با توجه به رواج بی سوادی و روحیه را زنگهداری در میان «اهل حق» یا «یارستان»، نمی توان پیرامون این مسلک نظری قطعی صادر کرد.
مولف کتاب " سرسپردگان" می نویسد: تعیین تاریخ پیدایش این جماعت، موضوع ساده ای نیست، زیرا منبعی که بتواند تاریخ حقیقی پیدایش آیین اهل حق را به ما نشان دهد، سراغ نداریم. 1
با این حال، درباره ریشه و تاریخچه این مسلک دیدگاه های مختلفی وجود دارد که در این جا به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
• برخی از صاحبنظران یا رستان می گویند که این مسلک از زمانی که خداوند با ارواح آدمیان به گفتگو پرداخت و از آنان بر الوهیت خود اقرار گرفت پی ریزی شده و پیامبران الهی یکی پس از دیگری مبلغ این مسلک بوده اند.
در نامه سرانجام آمده است:
این فرقه و مسلک؛ از روز ازل، یعنی از زمانی که خداوند باارواح آدمیان به محاوره پرداخته واز آنان بر الوهیت خود اقرار گرفته، پی ریزی شده است و برنامه آن در هر عصر و زمانی … جزء اسرار انبیاء و مرسلین بوده است. 2
در کتاب «زلال زلال» آمده است که ابراهیم (فرزند آذر)، برای گسترش آیین یارستان بسی تلاش کرد تا از سوی خداوندگار به پیغمبری برگزیده شده. 3
• برخی دیگر ریشه این مسلک را از طریق «سلمان فارسی» و «ابوذر» و ...، به حضرت علی (ع) می رسانند.
• برخی نیز ریشه این مسلک را از طریق «بهلول» به امام صادق(ع) می رسانند.
البته هیچج یک از این سه گروه دلیلی بر ادعای خود ندارند و راه و روش و تعلیمات و افکارشان با سیره امامان معصوم (ع) و پیامبران الهی (ع) سازگار نیست.
• برخی از سران اهل حق می گویند که سابقه این مسلک به قرن چهارم هجری می رسد مؤسس این مسلک شخصی به نام"مبارک شاه" ملقب به "شاه خوشین" بود. وی عنوان «سلطان طریقت» را به خود اختصاص داد. گویند که شاه خوشین در بلوران از توابع لرستان با جمعی از پیروان خود زندگی می کرد چهار نفر از آنان به نامهای " کاکاردا"، "چلوی"، "مینی زر" و "شهریار" که به چهار تنان زمان شاه خوشین معروف روح او در سلطاان اسحاق تجلی کرد. 4
• برخی می گویند این مسلک اهل حق یک فرقه سیاسی است که ایرانیان متعصب برای انهدام بنیان اسلام این فرقه را تشکیل داده اند و بعضی اجداد – آنان را مسیحی، ارمنی و یا آشوری می دانند. اما خود اهل حق این نظر را قبول ندارند بلکه می گویند که آنان فرقه ای از ریشه شیعی اثنی عشریه اند. آنان خود را یکی از هفده سلسله عرفا به شمار می آورند و در عین حال میان خود و متصوفه تفاوتهایی قایلند. 5
• اما آن چه که مورد توافیق پیشوایان فعلی اهل حق است این که مسلک اهل حق یا یارستان از زمانی به صورت یک مرام و مسلک در آمد که سلطان اسحاق در قرن ششم هجری قمری به ارشاد مردانی چند پرداخت که آنان سرسلسله خاندانهای متعدد این فرقه شدند و تا به امروز این خاندان ها به نام آن رهبران نامیده می شوند.
سلطان اسحاق ملقب به سلطان صحاک و صاحب کرم، از اکراد بود و در قرن ششم یا هفتم هجری می زیست پدرش معروف به "شیخ عیسی" و مادرش "خاتون دایراک" ملقب به "رمزیار" نسبتش به حضرت امام موسی کاظم (ع) می رسد محل تولدش قریه "برزنجه" ناحیه " شاره زور" یا " شهروز" بخش حلبچه شهرستان سلیمانیه استان کرکوک واقع در کشور عراق فعلی است سلطان اسحاق بعداً از برزنجه هجرت کرد و به ایران منطقه "اورامان" کردستان قریه "شیخان" رفت و در همان جا مرد. وی در "اورامان" در محلی به نام "پردیور" ارکان مسلک اهل حق را معین و مقرر نمود
شامل 28 صفحه word
دانلود تحقیق اهل حق و آئین یاری
