دانلود مقاله غزوه بدر

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله غزوه بدر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

غزوه بدر

در پى کاروان
پیامبر اسلام(ص) اطلاع یافت که کاروانِ بازرگانى بزرگى از قریش به سرپرستى ابوسفیان از شام راهى مکه شده و تعداد سى یا چهل مرد حفاظت آن را برعهده دارند.رسول اکرم(ص) تصمیم گرفت راه را بر این کاروان بسته و اموال آن را مصادره کند تا از این راه قریش را در بحران مالى و اقتصادى سختى قرار دهد، لذا براى دستیابى بر آن کاروان یاران خود را فراخواند تا همراه وى از شهر خارج گردند. تعداد 313 تن نداى حضرت را لبیک گفتند، این تعداد جنگجو مى‏توانست کار مورد نظر او را عملى سازد، لذا به همان تعداد اکتفا نموده و به سمت راهى که به بدر منتهى مى‏شد حرکت نمود.
کاروان‏هایى که قصد داشتند مسیر سوریه تا مکه را از طریق ساحل طى کنند، از منطقه «بدر» مى‏گذشتند و مسافت بین «مدینه» و «بدر» بیش از 160 کیلومتر بود، و تعداد مرکب‏هاى سوارى آنان دو اسب و هفت شتر بود که به نوبت بر آنها سوار مى‏شدند. بنابراین سهمیه خود رسول اکرم(ص) با على بن‏ابى‏طالب و مرثدبن أبى مرثه‏غنوى یک شتر بود، برخى پیاده رفته و بعضى به استراحت مى‏پرداختند، دو یار پیامبر عرضه داشتند: «ما به جاى شما پیاده روى مى‏کنیم». حضرت فرمود: «نه شما دو تن از من نیرومندترید و نه من از شما به اجر و پاداش بى‏نیازترم». حضرت با این سخن خواست، با هر یک از نیروهاى خود تساوى داشته باشد.
فرار کاروان
به ابوسفیان خبر رسید که پیامبر براى دستیابى به کاروان وى از شام خارج گشته است، ازاین رو یکى از مردان خود را به مکه نزد قریش فرستاد تا آنها را در جریان امر قرار دهد و خود، راهى جدا از راه کاروانیان برگزید، به این امید که از چنگال کسانى که در کمین وى هستند بگریزد. بزرگان قریش با سپاهى متشکل از 950 جنگجو و یک صد اسب و هفتصد شتر بار از آذوقه و اسلحه به سرعت خود را به یارى وى رساندند. در بین راه فرستاده‏اى از ابوسفیان به آنان رسید و آنها را در جریان نجات یافتن ابوسفیان و کاروانش قرار داد و از آنان درخواست کرد به مکه باز گردند، ولى به غیرت ابوجهل برخورد و از بازگشت سرپیچى کرد و اصرار بر ادامه مسیر داشت و فریاد زد و گفت: به خدا سوگند ما باز نمى‏گردیم تا وارد بدر شده و در آنجا سه روز اقامت کنیم و با ذبح گوسفند، طعام تدارک دیده و بخوریم و شراب بنوشیم و کنیزکان آوازه‏خوان برایمان آواز بخوانند، تا عرب در جریان امر حرکت و جمعیت ما قرار گرفته، و از آن پس براى همیشه از ما احساس بیم و خطر نمایند و اینان کسانى‏اند که خداوند درباره آنها فرموده است:
وَلا تَکُونُوا کَالَّذِینَ خَرَجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بَطَراً وَرِئاءَ النّاسِ؛(1)
و مانند کسانى نباشید که از دیار خود براى خوشگذرانى و هوس و تظاهر بیرون رفتند.
برخى از آنان دچارشک و تردید شده و باز گشتند و بقیه، نظر ابوجهل را پذیرفته و مسیر خود را طى نمودند تا به منطقه بدر رسیدند و در مکانى که به بدر چندان نزدیک نبود، فرود آمدند.
کسب خبر از کاروان
مسلمانان به سرعت حرکت کردند تا مبادا کاروان از چنگال آنها بگریزد، آنان تلاش مى‏کردند از وضعیت کاروان اطلاع حاصل کنند تا این‏که به منطقه «ذفران» رسیده و در آنجا اطراق کردند. در همان مکان خبر یافتند که قریش براى دفاع از اموال و کالاهاى خود باسپاهى گران از مکه خارج شده است و بدین سان صحنه عوض شد؛ زیرا آنان توان رویارویى با کاروان کم جمعیت را داشتند و خود را جهت برابرى با سپاهى انبوه آماده نکرده بودند.
پیامبر اسلام(ص) با سپاه خویش به مشورت پرداخت و به آنها اطلاع داد که خداوند وعده پیروزى بر یکى از دو گروه (کاروان بازرگان یا سپاه قریش) را به او داده است. بدین وسیله براى رسول خدا(ص) مشخص شد که عده‏اى میل دارند تنها بر کاروان پیروز شوند و دلیلشان هم این است که وقتى پیامبر(ص) آنها را فرا خواند بدانان نفرمود قصد جنگ دارد، تا ساز و برگ جنگ و نبرد را تدارک ببیند، خداوند با نازل کردن این آیه شریفه، آنان را مورد نکوهش قرار داد: «وَإِذ یَعِدُکُمُ اللَّهُ إِحْدى‏ الطّائِفَتَیْنِ أَنَّها لَکُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ(2)». یعنى شما در پى امرى آسان بوده و از کسب قدرت و سربلندى براى خود روگردان هستید.
یکى از یاران حضرت به نام مقداد بن عمرو به پیامبر عرض کرد: «اى رسول خدا(ص)، هر گونه که خداوند به شما دستور داده عمل نمایید، به خدا سوگند، ما سخنى را که بنى‏اسرائیل به موسى گفتند که تو و خدایت بروید و بجنگید و ما در اینجا مى‏نشینیم، به شما نخواهیم گفت، بلکه شما و خدایت به جنگ آنها رفته و ما نیز در کنار شما به نبرد خواهیم پرداخت، به خدایى که شما را به پیامبرى مبعوث فرموده، اگر ما را به «بَرْک الغماد»(3) ببرى در کنار تو خواهیم جنگید تا به اهداف خویش دست یابى».
رسول اکرم(ص) او را دعاى خیر فرمود و سپس متوجه یاران خود - منظورش مردم مدینه بودند - شد؛ زیرا از پیمانى که حضرت با آنان بسته بود، چنین استفاده مى‏شد که یارى پیامبر جز در داخل مدینه واجب نیست. سعد بن معاذ رئیس قبیله اوس به حضرت عرض‏کرد: اى رسول خدا(ص) به خدا سوگند گویى منظورتان ما هستیم؟ حضرت فرمود: آرى، سعد عرضه داشت: ما به شما ایمان آوردیم و تصدیقتان نمودیم و گواهى دادیم آنچه را مى‏گویى حقّ است و در این راستا عهد و پیمان بستیم که به دستورات شما گردن نهیم. اى رسول خدا(ص) به هر سمت که قصد دارى برو، ما در خدمت شما هستیم. به خدایى که شما را به صدق و راستى برانگیخت، اگر بخواهى ما را به دریا فرو ببرى با شما خواهیم بود و حتى یک نفر از فرمان شما سرپیچى نخواهد کرد، و اگر فردا دشمن با ما روبه‏رو شود، هیچ نگرانى نداریم، ما در جنگ و نبرد، پایدار و مقاوم بوده و در برابر دشمن مردانه مى‏ایستیم، شاید خداوند به سبب عملى که از ما سر مى‏زند شما را خرسند گرداند، بنابراین با عنایت الهى حرکت کنید.
چهره مبارک رسول اکرم(ص) از این سخنان شکفته شد و مسرور گردید و سپس فرمود: «حرکت کنید؛ زیرا خداوند پیروزى بر یکى از این دو گروه را به من وعده داده است، به خدا سوگند گویى به قتلگاه آنان مى‏نگرم».
مسلمانان در بدر
پس از این سخنان، مسلمان‏ها به حرکت در آمده تا به نزدیکى بدر رسیدند. پیامبراکرم(ص) سوار بر شتر خویش گشت و در مسیر خود به پیرمردى عرب برخورد، از وضعیت او متوجه شد که سپاه قریش در نزدیکى اوست، لذا برخى از یاران خود را براى کسب اطلاع از آنها اعزام نمود، آنان به دو جوان از قریش برخورد کردند که از آب بدر برمى‏گرفتند. رسول خدا(ص) با دیدن آن دو نفر به محل و تعداد سپاه آنها پى‏برد.
مسلمانان در نزدیک‏ترین جهت منطقه بدر و دور از آب، در سرزمینى خشک فرود آمدند و دسترسى به آب نداشتند و از آنجا که تازه مسلمان بودند بیم آن مى‏رفت که تصمیم و اراده آنها رو به ضعف و سستى گراید، چنان که خستگى راه نیز آنها را از پا در آورده و خواب بر آنان مستولى گشته بود، ولى پس از آن، آسمان بر آنان پى‏درپى باران بارید و از آب باران نوشیدند و خود را شستشو دادند، حوض‏هاى آب ساختند و ظروف آبى خویش را پر از آب نمودند و بر زمین زیر پایشان آب جارى شد، همه این امور سبب شد که دل‏هاى آنان شاد گشته و آرامش یابد، قرآن به این کمک غیر قابل انتظار اشاره فرموده است:
إِذ یُغَشِّیکُمُ النُّعاسَ أَمَنَةً مِنْهُ وَیُنَزِّلُ عَلَیْکُمْ مِنَ السَّماءِ ماءاً لِیُطَهِّرَکُمْ بِهِ وَیُذهِبَ عَنْکُمْ رِجْزَ الشَّیْطانِ وَلِیَرْبِطَ عَلى‏ قُلُوبِکُمْ وَیُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدامَ؛(4)
آن‏گاه که خواب راحت شما را فرا گرفت، براى این‏که از ناحیه خدا ایمنى یافتید و از آسمان آبى فرستاد تا شما را پاک گرداند و پلیدى و وسوسه شیطان را از شما دور سازد و دل‏هاى شما را به یک‏دیگر مرتبط نماید و گام‏ها را استوار دارد.
ولى نزول این باران بر مشرکین بسیار زیان‏آور بود؛ زیرا آب به گونه‏اى منطقه آنها را فراگرفت که توان نقل و انتقال و پیشروى را از آنها سلب کرد، و شن‏زارهاى منطقه مسلمانان را به گونه‏اى محکم ساخت که عبور از آن به راحتى انجام مى‏شد و بدین سان پیامبر(ص) و یارانش براى رسیدن به آب، بر مشرکین پیشى گرفته و در نزدیک‏ترین بخش محل آب بدر، فرود آمدند. حُباب بن مندز که انسانى صاحب نظر بود به پیامبر عرض کرد: اى رسول خدا(ص) آیا خداوند دستور داده که ما در این محل بمانیم و نباید جلو و عقب برویم، یا این‏که این عمل به جهت تاکتیک جنگى مناسب است. حضرت فرمود: براى تاکتیک جنگ. حباب عرض کرد: اى‏رسول خدا(ص) اینجا محل مناسبى نیست، به مردم دستور فرمایید حرکت کرده تا در محل نزدیک‏ترین چاه آب فرود آییم و سپس چاه‏هاى پشت سر را پر کنیم و آن‏گاه بر روى آن حوضى بنا کرده و آن را پر از آب کنیم و سپس به نبرد با دشمن بپردازیم و بدین ترتیب ما، آب در اختیار داریم و از آن مى‏نوشیم و دشمن از نوشیدن آب بى‏بهره است. پیامبراکرم(ص) فرمود: نظریه‏اى پسندیده دادى و بدین وسیله آنچه را حُباب گفته بود عملى ساخت.
قابل یادآورى است که پذیرفته شدن نظریه حُباب از ناحیه پیامبر مى‏تواند درسى آموزنده باشد که آرا و نظریات را باید بین مسلمانان به مشورت گذاشت و رهبر جامعه نیازمند مشورت با افراد صاحب‏نظر است، لذا خداوند به پیامبر خود حضرت محمد(ص) دستور مى‏دهد: «وَشاوِرْهُمْ فِى الأَمْرِ».
به سبب علاقه فراوانى که مسلمانان به سلامتى پیامبر خود داشتند، سعد بن معاذ به آن حضرت عرض کرد: اى پیامبر خدا، آیا موافقید براى شما سایه‏بانى بسازیم که در آن به سر ببرى و مرکبتان را آماده کنیم و پس از آن با دشمنان رویارو گردیم؟ اگر خداوند ما را بر سربلندى بر دشمنانمان پیروز ساخت، که در این صورت این همان خواسته ماست و اگر پیروز نگشتیم شما بر مرکب خود سوار شده و به یارانمان در پشت جبهه بپیوندید؛ زیرا علاقه کسانى که در جنگ حاضر نشدند، به شما کمتر از ما نبوده و اگر آنها هم تصور مى‏کردند که شما نبردى در پیش دارى، از یارى شما باز نمى‏ایستادند، و خداوند به واسطه آنها شما را از شرّ دشمنان حفظ مى‏کرد، آنها از خیرخواهان شما بوده و در کنارتان مبارزه مى‏کردند. پیامبر(ص) وى را ستوده و دعاى خیر فرمود. آن‏گاه بر فراز تپه‏اى، سایبانى براى پیامبر ساختند تا از آنجا بر صحنه کارزار نظارت داشته باشد.
آمادگى نبرد
وقتى که مسلمان‏ها گرد هم آمده و آماده نبرد شدند، رسول اکرم(ص) به‏پاخاست و صفوف آنها را منظم ساخت و بدان‏ها دستور داد تا زمانى که وى به آنان فرمان نداده است، حقّ ندارند بر دشمن حمله کنند و اگر دشمن به آنان هجوم برد، آنان را آماج تیرهاى خود قرار دهند و تا زمانى که دشمن بدان‏ها نرسیده، دست به شمشیر نبرند. پس از این سفارشات به سایبانى که جهت نظارت وى بر صحنه کارزار ساخته بودند بازگشت.
سپاه قریش، صبحگاهان به سمت منطقه به حرکت در آمد. وقتى پیامبر(ص) آنها را دید عرضه داشت: «بار خدایا، قریش با تکبر و نخوت به دشمنى تو و تکذیب فرستاده‏ات برخاسته، پیروزى خویش را که به من وعده دادى نصیب ما گردان، خداوندا، صبح امروز اینان را نابود و هلاک گردان» و سپس نگاهى به یاران خود نمود که تعدادشان سیصد و اندى نفر بود و به مشرکان نگریست و آنان را هزار نفر یافت، لذا رو به سمت قبله کرد و عرضه‏داشت: «پروردگارا، وعده‏اى را که به من داده بودى عملى ساز، بار خدایا، اگر این گروه‏از گروندگان به دین و آیین تو کشته شوند، هرگز در روى زمین مورد پرستش قرارنخواهى گرفت» و پیوسته از خداى خویش یارى مى‏خواست و او را مى‏خواند تا آنجا که‏رداى آن حضرت به زمین افتاد. خداوند پس از این یارى طلبى این آیه شریفه را نازل‏فرمود:
إِذ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکُمْ فَاسْتَجابَ لَکُمْ أَنِّى مُمِدُّکُمْ بِأَلْفٍ مِنَ المَلائِکَةِ مُرْدِفِینَ؛(5)
آن‏گاه که از پروردگار خود درخواست کمک مى‏کردید، او دعایتان را مستجاب گرداند و من شما را با هزار فرشته به طور منظم، حمایت و پشتیبانى کردم.
و پس از آن رسول خدا(ص) در حالى که زره خود را برتن مى‏کرد، این آیه شریفه را زمزمه مى‏فرمود:
سَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَیُوَلُّونَ الدُّبُرَ * بَلِ السّاعَةُ مَوْعِدُهُمْ وَالسّاعَةُ أَدْهى‏ وَأَمَرُّ؛(6)
به زودى آن جمعیت شکست خورده و پا به فرار مى‏گذارند، بلکه وعده‏گاه آنها قیامت است و روز رستاخیز سخت‏تر و ناگوارتر است.
پیروزى مسلمانان
نبرد، با یک درگیرى آغاز شد که در پى آن سه تن از سپاه قریش کشته شدند. سپس دو سپاه با یکدیگر درآویختند و رسول خدا(ص) مسلمانان را با این سخنان به جنگ ترغیب مى‏فرمود: «به خدایى که جان محمد در اختیار اوست، امروز هر کس با صبر و پایدارى با دشمن رویارو گشته و عقب نشینى نکند، خداوند او را وارد بهشت مى‏گرداند».
عمیر بن حمام در حالى که تعدادى خرما در دست داشت و مشغول خوردن آنها بود باخود گفت: به به، آیا واقعاً فاصله میان من و ورود به بهشت کشته شدن به دست اینان است؟ این را گفت و خرماهایى را که در دست داشت، به دور افکند و شمشیر برگرفت و با دشمن به نبرد پرداخت تا کشته شد.
از این گذشته رسول الله(ص) شخصاً در نبرد شرکت داشت. على(ع) فرمود: اگر در روز بدر ملاحظه مى‏کردید، هر گاه که کارزار دشوار مى‏گشت، ما به رسول خدا(ص) که نزدیک‏ترین فرد ما به دشمن بود، پناه مى‏بردیم، آن روز پیامبر(ص) در شرایطى سخت‏تر از همه مردم قرارداشت.
و آن‏گاه که آتش جنگ شعله‏ور گردید، رسول خدا(ص) کفى شِن برگرفت و در برابر دشمن قرار گرفت و سپس فرمود: چهره‏هایتان زشت باد و آنها را به سمت آنان پرتاب کرد و به یارانش فرمان حمله داد و در این نبرد شکست سختى نصیب سپاه قریش گردید و بسیارى از دلاوران آن کشته و تعداد زیادى از اشراف و بزرگان آنها به اسارت در آمدند، و این آیه‏شریفه در این باره نازل گردید:
فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلکِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَما رَمَیْتَ إِذ رَمَیْتَ وَلکِنَّ اللَّهَ رَمى‏؛(7)
شما آنها را نکشتید، بلکه خدا آنان را به هلاکت رساند. آن‏گاه که تیر انداختى نه تو، بلکه خدا تیرانداخت.
و سپس پیامبر اکرم(ص) دستور داد کشته‏هاى مشرکان را در چاه بیفکنند، وقتى این کار عملى شد، حضرت در دل شب در حالى که یارانش صداى او را مى‏شنیدند، با آنان چنین سخن مى‏گفت: اى کسانى که چاه جایگاه شماست، اى عتبة بن ربیعه و اى‏ابوجهل - و کسانى را که جسدشان در چاه بود، بر شمرد - آیا وعده‏اى را که پروردگارتان به شما داده بود حقّ و پابرجا یافتید؟ و من آنچه را خدایم به من وعده کرده بود، حقّ و درست یافتم، مسلمانان عرض کردند: اى رسول گرامى، شما با مردگان سخن مى‏گویى؟ فرمود: شما براى سخنان من از آنان شنواتر نیستید، ولى آنها قادر بر پاسخ دادن به من نیستند.
تعداد کشتگان سپاه قریش به هفتادتن رسید و هفتاد نفر دیگر به اسارت در آمدند ومسلمانان به غنیمت‏هاى هنگفتى دست یافتند و از سپاه مسلمانان چهارده نفر به شهادت رسیدند و خداوند بر مسلمانان منّت نهاد و این پیروزى را نصیب آنها گرداند و فرمود: «وَلَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ».(8)
قریش اسراى خویش را با پرداخت فدیه آزاد کردند و هر کس که مالى براى دادن فدیه نداشت، ولى خواندن و نوشتن مى‏دانست، ده نفر از کودکان مدینه را به او مى‏سپردند تا به آنها خواندن و نوشتن بیاموزد و این کار، فدیه او به شمار مى‏آمد. از این جاست که حضرت محمد(ص) نخستین فردى بود که به مبارزه با بى‏سوادى پرداخت و تلاش کرد تا علم و دانش، همه جا گسترش یابد.
مکان غزوه بدر
بدر، روستای کوچکی میان مکه و مدینه بود که چند غزوه از غزوات پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به نام آن خوانده شده اند که مهمترین آنها جنگ بدر کبری بوده است. این جنگ در ماه رمضان سال دوم هجرت بین مسلمانان و مشرکان مکه در سرزمین بدر رخ داده است.
غزوه بدر از بزرگترین جنگهاى سرنوشت ‏ساز مسلمانان بود،در این جنگ برای نخستین بار نیروى پیروان دین جدید به آزمایش در آمد. اگر در این نبرد مشرکان پیروز مى‏شدند، با توجه به این که قدرت اسلامى در ابتداى کار بود، هر آینه کار اسلام و قوانین آن تمام شده بود. هیچ کس جز شخص پیامبر (ص) نمى‏توانست میزان اهمیت نتایج آن را درک کند. عمق احساس آن حضرت را در دعایش پیش از شروع جنگ می توان دریافت؛آن جا که ایستاده بود و بزارى پروردگارش را مى‏خواند و مى‏گفت:«بار خدایا!اینک مردم قریش با همه کبر و غرور خویش قصد تکذیب پیامبر تو را دارند،بار خدایا!هنگامه هلاکت آنان را برسان!بار پروردگارا اگر این گروه مسلمان امروز هلاک شوند، دیگر کسى تو را در روى زمین پرستش نخواهد کرد»
در این جنگ نیروهاى شرک به نهصد و پنجاه تن جنگجو مى‏رسید،و نیروى ایمان بیش از سیصد و چهارده مجاهد (با خود پیامبر که در بین آنان بود). دفاع از اسلام بر سه عنصر متکى بود که آن سه به منزله سه خط دفاعى بودند:
1- شخصیت پیامبر و رهبرى والا و پایدارى بى‏نظیر او،که براستى در جنگ بدر و در هر میدان نبردى که خود آن حضرت حضور داشت،براى اسلام و مسلمانان آخرین پناهگاه بود.
2- مردان هاشمى (یا خویشاوندان پیامبر) و در راس آنان على بن ابى طالب (ع) که ناشناس و گمنام در این جنگ وارد صحنه شد و با شهرت و آوازه از آن بیرون آمد،و در میان یکه ‏تازان در طول و عرض شبه جزیره عربستان به قهرمانى زبانزد شد.
3- صدها تن از یاران پیامبر که دلهایشان سرشار از ایمان و فداکارى بود.و بعضى از آنان شهادت را رستگاریى مى‏دیدند که با زندگى توام با پیروزى یکسان بود.

در این غزوه بود که ارکان دولت اسلامى با پیروزی مسلمین استوار گشت،و از مسلمانان نیرویى به وجود آمد که دشمنان از آن مى‏ترسیدند. حضور علی(ع) در این جنگ و دیگرمیادین نبرد، نقشی تعیین کننده و سرنوشت ساز داشت. و پس از این جنگ بود که حضرت علی (ع) با حضرت صدیقه طاهره(ص) ازدواج نمود، پیوندی که آغاز زندگی بانشاط و سرنوشت ساز و ارایه الگوی موفق به آرزومندان خانواده ‌ایده‌آل بود.
درس هاى غزوه بدر
1 ـ تنها قوّت دلیل و برهان، وضوح علمى و استیلاى سلطان حق در ضمایر و قلوب، بدون استیلاى آن بر عالم خارج و ظواهر اجتماع، سبب حکومت مطلق حق، و محو باطل نخواهد شد و تنها عقیده به این که امرى حق و امر دیگر باطل است، حق را در دنیاى مردم و زندگى جامعه، میزان و مرجع نساخته و باطل را از دنیاى انسان ها بیرون نمى راند.
مادامى که سلطنت باطل باقى باشد و مانند عصر فرعون، اهل حق، استضعاف شوند، جامعه از برکات حکومت حق محروم خواهد بود.
باید باطل رانده و کوبیده شود، و حق جانشین آن گردد; باید حق و حق پرستان غالب، و سپاه باطل مغلوب شود، و معناى: (لِیُحِقَّ الْحَقَّ وَیُبْطِلَ الْباطِلَ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُجْرِمُونَ)1 ظاهر شود.
اسلام، دینِ حرکت و انقلاب علیه چهره هاى ظلمانى و باطل پرستان است; و یک نظریّه و عقیده ساده ایجابى و علمى نیست.
این درس، از دروس بسیار مهمِّ این واقعه است که مسلمانانِ عصر ما ضرورت آن را باید درک کنند، و علّت انحطاط مسلمانان را در عدم توجّه به آن جستجو نمایند.
اسلام در عصر حاضر، براى صدها میلیون از پیروانش به صورت یک عقیده ساده و نظریّه صحیح و استوار، که منطق و علم و برهان آن را تأیید کرده، در آمده است، و مفاهیم دیگر و لزوم ارتباطش با عالم خارج منظور نمى شود.
مسلمانان، با کثرت جمعیّت، نفوذ کشورها و ممالکى که در اختیار دارند، حرکت و نهضت، تشکیل حکومت و ترقّى صنعتى وعلمى و تطبیق اسلام را با واقعیّت اوضاع واجتماع خود، عملاً جزء مفاهیم اسلام نمى گیرند; بنابر این جامعه جاهلى، در سراسر عالم اسلام، جایگزین جامعه اسلام شده و زشت ترین قیافه هاى مهیب ارتجاع، در اجتماعات آنها خودنمایى دارد.
پرى نهفته رخ و دیو، در کرشمه وناز بسوخت عقل زحیرت که این چه بوالعجبى است
2 ـ مؤمنان باید متّکى به تدبیر خدا و یارى او باشند، و باتوکّل در برابر کثرت اهل باطل، خود را نبا زند، و شکسته نگردند، و بدانند که نیرومندترین عاملى که در جهاد حق پرستان با اهل باطل، سبب غلبه و پیروزى است، ایمان به مبدأ و حقیقت، ثبات، استقامت، شرافت، هدف و مقصد است.
مجاهدان غزوه بدر، با روحیّه قوى، عزم وشوق به یارى حق، میل به شهادت ولقاء الله و این که جهاد، منتهى به اِحدى الحُسَنَینْ، یا نصر و پیروزى و یا شهادت و بهشت است، نبرد مى کردند و از غرور به اسلحه و زیادىِ مهمّات و تکبّر و خودخواهى پرهیز داشتند.
با این پشتوانه ها، اهل حق همیشه پیروزند، اگر چه به ظاهر هم مغلوب شوند. اهل باطل مغلوبند، اگر چه به ظاهر غالب شوند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   16 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله گزارش کارآموزی کاردانی پیوسته حسابداری

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله گزارش کارآموزی کاردانی پیوسته حسابداری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده مطالب

مهمترین عملکرد یا وظیفه یک سیستم حسابداری عملکرد اطلاعاتی است و هر سیستم حسابداری باید اطلاعات موجود درباره معاملات عملیات مالی ورویدادهای دارائی اثر مالی بر یک مؤسسه را گرد آوری نماید، ثبت کند ودر گروه های همگن طبقه بندی کند وبالاخره گزارشهای را فراهم کند که تصمیم گیرندگان مختلف درباره یک مؤسسه یا سازمان بتوانند بر مبنای آن آگاهانه تصمیم بگیرند .
اگر اطلاعاتی که در جریان فعالیت ها ی یک سازمان فراهم می آید به شکل مطلوب ارائه شود برای تصمیم گیری های مختلف فایده چندانی ندارد . بنابراین تصمیماتی که توسط اداره کنندگان یک سازمان و یا توسط اشخاص ذیحق و ذینفع درباره یک مؤسسه گرفته می شود بسیار متنوع و متعدد است .

تاریخچه شرکت سهامی آب منطقه ای کردستان
قبل از تاسیس وزارت نیرو، در سال 1345 بنگاه مستقل آبیاری غرب از سازمانهای وابسته به وزارت کشاورزی، با تشکیل هیئت‌های شاربین، مسئولیت نظارت، تقسیم و توزیع آب کشاورزی را در غرب کشور به عهده داشت و از محل درآمدها (وصول آب‌بها) نسبت به لایروبی انهار و سایر خدمات جنبی اقدام می‌نمود. در این ایام وظیفه تامین و توزیع آب شرب شهرهای استان بر عهده شهرداریها بود. پس از تاسیس وزارت نیرو در سال 1347 بنگاههای مستقل آبیاری در وزارت نیرو ادغام و ضمن سلب مسئولیت از هیئت‌های شاربین با همان وضعیت قبلی و تحت نظارت واحد آب وزارت نیرو بکار خود ادامه داد.
با تاسیس و تشکیل شرکت سهامی عمران منطقه‌ای غرب در سال 1353 در سطح استانهای کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، لرستان با مرکزیت استان کردستان در شهر سنندج، بنگاه مستقل آبیاری غرب با تغییر عنوان به امور بهره‌برداری و تشکیل ناحیه‌های آبیاری در استانهای مذکور ضمن ادغام در شرکت سهامی عمران منطقه‌ای غرب و براساس شرح وظایف جدید فعالیت خود را به عنوان یکی از واحدهای شرکت مذکور آغاز نمود.
شرکت سهامی عمران منطقه‌ای غرب بر اساس مفاد اساسنامه و شرح وظایف خود در زمینه‌های تامین آب شرب، کشاورزی و صنعتی استانهای کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، لرستان و مناطقی از استان آذربایجان‌غربی شامل حوزه آبریز دریاچه ارومیه، اداره سد مهاباد، بوکان و آب شرب در مهاباد فعالیت خود را با اجرای طرحهای مهم و حیاتی آغاز نمود و مرکزیت شرکت در استان کردستان و شهر سنندج استقرار یافت. در سال 1359 بدلیل وضعیت خاص سیاسی منطقه و براساس مصوبه شورای عالی انقلاب اسلامی مرکزیت شرکت از کردستان به استان کرمانشاه و شهر کرمانشاه انتقال یافت و متعاقباً عنوان شرکت به شرکت سهامی آب منطقه‌ای غرب تغییر یافت و وظایف تعیین شده قبلی مربوط به استان کردستان از حیطه مسئولیت آن منفک گردید. بر اساس تشکیلات جدید تصویبی امور آب استانهای تابعه در پنج استان کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، لرستان با مسئولیت تامین و توزیع آب شرب و کشاورزی و صنعتی فعالیت خود را آغاز نمودند.
در سال 1371 و درپی تصویب تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب کشور آن قسمت از وظایف که بهره‌برداری و نگهداری تاسیسات آب شرب شهرها و شبکه‌های آبرسانی در استان کردستان را شامل می‌شد و با عنوان قسمت آب مشروب شهرهای استان مطرح بود از پیکره اداره امور آب استان کردستان منفک و با عنوان شرکت آب و فاضلاب کردستان فعالیت خود را شروع نمود.
در سال 1374 براساس گسترش حوزه فعالیت و ساختار تشکیلات ضمن بسط وظائف، امور آب استان کردستان به اداره کل ارتقاء یافت.
با توجه به تصویب تبدیل ادارات کل امور آب استانها به شرکتهای سهامی آب منطقه ای، در تاریخ 1/6/1385 شرکت سهامی آب منطقه ای کردستان تشکیل و اداره کل امور آب استان کردستان به شرکت سهامی آب منطقه ای کردستان ارتقاء یافت.

وظایف قسمتهای مهم سازمان آب شهرستان سنندج :
وظایف معاونت طرح و توسعه :
* برنامه‌ریزی و بهبود ساختار و توزیع نیروی انسانی گروه‌های تخصصی بین طرحهای عمرانی (ملی/استانی) مختلف با توجه به تخصص‌های موردنیاز و با هماهنگی واحدهای ذیربط.
* اعلام برنامه مطالعاتی و اجرایی و مشخصات فنی ریالی و احجام عملیات مورد نظر طرحهای عمرانی به معاونت برنامه ریزی جهت تنظیم و اصلاح موافقتنامه بودجه طرحهای مذکور.
* همکاری با معاونت برنامه ریزی در زمینه تهیه و تنظیم برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت و پیش‌بینی برنامه زمانی انجام مطالعات و عملیات طرحهای عمرانی ملی/استانی.
* برنامه‌ریزی و پیگیری مستمر مطالعه و اجرای کلیه طرحهای عمرانی با هماهنگی واحدهای ذیربط.
* نظارت بر حسن انجام طرحهای عمرانی و قراردادهای در دست اجرا و کنترل پیشرفت عملیات با توجه به برنامه زمانبندی (کنترل پروژه).
* انجام اقدامات لازم جهت بررسی و تهیه شرح خدمات قراردادهای مهندسین مشاور در مراحل مختلف مطالعاتی و تعیین حق‌الزحمه مشاورین طبق ضوابط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با رعایت قوانین و مقررات و بخشنامه‌ها با همکاری واحدهای ذیربط.
* انجام اقدامات و هماهنگی لازم با مشاوران و پیمانکاران طرف قرارداد جهت رفع نارساییهای موجود در چهارچوب وظایف و تعهدات قانونی و اختیارات تفویض شده.
* ارائه مستندات فنی و اجرایی (مستندسازی در تمامی پروژه‌ها).
* تهیه و تدوین گزارش‌های تحصیلی ادواری از وضعیت طرحهای عمرانی دردست‌اجرا و ارائه پیشنهادهای اصلاحی به مدیرعامل جهت افزایش کارایی.
* بررسی، رسیدگی و اعلام نظر در خصوص صورت وضعیت‌های موقت و قطعی پیمانکاران و حق‌الزحمه مشاورین و درخواست صدور مجوز پرداخت از مدیرعامل.
* برنامه‌ریزی و اقدامات لازم و پیگیری جهت انتخاب مشاوران و پیمانکاران واجد شرایط برای مطالعه و اجرای طرحهای عمرانی طبق شرایط و بخشنامه‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت متبوع و آیین‌نامه‌های معاملات دولتی و سایر مقررات با همکاری واحدهای ذیربط.
* ایجاد ارتباط با مراجع برون سازمانی در حدود اختیارات تفویض‌شده جهت رفع مشکل طرحهای عمرانی.
* جهت‌گیری طرحهای عمرانی در راستای ایجاد درآمد و تسریع در اجرا و تحویل به‌موقع پروژه‌ها به معاونت بهره برداری و امور مشترکین.
* جهت‌گیری و هدایت طرحهای عمرانی با اولویت طرح‌هایی که دارای مشارکت مردمی است.
* بررسی و تأیید طرحهای مکانیابی شده.
* بازدید دوره‎ ای از پروژه ‎های دردست اجرا.
* ارائه گزارش‌های لازم.

وظایف معاونت بهره برداری و امور مشترکین:
* انجام هماهنگی‌های لازم در زمینه حفاظت کمی و کیفی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی و سایر منابع و نظارت بر انجام امور مربوط به مشترکین بخش آبهای سطحی و زیرزمینی.
* همکاری با سازمانها و واحدهای ذیربط و پیگیری در جهت تشکیل شرکتهای تعاونی آب‌بران و گروه‌ها و تشکل‌های بهره‌بردار به منظور مصرف بهینه آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی.
* تعمیر و نگهداری و کنترل پایداری تاسیسات آبی.
* بررسی و نظارت بر طرحهای مطالعاتی و اجرائی مربوط به مهندسی رودخانه‌ها و سواحل و تعیین حدود بستر و حریم رودخانه‌ها و بررسی لازم در رابطه با صدور مجوزهای بهره‌برداری از معادن شن و ماسه طبق ضوابط مربوط.
* نظارت بر تکمیل پرونده و وضعیت مشترکین منابع آب و نظارت بر تهیه پروانه آن مطابق مفاد آیین‌نامه واگذاری اشتراک و مصرف بهینه آب کشاورزی.
* نظارت بر اجرای کامل قانون توزیع عادلانه آب به منظور تامین حقوق مشترکین و دولت و نظارت بر اجرای دستورالعمل‌های استحصال منابع آب استان.
* تشکیل گروه‌های گشت و بازرسی به منظور جلوگیری از برداشت‌های و حفاری‌های غیرمجاز.
* ارائه گزارش‌های لازم.

وظایف معاونت مالی و پشتیبانی:
* ایجاد هماهنگی بین واحدهای تحت سرپرستی در زمینه تامین خدمات پشتیبانی، تدارکاتی و مالی.
* انجام اقدامات لازم در زمینه چگونگی نگهداری و تامین نیروی انسانی موردنیاز.
* نظارت بر نحوه صحیح نگهداری اموال، داراییها و مستحدثات.
* نظارت بر حسن انجام قراردادها و اجرای دستورالعمل‌های مربوط.
* نظارت بر امور دبیرخانه، بایگانی، اسناد و مدارک.
* انجام اقدامات لازم جهت ارائه خدمات عمومی و رفاهی به کارکنان.
* انجام اقدامات لازم جهت خرید کالا و خدمات موردنیاز.
* نظارت بر تمامی فعالیتها و اجرای کامل مقررات مالی و پشتیبانی.
* اتخاذ تدابیر لازم جهت تامین منابع مالی و تسهیل در امور ذیحسابی.
* ارائه گزارش‌های لازم.

وظایف معاونت برنامه ریزی و بهبود مدیریت:
* نظارت بر تهیه و تنظیم برنامه‌های درازمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت.
* نظارت و هماهنگی اجرای نظام تخصیص آب به متقاضیان استفاده از منابع آب در سطح استان.
* ارزیابی مستمر عملکرد بودجه طرحهای عمرانی و ارائه گزارش عملکرد.
* برنامه‌ریزی برای تهیه و تدوین آمار و اطلاعات بودجه طرحهای عمرانی و تهیه و تنظیم موافقت‌نامه طرحهای عمرانی.
* برنامه‌ریزی برای تهیه و تدوین آمار و اطلاعات بودجه جاری.
* برنامه‌ریزی سالانه آموزش کارکنان.
* برنامه‌ریزی تامین نیروی انسانی.
* برنامه‌ریزی و اجرای طرحهای بهره‌وری و بهبود مدیریت.
* مکانیزه‌کردن سیستم اطلاعاتی شرکت در جهت تسهیل ارتباطات موثر و به موقع و تامین نرم‌افزارهای کاربردی.
* نظارت بر تهیه و تدوین کارنامه فعالیت سالانه اداره کل.
* ارائه گزارش‌های لازم.

وظایف دفتر آمار و اطلاعات پایه منابع آب :
* تهیه و تدوین برنامه مطالعات پایه منابع آب استان.
* نظارت بر انجام مطالعات پایه منابع آب در سطح استان.
* اتخاذ سیاستها و روشهای لازم جهت پیشبرد برنامه‌های مطالعاتی در سطح استان.
* برنامه‌ریزی و نظارت بر احداث شبکه سنجش کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی و آزمایشگاه.
* انجام همکاری‌های لازم به منظور تهیه بیلان هیدرولوژی و هیدروژئولوژی حوزه‌های مربوط.
* ارائه گزارش‌های ماهانه، تحلیلی منابع آب (آب و هواشناسی، زیرزمینی و کیفیت) و سایر گزارش‌های لازم.
واحد حقوقی (کارشناس و کمک‌کارشناس حقوقی):
* کنترل، نظارت و تنظیم قراردادهای شرکت با اشخاص حقیقی و حقوقی و تطابق آن با قوانین و مقررات موضوع.
* تهیه شکوائیه، دادخواستها، لوایح و شرکت در جلسات مراجع قضایی عمومی و اختصاصی و ارائه دفاعیات و توضیحات لازم به منظور استیفای حقوق سازمان.
* رسیدگی به شکایات و اعتراضات مشترکین و آب‌بران.
* نظارت بر اجرای آئین‌نامه‌ها و مصوبات داخلی شرکت.
* معرفی متخلفین از قانون توزیع عادلانه آب اعم از متصرفین بستر رودخانه‌ها، بهره‌برداران غیرمجاز از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی، عاملین برداشت غیرمجاز شن و ماسه.
* تملک اراضی موردنیاز پروژه‌های عمرانی و پرداخت خسارات اعیانی در مسیر پروژه‌ها.
امور منابع آب شهرستان سنندج
ادارات منابع آب شهرستانهای بانه، بیجار، دیواندره، سقز، قروه، کامیاران، مریوان و سروآباد

وظایف:
* انجام هماهنگی‌های لازم در زمینه حفاظت کمی و کیفی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی و سایر منابع و نظارت بر انجام امور مربوط به مشترکین بخش آبهای سطحی و زیرزمینی.
* همکاری با سازمانها و واحدهای ذیربط و پیگیری در جهت تشکیل شرکتهای تعاونی آب‌بران و گروه‌ها و تشکل‌های بهره‌بردار به منظور مصرف بهینه آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی.
* کنترل مجوزهای بهره‌برداری از معادن شن و ماسه طبق ضوابط مربوطه.
* تکمیل پرونده و وضعیت مشترکین منابع آب و نظارت بر تهیه پروانه آن برای اجرای مفاد آیین‌نامه واگذاری اشتراک و مصرف بهینه آب کشاورزی.
* اجرای کامل قانون توزیع عادلانه آب به منظور تامین حقوق مشترکین و دولت و نظارت بر اجرای دستورالعملهای استحصال منابع آب استان.
* انجام گشت و بازرسی به منظور جلوگیری از برداشت‌ها و حفاری‌های غیرمجاز.
* ارائه گزارش‌های لازم

اولویت‌های تحقیقاتی پیشنهادی شرکت آب منطقه‌ای کردستان در سال 1389
- شبکه‌های آبیاری و زهکشی
1. روشهای واگذاری مدیریت بهره‌برداری و نگهداری شبکه‌های آبیاری و زهکشی به بخش خصوصی با رویکرد رقابتی و چگونگی ایجاد ظرفیتهای موردنیاز در این راستا در سطح استان.
2. روشهای بررسی عملکرد تأسیسات اندازه‌گیری کمیت آب در شبکه‌های آبیاری استان کردستان و راهکارهای بهینه سازی آنها.
3. بررسی امکان افزایش راندمان‌های آبیاری در شبکه های آبیاری و زهکشی با اعمال روش‌های مدیریتی.
4. ارایه راهکارهایی برای حل مشکل معارضین طرح‌های توسعه منابع آب در استان.
5. محاسبه راندمان انتقال آب در شبکه‌های آبیاری 3 و 4 موجود در استان.
6. بررسی روند تغییر راندمان و الگوی کشت در سال‌های گذشته با استفاده از سند ملی در استان.
7. مهندسی مجدد برای تأسیسات در دست بهره‌برداری استان- ایستگاههای پمپاژ٬ خطوط انتقال آب٬ شبکه‌های آبیاری و زهکشی
8. مهندسی ارزش پروژه‌های در دست اجرا
- مسایل و مشکلات سدها
9. بررسی پدیده آبشستگی و حفره آبکند در پایاب تاسیسات آبی و ارائه روابط و معیارهای طراحی بهینه در سدهای استان.
10. بررسی کاویتاسیون و روشهای جلوگیری از آن در داخل شیار دریچه‌ها، شیرها و مجاری تحت فشار سدهای استان.
11. بررسی سرعت بهینه بارگذاری خاکریزی در سدهای خاکی در دست احداث استان.
12. بررسی مشکل رسوبگذاری و کاهش حجم مخزن سدها بر اثر فرسایش آبی در حوزه‌های آبگیر استان.
13. مهندسی ارزش پروژه‌های در دست اجرا
- زیست محیطی
14. ارزیابی توان زیست محیطی محدوده مخزن سدهای استان با تأکید بر امکان‌پذیری توسعه گردشگری.
- مدیریت منابع آب
15. بررسی پراکنش منابع آبی و اولویت‌های استفاده از این منابع.
16. پتانسیل یابی اراضی قابل آبیاری به شیوه‌های تحت فشار.
17. بهینه نمودن روابط هیدرولوژیکی متناسب با شرایط اقلیمی استان.
18. بررسی تأثیر خشکسالیهای اخیر بر پتانسیل منابع آب سطحی و زیرزمینی استان در کوتاه مدت و دراز مدت.
19. تعیین راهکار برای جلوگیری از پیر شده واتریفیکاسیون منابع مخزنی آب در استان کردستان.
- مهندسی رودخانه
20. شناسایی منابع آورد رسوب از طریق روش‌های سنجش از راه دور.
21. بررسی توانایی خودپالایی رودخانه‌های سطح استان.
22. بررسی اثرات برداشت شن و ماسه بر روی مورفولوژی و هیدرولیک رودخانه‌های استان.
- اقتصاد آب
23. بررسی و ارائه راهکارهای عملی جهت ایجاد بازار بزرگ تولید٬ بسته‌بندی و صادرات آب در استان
24. بررسی بهای تمام شده آب استحصالی از ایستگاههای پمپاژ کشاورزی و مقایسه هزینه – درآمد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   52 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله مفاسد اجتماعی

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله مفاسد اجتماعی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

حمید ابومحمدی اردکانی

چکیده
در حالی که امروزه علاقه روزافزونی نسبت به موضوع حسابداری مدیریت راهبردی در حوزه حسابداری مدیریت بوجود آمده و تحقیقات فراوانی انجام گرفته است، با این حال هنوز در مورد چارچوب و تعریفی واحد از چیستی و چگونگی آن اتفاق نظر وجود ندارد.
این مقاله ابعاد مختلف حسابداری مدیریت راهبردی را مورد مطالعه قرار می دهد و تکامل تدریجی و پیشرفت های صورت گرفته در این حوزه را بررسی نموده، به ارائه ی تعاریفی که در این حوزه مطرح می گردند، می پردازد.
چنین نتیجه گیری می شود با وجود این که اصطلاح "حسابداری مدیریت راهبردی" هنوز به طور کامل و گسترده درک و استفاده نشده است وکماکان با تفاسیر متعددی مواجه است، اما می توان گفت بر روی فکر و زبان تجارت و شیوه ی انجام فعالیت های تجاری تاثیر گذاشته است و یکی از عوامل پیشرفت روزافزون حسابداری مدیریت می باشد و سازمان ها، شرکت ها و عوامل مدیریتی آن ها هر چه سریع تر باید با این پیشرفت ها آشنا شده و آنها را در عمل به کار گیرند.

واژه های کلیدی
حسابداری مدیریت، حسابداری مدیریت راهبردی، راهبرد، حسابداری بر مبنای موقعیت راهبردی

مقدمه
امروزه تجربه ی سایر شرکت هایی که در محیط رقابتی به کسب و کار اشتغال دارند حاکی از آن است که سرنوشت شرکت هایشان را بیشتر عوامل خارجی رقم می زند تا مسایل داخلی خود شرکت. بنابر تحلیل ها و تجارب موجود، عوامل و عناصر تأثیرگذار بر فعالیت ها و راهبردهای سازمان ها را می توان شرایط کلی اقتصاد جهانی/کشور، قوانین تأثیرگذار بر بنگاه، تحولات فن آوری، تحولات اجتماعی، وضعیت بازار هدف شرکت/وضعیت رقبا، موقعیت و قدرت چانه زنی مشتریان/فروشندگان و تهدید ناشی از ورود رقبای جدید و خطر پیداشدن محصولات جایگزین بر شمرد(فخاریان،ابوالقاسم؛1382) که مباحثی نوین از جمله حسابداری مدیریت راهبردی را مطرح می سازد.
از زمانی که سیموندز (1981) برای نخستین بار اصطلاح حسابداری مدیریت راهبردی ( SMA) را ابداع نمود تا به امروز چندین رویکرد مختلف در این رابطه بوجود آمده است، هر چند که مطالعات تجربی کمی در این زمینه وجود دارد. هدف از این مقاله نیز ارائه رویکردی واحد در این زمینه نمی باشد، بلکه به دنبال ارائه ی رویکرد های مختلفی است که در مورد آن مطرح می گردد.
در کنار "حسابداری فعالیت ها" و " حسابداری فن آوری های پیشرفته"،SMA باعث پیشرفت روز افزون حسابداری مدیریت شده است. اما وجه تمایز SMA از پیشرفت های هم رده اش را باید در جهت گیری خارجی آن جستجو کرد. همچنین به کارگیری اصطلاح راهبردی برای نامیدن این رویکرد به این دلیل است که نشان دهد SMA با چشم انداز بلندمدت ارتباط دارد.
دهه ی 1980 را می بایست نقطه ی عطف حسابداری مدیریت دانست: استفاده از فن آوری و پژوهش عملیاتی و کاربرد آن در حسابداری مدیریت متداول گشت و مهم تر از همه مدیران به ویژه مدیران سازمان های بزرگ، به سه سازه مهم 1) رقابت بین المللی وگسترش جهانی شدن 2)تقویت اصل مشتری مداری و 3) افزایش کیفیت محصول توجه کردند(نمازی،محمد؛1386).
از آن جا که SMA یکی از فرصت های حسابداری مدیریت در این دوران می باشد، به اختصار فرصت های حسابداری مدیریت را ذکر می کنیم:
عمده ترین فرصت های حسابداری مدیریت
فرصت های جدید در مزیت رقابتی شرکت ها نهفته است، این مزیت رقابتی دربرگیرنده ی اطلاعات حسابداری مدیریت جهت تنظیم و تعیین و اجرای راهبردها، جهت دسترسی به مزیت رقابت جهانی است. این امر با روش حسابداری سنتی متفاوت است که در آن از اطلاعات حسابداری مدیریت جهت برنامه ریزی و کنترل عملیات استفاده می شود. اجزای اصلی سیستم حسابداری مدیریت نوین را،کیفیت محصول ، زمان، ارزیابی موجودی کالا، رضایت مشتریان،کنترل و کاهش هزینه ها در چارچوب مزیت رقابتی تشکیل می دهند(نمازی،محمد؛1386).
حسابداری بر مبنای موقعیت راهبردی ، جهت توصیف فن های نوین حسابداری مدیریت به کار گرفته می شود تا به مدیران کمک کند مزیت رقابتی خود را دنبال کنند، و شامل 3 روش زیر می باشد:
1) شناسایی دامنه تکنیک های جدید یا به طور کلی حسابداری فعالیت ها ؛
2) حسابداری برای فن آوری های پیشرفته تولیدی و
3) حسابداری مدیریت راهبردی.

با تلاش های کاپلن در اواخر دهه 1980 حسابداری مدیریت وارد مرحله نوینی شد به طوری که مرحله نخست "حسابداری برمبنای موقعیت راهبردی" پایه گذاری شد. این مرحله یا رویکرد را شناسایی دامنه تکنیک های جدید می نامند که از جمله تکنیک های مطرح در این دوره می توان به بهایابی بر مبنای فعالیت، بهایابی معکوس، تحلیل راهبردی هزینه و بهایابی کیفیت اشاره کرد. تکنیک های مذکور و شماری از سایر تکنیک های معمول برای تهیه اطلاعات در زمینه جنبه های عملکرد تجاری که کاپلن آنها را به عنوان اصل موفقیت در زمینه بازار رقابتی جدید می نامد، طراحی شدند.
در همین دوره و در مرحله بعد حسابداری فعالیت ها به عنوان یک رویکرد کلی تکنیک های بهایابی بر مبنای فعالیت مطرح شد. تکنیک های مربوط به تحلیل سودآوری مشتری و سودآوری مستقیم محصول، بودجه بندی بر مبنای فعالیت را در بر می گیرد. در تمام این تکنیک ها بر فعالیت تأکید شده است.
رویکرد دوم تحت عنوان حسابداری برای فن آوری های پیشرفته تولیدی، تکنیک هایی مثل بهایابی معکوس، بهایابی کیفیت و تحلیل زنجیره ارزش همراه با پیشرفت های مربوطه مثل تئوری محدودیت ها، معیار سنجی یا بهینه کاوی و بهبود مستمر را در بردارد. عامل مهم در این رویکرد جستجوی مزیت عملیاتی به منظور رساندن ارزش بالاتر به مشتریان می باشد.
SMA سومین رویکرد عام حسابداری بر مبنای موقعیت راهبردی می باشد. همانند رویکرد عملیاتی قبلی، حسابداری مدیریت راهبردی ماهیتاً میان رشته ای است که پیونده دهنده ی حسابداری مدیریت و مدیریت بازاریابی و همچنین فصل مشترک حسابداری مدیریت و راهبرد می باشد. از جمله تکنیک های مرتبط با حسابداری مدیریت راهبردی شامل تحلیل موقعیت رقبا، بهایابی هدف و بهایابی چرخه عمر می باشد. علاوه بر این به وسیله تحلیل مؤلفه های محصول، تحلیل زنجیره ارزش خریدار و تئوری بازار رقابتی نیز بیان می شود. در مقایسه با دو رویکرد کلی قبلی، SMA بیشتر جهت گیری خارجی دارد. این جهت گیری خارجی اغلب به شکل تعریف ویژگی SMA دیده شده است بطور کلی، این گونه استدلال می شود که مشخصه "راهبردی" رویه هایی را در بر می گیرد که کانون توجه آتی و خارجی داشته باشند(کراونز و گویلدینگ ،2001؛ راسلندر و هارت ،2003).
مشکل این وضعیت این است که در زمان مقایسه با برخی عناصر رویکرد کلی عملیاتی مثل تحلیل ارزش یا تحلیل موقعیت که هر دوی آن ها مستلزم نگریستن ماورای محدودیت های کسب و کار است، قابل حمایت نیست. دیدگاه قانع کننده تر نگریستن به SMA به عنوان موضوع الهام گرفته شده از زمینه مدیریت بازاریابی است.
پیشرفتهای صورت گرفته در حسابداری مدیریت راهبردی( SMA)
در سال 1981، سیموندز مقاله ای در یکی از مجله های تخصصی انگلستان تحت عنوان حسابداری مدیریت منتشر کرد و نمونه ای قاطع را برای SMA ارائه نمود (سیموندز،1981،صفحه ی 12). دانشگاهیان ذی نفوذی مثل رابرت کاپلن، رابین کوپر و جان شانک منتقدان سرسختی به وضع موجود حسابداری مدیریت بودند و خواستار بهبود در این وضع از طریق مدیریت هزینه راهبردی (SCM) شدند. در حالی که SMA اصطلاح مورد استفاده در محافل دانشگاهی حسابداری و در برخی مواقع شاغلین در انگلستان، استرالیا و نیوزلند می باشد، در ایالات متحده اصطلاح "مدیریت هزینه راهبردی" در ادبیات بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. شانک و گوینداراجان(1994) مدیریت هزینه راهبردی را این گونه تعریف می کنند:
"آمیزه ای از عناصر تحلیل مالی حاصل از سه موضوع در ادبیات مدیریت راهبردی یعنی تحلیل ارزش، تحلیل موقعیت یابی راهبردی و تحلیل عامل بهای تمام شده".
واضح است که بین مدیریت هزینه راهبردی و SMA ارتباط وجود دارد، اما حسابداری مدیریت راهبردی حوزه ای وسیع تر از مدیریت هزینه راهبردی می باشد. هدف مدیریت هزینه راهبردی کاهش بهای تمام شده هر واحد به صورت مستمر تحت شرایط واقعی در بلند مدت می باشد. زمانی که مدیران هزینه های با اهمیت را شناسایی می کنند فقط شروع به مدیریت هزینه ها به طور راهبردی نموده و سپس تلاش خود را معطوف کاهش آنها می کنند.
SMA با گزارشی مورد تأکید قرار گرفت که برامویچ و بهیمانی (1989) به انجمن حسابداران مدیریت انگلستان(CIMA) ارائه کردند. در این گزارش SMA مورد واکاوی قرار گرفته و روی توسعه فن ها، روش ها و گسترش بحث های حسابداری مدیریت بر مبنای راهبرد تأکید شده است. راهبرد هر شرکت توجه خاص به بازاریابی دارد.یکی از عوامل مهم و مؤثر در راهبرد هر شرکت، راهبرد سایر شرکت ها، به ویژه شرکتهای عمده رقیب و تأثیر آن ها در تدوین راهبرد آینده شرکت می باشد. این امر، حسابداری مدیریت راهبردی را از حسابداری مدیریت سنتی متمایز می سازد، زیرا در حسابداری سنتی معمولاَ تأکید زیادی روی عوامل خارجی به ویژه راهبرد سایر رقبا، وجود ندارد(نمازی،محمد؛1386).
رویکرد مرسوم حسابداری مدیریت تضاد میان فرایندهای مدیریت راهبردی، کنترل مدیریت و کنترل عملیاتی را برملا می کند. جانسون و کاپلن استدلال می کنند که دست یابی برای رسیدن به هماهنگی میان این فرآیند ها دشوار است. جریان SMA در بردارنده مفاهیم و شیوه‌هایی است که سعی در حل این دشواری ( عدم هماهنگی) دارد. در یک شرکت، زمانی می توان گفت ابزار SMA وجود دارد که آن بتواند تصمیمات راهبردی و بازاریابی را به تصمیمات عملیاتی مرتبط سازد. بر اساس مفهوم SMA تاکید بیشتر بر روی بعد بازاریابی (راسلندر و هارت 2003 ) و ابعاد راهبردی SMA است، به عنوان مثال تحقیق سیمونز (1981 ) و برمویچ (1990 ) حاکی از آن است به کارگیری معیارهای کیفی و خارجی با 3 بعد در مورد SMA مطرح می شود. 1- بعد محصولات و مشتریان ( به عنوان مثال سطح رضایت آن ها ) 2- بعد رقابتی ( سطح نفوذ ) و3- بعد محیطی. این مفاهیم سالیان دراز شکل گرفته است (wegmann,2009).
برخی از تفاوتهای کلیدی بین حسابداری مدیریت مرسوم و حسابداری مدیریت راهبردی در نگاره زیر نشان داده شده است.
ویژگی های حسابداری راهبردی ویژگی های حسابداری مرسوم
آینده نگر تاریخی
مرتبط(وابسته) شخصیت منفرد
چندگانه دوره منفرد
توالی،الگوها تصمیم منفرد
برون نگر دورن نگر
رقابتی محور تولید محور
احتمالات فعالیت های موجود
غیر انفعالی انفعالی
برنامه ریزی نشده برنامه ریزی شده
به هم پیوستگی اطلاعاتی به هم پیوستگی داده ها
محدود نشده بر مبنای سیستم های موجود بر مبنای سیستم های موجود
از قراردادها چشم پوشی می کند ساخته شده بر مبنای قراردادها
نگاره 1
تعاریف مختلفی درباره SMAدر مقالات مجلات مختلف وجود دارد. شانک و گوین دراجان بیان کردند که SMA نقشی کلیدی در توصیف راهبردی ، اعلان راهبردی ، اجرای راهبردی و کنترل راهبردی، بازی می کند (شانک و گوین دراجان،1994). از دیدگاه آلن ، تصمیم گیری راهبردی می بایستی بر مبنای اطلاعات پیش بینی کننده، اطلاعات سرمایه گذاری و جریان های نقدی آتی به جای اطلاعات حسابداری سنتی و اطلاعات بهای تمام شده تاریخی باشد. وارد (1992) عقیده داشت که SMA اطلاعات حسابداری مدیریت برای راهبرد رقابتی، توسعه شرکت، تغییرات بازار، برنامه راهبردی شرکت، اجرای راهبردی و کنترل راهبردی فراهم می کند، و مدیریت راهبردی را با حسابداری مدیریت پیوند می دهد(وارد،1992). اما باید دانست که در ادبیات مربوط به SMA، هیچ تعریف توافق شده ای وجود ندارد. به ساده ترین شکل می توان SMA را، "راهبردی تر کردن حسابداری مدیریت" بر شمرد و یا SMA را رویکرد عمومی حسابداری برای موقعیت های راهبردی به شمار آورد(راسلندر و هارت،2003). سیموندز آن را این گونه تعریف کرد:" تهیه و تحلیل داده های حسابداری مدیریت درباره یک واحد تجاری و رقبایش، برای استفاده در توسعه و کنترل راهبرد واحد تجاری"( سیموندز، 1981،صفحه 28).

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  10  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بهره وری

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله بهره وری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بهره وری

زمان مطالعه کار – زمان انجام کار کارسنجی

بهره‌وری چیست؟
استفاده موثرتر از منابع اعم از نیروی کار، سرمایه، زمین، مواد، انرژی، ماشین‌آلات و ابزار، تجهیزات و اطلاعات در فرآیند تولید کالاها و خدمات است.
به‌عبارت دیگر :
به کلیه تلاش‌های سیستماتیک ساختار یافته برای حذف یا کاهش تلفات ناشی از مواد، ماشین‌، انسان و یا تعامل نادرست بین آنها، نظام ارتقای بهره‌وری گفته می‌شود.
نظام ارتقای بهره‌وری در 3 گروه قابل دسته‌بندی است:
- نظام‌هایی که بر حذف یا کاهش تلفات ناشی از مواد و ماشین تمرکز دارد (بهره‌وری سرمایه)
- نظام‌هایی که برحذف یا کاهش تلفات ناشی از عملکرد انسان تمرکز دارد (بهره‌وری نیروی انسانی)
- نظام‌هایی که بر حذف یا کاهش تلفات ناشی از تعامل نامناسب بین انسان، ماشین و مواد تمرکز دارد (بهره‌وری کل)

گروه اول را نظام‌های سخت‌افزار محور، گروه دوم نظام‌های انسان‌افزار محور، گروه سوم را نظام‌های نرم‌افزار محور می‌گویند.
برای ارتقای بهره‌وری قبل از هرچیز باید عوامل موثر بر بهره‌وری را بخوبی شناخت .
عوامل موثر بر بهره‌وری دو نوعند:
الف) عوامل کوتاه مدت ب) عوامل بلند مدت
عوامل کوتاه مدت در بهره‌وری غالباً به‌میزان انگیزه پرسنل برای کار و بهبود روش‌ها و سیستم‌های جاری و گردش کار و تغییرات در میزان فشار کار و نوسانات تجاری بستگی دارد.
انواع عوامل بلند مدت موثر بر بهره‌وری عبارتنـد از :
- ایجاد و توسعه محصولات جدید
- معرفی روش‌های تولید جدید
- کشف منابع جدید
- یافتن کانال‌های جدید بازاریابی
- عقلایی کردن ساخت اقتصادی و بهره‌وری

اهمیت بهره‌وری
در جهان امروز بهره‌وری تقریباً مترادف با پیشرفت می‌باشد. استاندارد زندگی در یک جامعه به درجه‌ای از تأمین حداقل نیازهای جامعه بستگی دارد به‌عبارت دیگر مقدار کیفیت غذا، پوشاک، مسکن، آموزش و امنیت اجتماعی، استاندارد زندگی را تعیین می‌کند. برای ارتقای استاندارد زندگی باید غذا، پوشاک، مسکن و ... بیشتر تولید شود. افزایش مقدار تولید کالاها و خدمات می‌تواند از طریق افزایش نهاده‌های نیروی کار و سرمایه صورت پذیرد و یا اینکه از منابع موجود به‌صورت کاراتر استفاده بعمل آید.
منابع یک کشور عموماً محدود می‌باشد بنابراین بهره‌وری بیشتر یک ضرورت برای ارتقای استاندارد زندگی یک ملت می‌باشد، بهره‌وری بیشتر موجب رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی می‌شود. با بهبود بهره‌وری شاغلان به دستمزد بیشتر و شرایط کاری مناسب‌تر دست خواهند یافت و درعین حال فرصت‌های شغلی بیشتری تولید خواهد شد. بهره‌وری بالاتر از یک‌سو موجب کاهش قیمت‌ها شده، و از سوی دیگر سود سهامداران را افزایش می‌دهد. به هرحال دریک کشور در حال توسعه‌ای مانند ایران بدون ارتقای بهره‌وری نمی‌توان مشکل بیکاری را برطرف نمود.
برای بهره‌وری بالاتر باید ضایعات به هر شکلی که وجود دارد از قبیل ضایعات در مواد،
ماشین آلات، زمان، نیروی انسانی، فضا و دیگر اشکال آن شناسایی و حذف شود. فرآیندهایی که موجب ایجاد ارزش افزوده نمی‌شوند باید شناسایی و از چرخه تولید کنار گذارده شوند.
بهره‌وری را می‌توان از دو دیدگاه بررسی کرد :
الف) دیدگاه تکنیکی (نگرش فنی) بهره‌وری نسبت ستانده به یکی از عوامل تولید است.
ب) دیدگاه فرهنگی یک دیدگاه فکری است که همواره سعی در بهبود وضع موجود دارد.
دائره المعارف برنیتانیکا، بهره‌وری را نسبت ستاده (کالا یا خدمات و یا مجموعه‌ای ازکالاها و خدمات) به داده (عامل یا عوامل تولیدکننده) آن تعریف می‌کند.

چرخه مدیریت بهره‌وری
پس از آشنایی با تعریف بهره‌وری باید دید چگونه از آن استفاده می‌شود؟ برای برنامه‌ریزی در زمینه ارتقای بهره‌وری باید بدانیم که از منظر سطح بهره‌وری درکجا قرار داریم و به کجا می‌خواهیم برویم، برای رسیدن به مقصد چه راه‌کارهایی مناسبتر است، صاحبنظران علم بهره‌وری این مقولات را در چهارچوب چرخه مدیریت بهبود بهره‌وری مطرح می‌کنند که به آن PDCA نیز می‌گویند در کلمات اختصاری به‌کار رفته برای چرخه مدیریت بهبود بهره‌وری P حرف نخست کلمه PLAN، D حرف اول کلمه DO، C حرف اول کلمه CHECK و بالاخره A حرف آغازین کلمه ACTION می‌باشد. صاحب¬نظران علم بهره‌وری علاوه برچرخه فوق از چرخه دیگری نیز استفاده می‌کنند که به آن MEPI می‌گویند. در این چرخه M حرف اول کلمه MEASURING، E حرف مخفف کلمه EVALUATION، P حرف اول کلمه PLANING و I حرف مخفف کلمه IMPLEMENTATION می‌باشد.
همانگونه که در چرخه مدیریت بهبود بهره‌وری آمده است گام نخست در این چرخه برنامه‌ریزی است. برای برنامه‌ریزی اطلاع از سطح موجود شاخص‌های بهره‌وری امری الزامی است به‌عبارت دیگر، پیش نیاز برنامه‌ریزی، اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری است.

ضرورت اندازه‌گیری بهره‌وری:
اندازه‌گیری، جزء لاینفک و به تعبیر برخی نقطه آغاز فرآیند علمی مدیریت بهره‌وری است.
اگر بخواهیم بهره‌وری را در فرهنگ سازمانی جلوه‌گر سازیم شرط اساسی آن، وجود ابزاری برای کنترل و نظارت به پیشرفت، فراهم آوردن بازخور، تعیین هدف‌های قابل ارزیابی و ارزیابی عملکرد مدیریت است. به‌عبارت دیگر اندازه‌گیری بهره‌وری، فراهم‌ آورنده اطلاعاتی است که امکان ارزیابی پیرامون چگونگی حرکت به‌سوی هدف وضع موعود را از نقطه عزیمت و شرایط قبلی (وضع موجود) ایجاد می‌کند و سازمان را در امر ایجاد ارتباط صحیح بین بهره‌وری با سایر هدف‌های استراتژیک سازمان یاری می‌دهد. برای مثال بهبود بهره‌وری ممکن است ابزار اولیه دستیابی به افزایش سهم سازمان در بازار بورس باشد.
اندازه‌گیری بهره‌وری جدای از منافع استراتژیک آن کارکردهای تقویت‌کنندۀ دیگری برای سازمان دارد.
برخی ازکارکردهای مفید آن عبارتند از:
1- آگاهی سازی (کسب اطلاع از اینکه سازمان در چه وضعیتی بوده و در چه مرحله‌ای از دستیابی به اهداف خود قرار گرفته است)
2- ارزیابی مشکلات (شناسایی فرصت‌ها و مقابله با تهدیدات)
3- ایجاد مکانیزمی برای ارایه بازخور (داده‌های حاصل از اندازه‌گیری باعث می‌شود تا کارکنان از کار لذت برند از موفقیت‌ها درس بیاموزند و برای غلبه بر دوران بازدهی نامطلوب دارای انگیزه شوند.
4- ایجاد اطلاعات برای انواع تصمیم‌گیری‌های مدیریتی (مدیریت برای تدوین برنامه‌های خود نیازمند به اطلاعات است)
تحلیل و اندازه‌گیری بهره‌وری زمانی عملی است که تغییرات بهره‌وری را طی زمان با شاخص‌های بهره‌وری نشان دهیم در واقع می‌توان گفت کلیه فعالیت‌های یک جامعه زمانی قابل ارزیابی است که میزان پیشرفت هر فعالیت را با درجه از مطلوبیت آن فعالیت بتوان مقایسه نمود این درجه مطلوبیت را شاخص می‌گویند. در واقع درجه مطلوبیت برای ارزیابی را نیز می‌توان به‌عنوان شاخص سنجش نام برد به‌عنوان مثال نسبت مکالمات بین‌الملل به مشترکین تلفن در دقیقه برای تحلیل بهتر تغییرات بهره‌وری لازم است شاخص‌ها در دوره‌های مشخص (ماهانه، سالانه، ...) محاسبه شوند در این روش وضعیت بهره‌وری در گذشته به‌عنوان مبنای مقایسه انتخاب می‌گردد و بدین ترتیب سال پایه یا دوره تعریف می‌گردد و اطلاعات بهره‌وری در سال پایه جهت محاسبه شاخص‌های موردنظر در سال جاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابراین مقدار شاخص بهره‌وری در مجموع میزان اثر بخش و کارایی در یک سازمان را نشان می‌دهد:
بهره‌وری = اثربخش انجام کارهای درست + کارآیی انجام درست کارها
همان‌گونه که گفتیم تعریف بهره‌وری عبارتست از رابطه بین ستاده و نهادهای به کار رفته برای تولید آن ستاده، اولین گام در اندازه‌گیری بهره‌وری اندازه‌گیری ستاده شرکت است گام بعدی شناسایی انواع نهاده‌ها و اندازه‌گیری آنهاست آن‌گاه با تقسیم ستاده بر نهاده بهره‌وری به‌دست می‌آید.
ستـاده عبارتست از آن چیزی که تولید می‌شود (یک محصول) و نیز می‌توان نوعی خدمت باشد. به‌عنوان مثال در شرکت ارتباطات زیرساخت تعداد مکالمات بین‌الملل به‌عنوان ستاده محسوب می‌شود.
داده‌ها عبارتند از خدمات عوامل تولید که همان کالاهای سرمایه‌ای شامل تجهیزات فنی (مانند: مراکز سوئیچ) ساختمان و زمین، نیروی انسانی و محصولات واسطه (مانند : کابل) هستند.
تعریف شاخص‌های بهره‌وری
پرسشی که در این مرحله مطرح می‌شود آن است که شاخص‌های بهره‌وری که باید مورد اندازه‌گیری قرار گیرند کدامند؟ آیا برای کلیه بخش‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، دستگاه‌های اجرایی، واحدهای اقتصادی و... شاخص‌های بهره‌وری یکسان تعریف می‌شود؟ پاسخ به این پرسش منفی است. هر مؤسسه در ارتباط با رسالت، اهداف و مأموریت‌های خود می‌تواند شاخص‌های بهره‌وری مربوط به خود را تعریف کند.
به‌طورکلی شاخص‌های بهره‌وری را می‌توان به گروه شاخص‌های کارایی و شاخص‌های اثربخشی طبقه‌بندی کرد.

انواع شاخص‌های بهره‌وری
شاخص‌های بهره‌وری که در واقع شاخص‌های کارایی هستند، نسبت‌هایی می‌باشند که صورت آنها یک ستانده، مخرج آنها یک نهاده و روند افزایشی آنها نشان از بهبود وضعیت دارد.
شاخص‌های بهره‌وری خود به دو دسته شاخص‌های عمومی و شاخص‌های اختصاصی به‌شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
الف) شاخص‌های بهره‌وری عمومی
این شاخص‌ها عموماً با الهام از مفاهیم اقتصاد کلان تعریف می‌شوند که از جمله می‌توان شاخص بهره‌وری نیروی کار، بهره‌وری سرمایه، بهره‌وری کل عوامل، بهره‌وری انرژی و.... را نام برد.
ویژگی این شاخص به‌گونه‌ای است که با محاسبه آنها می‌توان بررسی تطبیقی در واحد اقتصادی، طبقه، گروه فعالیت، بخش و قسمت اقتصادی را انجام داد.
در اکثر شاخص‌های عمومی فوق‌الذکرصورت کسر ارزش افزوده یا ستانده و مخرج آن یک یا مجموع چند نهاده می‌باشد.
ب ) شاخص‌های اختصاصی
در هر یک از رشته فعالیت‌های اقتصادی علاوه بر شاخص‌های بهره‌وری عمومی، شاخص‌های بهره‌وری اختصاصی نیز قابل تعریف می‌باشد. این شاخص‌ها عموماً در راستای هدفی که در هر فعالیت موردنظر باشد تعریف می‌شوند.
سازمان ملی بهره‌وری ایران جهت تسهیل تعریف شاخص‌های بهره‌وری عمومی و اختصاصی به تعریف این شاخص‌ها اقدام نموده است، شایان ذکر است که شاخص‌های بهره‌وری اختصاصی پیشنهادی سازمان ملی بهره‌وری را نباید کامل تلقی کرد بلکه هر دستگاه اجرایی متولی یک یا چند بخش یا قسمتی از یک بخش ، ضرورت دارد نسبت به تکمیل آن از طریق کنترل و اصلاح اقدام و سپس در راستای اندازه‌گیری آن اقدام کند.
برخی شاخص‌های اختصاصی پیشنهادی در بخش ارتباطات زیرساخت که درکمیته بهره‌وری پیشنهاد گردیده به پیوست ضمیمه می‌باشد.

ارزش افزوده چیست؟
ارزش افزوده در واقع عبارتست از ثروت اضافه‌ای که توسط شرکت از طریق فرآیند تولید و یا ارایه خدمات ایجاد می‌شود که با کسر نهاده‌های واسطه (مثل هزینه خریدها) از عایدی‌ها به‌دست می‌آید برای مثال نهاده‌هایی نظیر کابل، مراکز سوئیچ، نیروی انسانی متخصص در طی یک فرآیند، یک ارزش جدیدی (ارایه خدمت به مشترکین) تولید می‌کنند که در واقع به ارزش نهاده‌های ما افزوده می‌شود.
محاسبه ارزش افزوده به‌منظور پرهیز از احتساب مضاعف صورت می‌گیرد. به این معنی که ارزش کالاها و خدماتی که به‌عنوان داده‌های واسطه یک فعالیت به‌کار گرفته می‌شود به نوبه خود ستانده یک فرآیند تولید بوده و لازم است از ستانده این فعالیت کسر شود تا ارزش افزوده آن به‌دست آید. بدین ترتیب ارزش افزوده ناخالص عبارت است از ارزش ستانده منهای ارزش مصرف واسطه و ارزش افزوده خالص عبارت از ارزش افزوده ناخالص منهای مصرف سرمایه ثابت
ارزش افزوده ایجاد شده در شرکت بین افرادی‌که در ایجاد آن سهیم بوده‌اند توزیع می‌شود به‌عبارت دیگر ارزش افزوده به‌صورت دستمزد برای کارکنان، استهلاک برای سرمایه‌گذاری مجدد تجهیزات، سود برای شرکت، مالیات به دولت و... تسهیم می‌شود.
روش‌های محاسبه ارزش افزوده
ارزش افزوده در هر یک از سطوح واحد اقتصادی، طبقه (متشکل از چند واحد اقتصادی دارای فعالیت مشابه)، گروه (متشکل از چند طبقه)، بخش (متشکل ازچند گروه)، قسمت (متشکل از چند بخش) و بالاخره کل اقتصاد (شامل کلیه قسمت‌های اقتصادی) قابل محاسبه است. برای محاسبه ارزش افزوده 3 روش مختلف به‌شرح زیر وجود دارد:
الف) روش تولید یا تفریق
ب) روش توزیع یا جمع
ج) روش مصرف (هزینه)
شایان ذکر است که روش‌های تولید و توزیع در سطوح مختلف، از واحد اقتصادی تا کل اقتصاد قابل محاسبه می‌باشد ولیکن روش مصرف تنها در سطح اقتصاد کلان قابل اندازه‌گیری می‌باشد. نحوه محاسبه ارزش افزوده در هر یک از روش‌ها به‌صورت تفضیلی در زیر ارایه شده است:
روش 1) محاسبه ارزش افزوده به روش تولید یا تفریق
ارزش افزوده از تفاضل مجموع مصارف واسطه به‌کار رفته در جریان تولید کالاها و خدمات از ارزش ستانده مؤسسه در طول یک‌دوره مالی به‌دست می‌آید به‌عبارت روشن‌تر:
ارزش مصارف واسطه – ارزش ستانده = ارزش افزوده
روش 2) محاسبه ارزش افزوده به‌روش جمع یا توزیع
روش متداول درموسسات، محاسبه ارزش افزوده از طریق توزیع آن به عوامل تولید است در این روش ارزش افزوده از تجمع هزینه جبران خدمات، هزینه استهلاک، مالیات و مازاد عملیاتی به‌دست می‌آید. در مواردی‌که مؤسسه علاوه برمالیات مستقیم درارتباط با واحد کالای تولید شده یا خدمت ارایه شده مالیات غیرمستقیم پرداخت می‌کند و یا اینکه برای پایین نگهداشتن سطح قیمت‌ها ازدولت یارانه‌ای دریافت می‌کند ما به التفاوت مالیات‌های غیرمستقیم منهای یارانه باید به چهارعنصر فوق اضافه شود.
روش 3) محاسبه ارزش افزوده به‌روش هزینه (مصرف)
روش هزینه برای برآورد تولید ناخالص داخلی به تفکیک نوع مصرف نهایی و نه به تفکیک نوع فعالیت اقتصادی تولیدکنندگان به‌کار برده می‌شود. این متضمن انجام برآوردهای مستقلی از مصرف نهایی خانوارها، خدمات دولتی، خدمات خصوصی غیرانتقاعی به خانوارها و افزایش موجودی‌ها، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و واردات و صادرات می‌باشد.

ارزش افزوده را به دو طریق می‌توان محاسبه نمود:
الف) روش تفاضلی :
خدمات و مواد خریداری شده – کل فروش = ارزش افزوده
ب) روش تجمعی:
سایر هزینه‌های توزیع شده + هزینۀ نیروی انسانی + سود + استهلاک = ارزش افزوده
برای محاسبه ارزش افزوده شرکت ارتباطات زیرساخت از تراز مالی شرکت بهره‌ جسته‌ایم البته باید توجه داشت که به‌دلیل نوپا بودن این شرکت امکان مقایسه محاسبه با سال پایه امکان‌پذیر نبود لذا برای محاسبه از روش تجمعی استفاده گردید.
محاسبه ارزش افزوده به روش توزیع (تجمعی)
در این روش برای محاسبه ارزش افزوده چهار عنصر تشکیل‌دهنده آن یعنی جبران خدمت کارکنان، مصرف سرمایه ثابت (استهلاک) ، سود (زیان) حاصل از عملیات و خالص مالیات‌ با هم جمع می‌شود.




الف) جبران خدمات کارکنان ارقام به میلیون ریال
دستمزد و مزایای کارگران (عملیاتی) 571 ، 5
حقوق و دستمزد و مزایای کارمندان (عملیاتی) 186 ، 28
دستمزد و مزایای کارگران (اداری) -
حقوق و دستمزد و مزایای کارمندان (اداری) 061 ، 1
پاداش پایان خدمت 577 ، 4

ب) مصرف سرمایه ثابت (استهلاک)
- استهلاک ساختمان 236 ، 093 ، 827 ، 20
- استهلاک ماشین آلات 498 ، 077 ، 573 ، 97
- استهلاک وسائط نقلیه 582 ، 343 ، 847
- استهلاک ابزار کار و لوازم فنی 794 ، 265 ، 42
- استهلاک تأسیسات 686 ، 195 ، 791 ، 1
- استهلاک اثاثیه و لوازم اداری 598 ، 381 ، 830 ، 1

ج) سود (زیان) حاصل ازعملیات 268 ، 541

خالص مالیات‌ها + سود (زیان) حاصل از عملیات + استهلاک +
جبران خدمات کارکنان = ارزش افزوده

صورت‌های مالـی
برای سال مالی منتهی به 30 اسفند 1383
هزینه استهلاک 122.991 (میلیون ریال)
هزینه پرسنلی (حقوق و مزایای کارکنان، دستمزد و مزایای کارگران) 39.395 (میلیون ریال)
هزینه حمل و نقل و ایاب وذهاب 16 (میلیون ریال)
سود (سود خالص قبل از کسر مالیات) 541.268 (میلیون ریال)
مالیات 189.444 (میلیون ریال)



مالیات + سایر هزینه‌های توزیع شده + هزینه نیروی انسانی + استهلاک + سود = ارزش افزوده
189.444+ 16 + 39395 + 122.911 + 541.268 = 893.034 (میلیون ریال)


پس از اندازه‌گیری ستاده نوبت به اندازه‌گیری نهاده می‌رسد، نهاده¬ها عبارتند از خدمات حاصل از عوامل تولید مانند نیروی انسانی و سرمایه

شاخص بهره‌وری نیروی کار
این شاخص از تقسیم ارزش افزوده به تعداد شاغلین حاصل می‌شود. درصورتی‌که در کشوری اطلاع نفر ماه، نفر روز و یا نفر ساعت کار انجام شده یا پرداخت شده شاغلین در دسترس باشد در این‌صورت در مخرج کسر شاخص بهره‌وری نیروی کار، به‌جای تعداد شاغلین از این اطلاعات استفاده خواهد شد. بدیهی است که این نوع شاخص، بهره‌وری نیروی کار را با دقت بالاتری نشان می‌دهد.

مقیاس¬های نهاده نیروی کار را می¬توان به دو دسته تقسیم کرد:
1- مقیاس¬هایی که نهاده نیروی کار را برحسب واحد زمان (ساعت کار) بیان می¬کنند
2- مقیاس¬هایی که بر مبنای تعداد افراد شاغل است،
واحد معمول نهاده در کشورهای پیشرفته ساعات کار انجام شده است اما در کشور ما تعداد افراد شاغل هنوز رایج است.
از آنجایی‌که کارکنان دستمزدهای متفاوتی دریافت می¬کنند روزها و ساعات کار را باید با ارزش نسبی آنها به حسب مقیاس‌های پرداخت وزن¬دهی کرد، اگر فقط به جمع زدن تعداد ساعات کار یا تعداد افراد شاغل بپردازیم نیروی کار را به‌عنوان داده¬ای همگن و غیروزنی در نظر گرفته¬ایم، اما زمانی‌که کار با طبیعت متفاوتی انجام شده و کیفیت نیروی کار مورد توجه باشد نیروی کار را معمولاً با استفاده از دستمزد – به‌عنوان وزن آن می‌توان اندازه‌گیری کرد.
عامل بعدی هزینه نیروی کار بود، که عبارتست از کلیه هزینه‌های حقوق و دستمزد به اضافه منافع حاشیه‌ای مانند (پاداش و ...) محاسبه این هزینه‌ها مشکل نیست ولی نکته مهم انتخاب دوره پایه (سال یا ماه پایه) و تبدیل هزینه‌ها به واحد پولی سال پایه است.

جبران خدمات کارکنان
جبران خدمات کارکنان: این قلم آماری، جبران خدمات مزد و حقوق بگیران می‌باشد و عبارت از مزد و حقوق و سایر پرداختی‌ها (پول، کالاو ...) به مزد و حقوق بگیران به‌شرح ذیل می‌باشد:
مزد و حقوق، منظور از مزد و حقوق مجموع پرداختی‌های واحد اقتصادی (کارگاه) به‌صورت پول و یا کالا تحت عنوان مزد و حقوق به مزد و حقوق بگیران است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 26   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله کنترل و مدیریت پروژه عمرانی

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله کنترل و مدیریت پروژه عمرانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مدیریت ، برنامه ریزی و کنترل پروژه :
تعریف پروژه و اهمیت مدیریت آن
با توجه به روند رو به توسعه گسترش صنایع درکشورو افزایش تدریجی طرحهای عمرانی جدید و پروژه های صنعتی وعمرانی مختلف، برنامه ریزی و مدیریت پروژه صحیح در این بخشها ضروری است .
به طور کلی می توان پروژه را به صورت مجموعه ای از عملیات پیچیده ، غیر تکراری ومرتبط با یکدیگر تعریف کرد که زیر نظر یک مدیریت و سازمان اجرایی مشخص برای تامین اهداف معین و در چارچوب برنامه زمانی و بودجه از پیش تعیین شده ای اجرا می گردد.
مدیریت پروژه فرآیندی است که باید طی آن پروژه در دوره حیات خویش از آسانترین و با صرفه ترین راه به نتیجه مطلوب دست یابد . فرایند مدیریت پروژه از سه بخش عمده تشکیل یافته که عبارتند از : برنامه ریزی ، اجرا و نظارت .
سیستم برنامه ریزی و کنترل پروژه
موفقیت اجرای پروژه های بزرگ صنعتی و عمرانی نیاز به رویکردی سیستماتیک در برنامه ریزی و کنترل نحوه اجراء فعالیتها از نظر زمان اجراء و هزینه دارد .
کار اصلی سیستم برنامه ریزی و کنترل پروژه عبارت از تهیه ، گردآوری ، ثبت و نگهداری اطلاعات مراحل مختلف دوره زندگی پروژه و پردازش ، طبقه ندی و تحلیل آنها و تهیه گزارشات لازم برای مدیر پروژه است .
هدف این سیستم ، هدایت پروژه بر طبق زمانبندی و بودجه تعیین شده و تامین اهداف و محصولات نهائی پروژه و ذخیره اطلاعات حاصله جهت استفاده در پروژه های بعدی می باشد .
این سیستم باید مدیر پروژه را در بهینه کردن سه عامل زمان ، هزینه و کیفیت در اجرای پروژه یاری نماید .
یک سیستم برنامه ریزی و کنترل پروژه خوب باید دارای تواناییها و قابلیتهای زیر باشد :
• تعیین تاریخ اتمام پروژه در مرحله برنامه ریزی و زمانبندی اولیه .
• تعیین ساختار شکست کار ( WBS ) جهت اجراء صحیح و عدم تداخل فعالیته و منابع آنها.
• ارائه راه حل با صرفه جهت جبران تاخیرات در اجراء برخی فعالیتهای پروژه در زمان اجراء.
• ارائه راه حل با صرفه جهت تسریع مدت اجراء پروژه در صورت تغییر در شرایط اقتصادی و اجتماعی در کشور یا سازمان مولد پروژه و تغییر اولویتهای پروژه و نیاز به اجراء سریعتر آن .
• زمانبندی و برنامه ریزی در جهت استفاده از نیروی انسانی ، ماشین آلات و تجهیزات و بطور کلی منابع مصرف مجدددر جهت استفاده مطلوب ازآنها و گریز از بروز تنگنا و محدودیت در این زمینه .
• چگونگی توزیع مواد و بطور کلی منابع غیر مصرف مجدد میان پروژه ها و فعالیتهای مختلف آنها .
• زمانبندی سفارشات خرید مواد ، مصالح ، ماشین آلات و تجهیزات جهت کاهش هزینه های انبارداری و ضایعات و همچنین زیانهای ناشی از راکد ماندن منابع مالی پروژه .
• تعیین میزان نقدینگی پروژه درهرواحدزمانی جهت پرداخت به موقع صورتحسابها و پیش پرداختها.
• ثبت و تجزیه و تحلیل نتایج حاصله در مواقع لزوم تغییر در برنامه ریزی پروژه و نگهداری جهت استفاده در پرژوه های آتی و جلوگیری از بروز مشکلات مشابه .
مراحل برنامه ریزی و کنترل پروژه
1 – مرحله برنامه ریزی
برنامه ریزی پروژه شامل کارهایی است که با انجام آنها می توان فعالیتهای پروژه و روابط میان آنها را شناخت و مدت ، منابع مورد نیاز و هزینه اجرای آنها را براساس معیارهای موجود در سازمان مولد پروژه برآورد نمود .
مراحل مختلف برنامه ریزی را می توان به گامهای زیر تقسیم بندی نمود :
گام اول : تحلیل پروژه ، شناخت فعالیتها و روابط آنها ، تهیه ساختار شکست کار ( WBS )
گام دوم : برآورد مدت منابع مورد نیاز و هزینه اجرای هریک از فعالیتهای پروژه .
گام سوم : زمانبندی پروژه،برنامه ریزی منابع،بررسی رابطه زمان وهزینه ( Cost-Time Trade–Off ) و بررسی مسائل و مشکلات احتمالی و قابل انتظار ( Contingencies Problems ) .
گام اول : تحلیل پروژه ، شناخت فعالیتها و روابط آنها ، تهیه ساختار شکست کار ( WBS ) .
1. مشخص کردن فاز بندی اجرایی پروژه براساس سازمادهی اجراء فعالیتهای آن و تعیین فعالیتهای عمده هریک از فازهای پروژه یا به عبارت دیگر تقسیم پروژه به زیر پروژه های آن .
2. شکستن هر زیر پروژه به جزییات آن و تعیین کلیه فعالیتهای پروژه براساس نحوه اجرای آن
3. طراحی ساختار شکست کار ( WBS ) به صورت منظم و سیستماتیک با روش از بالا به پایین (TOP – DOWN ) که با توجه به نوع ، شکل سازماندهی و وسعت پروژه می تواند براساس فازهای اجراء پروژه ، کارهای عمده پروژه ، محصول نهائی و اجزای آن ، واحدهای سهیم در اجرای پروژه و یا ترکیبی از آنها انجام گیرد .
4. تعیین تمام وقایع و رخدادهای اجرایی پروژه ( Milestones ) جهت تسهیل در کنترل های بعدی و تاکید بر پایان بعضی از فعالیتهای حیاتی در زمان معین .
5. شناخت و تعریف روابط تقدم و تاخر بین فعالیتها بطور صحیح و واقعی .
گام دوم : برآورد مدت ، منابع مورد و هزینه اجرای هر یک از فعالیتهای پروژه .
1. برآورد و تخمین مدت اجرای هر یک از فعالیتهای تعیین شده در گام اول با توجه به نظریات کارشناسان اجرایی و تجربیات قبلی در زمینه اجرای پروژه های مشابه .
2. ترسیم شبکه پروژه با استفاده از روش CPM ( Critical Path Method ) و بهره گیری از برنامه های نرم افزاری تخصصی در امر برنامه ریزی و کنترل پروژه .
3. برآورد منابع انسانی ، تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز جهت اجرای هر یک از فعالیتهای پروژه .
4. برآورد مواد و مصالح مورد نیاز جهت اجرای پروژه .
5. تعیین و شناخت منابع موجود و قابل دسترس و امکان بکارگیری آنها .
6. برآورد هزینه اجرائی هر یک از فعالیتها با توجه به هزینه های ثابت و متغیر آنها .
7. تجزیه و تحلیل هزینه های پروژه و مقایسه نتایج حاصله با بودجه تعیین شده برای اجرای پروژه توسط سازمان مولد پروژه .
گام سوم : زمانبندی پروژه ، برنامه ریزی منابع ، بررسی رابطه زمان و هزینه و بررسی مشکلات احتمالی.
1. آنالیززمانی شبکه، تعیین مسیربحرانی و شناسایی فعالیتهایی که شناوری آنهاکم است(فعالیتهای بحرانی ) .
2. تخصیص منابع موجود به فعالیتهای پروژه با توجه به محدودیتهای موجود منابع .
3. آنالیز منابع پروژه و تغییر در برنامه زمانبندی اولیه با توجه به محدودیت منابع در دسترس .
4. تسطیح منابع در صورت لزوم و تغییر در برنامه زمانبندی اولیه با توجه به تسطیح انجام شده .
5. تجزیه و تحلیل رابطه زمان وهزینه ( Cost-Time Trade–Off ) و زمانبندی پروژه با حداقل هزینه با استفاده از روشهای موجود و جدید ارائه شده در این زمینه .
6. بررسی شرایط نامناسب جوی و سایر مشکلات قابل پیش بینی که بر نحوه و زمان اجراء فعالیـتهای پروژه تاثیر گذار می باشند .
مرحله نظارت و اجرا
به ندرت اتفاق می افتد که در پروژه ای تمام فعالیتها از زودترین تاریخ شروع خود اجرا یا در دیرترین تاریخ خاتمه خود به پایان برسند یا مدت و هزینه واقعی اجرای آنها با مدت و هزینه پیش بینی شده برابر باشد.همچنین در مراحل مختلف اجرای یک پروژه ممکن است فعالیتهایی به پروژه افزوده و یا فعالیتهایی ازآن کاسته شود . بنابراین کنترل و نظارت یک مرحله اساسی در مدیریت پروژه محسوب میگردد و به هنگام نمودن برنامه زمانبندی در پرودهای معین می تواند باعث بالا رفتن کیفیت نحوه انجام فعالیتهاگردیده و از تاخیرهای احتمالی جلوگیری نماید . به هنگام نمودن ( Up Date ) پروژه به معنی به هنگام کردن فعالیـتهای پروژه و روابط میان آنها ، به هنگام کردن اطلاعات زمانی فعالیتها ، به هنگام کردن اطلاعات هزطنه و منابع اجرایی فعالیتها می باشد . در مرحله نظارت و کنترل وضعیت کنونی پروژه در پریود زمانی تعیین شده و میزان انحرافات از برنامه زمانبندی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و راهکارهایی جهت انجام پروژه حتی المقدور در تاریخ پایان پیش بینی شده آن و یا حداقل نزدیک به زمان مورد انتظار با کمترین مقدار افزایش هزینه ارائه می گردد .
در این مرحله گزارشاتی از قبیل زمانبندی به هنگام شده ، منحنی های تحلیل هزینه ، هیستوگرام های مربوط به هزینه های مربوط به هزینه های مصرف شده و منابع مورد نیاز پروژه و نمودارهای پیشرفت تهیه میشوند . که این گزارشات و تحلیل های آن به مدیر پروژه کمک می کند تا بتواند صحیح و به موقع تصمیم گیری نماید .
3 – تجزیه و تحلیل ، ارزشیابی و ذخیره سازی اطلاعات پروژه
برنامه ریزی و کنترل پروژه وقتی می تواند موثر و مفید بوده و عملیات اجرائی آنرا تسهیل نماید که بصورت نظام گرا و با نگرش سیستمی اجرا گردد . یکی از تواناییهای سیستم ثبت و تجزیه و تحلیل نتایج حاصله از اجرای پروژه و تاثیر آن بر روند پیشرفت پروژه می باشد . کنترل پروژه علاوه بر اینکه نحوه پیشرفت مالی پروژه را مورد بررسی قرار می دهد در مقاطعی که مشکلاتی از قبیل افزایش بی مورد هزینه های اجرائی ، کمبود منابع و مواد مورد نیاز ، عدم اجراء فعالیتهای کلیدی پروژه در تاریخ تعیین شده و ... بروز نماید ، مدیر پروژه را در تشخیص راه حل مشکل یاری می نماید .
راه حل مشکل در بسیاری از مواقع می تواند باعث زمانبندی و برنامه ریزی مجدد پروژه شود .
ایجاد یک بانک اطلاعاتی و سیستم پشتیبان تصمیم در مرحله ارزشیابی پروژه می تواند بسیار مفید واقع شود. این سیستم باید شامل موارد زیر باشد :
• سیستم تدارکات و کنترل موجودی برای مواد مورد نیاز پروژه .
• سیستم بودجه بندی و مالی پروژه .
• سیستم بایگانی فنی اسناد و مدارک پروژه .
• سیستم مقایسات کیفی و تهیه و تایید صورت وضعیت ها .
• سیستم اطلاعاتی انبار جهت کنترل صحیح و کاهش هزینه ها .
• سیستم ذخیره و تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله در مرحله کنترل پروژه .
اگر پروژه را بصورت یک سیستم در نظر بگیریم که علاوه بر داده ، ستاده و پردازش شامل بازخورها (Feedback) نیز می باشد ، در مرحله کنترل این بازخورها پس از بررسی و ذخیره سازی می توانند به عنوان اطلاعاتی ارزشمند در جهت تسهیل برنامه ریزی و اجراء پروژه های بعدی و راهبری سیستم برنامه ریزی و کنترل پروژه در چرخه حیات آن مفید و موثر واقع شوند .
مراحل اجرایی فعالیتهای مربوط به برنامه ریزی و کنترل پروژه
1 – برنامه ریزی پروژه
1- 1 – دریافت اطلاعات و داده های مورد نیاز در امر برنامه ریزی و کنترل پروژه از کارفرما شامل :
• اهداف ، سیاستها و خط مشی های کارفرما .
• اطلاعات کامل در مورد وضعیت موجود واحد اجرایی پروژه .
• نسخه ای از قرارداد فیمابین کارفرما و پیمانکاران .
• نقشه های اصل و نقشه های مهندسی .
• اطلاعات لازم دررابطه با وضعیت سفارش درراه بودجه مصوب سالانه ازقسمتهای ذیرربط کارفرما
1 – 2 - طراحی و ارسال نظام جمع آوری و گردش اطلاعات در امر برنامه ریزی و کنترل پروژه شامل :
• نمودارهای گردش اطلاعات .
• فرمت فرمهای ثبت اطلاعات و تعداد نسخ هر فرم .
• دستورالعمل استفاده از هر فرم .
1 – 3 – شناسایی نرم افزارهی موجود کنترل پروژه و انتخاب نرم افزار مناسب .
1 – 4 – تعیین تمام وقایع و رخدادهای اجرایی پروژه ( Milestones ) .
1 – 5 – مشخص نمودن فاز بندی اجرای پروژه .
1 – 6 – شکستن هر فاز به جزییات و طراحی و ارسال WBS پروژه .
1 – 7 – طراحی و ارسال برنامه زمانبندی جامع پروژه که منعکس کننده منطق اجرایی پروژه ، اولویتها و سیاستهای مدیریت پروژه و رخدادهای اجرائی پروژه می باشد .
1 – 8 – دریافت برنامه زمانبندی اجرای فعالیتهای هر پیمانکار به همراه اطلاعات منابع و نیروی انسانی به تفکیک هر فعالیت .
1 – 9 – طراحی و ارسال برنامه زمانبندی تفصیلی پروژه ، منعکس کننده کلیه فعالیتهای اجرایی پروژه از آغاز تا پایان به همراه برآورد منابع لازم برای اجرای هر فعالیت شامل موارد زیر :
• معرفی فعالیت .
• تعریف روابط تقدم و تاخر فعالیت ها.
• زمان پیش بینی شده برای اجرای فعالیت .
• منابع ونیروی انسانی مورد نیاز جهت اجرای هر فعالیت .
• شبکه زمانی پروژه که بوسیله کامپیوتر پردازش گردیده است .
• آنالیز زمانی شبکه ، تعیین مسیر بحرانی و شناسایی فعالیتهای بحرانی .
• تسطیح منابع در صورت لزوم .
• انواع جداول هیستوگرام لازم در جهت معرفی پروژه .
1 – 10 – تعیین و توافق برروی پریودهای کنترل پروژه .
2 – کنترل پیشرفت فعالیتها
2 - 1 – دریافت گزارشات دورهای پیشرفت فعالیتهای اجرایی پروژه ازمشاوران اجراوپیمانکاران مربوطه.
2 – 2 – انجام بازدیدهای موردی از نحوه پیشرفت اجرایی و اعمال کنترلهای لازم .
2 – 3 – دریافت اطلاعات مربوط به وضعیت خرید ، سفارشات و دریافت مواد و تجهیزات پروژه از بخشهای مربوطه در سازمان کارفرما به صورت دوره ای .
2 – 4 – دریافت صورت وضعیت مصوب هر پیمانکار .
2 – 5 – انتقال اطلاعات پیشرفت اجرای هر فعالیت به کامپیوتر جهت پردازش و با استفاده از نرم افزار تخصصی برنامه ریزی و کنترل پروژه .
2 – 6 – تهیه گزارشات دوره ای از پیشرفت اجرای پروژه ، مصرف منابع و هزینه ها در مقایسه با برنامه زمانبندی اولیه درقالب انواع مختلف جداول هیستوگرام ونمودارهای میله ای وS–Curves(گزارش تحلیلی).
2 – 7 – ارسال گزارشات تحلیلی مورد نیاز کارفرما .
2 - 8 – تهیه گزارش وضعیت سفارشات درراه و اعلام عواقب تاخیرات احتمالی این مسئله دراجرای پروژه.
2 – 9 – بهنگام نمودن زمانبندی تفصیلی، برنامه زمانبندی جامع ،WBS ووقایع کلیدی پروژه درمواردزیر:
• تغییر در سیاست و استراتژی کارفرما در اجرای پروژه .
• تاخیر در اجرای فعالیتهای دارای شناوری کم که موجب افزایش زمان اجراء پروژه می گردد .
• ایجاد تغییرات در تاریخ وقایع کلیدی .
2 – 10 – ارسال برنامه زمانی بهنگام شده تفصیلی پروژه به همراه سایر اطلاعات لازم و پیشنهادات مشاور برنامه ریزی و کنترل پروژه جهت ممانعت از بروز تاخیرات و بررسی و تصویب آن تصویب آن توسط کارفرما .

طراحی سیستم های اطلاعاتی و مدیریتی
اگر ابریشم و ادویه کالای اعصار گذشته و نفت راکالای قرن بیستم بنامیم، قطعاً می‌توان اطلاعات را کالای قرن حاضر نامید. کالایی که انتخاب تکنولوژی، جاده‌های بس سهل الوصول را برایش آماده ساخته است. اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقاء می‌دهند، و هر یک به رشد دیگری کمک می‌کند. ولی در این میان سیستمهایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان داده، آنها را در قالبهای تکنولوژی جای دهد، و امکان استفاده موثر از آنها را پدید آورد، نقشی بسزا برعهده دارند.بهترین راه رسیدن به این دستاورد مهم استقرار سیستمهای اطلاعاتی مناسب است.
هر چند در قیاس با روند رشد سرسام آور تکنولوژی و اطلاعات، در ابتدا سیستمهای اطلاعاتی و علوم مرتبط با آن از چنین رشدی برخوردار نبوده ، ولی در سالهای اخیر این علوم با شیبی فزاینده به چرخه سه گانه اطلاعات، "تکنولوژی" و "سیستمهای اطلاعاتی" پیوسته است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  40  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید