معلم، تشویق، ارتباط و گوش دادن بیان دیده، و احساسات به دانش‌آموزان، مهارتهای تصمیم‌گیری و حل مسئله ارتقاء رفتار مسئولانه در خلال نتایج منطقی و طبیعی رفتار، فهم گروه. پویائی گروه، مهارتهای رهبری گروه. راهنمای گروه. فهم برخورد با مسائل خاص و کار با والدین است. این برنامه در جلسات یا 2 ساعته می‌تواند صورت گیرد برنامه 2 ساعته شامل موارد زیر است:

1- فعالیتهای ساخت گروه: این به مشارکت بهتر با یکدیگر. چسبندگی بیشتر گروه و یادگیری چگونگی اجرای این مفهوم در کلاس کمک می‌کند.

2- بحث درباره فعالیتهای هفته قبل: در هر جلسه از اعضاء خواسته می‌شود در راستای فعالیتهایشان در زمینه مفهومی که آموخته‌اند صحبت نمایند و این فرصتی برای بازخورد دادن متقابل در زمینه چگونگی مداخله باورها و مهارتها در یاد دادن بدست می‌دهد.

گزارش تخصصی معلمان چگونگی بهبود دیکته نویسی در دانش آموز کم توان ذهنی بوسیله ابتکارات و پیشنهادات حرفه ای

اختصاصی از فی ژوو گزارش تخصصی معلمان چگونگی بهبود دیکته نویسی در دانش آموز کم توان ذهنی بوسیله ابتکارات و پیشنهادات حرفه ای دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود گزارش تخصصی معلمان چگونگی بهبود دیکته نویسی در دانش آموز کم توان ذهنی بوسیله ابتکارات و پیشنهادات حرفه ای با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 40

دانلود گزارش تخصصی معلمان,راهکارها و پیشنهادات,زارش تخصصی فرهنگیان,

این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد

مقدمه کوتاه

هدف اصلی از این طرح وابتکار  ، عبارت بود از چگونگی بهبود دیکته نویسی در دانش آموز کم توان ذهنی بوسیله ابتکارات و پیشنهادات حرفه ای
  بدین منظور ، پس از طرح این مسئله ، اطلاعات جامعی در رابطه با موضوع مورد نظر ، جهت تغییر وضعیت نامطلوب جمع آوری گردید که هدف از آن به دست آوردن تدابیر لازم ، جهت رفع مشکل بود . پس از جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده ، پرسشنامه ، مطالعه ی منابع مکتوب و مجازی و همچنین مطالعه ی پرونده ی تحصیلی و ارزیابی وی و مشورت با همکاران و گرفتن کمک از آنان و والدین دانش آموزان و سپس تجزیه و تحلیل آن ها ، راه حل های مختلفی ارائه شد و در نهایت برخی از این راه کارها جهت اجرا انتخاب گردید .     ن           در ابتدا ، با تقویت دقت و توجه دانش آموز و سپس افزایش فراخنای حافظه ی دیداری و شنیداری و همچنین افزایش حساسیت شنیداری و دیداری وی ، کار ادامه یافت و با طراحی CD آموزشی به تقویت آگاهی واجی وی پرداختم.     ت         نظارت بر روش های اعمال شده و تثبیت تغییرات مثبت به وجود آمده ای چون ایجاد نگرش مثبت در دانش آموز نسبت به دیکته نویسی ، افزایش فراخنای حافظه ی وی و در نهایت بهبود دیکته نویسی و ارتقای سطح نمرات فراگیر و اظهار رضایتمندی سرپرست آموزشی ، والدین ، معلم کلاس و دانش آموزمذکور،  همگی دال بر این موضوع بودند که جمع آوری اطلاعات و اقدامات به کار گرفته شده ، نتایج خوب و مثبتی را در بر داشته ، بنابراین می توان با استفاده از یافته های آن ، به کودکان دچار این نوع مشکل ، کمک شایانی کرد .  



بیان وضعیت موجود
این جانب …. دارای مدرک …. …  ( با سابقه … سال ) به مدت … سال است که در مدرسه .. .. مشغول به کار می باشم . در ابتدای سال ، پس ازبررسی و تصحیح دیکته ی دانش آموز توسط این جانب و نیز صحبت های والدین و سرپرست آموزشی مرکز مشخص شد ، یکی از دانش آموزان پایه ششم ، به نام علیرضا نیاز به کار و تلاش بیشتری دارد ؛ گفتنی است که علیرضا پسری 15 ساله ، باقدی حدود 161 سانتی متر و دارای چشمان  قهوه ای می باشد.   این دانش آموز کم توان ذهنی بوده و از نظر گفتاری مشکلی ندارد . لازم به ذکر است که علیرضا 1 سال در مدرسه عادی درس خوانده و به علت عدم موفقیت ،به مدرسه استثنایی معرفی شده است که مجدداً در این مدرسه ، 3 سال در پایه اول بوده و 1سال در پایه دوم و 1سال در پایه سوم و 2 سال در پایه چهارم و 1 سال در پایه پنجم و امسال اولین سالی است که در پایه ی ششم می باشد و متأسفانه در نوشتن املا بسیار مشکل دارد و نمرات بسیار کمی می گیرد و چنان چه گاهی مواقع از نوشتن املا امتناع می کند و علاقه ای به نوشتن ندارد  و با کو چکترین ناتوانی در نوشتن املا از انجام این تکلیف سر باز می زند ؛ او همچنین در ارائه دروسی که مستلزم نوشتن است کند می باشد . نتیجتاً این مجموعه عوامل باعث شده که وی اعتماد به نفس پایینی داشته باشد و اگر غیراز معلم کلاس ، همکار دیگری ( مثلاً سرپرست آموزشی ) در کلاس حضور داشته باشد ، نامبرده راضی به نوشتن املا نمی شود و یا از نشان دادن املای خود به دیگر همکاران امتناع می ورزد .     پس از انجام ارزیابی ( اشتباهات دیکته ای دانش آموز ) و مشاهدات و شنیدن اظهارات والدین دانش آموز که بیان داشتند به طرق مختلف موفق به آموزش مفید و اثربخش ، به وی نشده اند ، تصمیم گرفتم تا با جمع آوری اطلاعات در این زمینه ، در جهت رفع یا تقلیل این مشکل ، اقدام نمایم . بنابراین تصمیم گرفتم با کمک ابتکارات حرفه ای ، نهایت تلاش خود را جهت بهبود وضعیت دیکته نویسی دانش آموز مذکور به کار گیرم .

شناسایی مسئله
فرایند انتقال تفکرات برروی کاغذ را نوشتن یا بیان نوشتاری می نامند ، بیان نوشتاری مستلزم به کارگیری مهارت های گوناگونی است : مهارت های مکانیکی نوشتن ،مانند دست خط ، هجی کردن و نقطه گذاری؛  مهارت های زبانی ، مانند درک معنای کلمه ها و دستور زبان و مهارت های تفکر، مانند سازمان دهی و برقراری ارتباط میان مطالب ، از مهم ترین مهارت هایی هستند که در نوشتن ، نقش دارند ( شکوهی یکتا و پرند ، 1385 :35 ) .    نوشتن برای بسیاری از افراد  فرایند چالش برانگیزی است ، حتی نویسندگان ماهر هم گاهی در طرح ریزی ، ویرایش و ارزیابی نوشته های خود ، دچار مشکل می شوند ؛ لذا جای تعجب نیست که بسیاری از دانش آموزان ، در فرایند نوشتن با مشکل مواجه شوند ، برای مثال ، پژوهش های اخیر نشان داده اند که از هر پنج دانش آموز ابتدایی فقط یک نفر ، دانش و مهارت های نوشتن را به دست می آورد . ( دان و جین  ،2003 ، به نقل از سانتا نگلو ، هریس و گراهام ، 2008 )   به اعتقاد محققان ، عمده ترین مؤلفه های اختلال بیان نوشتاری ، عبارت اند از : دست خط ، املا ( هجی کردن )و انشا ( فلتچر ، لیون، فاچس و بارنر ، 2007 ) .نتایج مشاهدات بالینی در ایران نیز نشان می دهد که برخی از دانش آموزان ، معمولا ًقادر به هجی کردن و ترکیب حروف برای ساختن کلمات نیستند . آن ها معمولاً در نوشتن حروف با صداهای مشابه ( س – ص – ث ؛ ت – ط ؛ق – غ ؛ ذ – ز – ض ، م – ن ) و در نقطه گذاری اشتباه می کنند یا پاره ای از کلمات و حروف را در هنگام نوشتن ، جا می اندازند( با عزت ، 1387 : 95 ) .     ا     بنابراین یکی از جنبه های مهم یادگیری زبان نوشتاری ، توانایی صحیح نوشتن زنجیره های حروف و به عبارت دیگر املای صحیح واژگان  زبان است که به خصوص در مراحل اولیه یادگیری  نظام نوشتاری زبان از اهمیت ویژه ای برخوردار است ( زندی و دیگران ، 1385: 352  ).     .   
مهارت املا نویسی به معنی توانایی جانشین کردن صحیح صورت نوشتاری حروف ، کلمات و جمله ها به جای صورت آوایی آن هاست . دانش آموزان باید به این مهارت دست یابند تا بتوانند به خوبی بین صورت تلفظی کلمه ها و حروف سازنده آن ها پیوند مناسبی برقرار کنند . بدین ترتیب زمینه لازم برای پیشرفت آنان در درس های جمله نویسی ، انشا و به طور کلی مهارت نوشتن بهتر فراهم می شود .           ب           براین اساس تسلط در مهارت های نوشتاری را می توان نقطه ی اوج آموزش کودک دانست . همراه با مهارت خواندن ، بیان مقصود خود به وسیله ی نوشتن ، دستاورد اصلی دوران کودکی است که انجام اعمال ضروری و رضایت بخش را در دوران بزرگسالی تسهیل می کند . توانایی نوشتن در سطح متناسب با سن ، برای پیشرفت تحصیلی لازم است . برای بعضی از کودکان به ویژه کودکان کم توان ذهنی ، کسب مهارت های نوشتاری ، مسئله ای دشوار است و اغلب در مدارس استثنایی شاهد دانش آموزانی هستیم که در کسب این مهارت ( املا نویسی ) ، به شدت مشکل دارند .   بر این اساس ، همواره سعی بر آن است ، تا با روش های مناسب و ایتکاری در بهبود وضعیت این دسته از دانش آموزان قدمی برداشته شود ؛ چنان چه در ابتدای سال تحصیلی پس از مشاهده ی نمرات املای دانش آموزان متوجه شدم که یکی از آنان ، هر جلسه ، نمره ی کمی می گیرد و در نوشتن املا به شدت مشکل دارد ؛ بنابراین در راستای احساس مسئولیتی که داشتم ، پیگیر ضعف دانش آموز مورد نظر شدم تا شاید بتوانم به اهدافم، که شناسایی علل ضعف دیکته نویسی دانش آموز ، ایجاد نگرش مثبت در او نسبت به این درس  و در نهایت بهبود دیکته نویسی دانش آموز پایه ششم ابتدایی بود ، برسم .   

 
اهمیت و ضرورت مسئله     

   این مسئله برای من اهمیت به سزایی داشت زیرا با توجه به این که گفتار و نوشتاردر امر ارتباط و ارسال یا دریافت پیام و ایفای دیگرنقش های زبان به کار گرفته می شود، بنابراین توجه کافی به تقویت و افزایش این مهارت ها ، لازمه ی هر برنامه ی آموزشی است ، دانش آموزانی که به این مهارت ها دست یابند به طور حتم ، بر چگونگی تولید زبان مکتوب و متون نوشتاری ، آگاهی ذهنی و مهارت عملی پیدا می کنند و با ایجاد ارتباطی مطلوب ، افکار و عقاید خود را به دیگر افراد جامعه منتقل می نمایند و توانایی درک زبان نوشتاری خود را با مطالعه ی کتب و مطالب نوشتاری افزایش می دهند .                                      ن  ولی چنان چه کودک در روند یادگیری مهارت املایی، خطاهای بسیاری مرتکب شود ممکن است معلمان و والدین برای تقویت دیکته ی او ، به راه های زیر متوسل شوند : به کودک پند و اندرز دهند و از او کوشش بیشتری طلب کنند و یا کودک را تحقیر ، سرزنش و مؤاخذه کنند که ادامه ی چنین روندی خود عاملی برای تشکیل خود پنداره ی منفی و کاهش اعتماد به نفس بیشتر ، در وی می شود و نهایتاً موجب               بی علاقگی دانش آموز به درس و مدرسه می گردد . بنابراین با توجه به مطالب گفته شده ، مهمترین هدفی که در پژوهش حاضر دنبال می کردم این بود که چگونه می توانم دیکته نویسی را در دانش آموز کم توان ذهنی پایه ششم بهبود بخشم ؟
جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات
    جهت اثبات وجود مشکل و به دنبال آن ، حل مسئله ی مورد نظر ، نیاز مبرم به اطلاعات کافی و منطقی احساس می شد ، بنابراین با مراجعه به سایت های اینترنتی و مطالعه ی  کتب مختلف راجع به موضوع و همچنین از طریق بررسی پرونده تحصیلی دانش آموز ، بررسی دیکته های کلاسی وی ، مشاهده ی          دقیق تر دانش آموز در کلاس  و نظرخواهی از دیگر همکاران اطلاعاتی را کسب نمودم .        تتتت                                        لازم به ذکر است که با اجرای آزمون تشخیصی املای معلم ساخته ، غلط های او را مورد بررسی قرار دادم و فراوانی آن ها را در جدولی ( اقتباس شده از کتاب درمان اختلالات دیکته نویسی دکتر مصطفی تبریزی ) ثبت نمودم که مشخص می کرد، علیرضا از لحاظ حافظه ی شنیداری ، دقت و حساسیت شنیداری و حافظه ی دیداری بیشترین مشکل را دارد ( ضمیمه شماره 1 در پیوست ).
    در طی صحبتی که با والدین دانش آموز داشتم مشخص شد که علیرضا اولین فرزند خانواده می باشد . تحصیلات پدر و مادر ، هر دو سیکل می باشد و آنان بسیار علاقه مند به رفع مشکل فرزند خود می باشند ؛ همچنین ابراز داشتند که ما از هر طریق که معلمین سال های گذشته ی علیرضا گفتند ، دیکته نویسی را با او تمرین و تکرار کردیم ولی نتیجه ی مطلوبی حاصل نشد و هم اکنون آمادگی کامل داریم که جهت رفع مشکل فرزندمان با شما همکاری لازم را داشته باشیم .
    طبق مشاهدات دقیقی که از فعالیت های این دانش آموز در کلاس ( ساعت دیکته نویسی ) داشتم متوجه شدم که علیرضا علاقه ای به نوشتن نداردو در متن املای او، جای بعضی از کلمات، خالی است تا جایی که با اولین مشاهده ، چیزی که بیشتر جلب توجه می کند ، جاهای خالی متعدد در طول املای وی می باشد .                           لل         

گزارش تخصصی معلمان علاقه مند کردن دانش آموزان به حفظ جزء سی قرآن بوسیله ابتکارات و پیشنهادات حرفه ای

اختصاصی از فی ژوو گزارش تخصصی معلمان علاقه مند کردن دانش آموزان به حفظ جزء سی قرآن بوسیله ابتکارات و پیشنهادات حرفه ای دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود گزارش تخصصی معلمان علاقه مند کردن دانش آموزان به حفظ جزء سی قرآن بوسیله ابتکارات و پیشنهادات حرفه ای با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 30

دانلود گزارش تخصصی معلمان,راهکارها و پیشنهادات,زارش تخصصی فرهنگیان,

این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد

مقدمه کوتاه

 قرآن، پیام روشن الهی است که همه انسان ها را به راستی و رستگاری دعوت می کند. از صدر اسلام تا کنون، آموزش این پیام جاودانه الهی، از مهم ترین اهداف تعلیم و تربیت در میان مسلمانان بوده است. در کشور ما نیز، به اقتضای جایگاه دین اسلام در فرهنگ مردم ایران و جایگاه ویژه قرآن در اعتقادات دینی، باید آموزش قرآن مورد توجه همگان باشد تا شرایط مساعد برای تحقق اهداف این آموزش فراهم آید. از این رو، درس قرآن در میان درس های گوناگون دوره های تحصیلی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نگاهی اجمالی به دستاورد آموزش قرآن در کشور ما نشان می دهد که این دستاورد، نه با اهمیت و جایگاه ویژه قرآن در اسلام تناسب دارد و نه با میزان علاقه و اهمیتی که تمام آحاد مردم برای قرآن کریم قایل هستند. از این رو به دنبال توصیه ها و تأکیدات مکررمقام معظم رهبری در اعتلای آموزش قرآن در آموزش و پرورش،  تلاش های نسبتاً همه جانبه ای در فراهم آوردن زمینه های لازم برای اعتلا و تقویت آموزش قرآن آغاز شد. بدیهی است اهداف آموزش قرآن اولین و مهم ترین امری بود که باید مورد بازنگری و ملاحظه کارشناسانه قرار می گرفت تا بر اساس آن سایر اجزا و ارکان یک برنامه آموزشی مانند: اصول حاکم برآموزش قرآن، سازماندهی منطقی محتوا، روش های مناسب آموزش، تربیت معلم و ارتقای توانایی معلمان قرآن، نظام و شیوه های ارزش یابی، و ویژگی ها و تولید مواد آموزشی و کمک آموزشی، تعیین و تدوین شود.
از مجموعه این امور در ادبیات برنامه ریزی درسی، به راهنمای برنامه درسی تعبیر می شود که متأسفانه درس قرآن تا پیش از چند سال اخیر، فاقد راهنمای برنامه درسی مصوب یا حتی مدونی بوده است. ارائه و بررسی راهنمای برنامه درسی قرآن، مقام و مجال دیگری می طلبد که امید است، در آینده به شیوه ای مناسب به آن پرداخته شود تا فرصت نقد و بررسی آن برای همه دست اندر کاران و علاقه مندان به آموزش قرآن در سراسر کشور فراهم آید. از آنجا که حفظ قرآن می تواند تاثیر بسیار خوبی بر روی ذهن و افکار دانش آموزان بگذارد در طرح فوق الذکر تصمیم گرفتم به ارائه راهکار های عملی و قابل اجرا بوسیله ابتکارات فردی و پیشنهادات حرفه ای در حفظ جزء 30 قرآن بپردازم و این مهم را در کلاس .… .. به مرحله اجرا درآورم.

بیان  وضعیت موجود

اینجانب …. دبیر …… آموزشگاه ...... مدت .. سال است که در آموزش و پرورش مشغول خدمت می باشم. و همواره در طول این مدت سعی نموده ام تعالیم الهی را به صورت کاملا شیوایی به دانش آموزانم بیاموزم. در سال تحصیلی اخیر در یکی از کلاس هایم به نام کلاس …تصمیم گرفتم دانش آموزانم را به حفظ سی قرآن کریم ترغیب نمایم بنا بر این به گرد آوری اطلاعات در این باره پرداختم.

شناسایی مسأله

همانگونه که همگی واقفیم هدف های کلی آموزش قرآن در دوره ء متوسطه به شرح زیر است:
توانایی قرائت روان و فصیح تمام آیات قرآن کریم؛توانایی قرائت آیات کتاب درسی به صورت ترتیل و با رعایت احکام مهم تجوید؛حفظ برخی از آیات و سوره های قرآن کریم؛تقویت توانایی درک معنای عبارات و آیات قرآن کریم؛آشنایی با برخی از مباحث ضروری علوم قرآنی؛آشنایی با تفسیر برخی از آیات قرآن کریم؛آشنایی با شیوه تحقیق موضوعی در قرآن کریم؛تقویت انس و علاقه به قرائت مستمر و فهم قرآن کریم و تدبر در آیات آن؛توانایی بهره گیری از قرآن کریم برای تقویت مبانی اعتقادی و اخلاقی در زندگی فردی و اجتماعی؛تقویت استعداد های خاص در زمینه های گوناگون آموزش قرآن کریم.
بنا بر این آموزش قرآن و همچنین آشنایی با مفاهیم اساسی در قرآن و از همه مهمتر حفظ این میراث گرانقدر بسیار اهمیت دارد. اینجانب ... دبیر دین و زندگی آموزشگاه .... ... تصمیم گرفتم به کمک راهکار های جذاب دانش آموزانم را به حفظ جزء سی قرآن کریم ترغیب نمایم.

جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات

1.بیش تر دانش‌آموزان در ساعات دین و زندگی ، یا با هم صحبت می کردند و یا بی مورد برای بیرون رفتن از کلاس اجازه می گرفتند.
2.برخی از دانش‌آموزان در ساعات دین و زندگی ، غیبت های بی مورد ویا غیر موجه داشتند.
 3.تمایل چندانی به گوش دادن عبارت ها ، پیام ها و مفاهیم ساده قرآنی از خود نشان نمی دادند.
 4.به خواندن و حفظ سوره های کوتاه قرآن علاقه ای نشان نمی دادند.
5.با انجام وضو و هم چنین اصول و آداب احترام به قرآن نا آشنا بودند.
 6.با عناوین کتاب های داستان قرآنی نا آشنا بودند.
 7.کاملاً با گنجینه ی احادیث و پیام های قرآنی ناآشنا بودند.
 10. از حفظ کردن سوره های قرآن حتی کوچک ترس و واهمه داشتند و اعتماد به نفسشان در این زمینه پایین بود.
 11. برخی از اولیای دانش‌آموزان ، از عدم علاقه نشان دادن فرزندشان به حفظ قرآن و فعالیت های مربوط به آن ، اظهار نارضایتی می کردند.
در اوایل سال تحصیلی یاد شده ، پس از مشاهده ی نامحسوس رفتار دانش‌آموزان کلاس و طرح پرسش‌های گوناگون از آنان (گفتگوی صمیمی و پرسش نامه نظر سنجی) و هم چنین تبادل نظر با اولیای مربوطه ، متوجّه شدم که از مجموع دانش‌آموزان کلاس ، 3 نفر علاقه مند به حفظ سوره‌های کوتاه قرآن ، 1 نفر علاقه مند به درک معانی سوره‌ها ، 2 نفر علاقه مند به قرائت قرآن ، 10 نفر علاقه مند به داستان‌های قرآنی ، 2 نفر علاقه مند به گوش دادن نوار قرآن و بقیه نیز غیرعلاقه‌مند به فعالیت های قرآنی بودند.
به منظور دست یابی به راه حل های مسأله ، به جمع آوری داده ها و اطلاعات با استفاده از روش‌های علمی پرداختم که توضیح آن بدین شرح می باشد :
الف. مشاهده ( Observation )
 یکی از مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش‌های جمع آوری اطّلاعات از کلاس درس است.( ساکی ، 1383 : 206) به عبارت دیگر ، مشاهده عملی است که پژوهشگر در آن برای کشف علل بعضی از امور ، از قوّه ی دید خود استفاده می کند.( سیف اللهی ،1384 :121) از این رو ، به لحاظ حضور در کلاس و ارتباط مستقیم با دانش‌آموزان و محیط پیرامون آن‌ها ، برخی از اطّلاعات خود را از طریق مشاهده به دست آوردم. به این صورت که گاهی از صفحه ی سفیدی ، برای مشاهده استفاده کرده و نکات کلیدی را یادداشت می نمودم.گاهی هم از فرم مشاهده استفاده می کردم. ملاک‌های این فرم از قبل با توجه به اهداف مورد نظر تنظیم گردیده بود و هنگام مشاهده ی نا محسوس رفتار دانش‌آموزان ، موارد مورد نظر را نشانه گذاری می کردم .
نمونه موارد مورد نظردر فرم مشاهده :
 1. در زنگ قرآن با نشاط است. 2. در همخوانی سوره‌ها مشارکت دارد.
ب. پرسش نامه پرسش نامه (Questionnaire) یکی از ابزار های رایج پژوهش و روش مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. ( سرمد و همکاران ، 1385 :141) به همین منظور با توجه به نیاز و اهداف مورد نظر در این تحقیق، پرسش نامه را تدوین نمودم که پرسش نامه ی باز پاسخ بوده است که پاسخگویان می‌توانستند به صورت تشریحی به پرسش‌های ارایه شده پاسخ دهند ،که این پرسش نامه برای 20 نفر از همکاران محترم و تمامی اولیای گرامی تهیه شده بود
 ج. مصاحبه (Interview ) یکی از ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات است که امکان برقراری تماس مستقیم با مصاحبه شونده را فراهم می آورد و با کمک این ابزار می توان به ارزیابی عمیق تر درک ها ، نگرش ها ، علایق و آرزوهای مصاحبه شوندگان پرداخت.( سرمد و همکاران ، 1385: 149) از این رو، ضمن مصاحبه با 20 نفر از همکاران حاضر در آموزشگاه و هم چنین اغلب اولیای دانش‌آموزان و حتی تمامی فراگیران کلاس ، به جمع‌آوری داده ها و اطلاعات مورد نظر پرداختم و به منظور بهره مندی بیش تر از نظرات و جلوگیری از اتلاف وقت ، از ضبط صوت نیز استفاده گردید. سؤالات مطرح شده در مصاحبه عبارت بودند از:
1.به نظر شما با استفاده از چه روش هایی می توان ساعت فراگیری قرآن دانش‌آموزان را با نشاط نمود؟ 2.برای جذاب کردن آموزش قرآن دانش‌آموزان ، چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟ 3.به نظر شما با استفاده از چه روش هایی می توان دانش‌آموزان مدرسه را به درک مفاهیم قرآنی ، قرائت و حفظ سوره ها علاقه مند نمود؟
پس از مشاهده رفتار دانش‌آموزان در کلاس و مصاحبه با آنان و حتی اولیای مربوطه و هم چنین تبادل نظر با مدیر، معاونین دانش‌آموزان کلاس و بررسی مطالب پرسش نامه های جمع‌آوری شده و تجزیه و تحلیل و تفسیرآن ها ، عوامل مؤثر (factors Effective) در ایجاد مسأله ، شناسایی (Recognition)گردیدکه به شرح زیر می باشد:
سخت بودن حفظ قرآن در نگاه اول ؛ • سنتی بودن روش حفظ قرآن به دانش‌آموزان در گذشته؛ • ؛ • عدم تشویق دانش‌آموزان حافظ قرآن در سالهای گذشته؛ • شرکت ندادن دانش‌آموزان در اجرای مراسم ها و مناسبت های دینی و مذهبی آموزشگاه ؛ • عدم توجه و بی اهمیتی اولیای دانش‌آموزان به درس قرآن. با توجه به شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد مسأله ، در پی آن بودم تا با استفاده از روش های گوناگون ، ضمن برطرف کردن عوامل ایجاد کننده مسأله ، در جهت افزایش میزان علاقه مندی دانش‌آموزان یاد شده به حفظ  قرآن و بخصوص جزء سی ام آن  گام های بلند و مؤثری بردارم.

طرح/ابتکار به کار گرفته شده و ویژگی آن

آنان که با فن قرائت قرآن به روش تحقیق با تجوید و لحن زیبا آشنایی دارند، می‌توانند کل آیات نیم صفحه را چند بار با دقت و تعمق بر روی تک تک کلمات تلاوت کنند؛ زیرا این کار علاوه بر آنکه مانع حفظ کردن کلمات و حرکات به صورت غلط می‌شود، باعث آشنایی اجمالی با آیات مورد نظر نیز خواهد شد.
از آنجا که حفظ کردن چیزی نیست، جز دقت و تأمل قابل توجه بر روی تک‌تک کلمات و حروف و استقرار آن‌ها در ذهن، پس برای حفظ هر آیه باید آن را چندین بار و هر بار با توجه تمام به هر حرف و کلمه موجود در آن تلاوت کرد. تعداد تکرار هر آیه نیز بستگی به قدرت حافظه فرد و نیز سخت یا آسان بودن آیه دارد.
بعضی با سه بار خواندن یک آیه متوسط، آن را حفظ می‌کنند و بعضی نیاز به تکرار و تمرین بیشتر دارند.
پس با چند بار خواندن آیه ـ به قصد حفظ کردن و همراه با توجه و تأمل کافی نه فقط خواندن معمولی ـ مقدار زیادی از کلمات آن در ذهن جای می‌گیرد، اما هنوز آیه مزبور کاملاً در ذهن جای نگرفته است.
برای شروع حفظ قرآن نکاتی وجود دارد که مقدمات معنوی و اوّلیه به شمار می‌روند و توجه به آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
1. نیت ارزش هر عمل صالحی را چگونگی نیت در آن عمل تعیین می‌کند: «إنما الأعمال بالنیات1» . ارزش و اهمیت داشتن نیتی خالص و پاک، کاملاً روشن است. البته نباید کار به وسواس بکشد و توجه به شبهات انسان را از حفظ آیات نورانی کلام وحی باز ندارد و همین که توجه داشته باشد، قرآن را جز برای تقرب به درگاه الهی حفظ نمی‌کند، کافی است.
2. انگیزه در حفظ قرآن انگیزه‌های مادی، ناتوان‌اند که انسان را به سرمنزل مقصود برسانند، اما انگیزه‌های معنوی می‌توانند به شخص نیرو و انرژی و روحیه‌ای خستگی‌ناپذیر دهند؛ انگیزه‌هایی چون: توجه به فضیلت حفظ و حافظ قران که در روایات بارها بیان شده است، لذت از انس و الفت همیشگی با کلام خدا و درک مقامات عالی اخروی.
3. عزم و اراده بسیج همه نیروها و توانایی‌ها در تحقق بخشیدن به امری را عزم گویند. داشتن عزمی راسخ و اراده‌ای محکم در رسیدن به مقصود در وادی حفظ قرآن ضروری است.
4. توکل و دعا موفقیت در هر امری منوط به لطف و تفضل الهی است. پس بعد از آنکه فرد عزم خود را جزم کرد، باید بر خداوند متعال توکل کند: فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ آل‌عمران/159.
دعا نیز در کسب عنایات خداوندی بسیار مؤثر است. شایسته است هر روز قبل از شروع به امر مقدس حفظ قرآن، دعاهای مربوط به حفظ (که در جلد چهارم اصول کافی باب «الدعا فی حفظ القرآن» ذکر شده است)، خوانده شود.
5. تمرکز حواس در موقع حفظ قرآن، باید تمام همّ و غمّ حفظ آیات باشد، نه چیز دیگر، و به هیچ چیزی جز آیاتی که دارد حفظ می‌کند، نیندیشد. این امر ممکن است در ابتدا قدری سخت باشد، اما با تمرین و ممارست و دقت و توجه، به دست خواهد آمد.
برخی عوامل ممکن است باعث پراکندگی حواس شود؛ مثل سرما، گرما، گرسنگی، تشنگی، خشم، خوشحالی مفرط، قرار و وعده‌ای که نزدیک است خلف وعده شود، منتظر بودن و ... در این حالات شخص به خوبی نمی‌تواند بر روی یک موضوع (حفظ قرآن) تمرکز داشته باشد، خصوصاً بعد از فعالیت‌های سنگین ذهنی که ناشی از اشتغالات تحصیلی یا علمی است، نباید سریعاً به حفظ قرآن پرداخت، بلکه باید کمی استراحت کرد تا سلول‌های مغز برای بازیابی قدرت خود فرصت یابند.
وضو یکی از عوامل تمرکز حواس است و باطن انسان را نورانی و دل و جان را آماده پذیرش نور قرآن می‌کند. رو به قبله نشستن در هنگام حفظ هم فضیلت دارد. همچنین نشستن در جهت معین، تمرکز ایجاد می‌کند
در محیط هم عواملی مثل سر و صدا، آلودگی هوا و ... مانع تمرکز می‌شود و سالم بودن هوا و داشتن اکسیژن کافی، فعالیت بهتر ذهن و مغز را در پی دارد. خواب کافی هم نقش مؤثری در ایجاد تمرکز حواس دارد. هرچند نباید حفظ را منحصر به زمانی خاص کرد ـ یعنی انسان باید از تمام اوقات خود به صورت بهینه برای حفظ استفاده کند ـ با وجود این صبحگاهان به دلیل وجود اکسیژن بیشتر در هوا، استراحت مغز، آرام بودن محیط و نشاط صبحگاهی از بهترین زمان‌های حفظ است.
اینکه گفتیم نباید فقط از یک زمان برای حفظ استفاده کرد، به معنای بی‌نظمی در زمان حفظ نیست؛ بلکه به عنوان مثال اگر شخصی بخواهد روزی 2 ساعت برای حفظ اختصاص دهد، باید آن را به 3 بخش 40 دقیقه‌ای با فاصله‌های مناسب در طول شبانه‌روز تقسیم کند؛ مثلاً 40 دقیقه اول صبح، 40 دقیقه نزدیک ظهر و 40 دقیقه عصر یا شب.
حافظ کوشای قرآن باید سعی کند در هیچ شرایطی برنامه روزانه‌اش تعطیل نشود، اما اگر یک روز به هر علتی نتوانست در محیط یا ساعت مناسب به حفظ بپردازد، نباید کار حفظ را تعطیل کند و از آنچه در اختیار اوست، کمال استفاده را بنماید.
6. وضو داشتن وضو در تمامی اوقات مستحب است، خصوصاً در هنگام قرائت و حفظ قرآن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وضو یکی از عوامل تمرکز حواس است و باطن انسان را نورانی و دل و جان را آماده پذیرش نور قرآن می‌کند. رو به قبله نشستن در هنگام حفظ هم فضیلت دارد. همچنین نشستن در جهت معین، تمرکز ایجاد می‌کند.
7. برنامه‌ریزی فرد باید با توجه به میزان توانایی و آمادگی و همچنین با در نظر داشتن مقدار وقتی که برای این کار در اختیار دارد، حد معینی از آیات را مشخص سازد و همه روزه آن‌ها را طبق برنامه زمانی مشخص حفظ می‌کند. البته باید توجه داشت که فرصت را انسان به وجود می‌آورد و نباید منتظر به وجود آمدن آن شد.
دوست همراه برای حفظ همراه بودن حداقل 2 نفر با یکدیگر در حفظ قرآن باعث ایجاد ثبات و نظم در برنامه می‌شود و تضمین‌کننده استمرار و تداوم حفظ قرآن است. این 2 نفر می‌توانند در طول هفته با برنامه دقیق، آیاتی را که برای حفظ و مرور مشخص شده، برای یکدیگر بخوانند
8. رسم‌الخط قرآن قرآنی با رسم‌الخط خوانا و چاپ مرغوب را تهیه کرده، دقت کنید که زمینه صفحات آن سفید نباشد؛ زیرا رنگ سفید بازتاب نور زیادتری را نسبت به سایر رنگ‌ها دارد و به مرور باعث خستگی زودرس چشم می‌شود. می‌توانید قرآنی را که تهیه می‌کنید در 2 اندازه باشد: یکی قرآنی کوچک که بتوانید آن را در بیرون از منزل با خود ببرید، و دیگری قرآنی با قطع وزیری که در منزل از آن استفاده کنید. البته حتماً باید نوع رسم‌الخط آن‌ها یکی باشد تا باعث اختلاط آیات و صفحات در ذهن نشود.
9. دوست همراه برای حفظ همراه بودن حداقل 2 نفر با یکدیگر در حفظ قرآن باعث ایجاد ثبات و نظم در برنامه می‌شود و تضمین‌کننده استمرار و تداوم حفظ قرآن است. این 2 نفر می‌توانند در طول هفته با برنامه دقیق، آیاتی را که برای حفظ و مرور مشخص شده، برای یکدیگر بخوانند.
10. جلسات حفظ قرآن استفاده از اشارات و راهنمایی استاد برای تسریع و تسهیل حفظ قرآن بسیار مناسب و پرفایده است.
11. آشنایی با روخوانی قرآن ابتدایی‌ترین شرط حفظ قرآن آشنایی با روخوانی و روانخوانی است. حفظ ناصحیح آیات، کند حفظ شدن و ... از آسیب‌های عدم تسلط بر روانخوانی قرآن است.
12. شروع حفظ خوب است سوره‌های کوچک جزء 30 محور شروع حفظ قرآن قرار داده شود. می‌توان این سوره‌ها را به‌راحتی در نمازهای واجب و مستحب خواند و لذت حفظ آیات را چشید.
همین طور حفظ بر اساس معانی را که باعث تسریع در حفظ می‌شود، می‌توان محور قرار داد و بدین منظور، از قصص قرآن حفظ را شروع کنید. البته پراکنده حفظ کردن مطلوب نیست و آنچه گفتیم، برای شروع حفظ بود و نهایتاً پس از کسب آمادگی، باید از ابتدای قرآن حفظ را ادامه داد.
میزان موفقیت و تغییری که در وضعیت موجود حاصل می شود ، بستگی به قدرت و توان اثربخشی (Effectiveness ) راه حل ها دارد و نتیجه بخشی راه حل ها نیز، بستگی به جوانب لازم برای تدارک یک برنامه منظم و صحیح در اجرای طرح دارد. و این امر، مرهون دقت ، درایت ، مهارت و هوشمندی اقدام پژوه می باشد.(سیف اللهی ، 1384 : 132) حال که انتخاب چند راه حل از میان روش های پیشنهادی گوناگون ، نیازمند دقت و درایت خاص می باشد. از این رو ، با دقتی خاص از میان راه حل های پیشنهادی ، برخی از آنان را انتخاب نمودم که عبارتند از :
1-    ایجاد انگیزه در دانش آموزان بوسیله تشویق های پی در پی و دادن کادو و جایزه بعد حفظ هر سوره
2-    ایجاد تمرکز حواس و عدم پرش افکار بوسیله راهکار های آرامش بخش دانش آموز محور و ایجاد فضای آرام
3-    تشویق دانش آموزان به دائم الوضو بودن در زمان حفظ قرآن
4-    ایجاد برنامه ریزی مناسب برای دانش آموزان با توجه به میزان توانایی و آمادگی آنان
5-    گروه بندی دانش آموزان به طوری که حداقل 2 نفر با یکدیگر  در طول هفته با برنامه دقیق، آیاتی را که برای حفظ و مرور مشخص شده، بخوانند
6-      قرآنی با رسم‌الخط خوانا و چاپ مرغوب را تهیه کرده، نموده و نسخه های مختلفش را در اختیار دانش آموزان قرار دادم.
7-    جلسات حفظ قرآن را در ساعات مختلفی با کمک مدیر در آموزشگاه پربار ساختم.
8-    همین طور حفظ بر اساس معانی را محور قرار دادم و بدین منظور، از قصص قرآن حفظ را شروع کردم.