فصل اول 1
کلیات پژوهش 1
چکیده 2
مقدمه 3
فرضیات تحقیق 4
فرضیه ی اصلی : 4
روش پژوهش 4
فصل دوم 6
مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق 6
پیشینه روان شناسی مثبت گرا 7
مفاهیم و نظریه اصلی روان شناسی مثبت گرا 8
نظریه توانمندی ها 9
نظریه ساخت و گسترش هیجان های مثبت 10
فرضیه گسترش 10
فرضیه ساخت 11
فرضیه ابطال 11
فرضیه تاب آوری 12
مشاوره توانمند 13
درمان توانمند - مدار 14
روان درمانی مثبت گرا 14
درمان مبتنی بر کیفیت زندگی 15
بهباشی درمانی 16
امید درمانی 17
تمرین های روان شناسی مثبت گرا 19
تمرین بخشش (گذشت کردن) 19
داستان گویی هیجانی 19
خیریابی در شداید و ناگواری ها 20
رها شدن از کینه ها 20
دفتر نگارش شکر خانواده 20
قلک شکر 21
فعالیت های نوع دوستانه 21
غرقگی 21
اشتغال پرسود 22
اشتیاق به کار و درگیر شدن در آن 22
کسب درآمد برای خود و خانواده 23
تاریخچةخانواده درمانی 23
تعریف روان درمانی خانواده 24
تفاوت های خانواده درمانی 25
خانواده و مراحل تکامل آن : 26
تعریف مشکل : 26
درمان حل مشکل : 27
خانواده بعنوان کانون شکل گیری هویّت : 27
حضور اعضا در خانواده درمانی : 29
عدم حضور یکی از والدین یا هردو : 29
تعارض زوجین : 30
درمان فردی در زوج درمانی : 31
کانون خانواده و انحرافات : 32
اثرات و عوارض طلاق : 32
تاریخچه روانشناسی مثبتگرا 34
سرمایه روان شناختی 37
رابطه بین سرمایه روانشناختی و نتایج سازمانی 40
نحوه برقراری ارتباط موثر در خانواده 42
ویژگیهای پیام 43
ویژگیهای گیرنده پیام 43
کانال ارتباطی 43
عوامل ارتباط مؤثر 44
گشودگی و ویژگیهای آن: 44
گشودگی و پنجرة «جُوهَری» 44
همدلی 46
مثبتگرایی 47
حمایتگری 47
تساوی 47
نتایج کلی ارتباط 48
اهداف روانشناسی مثبتگرا برای یک زندگی کامل 49
زندگی شادمانه 49
زندگی خوب (زندگی درگیرانه و متعهدانه) 50
زندگی با معنی 51
سنجش بهزیستی ذهنی (آسایش روانی) و شادکامی و نشاط 55
سنجش توانمندیهای ذاتی (شخصی) 56
سنجش و اندازهگیری معنی (معنییابی) 57
روانشناسی مثبتگرا و رواندرمانی مثبتگرا 59
فصل سوم 62
روش تحقیق 62
روش پژوهش 63
جامعه، نمونه و روش نمونه گیری 63
ابزارهای پژوهش 64
فصل چهارم 65
تجزیه و تحلیل یافت های پژوهش 65
یافته ها 66
فصل پنجم 71
نتیجه گیری 72
منابع: 73
چکیده
مسائل انسانی همواره مورد توجه مدیران و رهبران سازمانی بوده، و با گذر زمان نقش و اهمیت آن گسترده¬تر شده. در این بین باید اشاره کرد که رفتار سازمانی رشته ای مستقل نیست و از ادبیات و پژوهش¬های سایر رشته ها بهره می گیرد. یکی از زمینه های پرکاربرد در عرصه رفتار سازمانی نیز روانشناسی است. همگام با ظهور نهضت روانشناسی مثبت گرا در اواخر قرن بیستم، کاربرد آن در محیط کار به منظور افزایش بهره مندی از توانمندی¬های نیروی انسانی و به حداکثر رساندن عملکرد مورد توجه متخصصان و پژوهشگران قرار گرفت. بدین ترتیب نهضت-های نوظهوری مثبت گرایی در کار به شکل رفتار سازمانی مثبت گرا و سرمایه روانشناختی پدیدار گشتند و به لحاظ نظریه و پژوهش و کاربرد جایگاه ویژه ای در عرصه مطالعات سازمانی پیدا کردند. و امروزه از این رویکرد به عنوان یک مبنای مزیتی رقابتی پایدار یاد کرده می¬شود در این مقاله تلاش می¬شود ضمن معرفی موضوع، اهمیت، کاربرد و نتایج بالقوه آن در محیط کار مورد توجه قرارگیرد.
کلید واژگان: روان شناسی مثبت گرا در کار ، رفتار سازمانی مثبت گرا ، سرمایه روانشناختی
مقدمه
مسائل انسانی در سازمان همواره مورد توجه مدیران و رهبران سازمانی قرار داشته است. با این حال، در قرن بیست و یکم و با ظهور سازمانهای بزرگ و چند ملیتی و در شرایط بغرنج جهانی شدن و رقابت شدید سازمانها برای کسب حداکثر سود و بهره وری این توجه بسیار عمیقتر از گذشته شده. بدین ترتیب، علوم رفتاری در سازمانها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و به صورت علمی و عملی نتایج تحقیقات علوم رفتاری در عرصه سازمانی مورد توجه قرار گرفته و همپای پارادایمهای جدید علوم رفتاری تحولاتی نیز در سبک مدیریت و رهبری در سطح سازمان صورت میگیرد. جدیدترین تحول در زمینه روانشناسی ظهور یعنی روانشناسی مثبتگرا، باب جدیدی را در زمینه رفتار سازمانی به نام رفتار سازمانی مثبتگرا و پژوهش سازمانی مثبتگرا گشوده است. در این قسمت ضمن اشاره کوتاه به تاریخچه روانشناسی مثبتگرا به مبحث رفتار سازمانی مثبتگرا و سرمایه روانشناختی و پیامدهای آن در محیط کار پرداخته میشود.
فرضیات تحقیق
با توجه به اهداف پژوهش فرضیات اصلی و فرعی پژوهش به ترتیب زیرمطرح و موردسنجش قرار گرفت:
فرضیه ی اصلی :
خانواده درمانی و مثب گرا در شهر تهران
روش پژوهش
در این پژوهش از روش تحقیق شبه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل واندازه گیری مکرر استفاده شد . برنامه ی مداخله ای از پیش طراحی شده به دو زیرگروه آزمایش ارائه و نتایج اثرات مداخله با گروه کنترل مقایسه شد .
نتایج یافته ها در مراحل پیش آزمون،پس آزمون و پی گیری مورد مقایسه قرار گرفت. در جدول 1 طرح پژوهش نشان داده شده است.
جدول شماره 1 طبقه بندی نظریه های خانواده درمانی براساس تأکید بر سه موضوع فوق را نشان میدهد.
سالوادور مینوچین یکی از نظریه پرداز ان گروه سوم است که در زمینه خانو اده درمانی گام های مؤثری برداشته ، خانواده درمانی ساختاری بر پایه تجربیات وی و همکارانش شکل گرفته است. ایدهاصلی خانواده درمانی ساختاری این است که نشانه مرضی فرد هنگامی که در بافت الگوهای تعاملی خانواده ارزیابی شود، بهتر قابل درک و شناخت است.
فصل دوم
مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق
پیشینه روان شناسی مثبت گرا
روان شناسی مثبت گرا در سال های پایانی دهه 1990 به دست سلیگمن هنگامی که رئیس انجمن روان شناسی امریکا بود شکل گرفت این همان چیزی است که مزلو و دیگر روان شناسان انسان گرا بیش از 30 سال پیش از این مورد تاکید قرار دادند. مارتین سلیگمن بنیان گذار روان شناسی مثبت گرا و شاگردش طیب رشید روان درمانی مبتنی بر روان شناسی مثبت گرا را مطرح کردند و استفاده از آن را در درمان افسردگی و نیز کاربرد فنون آن را در افزایش شادی و نشاط انسان هزاره سوم عرضه داشتند.
در روان شناسی مثبت گرا گفته می شود شناخت توانایی ها و پتانسیل درونی آدمی و کاربرد ویژگی های مثبت افراد و خانواده ها می تواند اثر بخشی فنون و درمان های روان شناختی را بیش از پیش کند و افزون بر درمان مشکلات روان شناختی و ناهنجاری های رفتاری به بالا بردن کیفیت زندگی و بهباشی افراد و جوامع بینجامد.در حالی که روان شناسی بالینی به گونه ای سنتی بر کم بودها و ناتوانی های روانی می پردازد و بر انعطاف پذیری ، تدبیرمندی و توان مراجعان برای بازیابی کم تر پرداخته است سلیگمن و همکاران اش ایجاد بنیان های روان شناسی مثبت گرا را به عنوان متمم روی کرد های کم بود مدار شروع کرده اند.
هرچند روان شناسان از بیماری های روانی و چگونگی بقای انسان در شرایط ناگوار شناخت نسبتا" کاملی دارند ، درباره چیستی معنای زندگی و شیوه کمال و شکوفایی انسان در شرایط مناسب فاقد دانش اند پس اکنون هنگام آن است که به بررسی سلامت روان مثبت بپردازیم. (سلیگمن و سیکزنت میهای 2000)
فرضیه گسترش
هیجان های مثبت دامنه تفکر - عمل لحظه ای را گسترش می دهند که پیامد آن دامنه ای گسترده از افکار و اعمالی است که فرد احتمالا" آن ها را پی خواهد گرفت. هنگامی که فرد هیجان های مثبت را احساس می کند می تواند احتمالات و امکانات بیش تری را در نظر بگیرد. تجربه هیجان های مثبت اثر گسترده ای دارد که اصولا" در نقطه مخالف تجربه هیجان های منفی افراد قرار می گیرد. (دید باز در برابر دید تونلی)
فرضیه ساخت
هنگامی که هیجان های مثبت خزانه تفکر- عمل لحظه ای را گسترش می دهد با گذشت زمان منابع تقویتی و شخصی گوناگونی ساخته و پرداخته می شود این منابع عبارتداز : (1) منابع جسمانی هم چون هماهنگی،سلامتی قلبی-عروقی وقوام عضلانی (2) منابع اجتماعی هم چون دوستی ها،مهارت ها و حمایت های اجتماعی (3) منابع فکری و ذهنی هم چون دانش و توانایی حل مساله (4) منابع روان شناختی هم چون آفرینندگی(خلاقیت)،خوش بینی و تاب
هنگامی که افراد در یک حالت هیجانی مثبت باشند نسبت به هنگامی که در حالت های هیجانی منفی یا خنثی هستند با سرعت بیش تری یاد می گیرند و کارکرد فکری و ذهنی شان پیش رفت می کند و بهبود می یابد.
فرضیه ابطال
هیجان های مثبت افزون برگسترش خزانه تفکر-عمل لحظه ای وساختن منابع شخصیتی پایدار،ظرفیت خنثی کردن وابطال سازی هیجان های منفی طولانی را هم دارند.درنتیجه ساخت هیجان های مثبت در پی هیجان های منفی ممکن است شدت و حدت هیجان های منفی را کم کند همان گونه که گسترش دادن هیجان های مثبت افق نگاه به جهان را گسترش می دهد اثر خنثی سازی هم دارد ابطال نه تنها در سطح روان شناختی روی می دهد بلکه در سطح جسمانی هم روی می دهد.
خانواده درمانی مثبت گرا