ایمنی ( Safety ) :
رهایی و خلاصی از ریسک غیر قابل قبول یک آسیب.
ایمنی و بهداشت شغلی ( Occupational health & safety ) :
شرایط و عواملی که بر سلامت کارکنان ، کارگران موقتی ، پرسنل پیمانکار ، بازدید کنندگان و هر شخص دیگری در محل فعالیت و محیط کاری تاثیر می گذارند.
سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ( OH&S management system ) :
بخشی از کل سیستم مدیریت که مدیریت بر ریسک های ایمنی و بهداشتی ناشی از فعالیتهای هر سازمان را تسهیل می کند. . این سیستم شامل ساختار سازمانی ، فعالیتهای طرح ریزی ، مسئولیتها ، اعمال ، روشها ، فرآیندها و منابع برای تهیه ؛ اجرا ؛ حصول ؛ بازنگری و حفظ خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای می باشد.
حادثه ( Accident ) :
یک اتفاق یا واقعه ناخواسته که منجر به مرگ ، بیماری ، جراحت ، صدمه یا سایر خسارات گردد .
رویداد ( Incident ) :
یک رخداد یا اتفاق که منجر به یک حادثه شده و یا پتانسیل منجر شدن به حادثه را داشته باشد.
خطر ( Hazard ) :
هرگونه موقعیت یا منبع بالقوه زیان و ضرر خواه به شکل جراحات انسانی یا بیماری؛ صدمه به اموال و تجهیزات ؛ صدمه به محیط کارگاه و یا ترکیبی از آنها.
ریسک ( Risk ) :
ترکیبی از احتمال و پیامدهای ناشی از وقوع یک اتفاق خطرناک مشخص..
شناسایی خطر ( Hazard Identification ) :
فرآیند تشخیص وجود یک خطر و مشخص نمودن ویژگیهای آن می باشد.
ارزیابی ریسک ( Risk Assessment ) :
فرآیند کلی برآورد ابعاد و گستردگی زیسک و تشخیص این که آیا ریسک قابل تحمل می باشد یا خیر؟
خط مشی ایمنی و بهداشت :
متعهد و موظف شدن شرکت به حفظ و صیانت از سرمایه های ارزشمند انسانی و مادی می باشد که در این راستا برای رسیدن به هدف ، رعایت استانداردها و اصول ایمنی و بهداشت ، بهبود مستمر ، ترویج و توسعه فرهنگ ایمنی و بهداشت ، گسترش و توسعه ارتباطات با طرفهای ذینفع ، انجام الزامات قانونی ، باید رعایت و لحاظ شود .
الزامات قانونی :
به مجموعه قوانین و مقرراتی اطلاق می گردد که توسط سازمانهای ذیربط ، بمنظور پیشگیری از بروز حوادث و بیماریهای شغلی تهیه و تدوین گردیده و رعایت و لحاظ نمودن آنها در فعالیتهای تولیدی و پشتیبانی برای کلیه کارکنان الزامی است .
اهداف کلان ایمنی و بهداشت :
به مجموعه هدفهای ایمنی و بهداشتی یک سازمان اطلاق می گردد که کلیه فعالیتها و اقدامات پیشگیری در راستای حصول به آن برنامه ریزی ، تدوین و اجرا می گردد .
اهداف خرد ایمنی و بهداشت :
به مجموعه ای از ریزفعالیتها و اقدامات ایمنی و بهداشتی اطلاق می گردد که جهت رسیدن به اهداف کلان برنامه ریزی ، تدوین و اجرا می گردد .
ایمنی صنعتی
گسترش تکنولوژی ، کاربرد بیشتر ماشین آلات و سرعت بخشیدن آنها بطور دائم بر میزان و شدت حوادث ناشی از کار دامن می زند حوادث ناشی از کار می تواند موجب صدمات شدید و از کارافتادگیهای دائم ، موقت و حتی مرگ گردند . همه حوادث برای قربانیان خود صدمات جسمانی ، رنج و لطمه مادی را به دنبال دارند و موجب اضطراب و ناراحتی برای افراد خانواده و سایر همکاران و اتلاف وقت و سرمایه می گردند .
تعاریف
حفاظت صنعتی : حفاظت صنعتی با ارائه مجموعه تدابیر ، فنون و شیوه ها و با حمایت کامل کارکنان و مدیران سعی در حفظ نیروی انسانی ، سرمایه و ایجاد محیط کاری بی خطر را دارد.
ایمنی و ابعاد مختلف آن : تدابیر و اقدامات انجام شده بمنظور جلوگیری از بروز از بروز هرگونه خطر و حادثه را ایمنی گویند . در مفهوم وسیعتر ، ایمنی چیزی بیش از رعایت و پیروی از قوانین محیط کار است . در حقیقت ایمنی ترکیبی از نگرش ایمن ، رفتار ایمن و کنترل در زمان انجام کار یا در هر زمان دیگر است .
نگرش ایمن : هوشیاری و تمرکز حواس بر کار ، رعایت مقررات ایمنی و اعتقاد و تاکید بر عمل به آنهاست .
رفتار ایمن : شامل رعایت مقررات ایمنی ، اجتناب از روشهای سریع و خطرناک انجام کار ، استفاده از وسایل حفاظت فردی و کسب اطلاعات بیشتر در مورد کارهاست .
کنترل ایمن : به معنی قبول مسئولیت در جهت حداکثر ایمن کردن محل کارخانه و دیگر مکانهاست .
علل وقوع حوادث
در بررسی های علل حادثه مشخص گردیده است که هیچ حادثه ای نمی تواند بدون علت باشد . بطور کلی علل وقوع حوادث به دو گروه تقسیم می گردد :
الف – عوامل فردی
ب – عوامل محیطی
الف : علل فردی وقوع حادثه
مهارت و تخصص : نداشتن مهارت کافی در انجام کار می تواند منجر به حادثه گردد.
سابقه کار و تجربه : معمولاً افرادی که دارای سابقه کار هستند بدلیل داشتن تسلط و مهارت کافی و شناختن نقاط خطر ، کمتر دچار حادثه می شوند .
بی احتیاطی : عدم توجه و دقت نسبت به رعایت اصول صحیح انجام کار از عوامل مهم بروز سوانح در محیط کار است .
عدم استفاده از لوازم حفاظت فردی : محیط کار هیچگاه نمی تواند بطور صد در صد عاری از عوامل خطرناک و مواد مضره و آلودگی با شد ، لذا بمنظور تکمیل تدابیر ایمنی ، لوازم حفاظت فردی بکار گرفته می شود . چون اعضاء بدن قدرت مقابله با خطرات موجود در محیط کار را ندارد . برای حفاظت از اعضای بدن لوازم حفاظتی مخصوص طراحی و ساخته شده است . مثلاً بمنظور جلوگیری از ورود براده یا پلیسه به چشم ، حتماً باید از عینک ایمنی استفاده گردد .
سایر عوامل فردی حادثه عبارتند از :
ب : علل محیطی وقوع حوادث
علل این حوادث عمدتاً در ارتباط با ماشینهای غیر ایمن ، ریخت و پاش ، خطرات مکانیکی ، شیمیایی ، فیزیکی ، نور ، سر و صدا و غیره می باشد .
کف کارگاه و راهرو باید تمیز و هموار باشد .
ریخت و پاش ابزار در کف کارگاه موجب سقوط می گردد .
پیشگیری از حوادث
روشهای پیشگیری از بروز حوادث
الف – حذف عوامل فردی بروز حادثه
ب- بهبود شرایط کار
الف : حذف عوامل فردی بروز حادثه
- معاینات پزشکی قبل از استخدام :بمنظور پیشگیری از بروز حوادث باید افراد متناسب با نوع کار مورد نظر انتخاب گردند
- آموزش ایمنی : افراد قبل از ورود به محل کار و در حین کار نیز باید تحت آموزش ایمنی قرار گرفته و مسائل ایمنی و خطرات موجود محیط کار بصورت مداوم به آنها یادآوری گردد .
- استفاده از لوازم حفاظت فردی : استفاده از لوازم حفاظت فردی بعنوان یکی از راه های پیشگیری از بروز خطرات محیط کار ضروری بوده و عدم استفاده از آنها بعنوان قصور در اجرای مقررات و دستورات محیط کار محسوب می گردد .
- رعایت مقررات و دستورالعملهای ایمنی : بطور کلی برای پیشگیری از بروز حوادث باید مقررات ایمنی ذیل ، در محیط کار بدقت رعایت گردد .
قبل از شروع کار نسبت به بازدید دستگاه خود اقدام کنید.
مشکل و نقص دستگاه خود را به سرپرست اطلاع دهید و خودتان هیچگاه اقدام به تعمیر دستگاه نکنید .
از دست زدن به مواد جامد یا مایع که شناختی به آن ندارید خود داری کنید .
در کارگاهها فقط از مسیرهای تردد عبور نموده و از تردد بین دستگاهها و تجهیزات بدلیل امکان بروز حادثه خودداری نمائید .
کاری را که مسئولیت آن به شما واگذار نشده انجام ندهید
محیط کار و ابزارآلات را مرتب و منظم نمائید و توجه داشته باشید که هرکس مسئول نظافت دستگاه و محیط کار خود می باشد .
از شوخی در محل کار اکیداً خودداری کنید
از ابزار ناقص استفاده نکنید و ابزار را بطور صحیح بکار برید
تعاریف مهم در ایمنی صنعتی
