دانلودمقاله چمن

اختصاصی از فی ژوو دانلودمقاله چمن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در باغات و پارکهای زینتی جهت نمایاندن ارزش واقعی گلهای مختلف به الوان بس گوناگون و یا در بعضی از مواقع برای کم کردن زنندگی رنگ گلهای برخی از نباتات از نظر دید چشم ، لزوم ایجاد چمن با رنگ سبز واجب بوده و چیز دیگری جایگزین آن نخواهد بود . کشت چمن در تمام اراضی به شرطی که قبلا در صورت احتیاج با استعمال کودهای حیوانی و شیمیایی و مخصوصا انواع خاکهای مناسب اصلاح کننده حالت فیزیکی خاک ، زمین را آماده نمایند ، امکان پذیر می باشد .
هر گاه خاک رسی و مرطوب باشد بایستی قبل از اقدام به هر امری آن را زه گشی کنند و یا در صورت عدم امکان اقلا در عمق 20 الی 30 و به ضخامت 10 الی 15 سانتیمتر شن و یا خاکستر چوب در زمین دفن نمایند . بدین معنی که اول به عمق 20 الی 30 سانتیمتر سطح الارض را به کلی برداشته ،سپس شن و یا خاکستر را استعمال نموده و در آخر کار دوباره خاک رو را بجای خود قرار دهند . بدیهی است که انجام این عملیات بسیار گران تمام می شود ، ولی برای ایجاد چمن در میدانهای ورزشی که روی مراتع مرطوب تأسیس می گردند لازم می باشد . هر گاه عملیات فوق به شرحی که گذشت انجام نگیرد ، در عرض چند سال نباتات اراضی مرطوب مانند نی های مختلفه و غیره در این قبیل زمین ها رشد و نمو زیادی کرده و چمن را به کلی از بین خواهند برد . بویژه چمن قسمتهائی که هنگام بازی ، بیشتر لگدمال می شوند زودتر از بین رفته و خالی خواهند شد . در صورتی که زمین خیلی سبک و خشک باشد ، تا حدود امکان باید مقداری از خاکهای سنگین مانند رس و غیره را بدان اضافه نمایند . و یا لااقل قبل از کاشت آن را به کرات آبیاری نموده ، سپس از کودهای آلی پوسیده و شیمیائی استفاده کرده و به طور سطحی با خاک مخلوط کنند . در اراضی خشک ، بهترین طریق دفن نمودن پهن گاوی به عمق 50 سانتیمتر می باشد ، که در این صورت بذور کاشته شده ، اولا ریشه هایشان برای رسیدن به مواد غذائی بیشتر در خاک فرو رفته ، ثانیا در این عمق رشد و نمو زیادی کرده و به علاوه در مجاورت یک رطوبت ملایم دائمی قرار می گیرند .
در اراضی آهکی که مخصوصا هنگام تابستان بینهایت خشک می شوند ، رنگ سبز چمن عوض شده و مایل به زرد می گردد . در این نوع خاکها ، اولا باید در فصول گرم آنها را آبیاری زیادی نموده ، ثانیا برای نگهداری رنگ سبز چمن دو یا سه مرتبه از کودهای شیمیائی یل آلی ازته محلول ، به صورت آبپاشی استفاده نمایند .
بطور کلی بهترین اراضی برای چمن کاری ، زمین هائی است سبک و یا نیمه سنگین که اقلا به عمق 30 الی 40 سانتیمتر خاک زراعی مرغوب و تحت الارض قابل نفوذی داشته باشند . در صورتی که زمین های مورد استفاده از لحاظ خاک رو ضعیف باشند بهتر است به آنها خاک زراعی کاملا مرغوبی به ضخامت 8 الی 10 سانتیمتر اضافه نمایند . ولی اساس موفقیت در چمن کاری اراضی مختلف ، انتخاب صحیح بذور از انواع نباتات چمنی خانواده گندمیان (Graminees ) و در صورت لزوم از خانواده بقولات (Legumineuses ) بسته به نوع زمین و آب و هوای محل جهت بذرکاری می باشد . بنابر این برای چمن کاری ، اول باید زمین مورد نظر را از هر حیث آماده کرده و در صورت احتیاج ، اصلاح نموده و کود حیوانی و شیمیائی مکفی بدان اضافه نمایند . موقع تهیه نیز باید توجه بیشتری به خارج کردن ریشه نباتات هرز نموده و بهر وسیله ای که شده است حتی با دست آنها را یطور گامل از زمین کنده و خارج نمایند . سپس بذور مورد نیاز را بر حسب نوع خاک و رطوبت زمین و آب و هوای محل از بین نباتات چمنی خانواده گندمیان ، در صورت نیاز از خانواده بقولات انتخاب نموده ، به نسبت معینی با هم مخلوط کرده و اقدام به کاشت نمایند .

مشخصات چمن :

چمن گیاهی تک لپه است . مرکز رویشی آن در قسمت طوقه ، نزدیک خاک است . این مرکز رویشی پائین به گونه ای است که کار چمن زنی را آسان می کند و نیز قدم زدن بر روی آن تقریبا بدون عارضه است و چمن از این رهگذر آنچنان خسارتی نمی بیند . اغلب چمنها جزء گیاهان دائمی چند ساله اند ؛ البته چمن یکساله نیز وجود دارد . چمن را بیشتر از طریق کشت بذر تکثیر می کنند ؛ گونه هائی از چمن نیز به روش غیر بذری تکثیر می شوند .
از جمله مشخصات دیگر چمن تولید مستمر برگهای تازه از مرکز رویشی آن است که در تمام فصل رویشی انجام می شود . البته در مواردی هم مانند پیری ، برگها فرسوده و نابود می شوند . بهر حال اعم از شرایط طبیعی و زراعی ، چمن رشدی سریع دارد و مواره مقدار محصول آن بیشتر از مقدار بذر پاشیده شده است . همین خصوصیت چمن باعث شده که در فضاهای سبز کاربرد زیادی داشته باشد ؛ چرا که رشد آن یکنواخت ، مداوم و سریع است .

قابلیتهای کاربردی :
بعضی از چمنها در هر شرایطی قابلیت تطبیق دارند و بقاء و رشد خود را حفظ می کنند و بدان ادامه می دهند ؛ برخی دیگر از انواع چمنها نیز حساسند و با تغییرات محیطی سریعا از بین می روند . گونه هائی در برابر "پا خوردگی " مقاوم هستند و هر چند لگدکوب شوند باز هم حیاط و جلای خود را حفظ می کنند و برخی دیگر چنین مقاومتی ندارند . انواعی از چمنها توانائی ترمیم دارند و با سرعت بستر خود را پوشش می دهند در حالیکه انواعی دیگر این کار را بکندی انجام می دهند .

مقاومت چمن در شرایط مختلف آب و هوائی و خاک :
برای اکثر چمنها خاک نسبتا حاصلخیز کمی اسیدی یا خنثی با تهویه مناسب و زهکشی مطلوب ، محیطی کاملا ایده آل خواهد بود و در چنین شرایطی بخوبی رشد می کنند ؛ اما همواره زمینهائی که تمام این شرایط را یکجا دارا باشند یافت نمی شود . گونه هائی از چمنها در وضعیتهای مختلف خاکی قابلیت سازگاری عجیبی دارند ؛ و بعضی دیگر هم توانائی سازگاری اندکی از خود نشان می دهند و اصولا انعطاف پذیر نیستند . همچنین گونه هائی از چمنها نسبت به رطوبت بالا و نور کم مقاومت نشان می دهند و بعضی دیگر برعکس آنها عمل می کنند . برخی از آنها آب و هوای خشک را دوست دارند و بعضی دیگر در چنین شرایطی نمی توانند به حیات خود ادامه دهند .
چمنها را بر اساس نیاز دمائی منطقه رشدی به دو گروه عمده تقسیم می کنند :
1-چمنهای سردسیری ؛ که به 15 تا 21 درجه سانتی گراد دمای روزانه نیاز دارند .
2-چمنهای گرمسیری ؛ که دمای 27 تا 29 درجه را ترجیح می دهند .
بخاطر همین اختلاف درجه حرارت است که مثلا چمنهای سردسیری در دمای گرم حالت بخواب رفته می یابند و برنگ مایل به قهوه ای در می آیند و نیز چمنهای گرمسیری در مناطق سرد ، در اوایل بهار و اواخر پائیز از رشد باز می مانند و رنگ آنها نا خوشایند می شود.

اصلاح خاک :
خاک مناسب برای کاشت چمن باید بافتی مناسب با PH خوب داشته باشد . بیشتر چمن ها در خاک های لومی یا شنی _ لومی با PH خنثی یا کمی اسیدی (6.5 تا 7 ) رشد مطلوبی خواهند داشت .
برای دستیابی به خاک مناسب که بافتی مطلوب و زهکشی PH عالی داشته باشد در اغلب موارد ضرورت دارد که مقدار معینی از مواد افزودنی بدان اضافه شود . این مواد افزودنی را با دستگاه روتوتیلر (Rototiller ) و یا دیگر تجهیزات مکانیکی با خاک مخلوط می کنند .
دستگاه روتوتیلر همچنین می تواند سطح خاک را نرمتر سازد و کلوخها را به اجزاء ریزتر خرد کند . این دستگاه دو مزیت علمی دیگر نیز دارد : یکی ازبین بردن علفهای هرز موجود در خاک و دیگر آوردن سنگهای بزرگ به سطح خاک . همچنین می دانیم ،علفهای هرز و سنگهای درشت در خاک دو عامل منفی به شمار می آیند که با روتوتیلر می توان آنها را از سر راه برداشت . این سنگها اگر ریز باشند بستر چمن را خراب می کنند و اگر درشت باشند به تیغه های ماشین چمن زنی آسیب می رسانند . بنابراین ، پیش از کاشت چمن ، تمام سنگهای ریز و درشت را باید از خاک جمع آوری کرد . علفهای هرز نیز زیبایی و رشد و طراوت چمن را تحت الشعاع قرار می دهند . هر گاه این علفهای هرز از نوع خطرناک باشند ، در کار نگهداری دشواریهایی به بار می آورند . پس برای حل چنین مشکلاتی نیز بهتر است پیش از کاشت چمن اقدام شود و حتی الامکان تمام علفهای هرز از منطقه خارج گردند . در این مورد می توان از علفکش "غیر انتخابی " یا از مواد ضد عفونی کننده خاک که اثر آنها مقطعی و کوتاه مدت باشد استفاده کرد . مثلا متیل برماید برای این کار مناسب است . هر دو نوع مواد یاد شده گران قیمت اند ؛ اما با اسامی مختلف غالبا در دسترس قرار دارند . باری ، پس از آماده سازی کامل خاک می توان اقدام به کاشت چمن کرد .
انتخاب بذور :
عوامل زیادی از قبیل جنس خاک ، آب و هوای محل و منظوری که چمن جهت آن ایجاد می شود در انتخاب انواع بذور چمنی کمک خواهند کرد . مثلا در باغات زینتی بایستی بذور طوری انتخاب شوند که چمن حاصله ظریف و لطیف باشد . و در زمین های ورزشی مانند فوتبال و روگبی ( Rugby ) و یا میدان های اسب دوانی که بازیکنان با کفش و اسبان با سم چمن را خواهند کند ، باید بذوری انتخاب نمود که ریشه های قوی داشته و به علاوه بازیکنان و اسبها روی آن نلغزند . در انتخاب بذور نه نتها بایستی به این موضوع اهمیت داد که هر یک از بذور انتخابی به حالت طبیعی و وحشی چگونه رشد و نمو می کنند . بلکه این نکته را نیز باید در نظر گرفت که در چمن های مصنوعی در نتیجه چیدن و غلطک زدنهای متوالی ، این بذور به چه شکلی در می آیند ،زیرا این دو عامل ، پنجه زدن نباتات را به کلی تغییر داده و با حالت وحشی اولیه تفاوت زیادی خواهند داشت . به علاوه برخی از نباتات چمنی خوانواده گندمیان فقط در بهار سبز و زینتی بوده در صورتی که برخی دیگر تا زمستان سبز می مانند . بنابراین بهتر است بجای کشت یک نوع بذر ، مخلوطی از چند نوع را مورد استفاده قرار دهند . بعضی از این نباتات ، چمنی ایجاد می کنند به رنگ سبز روشن ، در صورتی که برخی دیگر چمنی با رنگ سبز مایل به آبی تند تولید می نمایند . در نتیجه توصیه می گردد که برای احداث چمن به منظورهای مختلف و مخصوصا در اراضی وسیع ، قبلا با کارشناسان و متخصصین کار آزموده مصلحت نموده و با راهنمائی و صلاح دید ایشان اقدام به عمل گردد . زیرا در غیر این صورت غالبا نتیجه امر منفی و رضایتبخش نخواهد بود .
در اغلب موارد به علت عدم اطلاعات و یا به منظور صرفه جوئی ، بذور نباتات چمنی زیر که از خانواده گندمیان می باشند به طور خالص مورد استفاده قرار می گیرند :

1. Ray – grass anglais (Lolium perenne L. ) :
چمنی است که فقط در اراضی نم دار و آب و هوای مرطوب مقاوم و تقریبا دائمی بوده ، در ضمن ، جوانه زدن و رشد سریع داشته ، چیدن را به خوبی تحمل می نماید .

2. Ray – grass de pacey ( L. P. Var : ramosum) :
واریته ای است که از نوع اصلی خود بیشتر دائمی و قوی بوده ، در عین حال نیز ظریف می باشد .

3. Ray – grass d Italie ( Lolium italicum A. Br. ):
نباتی است دو ساله ، سریع الرشد و فوق العاده قوی که برای ایجاد مراتع مصنوعی موقتی بکار رفته ولی در چمنهای زینتی مصرف چندانی ندارد .
به طوری که در بالا گفته شد نباتات نامبرده فقط در مناطق مرطوب و اراضی نمدار دائمی بوده ، رشد و نمو مناسبی کرده و نتیجه رضایت بخشی می دهند . و چون هنگام احداث چمن های زینتی و یا میادین ورزشی نه تنها بهاء بذر گران تمام می شود ، بلکه مخارج تهیه زمین ، قیمت کود و دستمزد کارگر نیز مبلغ هنگفتی بر می دارد . لذا بهتر و با صرفه تر خواهد بود که به جای Ray-grass های خالص از Lawn – grass ها که مخلوط چند نوع بذر نباتات چمنی می باشند با در نظر گرفتن شرایط آب و هوا و موقعیت محل استفاده گردد.

Lawn – grass چمنی است که قسمت اعظم آن را ( ری گرای انگلیسی ) تشکیل می دهد و چنان که قبلا نیز اشاره گردید ری گرا، نبات ظریف و پر پشتی بوده و به واسطه رشد و نمو سریعی که دارد در سال اول کشت چمن زیبائی ایجاد کرده ، به علاوه از رویش علفهای هرز نیز جلوگیری می نماید . اما در سالهای بعد به تدریج از بین رفته ، به جای آن سایر نباتات چمنی موجود در مخلوط بویژه Fetuques ها و Paturins ها که مدت زیادی برای رشد و نمو کامل خود احتیاج داشته و در عوض گیاهان قوی و مقاومی می باشند سبز می گردند .
در چمنهای ورزشی ، مخصوصا برای گلف (Golf ) که باید زمین مانند روی میز بازی بلیارد (Billard ) صاف و یکنواخت باشد ، نبایستی در مخلوط Lawn – grass ، دانه های (ری گرا ) داخل گردند .

انتخاب انواع نباتات چمنی:
نباتات چمنی خانواده گندمیان برای اراضی خشک .

I. Fetuque ovine (Festuca ovina L. )
II. Fetuque heterophylle (Festuca heterophylla Lamk. )
III. Fetuque rouge tracante (Festuca rubra Var: genuine )
IV. Paturin des pres (Poa pratensis L. )
V. Paturin comprime (Poa compressa L. )
نباتات چمنی خانواده گندمیان برای اراضی مرطوب .

I. Agrostis vulgaire ( Agrostis alba Var : vulgaris Thunb .)
II. Agrostis tracante ( Agrostis alba Var: stolonifera )
III. Cretelle des pres ( Cynosurus cristatus L.)
IV. Fetuque des pres (Festuca pratensis L. )
V. Paturin commun ( Poa rivialis L.)

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   38 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بنتونیت

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله بنتونیت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 چکیده:
بنتونیت ی سنگ رسی با خاصیت ویژه ای می باشد. رنگ این سنگ در حالت هوازده سبز روشن و سبز مایل به زرد است و ترکهایی مثل ترکهای موم سفت در آن موجود می باشد. وقتیکه یک تکه از این سنگ را خیس کنیم به چند برابر حجم خود افزایش پیدا می کند و در اثر شکسته شدن به یک خمیر صابونی تبدیل می شود.
به طور کلی بنتونیتها به سه دسته تقسیم می شوند:
1- بنتونیت با تورم زیاد یا بنتونیت سدیم
2- بنتونیت با تورم کم یا بنتونیت کلسیم
3- بنتونیت با تورم متوسط یا بنتونیت متوسط
بنتونیت فعال به خاکهایی گفته می شود که با یک ماده شیمیایی تغییراتی در آن بوجود آورند. فعال سازی بنتونیتها بیشتر با استفاده از محلول آب نمک برای تعویض یونهای کلسیم با سدیم است که با این عمل خاصیت تورمی و تعلیق پذیری بنتونیتها افزایش پیدا می کند.
گل سرشور یا رس رنگ زدا یا رس چربی زدا که احتیاج به فعال سازی ندارد و مصرف فعلی آنها برای تهیه گل حفاری، رنگ زدایی، خالص کردن روغنهای معدنی، جذب روغن از کف کارگاهها و غیره می باشد.
در فصل اول بنا به توضیح مختصری که داده شد علاوه بر تعریف و تقسیم بندی بنتونیت، مصارف و کاربرد آن از جمله استفاده بنتونیت در گل حفاری- گندله سازی- بی رنگ کننده- مصارف کشاورزی- مواد سمی- کودها- کاتالیزور- مصارف ساختمانی و سایر مصارف موردبحث و بررسی قرار گرفته است.
کانسارهای بنتونیت در شش منطقه ایران پدید آمده است که بشتر آنها در ارتباط با فعالیتهای ولکانیکی سنوزوئیک است که کلیه خصوصیات و مشخصات به تفصیل در فصل دوم آمده است.
در فصل سوم کلیه آزمایشات مربوط به بنتونیت معادن موجود در ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در قسمت آزمایشگاه بنتونیت برای پی بردن به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی بنتونیتهای ارسالی از معادن فعالیت های گوناگونی و برای تشخیص اینکه بنتونیت های استخراج شده در کدامیک از مصارف صنعتی قابل کاربرد می باشند انجام می گیرد.

مقدمه:
میلیونها سال مواد معدنی در دل خاک مدفون بوده اند و بشر به پیروی از نیازهای تدریجی خود اقدام به کشف و بهره برداری از آنها نموده اند و پس از آن اعمال فرآیندهای مناسب محصولات قابل استفاده در مورد امور مختلف از آنها بدست آورده است. تنوع مواد معدنی و کاربردهای متعدد هریک از آنها سبب شده است که این مواد بطور چشمگیری در زندگی روزمره ایفای نقش کرده و در نتیجه استخراج معادن شاخه ای از فنون و علوم متداول گردید. مسلم است که بخش عمده ای از نیازهای بشر باید از زمین تأمین شود و پتانسیل کشاورزی و ذخایر معدنی از منابع اصلی تأمین این نیازها بوده است. ارتباط کشاورزی، صنعت و معدن با یکدیگر جای هیچ گونه بحثی ندارند. لذا نمی توان هیچ یک را بر دیگری ترجیح داد و در مسیر تمدن بشر هریک جایگاه مخصوص به خود دارند.
بدیهی است که معادن به عنوان تأمین کننده مواد اولیه صنایع موردتوجه قرار می گیرند همیشه سعی بر این بوده که استخراج مواد معدنی به صورت اقتصادی و امن صورت گیرد بدین منظور علاوه بر مطالعه گزارشها و نتیجه کارهای معادن مختلف دنیا تحقیقات پیوسته ای در زمینه چگونه گی اکتشاف، بهبود تکنیک استخراج و کشف و کاربردهای جدید مواد معدنی صورت می گیرد و امروز معدن کاری و صنایع معدنی اقلام بسیار بزرگی از درآمد برخی از کشورها را تشکیل می دهد.

فصل اول
مصارف بنتونیتهای موجود در طبیعت و نحوه پیدایش
1-1- تعریف بنتونیت
بنتونیت یک ماده معدنی از دسته رسها و شبه رسها است که از کانی مونت موریونیت و به مقدار کم بیدلیت (نوع پرمایه تر از بنتونیت آلومینیوم دار) تشکیل شده است.
اصطلاح بنتونیت برای اولین بار در سال 1898 توسط نیت (Knight) به خاک رسی که از شیل بنتون در آن زمان استخراج گردید، اطلاق شد. نام شیل بنتون نیز از کوه فورت بنتون که در 400 مایلی شمالی رودخانه راک (Rock) قرار دارد گرفته شده است.
در اوایل قرن بیستم چندین زمین شناس تشخیص دادند که اصولاً بنتونیت در لایه های سنگهای کرتاسه و ترشیری بوده و از مواد آتشفشانی حمل شده منشأ می گیرد این تشخیص آنها را به خاستگاه بنتونیت که توسط راس و (Roos) شانون (Shannon) عنوان شده بود هدایت کرد. به نظر آنها بنتونیت اساساً سنگی است مرکب از یک شبه رس متبلور که از تغییر حالت شیشه ای به حالت بلوری یک ماده آذری شیشه ای که (معمولاً اغلب توف یا خاکستری آتشفشانی است) در اثر هوازدگی شیمیایی تشکیل شده است و اکثراً دارای مقادیر مختلفی از دانه های دیگری است که به صورت بلور در شیشه آتشفشان وجود داشته اند.
این دانه های بلورین فلدسپات (معمولاً ارتوکلاسز و الیگوکلاز) بنتونیت، کوارتز پیروکسین ها زیرکون و انواع دیگر کانیهای مختلف مخصوص سنگ آذرین است.
موروثی با باقت بی فرنژانس بالا، کیلواژ آسان، مشخصه کانی شبه رس دارابودن شکل میکائی توف یا خاکستر بوده و معمولاً مونت موریونیت و یا مقدار اندکی بیدلیت است.
توصیف فوق برای بنتونیت به عنوان یک کانی سنعتی این مشکل را به وجود می آورد که طبق بنتونیت محدود به خاکستر توف و ماده اولیه شیشه ای، این تعریف و براساس خاستگاه اعلام شده آتشفشانی می گردد و کانسارهای مطبق دارای کانیهای رسی که بر این تعریف انطباق داشته ولی نمی توانند بنتونیت نامیده شوند. خاستگاه نامعلوم دارند و یا فاقد مواد اولیه شیشه ای می باشند از طرف دیگر بسیاری از کانسارها در غرب امریکا و سایر نقاط دنیا که استخراج و بنام بنتونیت بفروش می رسند با تعریف فوق مطابقت ندارد.
شاید مهمترین تعریف برای بنتونیت بعنوان یک کانی صنعتی توصیف ارائه شده توسط گریم (Grim.A.R) در مادرید اسپانیا در سال 1972 است.
طبق این تعریف بنتونیت، خاک بنتونیت خاک رسی است که ذاتاً از کانیهای اسمکتیت بدون توجه به خاستگاه آن تشکیل شده است.
با این تعریف اختلاف بین بنتونیت عنوان شده توسط زمین شناسان و بنتونیت صنعتی از بین رفته و مشکل رسهای اسمکتیتی که از سنگهای آذرین غیر از توف خاکستر یا شیشه تشکیل شده، یا اسمکتیت هایی که رسوبی بوده و منشأ نامعلومی دارند حل می شود. در هر صورت وقتی بنتونیت با این تعریف و معنی بکار می رود جزو سنگهای دارای بیش از یک کانی محسوب و در خیلی از موارد تشخیص آن از کل سر شور (Fullers Earth) ممکن نخواهد بود. بنتونیت ها را به چندین طریق تقسیم بندی می نمایند که یکی از این روشها تقسیم بندی برمبنای ظرفیت تورمی آنها در حالت تر یا مخلوط با آب است. چنانکه بنتونیت هایی که دارای یون سدیم Na+ غالب یا یون سدیم قابل تعویض فراوان می باشند ظرفیت تورمی خیلی زیادی از خود نشان می دهند و وقتی به آنها آب اضافه شود، توده های ژل مانندی را تشکیل می دهند.
ظرفیت تورمی بنتونیت هایی که کلسیم قابل تعویض آنها از سایر یونها بیشتر است (Ca++) کمتر از نوع سدیم دار آن است. بعضی از انواع کلسیم دار کمی بیش از رسهای معمولی متورم می شوند و در آب به صورت گلوله های ریز با دانه های به هم چسبیده در می آیند.
بنتونیتهای دارای کلسیم و سدیم متوسط، بنتونیتهای مخلوط نامیده می شوند. تمایل این نوع به تورم متوسط بوده و ژل کم حجمی را نسبت به نوع سدیم دار (با وزن مساوی) تشکیل می دهند.
بنابراین با توجه به موارد بالا بنتونیتها را به سه دسته زیر تقسیم می کنند:
الف) بتونیت با تورم زیاد یا بنتونیت سدیم
ب) بنتونیت با تورم کم یا بنتونیت کلسیم
ج) بنتونیت با تورم متوسط یا بنتونیت متوسط
در صنعت به بنتونیت ها با تورم کم و متوسط عنوان ساب بنتونیت (Bentonite Sub) اطلاق می گردد.
بنتونیت در امریکا برحسب محل جغرافیایی کانسار و همچنین کاربردهای آن تقسیم بندی می کنند مثلاً:
بنتونیت های جنوبی، به بنتونیت های کلسیم کم تورم واقع در کنار خلیج مکزیک گفته می شود.
بنتونیت وایومینگ یا غربی، به بنتونیت های سدیم با تورم زیاد واقع در وایومینگ و ایالات نزدیک آن گفته می شود.
بنتونیتهای گل حفاری بنتونیتهای چسبیده مصرفی در ماسه ریخته گیری و بنتونیت چسبیده یا کونیتی با توجه به مصرف آنها توسط بازرگانان عنوان می شود.
سایر عناوین مثل بنتونیت ییلد بالا و ییلد پایین، بنتونیت ژل بالا و پایین، بنتونیت با مقاومت زیاد و کم نیز برای تشخیص بنتونیت از نظر کیفی در بازار مصطلح است.
تقسیم بندی مختلف دیگری نیز وجود دارد که خیلی مودر توجه نیست. بنتونیت دارای چنان انواع گوناگونی است که بعضی از آنها در تقسیم بندی متعارف نمی گنجد یکی از این بنتونیت ها مکتوریت است که دارای خاصیت تورمی زیادی بوده و از نوع اسمکتیت لیتیم دار است که عمدتاً در کالیفرنیا و ایالتهای هم جوار آن قرار دارند و نمی توانند جزو بنتونیتهای وایومینگ قرار گیرند و حتی در غرب قرار نگرفته اند تا جزو بنتونیتهای غربی محسوب گردند. غیر از آن بنتونیت هایی هستند که منیزیم (Mg++) و یا هیدروژن (H+) فراوان داشته و یا یون قابل تعویض غالب دارند. این نوع بنتونیت سدیم یا کلسیم دار نبوده و ظاهراً بعضی از آنها خاصیت تورمی کمی داشتند و بقیه ظرفیت تورمی نسبتاً بالایی دارند.
بنتونیت های دیگری نیز وجود دارد که بنتونیتهای پتاسیم (K) بنتونیت یا متابنتونی نامیده می شوند. این بنتونیت ها در سنگ های پالئوزوئیک نواحی آپالاچی و دره می سی سی پی و جاهای دیگر یافت می شوند و ظاهراً از خاکسترهای آتشفشانی تشکیل شده اند. عموماً دارای ایلیت و مخلوطی از کانی های لایه ای هستند. پیشوند متا در متابنتونیت از متامورفیسم می آید، چرا که عقیده بر این است که این نوع بنتونیت به وسیله عمل دگرگونی با درجه پائین یا دیاژنز پدید آمده است. سابقاً از این نوع بنتونیتها برای خالص کردن چربی خوک استفاده می گردند.
گل سرشور (Fullers Earth) یا رس رنگ زدا یا رس چربی زدا به رسها یا سایر مود خاکی دانه ریز گفته می شود که بدون احتیاج به فعال سازی مصنوعی کم و بیش رنگ زدا و جاذب رطوبت بوده و برای مصارف دیگر نیز بکار می روند از نظر ترکیبی یا کانی شناسی ویژگی خاصی ندارد. این عنوان برای اولین بار به خاکهایی که برای شستشو و پاک کردن پشم بکار می رفت اطلاق گردید. عمل آن در این شستشو جداکردن روغن و کثافت از پشم بود. نیم قرن پیش وقتی متوجه شدند که مردم محلی از این خاکها برای چربی زدایی و تمیزکردن پشم استفاده می کنند پرسشهایی را شروع کرده و مشاهده کرده اند که این خاکها توانایی رنگ زدایی و خالص کردن روغنهای معدنی نباتی و حیوانی را نیز دارند.
مصرف فعلی آنها بیشتر برای رنگ زدایی و خالص کردن روغنهای معدنی است ولی در مصارفی چون جذب روغن از کف کارگاهها و در بعضی موارد جهت تهیه گل حفاری و به عنوان پرکننده که خواص غیر از جاذب بودن می باشد نیز بکار می روند.
رسهای سفیدکننده (Bleeching clays) به خاکهای فعال طبیعی یا سایر بنتونیتها و رس های دیگر (مثل بوکسیت) اطلاق می شود که بوسیله اسید بصورت صنعتی فعال می شوند البته به رسهای طبیعی فعال نیز که دارای این خاصیت هستند رس سفید کننده گفته می شود و هردو نوع جزو رسهای جاذب نیز دسته بندی می گردند. عنوان رسهای جاذب نیز به خاکهای فعال طبیعی که به عناوین مختلف بمنظور جذب بکار می روند گفته می شود. این خاکها غیر از آنهایی است که برای عمل آوردن روغن بکار می روند.
خاک اسیدی طبیعی (Acid Earth Natural) یا خاک اسیدی (Acid Erth) به بعضی از انواع آناپواژیت گفته می شود که در آنها مقداری از یون ئیدروژن یا یون کلسیم و منیزیم جانشین شده باشد.
بنتونیت فعال به خاکهایی گفته می شود که با یک ماده شیمیایی تغییراتی در آن بوجود آورند.
این تغییر باعث ایجاد خصوصیات جدید یا تقویت خاصیت موجود در آنها می گردد. در بیشتر موارد که فعال سازی با اسید انجام می گردد به فعال سازی اسیدی مشهور است و محصول به دست آمده را بنتونیت فعال اسیدی می نامند خاکهایی که استعداد فعال شدن اسیدی دارند در اثر این عمل خاصیت رنگبری و سفیدکنندگی شدید پیدا می کنند.
نوع دیگر فعال سازی تعویض یون کلسیم در بنتونیتهای کلسیم دار با یون سدیم است که بیشتر با استفاده از محلول آب نمک یا کربنات سدیم (سودالش) یا مواد شیمیایی دیگر انجام می گیرد تا بنتونیتهایی که دارای خاصیت تورمی و تعلیق پذیری کمی هستند و خیلی برای تهیه ماسه های ریخته گری مناسب نیستند و یا ییلد آنها برای مصرف در گل حفاری پایین است، تقویت شوند.
بدلیل اهمیت این موضوع و همچنین بدلیل عرضه شدن بنتونیت های فعال شده تحت عنوان بنتونیت فعال در بازار نسبت به شرح فعال سازی بنتونیت بخصوص فعال سازی اسیدی در انتهابی مبحث (انواع کانیهای موجود در طبیعت) اشاره خواهد شد.
عنوان اورگا بنتونیت به مونت موریوتی گفته می شود که از واکنش بنتونیت اوکتارسی لامین (octadeylamin) با فرمول (C18H37NH4) حاصل می شود و نام تجاری آن ایوژل (Ivegel) است. شکل پذیری مونت موریونت در درجه حرارت 100 الی 150 درجه سانتیگراد با از دست دادن آب کاهش یافته و خواص خاک رس کائولینیتی و ایلیت را بخود می گیرد و شکل پذیری آن بلافاصله پس از اضافه کردن آب به خوبی انجام نمی گیرد بلکه باید پس از اضافه کردن آب مدتی به حال خود گذاشته شود تا این خاصیت به حالت ایده آل برسد.
2-1- مصرف و کاربرد بنتونیت
بنتونیت به دلیل خواص نرم بودن، تورم پذیری، کلوئیدی و خوب مخلوط شدن با آب، خمیری شدن، پلاستیک شدن، چسبندگی و چسبانندگی، جاذب بودن و غیره دارای مصارف پرشماری است از جمله گل حفاری، عامل چسباننده در ماسه های ریخته گری، جلوگیری از نفوذ آب از سدها و کانالها و استخرهای آب، عامل شفاف کننده مایعات به خصوص آبمیوه ها، زلال کردن آب و صاف کردن مایعات از جمله پارافین، گندله کردن مواد معدنی از جمله سنگ آهن، گلوله کردن غذای دام، حیوانات اهلی، ناقل در رنگها و سایر مواد اسپری شدن چون سموم گیاهی و حیوانی پرکننده در خیلی از صنایع از جمله کاغذ و رنگ و غیره و صنایع پاک کننده از جمله صابون سازی، تهیه بعضی از انواع سرامیک جهت تکمیل فرمول بدنه یا لعاب، تهیه سموم کشاورزی و دفع آفات نباتی، صنایع داروسازی، بعنوان فیلتر، به عنوان کاتالیزور، رنگبری روغنهای صنعتی، نفتی و خوراکی، جداکردن صمغ از بنزین، لجنهای اسیدی از روغنها، آتشفشانی، صنعت کرم ابریشم، در معادن ذغال سنگ جهت فرونشاندن آتش و یا برای پوشش دیواره های محل استخراج شده جهت ممانعت از وورد هوا و ممانعت از خودسوزی زغال و غیره.
مونت موریونت یا بنتونیت ها را با توجه به کاربردهای فراوان آنها به طور خلاصه به شرح زیر دسته بندی می نمایند.
بنتونیت کلسیم
بنتونیت سدیم
مونت مورینت معروف به خاک اسیدی
کاربرد این بنتونیتها به طور خلاصه بدین شرح می باشد.
بنتونیت کلسیم:
در ماسه ریخته گری، جاذبه های روغن و گریس، فیلترکردن و تصفیه، غذای دام و حیوانات اهلی
بنتونیت سدیم:
گلهای حفاری، ماسه ریخته گری، گندله سازی، غذای حیوانات، نیازهای مهندسی سویل
مونت موریونیت معروف به خاک اسیدی:
کف لانه های حیوانات خانگی، جاذب گریس و روغن، روان سازی، ناقل رنگ و غیره
ارزش بنتونیت سدیم بیشتر به دلیل چسبندگی و چسبانندگی آن می باشد در صورتیکه بنتونیت کلسیم و خاکهای طبیعی فعال بیشتر بدلیل خواص جاذب بودن، کاتالیزوری، توان تعویض کانیونی و بالاخره چسبانندگی آنها ارزشمند است.
3-1- گل حفاری
بنتونیت بدلیل تعلیق پذیری واستاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش بعنوان گل حفاری مصرف می شود. این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است. بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود. برای این کار بنتونیت را به صورت گل (مخلوط ساده بنتونیت با آب) که به گل وانیلا (Vanilla) معروف است در می آورند و در چاهها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را بصورت ژل پوشانده، ترک و شکافهای دیواره گمانه ها را پرکرده و موجب کاهش آب (افت آب) تزریقی در گمانه گردد. لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یابی) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نمایند.
در گمانه هایی که در کناره دریا و یا در میان سازندهای آبدار حفر می شود تزریق بنتونیت به تنهایی یا با مواد دیگر مانع نفوذ بیش از حد آب بداخل این گمانه ها می شود. برای آزمایش تعلیق پذیری 5/22 گرم بنتونیت را با 350 سانتی متر مکعب آب مقطر مخلوط کرده و زمان تعلیق و غلظت آنرا تعیین می کنند و با غلظت سنج مخصوص در 300 تا 600 دور یید (Yield) آنرا اندازه گیری می نمایند که ییلد موردنظر حداقل بایستی 90 bbl درهر تن باشد. این مخلوط را سپس از فیلتر پرس تحت فشار گذرانده و حجم آب بدست آمده را اندازه گیری می کنند.
روش دیگر آزمایش سرندتر است. برای این کار 1 گرم بنتونیت با نرمی مش 200 تا 350 سانتی متر مکعب آب مخلوط کرده و از سرند مخصوص می گذرانند. باقی مانده روی الک خشک کرده و وزن می نمایند تا درصد بنتونیت ردشده از سرند تعیین شود. این رقم نباید از 205 درصد بیشتر باشد و در مورد آتاپولوژیت این رقم 8 درصد است.
بیشترین کاربرد بنتونیت برای گل حفاری در ده سال 1971 تا 1981 در سال 1981 بوده است.
چنانچه کشورهای غربی در این سال حدود 8/1 میلیون تن در چاههای نفت مصرف کرده اند که اغلب از نوع سدیک بوده است. در این میان امریکا بزرگترین مصرف کننده در این صنعت است و در سال 1981 به تنهایی حدود 940 تن، یعنین صف مصرف دنیای غرب را به خود اختصاص داده است. در جایی که آب معدنی در ناحیه حفاری مانع کار شود از رسهای نوع هورمیت یا به عبارتی آتاپولژیت و سپیولیت بجای بنتونیت استفاده می کنند. جداکثر رطوبت بنتونیتی که برای گل حفاری به کار می رود بطور استاندارد و برای زمان تحویل و حمل 100 درصد برای بنتونیت و 61 درصد برای آتاپولژیت است.
ماسه به تنهایی قابلیت چسبندگی ندارد. اگر قالبهای ریخته گری با ماسه خالص ساخته شوند قبل یا در موقع ریخته گری از هم پاشیده می شوند. برای جلوگیری از این قضیه از خاصیت چسبندگی بنتونیت استفاده می شود. به ماسه های ریخته گری، مقداری بنتونیت که از 15 درصد تجاوز نمی کند، می افزایند.
این ماسه ها بنتونیت دار جهت فرم دادن فلزات و آلیاژها به صورت ریخته گری بارها مورد استفاده قرار می گیرند فاصله زمانی استفاده مجدد ممکن است از یک ساعت کمتر باشد و چون فلزات با درجه حرارت بالا در قالب ریخته می شوند بنابراین ممکن است باعث از بین بردن خواص مطلوب بنتونیت مخلوط شده با ماسه گردند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   186 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله اصطحکاک

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله اصطحکاک دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

برداشت:
اصطحکاک نیرویی است که هنگامی که سطح جسمی بر سطح دیگر تماس پیدا کرد در مقابل حرکت مقاومت و ایستادگی می کند. در یک وسیله نقلیه ، اصطحکاک مزیت های مکانیکی را کاهش می دهد ، یا نسبت تولید انرژی به مصرف انرژی یک اتومبیل به طور مثال ، از انرژی خود را در کاهش اصطحکاک مصرف می کند. هنوز اصطحکاک در تایرها است که به اتومبیل اجازه می‌دهد که در جاده بماند و اصطحکاک در کلاج امکان رانندگی کردن را در هر شرایطی بوجود می آورد در مسابقات اتومبیل رانی ساختار مولکولی ، اصطحکاک یکی از مهمترین پدیده ها در جهان فیزیکی است.
« چگونه اتومبیل به کار می افتد؟»
تعریفی از اصطحکاک بعنوان نیرویی که هنگامی سطحی از جسمی بر سطح جسم دیگر مماس می‌شود در مقابل حرکت مقاومت می کند دقیقاً نمی دانند که آن چیست؟ ترجیحاً، اظهاراتی که نشان دهنده اصطحکاک در اصطلاح چگونگی عکس العمل اجسام را شرح می دهند یک متن بی‌مایه و بدون مغز، مفهومی از الکتریسیته بیان می شود ، مانند: نیرویی که ابزارات الکتریکی را به حرکت درمی آورد. علت اینکه چرا اصطحکاک نمی تواند بیشتر به طور قاطع شناخته شود ، خیلی ساده است چون فیزیکدانان کاملاً اطلاع ندارند که آن چیست؟ ترجیحاً و اظهاراتی نشان دهنده اصطحکاک در شرایطی از چگونگی عکس العمل اجسام را نشان می دهد. یک متن بی‌مایه از یک تعریف الکترسیته بیان شد و مانند: « نیرویی که ابزارات الکتریکی را به حرکت در می آورد » علت اینکه چرا اصطحکاک نمی تواند بیشتر به طور قاطع شناخته شود ساده است: فیزیکدانان کاملاً اطلاع ندارند که آن چیست؟
قانون حرکتی از اسحاق نیوتن ( 1727 ـ 1642 ) به عنوان محصولی از افزایش شتاب جرمی تعیین شد حقیقت این است که نیرویی بسیار اساسی است که آن با تغییرات درست مقابله می کند. بجز در عناصری که آن را تشکیل می دهد و با نیرو مقایسه می شود. اصطحکاک نسبتاً به آسانی شناخته می شود.
در حقیقت اصطحکاک قسمتی از کل نیرو عمل می کند که بیشتر در مقابل حرکت و جنبش که در موقعیتهای زیادی رخ می دهد مخالفت می کند. بنابراین ، جاذبه نیز اینگونه عمل می کند ، جاذبه برخلاف نیروی خودش ، خیلی آسانتر توضیح داده می شود. جاذبه نقش مهمی در اصطحکاک دارد ، که آن اثری منفی دارد و نیازمند بررسی است. اولین قانون نیوتن اینرسی را بیان می کند و گرانیتی اجسام در جهان فیزیکی که گاهگاهی به جای اصطحکاک اشتباه گرفته می شود. هنگامی که یک جسم در حال حرکت یا در حالت سکون است از حالتهای قانون اول است و جسم در آن حالت در کمترین سرعت ثابت که آن برای یک جسم ساکن صفر است باقی خواهد ماند یا تا یک نیروی خارجی روی آن عمل می کند این گرایش به باقی ماندن در یک حالت معین از حرکت اینرسی است. اینرسی یک نیرو نیست ابر برخلاف آنچه گفته شد و یک مقدار خیلی کمی از نیرو ممکن است حرکت یک جسم را شتاب دهد بنابراین غلبه بر اینرسی اش می کند. بنابراین اینرسی یک بخش از نیرو است و هنگامیکه جرم یک مقیاس از اینرسی است. در صورتی نیروی جاذبه ، جرم ضرب می شود توسط شتاب به دلیل جاذبه در جرم افزوده می شود. آن برابر است با 32 فوت 2ثانیه . مردم هر روز از زندگی با اصطحکاک است ، در سه قانون حاکم در اصطحکاک میان یک جسم ساکن و سطحی که با آن در تماس است قرار می گیرد ، بر طبق اولین قانون و اصطحکاک متناسب با وزن جسم است دومین قانون بیان می کند که اصطحکاک بوسیله سطح ناحیه ای از جسم ، تخمین زده نمی شود تنها در آن قسمتی که مماس می شود بر سطح جسمی که در حال سکون است. در حقیقت ناحیه تماس میان جسم و سطح یک متغیر وابسته و یک نقشی از وزن است.
دومین قانون ممکن است به نظر واضح برسد و اگر آن قصد داشته باشد از یک جسم نسبتاً کشسان صحبت کند. یک جعبه آشغال که با گذاشتن روزنامه ها پر شده است روی یک کف بتونی در ته گاراژ گذاشته شده است به واضح است اگر روزنامه های بیشتری به آن اضافه گردد وزن آن افزایش می یابد سطح ناحیه اش به همان خوبی افزایش می یابد امَا چه می شد اگر یکی بودند یک جعبه مقوایی بزرگ از نوع جعبه های کارتونی که تلویزیون ها و کامپیوترها را با آن حمل می کنند. تا یک بلوک بتونی معمولی از نوع بکار برده در مصالحی برای احداث ساختمان مسکونی مقایسه می شوند؟ ظاهراً بلوک اصطحکاک بیشتری در مقابل کف بتونی دارد امّا در یک موقعیت یکسان واضح است که برخلاف وزن زیادش بلوک سطح ناحیه کمتری از جعبه مقوایی دارد چگونه می تواند این طور باشد؟
جواب این است که ناحیه سطحی صد در صد کاملاً بیشتر از آنچه که با چشمانمان می بینیم است اصطحکاک در یک سطح ناپیدا با چشمان غیر مسطح رخ می دهد و شامل نیروهای چسبنده میان مولکولهایی که روی سطح هایی که روی یکدیگر بوسیله نیروی وزن تحت فشار قرار می گیرند . این است شبیه به رفتار در آنچه هنگامی که از طریق یک لنز بسیارقوی بررسی و دیده می شود و 2 تکه مکمل از ولکرو به عنوان یک جنگل از قلابها روی یک طرف آشکار می شود و موج‌های دریا در یک طرف دیگر.
روی یک سطح شیب دار که از ساختار مولکولی تشکیل شده است ، سطحهای اجسام مانند کوه‌ها و دره‌ها ظاهر می شود هیچ چیزی و در حقیقت صاف و هموار نیست هنگامیکه روی این مقیاسی بررسی می شود و بعد از یک منظر مولکولی ، آن واضح و آشکار می شود که دو جسمی که در تماس واقعاً یکدیگر را فقط در مکانهایی لمس می کنند. یک افزایش وزن ، بنابراین ، از فشردن اجسام به یکدیگر آغاز می شود علت یک افزایش وزن در واقع تماس ناحیه مولکولی با یکدیگر است. از این به بعد ناحیه ای از تماس متناسب با وزن است. فقط یک به عنوان دومین قانون درباره اصطحکاک بیان می کند که ناحیه سطح تماس اصطحکاک را تعیین نمی کند (امّا بیشتر و وزن ناحیه سطح مماس مشخص می شود سومین قانون گرفته می شود که اصطحکاک مستقل از سرعتی است که یک جسم در طول یک سطح حرکت کرده‌ و فراهم می آورد که سرعت صفر نیست.
دلیلی برای این آماده سازی است که یک جسم با هیچ سرعتی که است یک هنوز کاملاً ایستاده موضوعی که اغلب فرم قوی از اصطحکاک ، اصطحکاک ساکن است آخری است اصطحکاکی که یک جسم ساکن باید در حرکت بودن جسم غلبه کند بنابراین ، این نباید با اینرسی اشتباه گرفته شود که نسبتاً غلبه کردن از طریق استفاده از نیرو آسان است . در حقیقت ، پیچیدگی کمتری از اصطحکاک ساکن است. فقط جرم بیشتر از وزن می شود اینرسی تحت تأثیر از طریق قرار نمی گیرد بوسیله ترکیب اجسامی که مماس بر یکدیگر هستند. بزودی اظهار شد ، اصطحکاک نسبتی از وزن است که حدس زده می شود که فاکتور دیگری را شامل شود و در حقیقت فاکتور دیگری وجود دارد . شناخته شده از ضریبی از اصطحکاک آخرین قانون نیز تعیین شد.
بوسیله حرف یونانی (mu) ثابت و پیوست برای هر دو نوع از سطح مماس با یکدیگر است و یک روش از مقایسه اصطحکاک میان آنها و میان سایر سطوحها را فراهم می آورد. برای مثال ضریب اصطحکاک ساکن را 00/1 بوجود می آورد که در یک موقعیت ویژه شرح داده می شود.
ضرایب خیلی پایین تر برای نوع دوم اصطحکاک هستند. اصطحکاک متغییر ، مقاومت اصطحکاکی بوسیله یک جسم بدن در حال حرکت تجربه شد تا آنجایی که نزدیکترمقاومت نسبی گذاردن اجسام واقعی در حرکت را ارزیابی کردند ضریب اصطحکاک متغیر مقاومت نسبی در مقابل آن اجسام یکبار نشان می دهد که آن در حال حرکتند. استفاده مادیات یکسان در بالا بیان شده ضریبی از اصطحکاک لغزشی برای چوب روی چوب 3/0 است. برای فلزات روغن کاری شده 03/0 تغییر نمی کند و برای تایر لاستیکی روی بتون خشک 7/0 است عاقبت نوع سوم اصطحکاک وجود دارد و یکی از آن قوانینی است که ضرایب بسیار پایین به علت ناچیز نبودن ، دارند. اصطحکاک ساکن یا اصطحکاک حرکتی که جسم چرخدار آزمایش می کند. هنگامی که آن بیشتر روی سطح صاف و هموار می غلتند در شرایط دلخواه در حقیقت آنجا کاملاً به گمان شود هیچ مقاومتی میان یک چرخ و یک جاده وجود ندارند بنابراین آنجا به دلخواه وجود ندارد که است کاملاً کم چرخ یا جاده هر دو شی دادن در پاسخ یا واکنش به سایر چرخ بوسیله تا اندازۀ صاف کرده شدن جاده بوسیله فرو رفتگی اصطحکاک را تجربه می کند این نکات بالا ضرایبی از اصطحکاک کاملاً در اصطحکاک قیاسی بحث شده است اما در حقیقت آنها یک نقشی در محاسبه کردن نیروی اصطحکاک افزوده می شود بوسیلۀ نیروی نرمالی که آن است ، نیروی عمود که یک جسم یا سطح به دیگری اعمال می کند روی یک سطح افقی نیروی عادی برابر است با جاذبه وبعد وزن در نیروی اصطحکاکی که جسم متحرک را از حرکت کردن باز می دارد.

کاربردهایی در زندگی واقعی .
انگیزه درونی در اثر خاطر اصطحکاک.
اصطحکاک ، در حقیقت و همیشه با حرکت و جنبش مخالف می کند ، پس اصطحکاک ضروری است. حقیقت آن است برای راه رفتن و برای نگه داشتن یک ماشین در جاده به آن نیازمندیم. تفاوتهای میان اصطحکاک و اینرسی مرتبط می شود و اشاره دارد به اولیه و گذشته در شرایطی از اصطحکاک ساکن و دیدن چگونگی تفاوت میان اصطحکاک و اینرسی آسان است هر جایی که اصطحکاک همیشه با حرکت مخالفت می کند ، اینرسی وجود ندارد هنگامیکه یک جسم در حال حرکت نیست ، اینرسی‌اش با حرکت مخالفت می کند امّا هنگامیکه جسمی در حال حرکت است بعد اینرسی در مقابل توقف آن مقاومت می کند در غیاب اصطحکاک یا سایر نیروها ، اینرسی اجازه می دهد یک جسمی برای همیشه در حال حرکت باقی بماند. تصور یک بازیکن هاکی زدن یک گوی هاکی در امتداد یک محوطه خیلی خیلی بزرگ است زیرا یخ ضریب اصطحکاک بسیار کمتر نسبت به آسفالت جادۀ خاکی دارد پاک خیلی دورتر می رود. حالا فرض کنید که به جای یخ ، سطح و اجسام در تماس با آن عاری از اصطحکاک بودند و یک ضریب اصطحکاک صفر را داشتند. سپس چه اتفاقی رخ می داد اگر بازیکن به پاک ضربه می زد؟ فرض کردن برای اهدافی از این تفکرات تجربی که محوطه هاکی سرتاسر سطح آن از زمین پوشیده بود؟ پاک حرکت خواهد کرد و رفت و رفت و بالاخره اطراف محوطه می رسد و آن هرگز نخواهد ایستاد زیرا آنجا اصطحکاکی برای توقف آن وجود ندارد و بنابراین اینرسی عاری از هر کنشی خواهد بود. درشرایط یکسان درست خواهد بود، اگر یکی بودند اندکی فشار دادن به بازیکن هاکی با نیروی کافی ( نیروی کمی در غیاب اصطحکاک ) او را در حال حرکت قرار می دهد : او ادامه خواهد داد دور زدن در اطراف سیاره به طور نامحدودی ـ بوسیلۀ اسکیتهایش برده می شود امّا اگر به جای در حرکت قرار گرفته بود بازیکن هاکی سعی دارد طرز عمل اسکیتهایش برخلاف سطح محوطه هاکی خود را در حال حرکت قرار دهد. او قادر نخواهد بود حتی به وسعت کمی حرکت کند. حقیقت آن است که هنگامیکه اصطحکاک ساکن از حرکت یک شی در یک موقعیت ساکن به یک حالت حرکتی مخالفت می کند ممکن است فرض کنید که آیا اصلاً آن می تواند برغلبه شروع حرکت غلبه کند لازم و ضروری برای آن حرکت است چون با اسکیباز کننده در حرکت همیشگی حرکت خود با چرخی از یک سو به سوی دیگر محوطه هاکی ، غیاب اصطحکاک این را معنی می‌دهد که اینرسی « در کنترل » است: با اصطحکاک بنابراین احتمال دارد که بر اینرسی غلبه کند.

اصطحکاک در رانندگی یک ماشین
اصل یکسان که به کار می ود در تایرهای اتومبیل : اگر آنها کاملاً صاف بودند ، و قضیه بدی را ایجاد می کند ؛ جاده کاملاً صاف به همان خوبی بود از حرکت وسیله نقلیه به جلو ، جلوگیری خواهد کرد هنگامیکه رانندگی سعی به توقف کردن دارند. برای این دلیل تایرها با لبه‌های برجسته طراحی شدند. حفظ یک درجه بالایی از اصطحکاک گرفتن جاده بطور محکم ، پاشیدن آب هنگامیکه جاده خیس است. نیروی از اصطحکاک در واقع و در سر تا سر عملکرد یک اتومبیل پخش می کند و آن احتمال را برای چرخاندن تایرها خودشان را می چرخانند. بوجود می آورد گردش انرژی یا گشتاور که حرکت به جلو را اعمال کردن راننده روی فرمان به نیروهایی تبدیل می شود که چرخها را هدایت می کند و این به ترتیب اصطحکاک برای فراهم آوردن کشش و سطح اصطحکاک استفاده می شود میان فرمان و تایرها البته شماری از مرحله ها هستند . با موتور میل لنگ می چرخد و نیرو به کلاچ انتقال می یابد به ، که اصطحکاک مربوط می شود. به حرکت میل لنگ به جعبه دنده منتقل می شود. هنگامی که راننده یک اتومبیل با یک جعبه دنده دستی پدال کلاچ را به پایین فشار می دهد و این عمل کلاچ خودش را آزاد می کند. کلاچ یک مکانیسم چرخشی است که شامل میان ( سایر چیزها ) یک فشار بر صفحه فلزی که صفحه کلاچ را به پایین می دهد ـ در نتیجه ، چرخ لنگر ـ ابزاری است که واقعاً نیرو را از میل لنگ انتقال می‌دهد ـ از جعبه دنده آزاد می شود با کلاچ بنابراین آزاد می شود و راننده دنده را عوض می‌کند و بعد راننده پدال کلاچ را آزاد می کند فنرها صفحه فشار می آورد و صفحه کلاچ به مکان نشان در خلاف چرخ لنگر می گردند ، چرخ لنگر سپس جعبه دنده را می چرخاند اصطحکاک کنترل شده در کلاچ این عمل را ممکن می سازد . همچنین هماهنگی دنده ها در جعبه دنده اصطحکاک استفاده می شود در چرخ دنده ها برای تنظیم و بالانس چرخ ها بوجودمی آورد . این یک جر یان پیچیده است و اما در کانون آن یک نماینده از دندانه چرخ دنده است آنچه نیرو ها ی اصطحکا ک آن ها را به همان سرعت می رساند . اصطحکاک همچنین برای متو قف کردن یک ماشین نه فقط به خاطر تایرها اما به دررابطه با ترمزها نیز لازم وضروری است آیا آن ها صفحه ترمزها هستند یا ترمزها ی کا سه ای و دو عنصربا ید با یک نیروی بسیار قوی بیشتر از موتور ترکیب می شوند واصطحکاک مورد نیاز نیرو را فراهم می کنند. و اصطحکاک مود نیاز را فراهم می کنند در صفحه ترمزها ـ ابزاراتی ترمز و اصطحکاک را به دو قسمت از صفحات ترمز و در کاسه ترمزها و به کار می رود. تمز چرخ ها اصطحکاک را به درون کاس نمد انتقال می دهد این نیروی ترمزی است سپس منتقل شده هه تایرها که اصطحکاک در جاده به کار گفته می شود و بنابراین ماشین متوقف می گردد.
« بازدهی و اصطحکاک »
اتومبیل یکی از میان نمونه های زیادی از دستگاه ها و ماشین هاست که بدون اصطحکاک نمی تواند کار کند. یک چیز در این نمونه از دستگاه ها درست است مانند پیچ ها به همان خوبی میخ‌ها ، انبردست ها ، پیچ و مهره‌ها انبرک ها دستگاهها کاهش می یابد . یک ماشین بزودی مورد توجه قرار گرفته و برجسته شد کاملاً ، و از قدرتش براحتی برای غلبه کردن بر نیروی اصطحکاک میان موتورش و از ضخامت هوا به کار برده شد آن در جاده به کندی حرکت می کند .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  22  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله آتشفشان ها

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله آتشفشان ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعریف
آتشفشانها، مکانهایى هستند که به علل مختلف فیزیکى و تکتونیکى مواد مذاب درونى زمین را به شکل گدازه‌هاى آتشفشانى، مواد پیروکلاستیک و گازها از خود خارج و امکان راهیابى آنها را به سطح زمین مى‌دهند. یک انفجار آتشفشانى مى‌تواند همراه با خروج قطعات سنگى جامد، مواد مذاب و گازهاى آتشفشانى باشد. بطور معمول هر یک از ما با شنیدن نام آتشفشان، گدازه‌هاى آتشفشانى سیال و روان را به خاطرمى‌آوریم که با حرکت خود هر چیزى را در روى سطح زمین به کام خود مى‌کشد. عواملى همچون غلظت ماده مذاب سیال، میزان گازها، شیب سطح زمین و سرعت سرد شدن بر روى میزان سرعت حرکت گدازه‌ها تأثیرگذار مى‌باشند. یک فوران آتشفشانى قادر است ستونى از مواد مختلف را تا ارتفاعى حدود 19 کیلومتر (در بالاى قله آتشفشان) به بیرون پرتاب نماید و منجر به تشکیل یک ابر آتشفشانى گردد. در 15 سال اخیر بیش از 80 فروند هواپیماى تجارى در اثر برخورد با ابرهاى آتشفشانى صدمه دیده‌اند. خاکسترهاى آتشفشانى حاصل از یک فوران قادرند تا منطقه وسیعى در اطراف خود را بپوشانند و این وسعت گاه تا 35000 کیلومترمربع را نیز دربرمى‌گیرد.

تصویر 1- ابرهاى آتشفشانى بر فراز ام تى پیناتوبو (فیلیپین) ،1991

گازهاى آتشفشانى به صورت مستقیم مى‌توانند بر روى سلامتى انسانها تأثیرگذارند و یا با تسهیل در ایجاد بارانهاى اسیدى مشکلاتى را ایجاد نمایند. جریانهاى مواد پیروکلاستیک، زمین لغزشهاى حاصل از آتشفشانها، جریانهاى گلى (Lahars) از جمله پدیده‌هاى مخربى مى‌باشند که با وقوع آتشفشانها همراهند. در هر سال تقریباً 50 فوران آتشفشانى در جهان رخ مى‌دهد. خطرهاى ناشى از یک آتشفشان خاص، بستگى به نوع عملکرد، نوع ماگما و نیز جایگاه زمین شناسى و جغرافیایى آن دارد. نظیر زمین لرزه ها، پراکندگى و عملکرد آتشفشان ها توسط شکل هندسى صفحات تکتونیکى کنترل مى شود و آتشفشان ها در سه خاستگاه تکتونیکى دیده مى شوند. در درجه نخست تمرکز آنها در مناطق بین صفحات تکتونیکى بسیار زیاد است. نزدیک به 80% آتشفشان هاى فعال در مناطق فرورانش یعنى جایى که صفحات تکتونیکى توسط صفحة دیگر به زیر مى روند واقع اند. آتشفشان‌هاى واقع در منطقة فرورانش انفجارى ترین نوع هستند. مهمترین نوع این آتشفشان ها استراتوولکانو و آتشفشان مرکب است. نوع دوم، آتشفشان هاى ریفتى مى باشند و در جایى که صفحات از یکدیگر دور مى شوند، رخ مى دهند. این نوع آتشفشان ها با انفجار کمترى همراهند و در کف اقیانوس ها واقع مى شوند. نوع سوم، آتشفشان هاى نقطة داغ (Hot spot) مى باشند که در مرکز صفحات جایى که پوسته ضعیف بوده و اجازة نفوذ مواد مذاب از درون زمین داده مى شود ایجاد مى شوند. در حدود 80% آتشفشان‌هاى فعال روى زمین در منطقة حلقة آتشین قرار گرفته اند.


در کشور ما عظیم‌ترین فعالیتهاى آتشفشانى مربوط به دوره ائوسن مى‌باشند که در سه منطقه جغرافیایى، ایران مرکزى (ارومیه – دختر)، البرز و بلوک لوت توسعه دارند. اما از دیدگاه کاربردى آتشفشانهایى فعال شمرده مى‌شوند که در دوران کواترنر فعالیتى را از خود نشان داده باشند. مهمترین این آتشفشانها در ایران خصوصیاتى مانند خروج بخار آب، گازهاى گوگردى را در مرحله گوگردزائى نشان مى‌دهند. البته براى اینکه مشخص گردد که آتشفشانى پتانسیل فعالیت مجدد را نشان مى‌دهد یا نه مطالعات جامعى مورد نیاز است. چنین آتشفشانهائى باید بصورت مداوم تحت بازرسى و کنترل باشند. گروه زمین شناسى مهندسى سازمان زمین‌شناسى کشور، طرح کنترل و مطالعات ادوارى آتشفشانهاى با قابلیت فعالیت را در دستور کار خود قرار داده و مطالعه منظم در مورد فعالیت دماوند در این گروه از مدتى پیش آغاز گردیده است.

آتشفشان هاى منفرد
بسیارى از افراد فکر مى کنند که آتشفشان ها از یک دودکش مرکزى از یک منطقه نظیر یک کوه بلند فوران مى کنند. اکثریت فعالیت آتشفشان ها نزدیک به مرکز صفحات زمین ساختارى اتفاق مى‌افتد. همچنین بیشتر آتشفشان ها روى مناطق فرورانش قرار گرفته اند و معرف مکان هایى هستند که ماگماها در عمق در اثر ذوب شدن ورقه (slab) لیتوسفر اقیانوسى یا با ذوب لیتوسفر فوقانى یا استنوسفر در حال فرورانش به سمت بالا صعود مى کنند. مجاورت با یک منطقة فرورانش، معرف یک منطقة آتشفشانى است، همین طور احتمال زمین لرزه و خطرهاى همراه با آن، در این ناحیه وجود دارد.
آتشفشان ها توسط نوع ساختمانى که تشکیل مى دهند، رده بندى مى شوند. ساختمان آنها معمولاً منعکس کنندة نوع مواد آتشفشانى است که فوران مى کند و اغلب نوع جایگاه تکتونیکى نیز از روى آن مشخص مى شود. این ویژگى ها تا حد زیادى در تعیین نوع فوران از چنین آتشفشان هایى که در آینده احتمال آن داده مى شود، کمک فراوانى مى کنند.
در آتشفشان هاى «سپرى شکل» ، مواد مذاب بازالتى که نسبتاً از نظر SiO2 فقیر و داراى میزان بالایى از تمرکز آهن و منیزیم هستند، نسبتاً روان بوده و به آزادى و سهولت جارى مى شوند و فاصلة زیادى را از نقطه فوران طى مى کنند. نوع توپوگرافى و منظر آتشفشانى تشکیل شده بسیار مسطح است. به دلیل شباهت این آتشفشان ها به سپر مسطح، به آنها آتشفشان هاى سپرى (Shield volcano) گویند. هرچند مواد مذاب به صورت متناوب روان مى شوند و ممکن است از نظر ضخامت نازک و کمتر از چند متر ضخامت داشته باشند،‌ولى چندین فوران مادة مذاب باعث به وجود آمدن ضخامت گسترده اى مى شود. براى مثال، جزایر هاوایى از نوع آتشفشان سپرى است. مرتفع ترین نقاط این جزایر، ارتفاعى در حدود 5/3 کیلومتر از سطح دریا دارد اگر اندازه گیرى ها دقیق باشد، این ارتفاع بسیار قابل توجه است.
در آتشفشان هاى گنبدى،‌ مواد مذاب آتشفشانى حاوى SiO2 بیشتر و فقیر از آهن و منیزیم نسبت به مواد مذاب بازالتى هستند، همچنین مواد مذاب ویسکوزیتة بالایى دارند و به آسانى در سطح روان نمى‌شوند. این مواد که به صورت خمیرى به سطح راه مى یابند، ساختمانى متراکم ایجاد مى کنند که داراى پهلوهاى با شیب زیاد است و یک گنبد آتشفشانى را تشکیل مى دهند. گدازه‌هاى ضخیم و متحرک با جریان بسیار کم بسرعت انسجام یافته و باعث مسدود شدن راه دودکش و مجرا مى گردند.
هنگامى که ماگما به طرف بالا حرکت مى کند از فشار بر روى آن کاسته مى شود و گازهاى محلول در آن شروع به خارج شدن و فرار از آن مى کنند. بعضى اوقات گازهاى تحت فشار در ماگماى در حال بالا آمدن، به طور ناگهانى و با قدرت زیاد همراه با انفجار از آن خارج مى شود و بخش هایى از ماگماى محلول به صورت بخش هایى با انفجار توأم خواهد بود. این ماگما قبل از رسیدن به سطح زمین انسجام مى یابد. قطعات مواد آتشفشانى که به صورت ناهنجار فوران مى کنند در مجموع مواد آذرآوارى (pyroclastics) نامیده مى شوند. پرقدرت ترین فوران هاى آذر آوارى معمولاً آتشفشانهایى هستند که داراى مواد مذاب غلیظ با ویسکوزیتة بالا مى باشند. در صورت این ویژگى،‌ مواد مذاب قادر به حبس گازها مى‌باشند.
قطعات آذرآوارى در اندازه هاى متفاوت از بسیار بزرگ تا ریز یا به صورت خاکستر مى باشند. آتشفشان نوع ترکیبى داراى فوران هاى متناوب در زمان هاى مختلف مى باشند. بسیارى از این آتشفشان‌ها ممکن است مقدارى مواد آذرآوارى و سپس مقدارى مواد مذاب و سپس مقدارى مواد آوارى و غیره از خود خارج کنند. آتشفشان هایى که بدین صورت و به شکل لایه اى ساخته مى‌شوند، به استراتوولکانو (stratovolcanoes) یا آتشفشان هاى چینه اى موسوم اند، زیرا از بیش از یک نوع ماده ساخته شده اند.


شکل 1– آتشفشان چینه‌اى
بیشتر آتشفشان هاى خطرناک در غرب ایالات متحده و همچنین آتشفشان دماوند در نزدیکى تهران و نیز آتشفشان تفتان در نزدیکى شهرستان خاش در استان سیستان و بلوچستان ،‌ از این نوع اند. این آتشفشان ها طبیعت سختى دارند و گاهى اوقات با فوران گاز همراه اند و گاهى این گازها به حدکافى به تله مى افتند که باعث انفجار شده و مواد آذرآوارى به صورت باران سقوط مى کنند.

ویژگى هاى طبیعى آتشفشان
از مهمترین ویژگى هاى محیطى و سیماهاى زمین شناختى بیشتر آتشفشان ها،‌ وجود چشمه هاى آب گرم، آبفشان، دهانه و مخروط آتشفشانى است. چشمه هاى آب گرم از جمله ویژگى هاى هیدرولوژیکى و سیماهاى زمین گرمایى هستند که در بسیارى مناطق آتشفشانى نظیر دماوند و سبلان دیده مى شوند. آب هاى سطحى و زیرزمینى در تماس با سنگ هاى داغ گرم مى شوند و سپس در اثر چرخه به سطح راه مى یابند و چشمه هاى آب گرم را تشکیل مى دهند. چشمه هاى آب گرم منطقة سرعین در استان اردبیل به علت وجود کوه آتشفشان سبلان است. بهره بردارى از ویژگى هاى طبیعى آتشفشانى در بسیارى از مناطق جهان متداول است و مهمترین آن استفاده از انرژى زمین گرمایى جهت گرمایش، تولید برق، آب درمانى، کشاورزى، پرورش آبزیان و توریسم مى باشد.

بلایاى همراه با آتشفشان
آثار اولیه:
مواد مذاب (Lava) :
اکثر مردم که راجع به آتشفشان ها مطالبى شنیده اند، مواد مذاب را به عنوان مهمترین عامل در ایجاد خطر تصور مى کنند. عملاً مواد مذاب جان انسان ها را به مخاطره نمى اندازد. بیشتر مواد مذاب که پیشرفت مى کنند با سرعت بسیار کمى در حدود چند کیلومتر در ساعت یا کمتر پیش مى روند، و در نتیجه مى توان سرعت حرکت انسان را سریع تر از حرکت آن در نظر گرفت. با این حال، مواد مذاب قادر به تخریب و صدمه زدن به املاک و سرزمین هایى که در سر راه آن قرار مى گیرند خواهند بود. درجة حرارت مواد مذاب اغلب بیش از 500 درجه سانتى گراد است و گاهى به 1400 درجه نیز مى‌رسد. مواد قابل احتراق، خانه ها، جنگل ها در چنین دمایى مى سوزند و بعضى مناطق توسط مواد مذاب که در حال انجماد هستند، احاطه مى شوند.
مواد مذاب آتشفشانى نظیر سیالات دیگر هنگام ورود به سطح زمین در جهت سراشیبى حرکت مى‌کنند. یکى از ساده ترین راه هاى نگهدارى ساختمان ها و منازل، بنا نکردن آنها در نزدیکى شیب ها و در مسیر حرکت مواد مذاب آتشفشانى است. به دلایل گوناگون، در طول تاریخ، انسان ساختمان ها و شهرها را در نزدیکى آتشفشان بنا کرده است. اولین دلیل این بوده که انتظار نمى رفت آتشفشان فعالیت مجدد پیدا کند، همچنین خاکى که بر روى سنگ هاى آتشفشانى تشکیل مى گردد ممکن است بسیار آهسته بوجود آید ولى این خاک بسیار حاصلخیز است.


شکل 2 - بلایاى آتشفشانى که در هنگام وقوع آتشفشان رخ مى دهد.

هنگامى که بخشى از تودة عظیم مواد مذاب انسجام یابد، مى تواند به صورت یک سد از جریان مواد مذاب جلوگیرى کند. هر قدر مواد مذاب سردتر شود، ضخامت آن زیادتر و ویسکوزیته آن بیشتر و سرعت حرکت آن کاهش مى‌یابد. و اگر آب در دسترس باشد مى‌توان از آن براى سرد کردن مواد مذاب استفاده نمود.
در جایى که توقف مواد مذاب عملى نیست، ممکن است با انحراف مسیر حرکت، مواد مذاب را به جاى جریان در مناطق مسکونى و اقتصادى مهم، به مناطق کم اهمیت انتقال داد.

جریان هاى گل
مواد آذرآوارى در مناطق پوشیده از برف خطرهاى خاص خود را دارند. حرارت حاصل از سقوط خاکستر و مواد داغ، موجب ذوب شدن برف ها شده و سبب ایجاد یک جریان گل (Flow Mud) توسط آب هاى در حال ذوب شدن مى شود که به آن لاهارا (Lahara) گویند. چنین جریانى از گل به طرف شیب و معمولاً در جهت نهرها و کانالها حرکت کرده و آنها را مسدود مى کنند و باعث ایجاد سیل مى شوند. این گونه رسوبات آذرآوارى که از ذوب شدن برف ها و ایجاد جریان رسوبات به صورت گل ایجاد مى شود، در منطقة آتشفشانى سبلان نیز در رخنمون هاى رسوبى مشاهده مى شود. در منطقه سبلان رسوبات گسترده لاهارا نشان دهندة وقوع جریانهاى گلى در گذشته مى باشد و بدون شک وقوع چنین پدیده‌اى در آینده نیز امکان پذیر مى باشد.
یکى از انواع بخصوص فوران ها و انفجارات آتشفشانى و آذرآوارى، مخلوطى از گازهاى داغ و خاکستر داغ و ریزدانه به نام nuee ardente مى باشد که بسیار کشنده است. این گونه ابرهاى سوزان (glowing clouds) بسیار گرمند و در داخل ابر دما تا 1000 درجه نیز مى رسد و قادرند از شیبها بطرف پایین با سرعتى حدود صد کیلومتر در ساعت روان شوند و باعث از بین رفتن و به آتش کشیدن همه اجسام در طول مسیر شوند. از آنجایى که ابرهاى سوزان ممکن است به طور ناگهانى تشکیل شوند نمى توان از ایجاد آن جلوگیرى کرد و وقوع آن را اطلاع داد، ولى مى توان گفت که ایجاد آنها جزء فعالیت هاى اولیة آتشفشان محسوب نمى شود. به عقیده معین وزیرى و امین سبحانى (1357) آخرین فعالیت هاى انفجارى آتشفشان تفتان شامل دو فاز انفجارى است. در این انفجارات از یک طرف روانه هاى ابر سوزان بر دامنه جنوبى کوه تفتان سرازیر شده و از طرف دیگر پهنه هاى وسیع سنگهاى آتشفشانى نظیر توف دامنه ها و دشت هاى اطراف آتشفشان را پوشانیده است. بنابراین با توجه به سوابق زمین شناسى و مطالعات موجود مى توان نتیجه گیرى کرد که آتشفشان تفتان قادر به ایجاد ابرهاى سوزان مى باشد که اثرات زیست محیطى عمده اى به همراه خواهد داشت.

فعالیت آذر آوارى
علاوه بر مواد مذاب و پیروکلاستیک، آتشفشان ها داراى گازهاى مختلفى هستند. بسیارى از آنها نظیر بخار آب و CO2 سمى نیستند، ولى با این حال این قبیل گازها هنگامى که از نظر تمرکز بالا باشند، سمى و خطرناکند. گازهاى دیگر نظیر CO و گازهاى مختلف سولفور، اسید کلریدریک نسبتاً خطرناک و سمى اند. بسیارى از افراد با وجود آگاهى از وجود گازهاى آتشفشانى، جان خود را از دست داده اند. گاز CO2 در حدود 50% سنگین تر از هواست و چنین گازى در اثر چگالى بالاتر از هوا به آهستگى بر روى سطح زمین پراکنده مى شود. در این حالت، اگر شخص توسط این گاز احاطه شود، به علت نرسیدن اکسیژن خفه مى شود و چون این گاز بى رنگ و بى بوست، شخص هیچ گونه آگاهى از احاطه شدن درون این ابر نخواهد داشت. منشأ گاز و علت وقوع ناگهانى آن هنوز مورد بحث و بررسى است. چون CO2 یکى از گازهاى عادى آتشفشانى است، ممکن است از ماگماى سطحى رها شده و به دریاچه راه پیدا کرده باشد و در آب هاى زیر انباشته گردیده باشد. وارونگى و چرخة فصلى آب دریاچه در اثر تغییر دما باعث رها شدن آن به اتمسفر محیط شده است.
انفجار در اثر تجمع بخار در بعضى از آتشفشان ها، بسیار مهیب و کشنده است. این ویژگى به سبب قرار گرفتن این آتشفشان ها در مکان هاى خاص است. در مورد جزایر آتشفشانى، باید گفت مقدار زیادى آب دریا به درون سنگ ها نفوذ کرده و آب نفوذى با ماگماى داغ در زیر تماس پیدا مى کند و به بخار تبدیل مى شود. در این هنگام آتشفشان را شبیه یک دیگ بخار به حد انفجار مى رساند. این نوع فوران ها، فریاتیک (Phreatic eruption) نام دارند.

تصویر2- نمونه‌اى از فوران فریاتیک در قله کوه سنت هلن، واشنگتن

آثار ثانویه
فوران منفرد آتشفشانى، هرچندکوتاه مدت، قادر به تأثیر آب و هوا در سطح جهانى است. فوران‌هاى شدید همراه با انفجار مقدار زیادى خاکسترآتشفشانى به داخل اتمسفر وارد مى کنند. این گرد و غبار چندین سال طول مى کشد که فرونشست کند. در این حین گرد و غبار حاصله، به طور بخشى باعث عدم ورود اشعة خورشید به زمین شده و موجب سردشدن محسوس سطح زمین مى شود.
آثار آب و هوایى آتشفشان ها به آثار غبار خلاصه نمى شود. آتشفشان الچیچون در سال 1982 گرد و غبار زیادى ایجاد نکرد، اما مقدار زیادى گاز سولفورى به داخل اتمسفر فرستاد. این گاز موجب ایجاد اسیدسولفوریک شد که در نقاط مختلف زمین به صورت باران فرود آمد. قطرات اسید حاصله نه تنها باعث سد شدن خورشید نظیر گرد و غبار شد،‌ بلکه این اسید به صورت باران اسیدى به زمین بارید.

بلایاى آتشفشانى
بیشتر مرگ و میر حاصله از آتشفشان، هنگامى است که نوع فوران انفجارى و همراه با مواد آذر آوارى باشد. لاهارا و جریان هاى گل در حدود 10 درصد از بلایاى حاصله از آتشفشان را سبب مى شوند. از طرف دیگر، فوران هاى بیرون ریزنده مواد مذاب و خاکسترهاى در حال فرود (Tephra)، صدمات زیادى را به اراضى مى رسانند.
نظیر بسیارى از بلایاى طبیعى دیگر، تأثیر فوران هاى آتشفشانى بر روى انسان ها، به میزان بسیار زیادى به تراکم جمعیت و نوع ساختمان ها در این مناطق بستگى دارد. اغلب حواشى آتشفشان ها مناطقى هستند که محل هاى مناسبى براى زیست مى باشند.
موضوعى که در مورد آتشفشان ها باید خاطر نشان ساخت این است که آتشفشان ها منابع طبیعى مهمى نیز به شمار مى روند. به غیر از حاصلخیز بودن بعضى خاکسترها، آتشفشان ها منبع تولید انرژى، مصالح ساختمانى و نیز منبع درآمد از طریق جلب گردشگرد مى باشند.

پیش بینى فعالیت آتشفشان ها
از نظر فعالیت، آتشفشان ها به سه گروه تقسیم مى شوند: 1) فعال، 2) خفته (dormant) ، 3) خاموش یا مرده.
متأسفانه قوانینى که در مورد بررسى آتشفشان ها وجود دارد، آنچنان دقیق نیست. به طور کلى، آتشفشان هنگامى فعال نامیده مى شود که در سال هاى اخیر فوران کرده باشد. چنانچه آتشفشانى اخیراً فوران کرده باشد و از نظر ظاهرى و فرسایش تازه به نظر برسد، از نوع غیرفعال و یا خفته است اما داراى پتانسیل فعالیت مى باشد. به طور کلى، یک آتشفشان که به تازگى فوران نداشته و به نظر مى رسد که تحت تأثیر فرسایش زیاد نیز بوده است خاموش یا مرده محسوب مى شود و احتمال فعال شدن آن بسیار کم است.
آتشفشان ها در الگوى فعالیت خود بسیار متفاوتند. از نظر آمارى، یک آتشفشان تیپیک هر 220 سال یک بار فوران مى کند. اما 20% آنها کمتر از یک بار در هزار سال و 2% آنها کمتر از یک بار در سال فوران مى کنند. مدت زمان طولانى آرامش، تضمینى براى خاموشى آتشفشان نیست.
اولین قدم در پیش بینى فوران هاى آتشفشانى، زیرنظر گرفتن و پایش این آتشفشان ها است. با این وجود، در تمام مواقع به اندازة کافى افراد و نیز وسایل و ابزار مورد نیاز، در دسترس نیستند. به طور تخمین، در حدود 300 تا 500 آتشفشان فعال در دنیا وجود دارد (این میزان براساس مطالعات تغییر مى‌کند). بررسى و در نظر گرفتن آنها، به تنهایى وظیفة بزرگى است. معمولاً بازرسى و بررسى مرتب و دقیق آتشفشان ها تنها بعد از اینکه نشانه هایى از فعالیت در آنها مشخص مى شود، صورت مى گیرد. آتشفشان هاى خفته ممکن است در هر زمانى فعال شوند، به طور کلى فعالیت این گونه آتشفشان ها نیز باید پایش و زیرنظر گرفته شوند. از نظر تئورى، مى توان از آتشفشان هاى خاموش چشم پوشى کرد به شرطى که خاموشى آنها کاملاً ‌مشخص شده باشد.

پیش درآمدهاى آتشفشان
فوران هاى آتشفشانى مهم به طور آنى اتفاق نمى افتند، این قبیل فوران ها با یک سرى تغییرات محیطى گوناگون در اثر بالا آمدن مواد مذاب به سطح زمین همراهند. مشاهدات و اندازه گیرى این تغییرات، مى تواند به عنوان یک سیستم آگاهى و نیز پیش بینى هاى قابل اعتماد به کار گرفته شود.
سازمان رفع بلایاى ملل متحد (United Nations Disaster Relief Organization) در سال 1985 پدیده هاى فیزیکى و شیمیایى مختلف غیرعادى را که قبل از آتشفشان رخ مى دهد، طبقه بندى کرد (جدول 1). متأسفانه چنین پدیده هایى همیشه اتفاق نمى افتند، از این رو پیش بینى اکثر آتشفشان‌ها قدرى مشکل است.

1- فعالیت هاى لرزه اى - افزایش فعالیت موضعى زمین لرزه ها
- صداى غرش قابل ضبط و ثبت
2- تغییر شکل زمین - باد کردن یا بالا آمدن محل خروج مواد آتشفشانى
- تغییر در شیب توپوگرافى زمین در نزدیکى آتشفشان
3- پدیده هاى زمین گرمایى - افزایش خروجى آب از چشمه هاى آب گرم
- افزایش خروجى بخار از فرمرول ها
- افزایش دماى چشمه هاى آب گرم یا افزایش خروج گاز
- افزایش دماى دریاچة احتمالى موجود در دهانه (crater)
- ذوب شدن برف یا یخ موجود در بالاى آتشفشان
- سفیدشدگى (Whitening) گیاهان در شیب آتشفشان
4- تغییرات شیمیایى - تغییرات در ترکیب شیمیایى گازهاى خروجى از دهانة آتشفشان (براى مثال افزایش در میزان SO4 و H2S)

جدول 1. پدیده هاى فیزیکى و شیمیایى قبل از وقوع آتشفشان (نقل از دکر و دکر، 1998)

فعالیت هاى زمین لرزه اى
یکى از عادى ترین سیستم هاى آگاهى در بدو وقوع آتشفشان، فعالیت هاى زمین لرزه اى است. بالا آمدن حجم زیادى از مواد مذاب و گازها از میان لیتوسفر در زیر آتشفشان نیروى زیادى را بر روى سنگ هاى لیتوسفر وارد مى کند، این فرایند باعث ایجاد زمین لرزه هاى کوچک مى شود. زمین لرزه باعث تکان و ایجاد یک زمین لغزش در حین برآمدگى در شیب دامنة آتشفشان شده و در این حالت، از زون طبقات قرار گرفته در روى آتشفشان کاسته مى شود و مواد گازى به تله افتاده، خارج مى گردند. به طور کلى، ثبت امواج زمین لرزه در مناطق آتشفشانى بسیار مهم است، و این قبیل اطلاعات لرزه نگارى همواره باید به طور منظم ثبت و جمع آورى شوند.

تغییر شکل زمین
فرورفتگى نامتقارن یا بالا آمدن سطح آتشفشان ها، نشانه هاى آگاه کننده هستند و معمولاً منطبق با وجود یک ماگماى در حال بالاآمدن مى باشند و یا اینکه دلالت بر انباشته شدن گازها و فشار یا هردو دارند. این موضوع در آتشفشان هاى مختلف متفاوت است، زیرا فشارها و نیروهاى اعمال شده و مقاومت سنگ هاى فوقانى متفاوت است. بالاآمدگى، کج شدگى و فعالیت هاى زمین لرزه اى ممکن است نشانة فوران در حال به سر رسیدن باشند، اما زمین شناسان هنوز قادر به پیش بینى زمان دقیق زمین لرزه‌ها نیستند.
در این مورد استفاده از سیستم هاى مختلف بسیار ضرورى است. براى مثال، اندازه گیرى به طریق الکترونیکى [electronic distance measurement (EDM)] یکى از بهترین راه هاى تغییرات فاصله اى در سطح زمین است. هر چند این روش اغلب در دسترس نیست و به داشتن هدف هاى مرئى بر روى آتشفشان نیاز دارد. اندازه گیرى به وسیلة دستگاه (Global positioning System) GPS که با ماهواره ها در ارتباط است و داده ها را کسب مى‌کند نیز یکى از شیوه هاى تعیین تغییرات فاصله اى و تغییر شکل در روى آتشفشان ها مى باشد.


بررسى هاى حرارتى و زمین گرمایى
مادامى که مواد مذاب درونى زمین به طرف سطح زمین حرکت مى کنند، انتظار مى رود که درجة حرارت درونى زمین و شیب گرمایى افزایش یابد. اما بسیارى از آتشفشان ها بدون تغییرات حرارتى قابل اندازه گیرى و محسوس فوران کرده اند. با این حال، بررسى درجة حرارت سطحى ممکن است مناطق گرم را که در آنجا ماگما تقریباً نزدیک به سطح و نیز ممکن است به سطح برسد آشکار سازد. دماى چشمه هاى آب گرم و بخار متصاعد شده از آنها را به آسانى مى توان اندازه گیرى کرد، اما این کار تنها یک بررسى غیرمستقیم از آنچه که در درون زمین مى گذرد مى باشد. با این حال، هرگونه افزایش در دماى سطحى که مربوط به تغییرات جریان حرارت زمین باشد، ممکن است توسط یک دورة بارانى از نظر پوشیده بماند. مسئلة دیگر این است که هدایت حرارت داخلى زمین به کندى به سطح برسد و عملاً براى امور پیش بینى مناسب واقع نشود. در صورت وجود یک دریاچه در دهانه آتشفشان، اندازه گیرى هاى منظم دما معنى دار خواهند شد. چنین مشاهداتى را مى توان با اطلاعات حاصله از ماهواره ها تلفیق کرد. تصاعد گرما و حرارت یکى از ویژگى هایى است که به طریق سنجش از دور در ارزیابى بلایا به کار مى رود. انجام چنین اقدامات پایشى در منطقه آتشفشان سبلان که در آنجا دریاچه اى نیز وجود دارد امکان پذیر مى باشد و با مطالعات پیوسته مى‌توان فعالیت سبلان را همواره زیرنظر داشت.

بررسى هاى ژئوشیمیایى
بسیارى از آتشفشان شناسان پیش بینى مى کنند که تغییر در ترکیب گازهایى که از آتشفشان بیرون مى‌آیند، احتمالاً نشانه هایى از فعال شدن یک آتشفشان هستند. با این حال،‌ هرگونه تفسیر در مورد پیش بینى ترکیب گازهاى حاصله از یک آتشفشان، کار بسیار دشوارى است، زیرا گازهاى آتشفشانى معمولاً داراى تغییرات قابل ملاحظه اى هستند. بنابراین معمولاً ممکن نیست بتوان تغییرات ترکیبى را که معرف شرایط خاص آتشفشان مى باشد مشخص کرد. یکى از این روش ها تطابق طیف سنجى (Correlation Spectrometry) است که در آن اندازه گیرى جذب اشعة فرابنفش مدنظر است و به کمک آن مى توان تصاعد SO4 را بررسى کرد. مشاهدات عینى تصاعد بخار یا ابرهاى خاکستر، به شرایط اقلیمى بستگى دارد.

بررسى هاى دیگر
درست مانند زمین لرزه ها، گزارش هایى موجود است که پیش بینى آتشفشان را توسط رفتار حیوانات (رفتار آنها قبل از وقوع آتشفشان غیرعادى مى شود) حکایت مى کند. شاید حیوانات نسبت به برخى از تغییرات که در روى زمین روى مى دهد حساس تر باشند. بدون شک تحقیقات بیشترى نیاز است تا بتوان زمان و طبیعت فوران هاى آتشفشان هاى اصلى را به طور دقیق پیش بینى کرد.

عکس العمل در برابر پیش بینى فوران
هنگامى که اطلاعات به دست آمده نشان دهندة وقوع یک فوران مى باشد و ممکن است جمعیت منطقه اى را تهدید کند، امن ترین راه، تخلیة منطقه تا زمان کاهش و فرونشست فعالیت هاى آتشفشانى است. با این حال یک آتشفشان خاص ممکن است براى مدت زمان طولانى خطرناک باقى بماند. مرحلة فعال که شامل فوران هاى مقطعى است، ممکن است ماه ها یا سال ها ادامه داشته باشد. در این گونه موارد، مستغلات باید ترک شده و براى مدت زیادى به مناطق مسکونى مراجعت نکرد یا اینکه ساکنان باید فوراً و به دفعات قادر به ترک محل باشند. در حال حاضر، با توجه به طبیعت نامعلوم در پیش بینى فوران ها، اقدامات احتیاطى لازم است.
پیش بینى دقیق و ارزیابى صدمات مخصوصاً در مورد آتشفشان هایى که مدت زیادى فعال نبوده اند، بسیار دشوار است. این امر بدلیل نبود سوابق تاریخى و مقایسة آنها با اطلاعات موجود است.
به طور خلاصه، بسیارى از فعالیت هاى آتشفشانى در نزدیکى مرزهاى صفحات تکتونیکى متمرکزند. آتشفشان ها از نظر نوع فوران متفاوتند، همچنین خطرهاى حاصله از آنها نیز متفاوت است. آنهایى که در اطراف بلندى هاى در حال گسترش و نقاط داغ وجود دارند، معمولاً آرام ترند و مواد مذاب فوران شده از نوع گدازة بازالتى است. آتشفشان هاى منطقة فرورانش موجب ایجاد یک مادة مذاب با ویسکوزیتة بالا و غنى از سیلیس و گازها مى شوند. بنابراین علاوه بر مواد مذاب، مقدار زیادى مواد آذرآوارى و نیز ترکیبات و محصولات کشنده نظیر ابرهاى سوزان و گازهاى سمى ایجاد مى کنند. در حال حاضر، آتشفشان شناسان قادر به آشکار سازى نشانه هاى اولیه که یک آتشفشان در مراحل اولیه ایجاد مى کند مى باشند، اما نمى توانند زمان دقیق یا نوع فوران را مشخص کنند. با این حال، آتشفشان‌هاى منفرد ویژگى هاى فورانى خاصى نشان مى دهند. بنابراین دانش نوع فوران آتشفشان و تاریخچة آن اجازه مى دهد که طبیعت کلى فوران ها و احتمالاً فعالیت مجددآنها در آیندة نزدیکى را پیش بینى کرد.
پایش کافى و صحیح، ویژگى هاى ژئوفیزیکى، تغییرات توپوگرافى و فعالیت هاى زمین لرزه اى و نیز تاریخچة اخیر زمین شناسى آتشفشان ها، ممکن است تا حد زیادى براى پیش بینى فعالیت آتشفشان ها مفید باشند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  26  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله کج پشتی

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله کج پشتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 از کلمه اسکولیوز که یک لغت یونانی است به معنی کج و خمیده گرفته شده است . این اصطلاح انحنای غیر طبیعی ستون فقرات است بکار می رود . اسکولیوز عبارت است از انحراف جانبی ستون مهره ها به نحوی که زواید شوکی مهره ها به سمت تعتر و بدنه مهره ها به سمت تحدب چرخش یابد .
در صورتی که تنه ی فردی را از پهلو نگاه کنیم بطور طبیعی در ناحیه کمر یک انحنا سمت داخل گودی کمر مشاهده می شود در ناحیه پشتی بر خلاف ناحیه کمری بر جستگی به بیرون مشاهده می شود حالا در صورتی که شخص از پشت نگاه کنیم باید کل ستون فقرات را تقریباً در یک امتداد ببینم مگر اینکه انحنای غیر طبیعی ستون فقرات به راست یا چپ وجود داشته باشد که اصطلاحاً تحت عنوان اسکولیوزیس نامیده می شود . در بعضی از مبتلایان به اسک.لیوزیس چرخشی نیز در ستون فقرات بچشم می خورد .
اختلافات تکاملی ، ستون فقرات ، ضعف عضلانی
ساختمان های اطراف ستون فقرات در اثر علل
مختلف مثلاً بیماریهای سیستم عضلانی ، و یا
بیماریهای در گیر کننده اعصاب محیطی یا مرکزی
مثلاً فلج مغزی ، باز ماندن مادر زادی نخاع ، دیستروفی های عضلانی ، و غیره ، که در حقیقت با مکانیسم عدم حمایت از فرم طبیعی ستون فقرات از جمله علت های ایجاد کننده ی اسکوایوزیس بشمار میروند . از هر هزار کودک ، سه تا پنج نفرشان بحدی از این انحنا رنج میبرند . که محتاج عمل جراحی خواهند بود . شروع اسکولیوزیس اغلب از سنین کودکی است ولی در بسیاری از مواقع در سنین بالاتر تشخیص داده می شود ! اسکولیوزیس بالغین بیشتر در اثر بیماریهای دژنراتیو ( پیر شدن ) ستون فقرات حادث می شود . شایعترین فرم این بیماری ، نوع ایدیوپاتیک آن است که هیچ علت مشخصی در ایجاد آن یافت نمی شود . درد علامت شایعی در این بیماران نیست و نکته ی مهم این که بسیاری از موارد در گروه خفیف جای میگیرند و تنها درمان آنها مراقبت ، و ورزش درمانی خواهد بود . در موارد شدیدتر چرخش دنده ها بهمراه ستون فقرات باعث چرخش همزمان دنده ها گشته و علاوه بر نمای ظاهری حتی می تواند موجب اختلالات تنفسی نیز پدید آورد .
گر چه کودکان کم سن نیز می توانند درچار اسکولیوزیس باشند اما شایعترین
حالت ، درگیری نوجوانان در سنین ده سالگی یا حتی کمتر ، و با منشاً ناشناخته
است که اصطلاحاً اسکولیوز ایدیوپاتیک نامیده می شود . این فرم بیش
از هشتاد درصد موارد را بخود اختصاص می دهد . محل اسکولیوز ، فرم
S یا C شکل آن ، درجه ی انحراف ، سمت تقعر ، و دو یا سه بعدی بودن این بیماری منشاً تقسیم بندیهای مختلف آن بشمار می روند . بیماریهای نسوخ همبندی بدن ، عدم تعادل هورمونی ، و آنومالی های سیستم عصبی از جمله عوامل ایجاد کننده ی این بیماری شناخته شده اند .
این بیماری در بعضی از خانواده ها شایعتر از سایرین است اما هنوز ژنی بعنوان مقصر اصلی در این تفاوت شیوع شناسائی نشده است . اسکولیوزیس شیر خوارگی ( بین سنین نوزادی تا سه سالگی ) در پسر ها شایعتر است . در حالیکه اسکولیوزیس نوجوانان همان نوع ایدیوپاتیک ( در دخترها بیشتر دیده می شود . )
ریسک فاکتورها ئی که با شیوع بالاتر این بیماری همراهند عبارتند از : جنس مونث ، سنین پائینتر ، زاویه و میزان اسکولیوزیس ( هر چه بیشتر باشد ، احتمال پیشرفت آن بیشتر خواهد بود .)
محل اسکولیوزیس ( احتمال پبشرفت در مواردی که در قسمت های بالاتر ستون فقرات واقعند بیشتر از موارد یست که در قسمت های تحتانی تر واقعند .

علائم و نشانه ها :
برجستگی شانه ، عدم تقارن شانه ها و قفسه سینه ، دفور میتی
و برجستگی دنده ها ( که یا خمیده شدن بیمار به جلو بیشتر
نمایان می گردد . ) ، بلندی نسبی یکی از مفاصل ران ، ...
اسکولیوزیس می تواند باعث دردهای پشت و کمر اختلال تنفس ، ظاهر
دفورمه ، کاهش حجمهای ریوی و تحت تاثر قرار گرفتن قلب ، و ... شود .
معاینه دقیق در سنین دبستان یا راهنمائی در تشخیص زود هنگام این بیماری بسیار مفید و ارزشمند خواهد بود .
هر انحنای به طرفین در ستون فقرات را اسکولیوزیس نمی نامیم بلکه در صورتی این اصطلاح اطلاق می شود که زوایای آن بیشتر از ده درجه باشد . معمولاً این میزان انحنا را می توان با معاینه معمولی نیز دید ، در صورت نیاز و برای تعیین دقیقتر میان انحنا ، همچنین تصمیم گیری برای عمل جراحی ، تصاویر رادیولوژیکی ارزشمندند .
با توجه به اینکه شروع این بیماری تدریجی بوده و با دردی همراه نیست ، معمولاً بمرور پیشرفت می کند و در مراحل بعدی تشخیص داده می شود ، در حالیکه تشخیص زود رس آن و درمان بموقع ، همراه با مراقبتهای کافی ، در جلوگیری از تشدید آن و کاهش عوارض احتمالش بسیار موثر و مفید خواهد بود نکته ی مهم که معمولاً این بیماری زمانی شکل می گیرد که کودک بسیار خجالتی بوده و معمولاً از انظار دوری میکند ( 10-16 سالگی ) و این مسئله نیز مشخص آن را بیشتر به تاخیر می اندازد

برخی از عوارض اسکولیوزیس :
در موارد شدید و پیشرفته ( بالای هفتاد درجه ) فشار دنده های دفورمه و بد شکل ، بر ریه ها می تواند تنفس را دچار مشکل نماید و در موارد بسیار شدید ( بیش از صد درجه ) آسیب های قلبی و ریوی بسیار محتمل و قابل پیش بینی هستند . عفونت های ریوی در این بیماران شایعتر است .
پوکی استخوان در اینها بیشتر از سایرین پدید می آید ، شیوع دردهای پشت کمر در اینها بالاتر از سایرین بوده ، آرتروز مفاصل مختلف بطور شایع تری در اینها دیده می شود ، اختلافات خلقی و خو و مشکلات روحی روانی در این افراد نسبتاً شایع است و گوشه گیری و افسردگی بیشت راز گروه های همسن سالشان می شود .
نکته ی بسار مهمی که می تواند در پیش بینی میزان تشدید این انحنای غیر طبیعی موثر باشد . میزان رشد و بلوغ سیستم استخوانی / اسکلتی فرد مبتلاست ، بدین معنا کع در صورت عدم کنترل و برخورد مناسب درمانی ، درجه هی اسکولیوزیسی در سنین رشد ادامه می یابد و پس از اتمام رشد استخوانی در درمان بیماران ارزشمند خواهد بود .
سن رشد استخوان یرا بر اسا س معیارهای مختلفی تعیین می کنند ، که ساده ترین انها با انجام رادیو گرافی از استخوان لگن و مشاهده ی وضعیت مراکز استخوانسازی در این منطقه صورت می گیرد . وضعیت بلوغ جسمی نیز یکی از معیارهای پذیرفته شده در تعیین رشد استخوان می باشد .
میزان شیوع اسکولیوز : حدود 2 درصد الی 5 درصد است .
عوارض اسکولیوز : 1- درد 2- کاهش تحرک ستون فقرات
3- اختلال در سیستم قلبی – ریوی 4- اختلال در سیستم عصبی
5- عدم تقارن در دو طرف بدن
علل اسکولیوز :
1- علل ناشناخته ( ایدیو پاتیک )
2- مادرزادی مثل آرترو گرینوریس
3- تحقق دیسک
4- بیماریهای التهابی مانند آپاندیست
5- بیماریهای متابولیک مثل نرمی استخوان
6- شکستگی مهره ها
7- انحراف لگن بر اثر کوتاهی یک پا – خم شدن یک پا – عقب رفتن زانو – پرانتزی یا ضربدری شدن زانو در یک طرف یا رد اثر عوامل عضلانی مانند کوتاهی نزدیک کننده ها - کوتاهی دور کننده ها
8- عادتهای غلط ایستادن – نشستن و حمل اشیاء
9- بیماری هسیتریک ( نمایشی )
10- بعضی از بیماریها مانند سل استخوان حتی سرط آنها و بیماریهای روماتیسمی
نحوه تشخیص اسکولیوز :
با استفاده از خط شاقولی یا خط مبداً صفحه شطرنجی در کسانیکه اسکولیوز دارند اصولاً خط شا قولی یا خط مبداً صفحه شطرنجی در نمای خلفی از نقاط شاخص عبور نمی کند .
برا ی تشخیص بهتر است موارد :
وضعیت آخرین دنده ها – هم سطحی خارهای خاصره ای قداحی فوقانی و بررسی نحوه عبور خط شاقولی از نقاط شاخص در نمای قدامی
همچنین در نمای خلفی موارد زیر را بررسی می کنیم .
هم سطحی سر شانه ها – هم سطحی خارکتفها و زوایه تحتانی کتفها
هم سطحی خارهای خلفی .
فوقانی لگن بهتر است موارد زیر کنترل شود :
چرخش به طرفین – خم شدن به طرفین – فاصله نوک انگشتان از زمین فاصله بازوها از بدن – بررسی چین های پهلو های دو طرف – علامت گذاری با استفاده از ماژیک یا بر چسب .
اسکولیوز را بر دو نوع تقسیم کرد :
1- اسکولیوز ساختمانی یا ثابت = در اسکولیوز ثابت در ساختمان مهره ها تغییر ایجاد شده و چنین اسکولیوزی با خم شدن به جلو اصلاح نمی شود .
2- اسکولیوز متحرک یا عملکردی = ساختمان مهره ها تغییر نکرده است و چنین اسکولیوزی با خم شدن به جلو اصلاح می شود .
اندازه گیری اسکولیوز :
یک خط مماس بر سطح فوقانی بالاترین مهره ای که انحراف در آن دیده می شود و یک خط مماس بر سطح تحتانی پایین ترین مهره ای که انحراف در آن دیده می شود رسم می کنیم سپس دو خط عمود زاویه انحراف را بدست می آوریم .
حرکات اصلاحی :
اگر اسکولیوزی داشته باشیم که تحدب آن به سمت چپ و تعقر آن به سمت راست باشد حرکات زیر توصیه می شود .
الف – حرکات کششی :
1- آویزان شدن از پارفیکس
2- شخص دست راست خود را بالا آورده و تا جایی که امکان دارد آن را به سمت بالا می کشد
3- شخص دست راست خود را به سمت مقابل می کشد .
4- شخص روی دو زانو نشسته ذبدون اینکه باسن خود را از رو یساق پایین جدا کند سعی می کند به یک نقطه دور دست با دست راست خود چنگ بیاندازد .
5- شخص در حالیکه روی زمین به حالت چهار دست و پا قرار گرفته دست را ست خود را بالا آورده و به سمت مقابل می کشد .
6- در همان وضعیت پای راست خود را بالا آورده و به سمت مقابل می کشد .
7- شخص به شکم یا به پشت خوابیده دست و پای راست خود را تا جایی که ممکن است به سمت مقابل می کشد .
ب) حرکات تقویتی :
1- شخص به سمت راست خوابیده دستهای خود را در پشت گردن خود قلاب کرده سر و سینه خود را بالا می آورد .
2- شخص به سمت چپ خوابیده آرنج خود را با زاویه 90 درجه روی زمین قرا رداده و باسن خود را در همان سمت از زمین جدا می کند .
3- در حالیکه شخص ایستاده یک وزنه نسبتً سبک به دست راست وی داده می شود و از وی در خواست می گردد که تنه خود را صا ف نگه دارد یا به سمت مخالف خم کند .
4- اگر علت اسکولیوز کوتاهی عضلات نزدیک کنند ، ران باشد رفع کوتاهی این عضلات با استفاده از حرکات زیر :
1- از شخص می خواهیم تا آنجا که ممکن است پاهای خود را از همدیگر دور کند .
2- از شخص می خواهیم پای خود را روی بلندی قرار داده و از پهلو روی آن خم شود .
3- اگر علت اسکولیوز کوتاهی یک پا باشد به طریق زیر اصلاح می شود :
1- استفاده از عمل جراحی
2- اگر کوتاهی کم باشد با استفاده از کفی در داخل کفش – افزودن یک پاشنه در داخل کفش و افزودن یک پاشنه در داخل و خارج کفش با بالا برئن ارتفاع کفش هم در قسمت پنجه و هم در پاشنه ، استفاده از بریس آویزان .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 9   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید