یکی ازوظایف مهم درتعلیم وتربیت یک نسل، یاری دادن آن برای یافتن هویت خویش است . روان شناسان، دوره نوجوانی یعنی حد فاصل بین 13 تا 18 سالگی را دوره حساسی برای یافتن هویت می دانند.درصورتی که نوجوان بتواند دراین مدت برای خویش تصویری رضایت بخش وامید آفرین بدست آورد، مراحل بعدی زندگی را با تعادل، پرشور وپرتحرک آغاز خواهد کرد. نوجوان درچنین وضعیتی قدم دردوره های جهانی خواهدگذاشت، به گونه ای که می داند چه می خواهد ومی داند که چه راهی پیش رو دارد وچه باید بخواهد. درصورت تحقق ناپذیری این هویت ، نوجوان دچار‹‹ آشفتگی نقش ›› خواهد شد. یعنی درمورد خود ونحوه رفتاری که می بایدداشته باشد ، دچار تردیدی می شود.درچنین صورتی، انتخاب یک الگوی مشخص برای او مشکل خواهد شد به همین لحاظ ممکن است هرچند صباحی، به رنگی وشکلی درآید.
درجوامعی که پیچیدگی وتنوع رفتاری، زیاد به چشم می خورد، الگوهای متعددی درمقابل نوجوان وجود خواهدداشت، که او را درانتخا ب یک یاچند الگو برای همانند سازی، یعنی انتخاب شیوه ای برای زیستن باالهام از آن الگوها، با مشکل مواجه می سازد.درجوامع ساده، مانند جوامع روستایی وعشایری، هویت یابی نوجوانان با مشکلات کمتری مواجه خواهد بود. دراین گونه جوامع معمولاً چند نوع شغل وشخصیت معدودبه منزله الگوهای قالبی درمقابل نوجوان قراردارند که نوجوان دربرخورد با مشکلات می تواندبا آنها همانند سازی کند. از این رو درجوامع ساده ایران به فراوانی با نوجوانان 14 یا 15 ساله ای روبرو می شویم که مانند مردان وزنان آن جامعه رفتار می کنند ودرجمع آنان وتقریباً همپای آنان رفتار کرده، اظهار نظر می کنند.
یکی از مسائل مهم درهویت یابی ، ‹‹ هویت یابی جنسی›› است.وقتی سخن از هویت یابی است، می باید نوجوان درمورد جنسیت خویش ونقش های مربوط به آن نیز به تصور روشنی دست پیدا کند. پسر باید به این نکته واقف شودکه مرد کیست وچه خصوصیاتی لازم است داشته باشد. دختر نوجوان نیز لازم است درمورد اینکه زن کیست وچه خصوصیاتی باید داشته باشد، به تصور روشنی باید برسد.
فهرست مطالب
فصل اول: شخصیت انسانی و معنی جوان
بخش اول: هویت یابی 2
بخش دوم: معنی جوان و نوجوان 4
درباره جوان 5
فصل دوم: بلوغ روانی و اجتماعی جوان
بخش سوم: بلوغ روانی و جنسی جوان 7
رشد اجتماعی 10
فصل سوم: بررسی مشکلات سنی
بخش چهارم: بررسی مشکلات سنی 12
بخش پنجم: مشکلات و نیازهای دوره جوانی و نوجوانی 14
افسردگی 16
اضطراب 18
بخش ششم: اعتیاد در جوانان
نقش شخصیت دراعتیاد 20
اعتیاد و مواد مخدر در نوجوانان 22
بخش هفتم: آسیب های اجتماعی در رابطه با جنس مخالف
الگوپذیری و رابطه با جنس مخالف 25
آسیب های اجتماعی دختر و پسر 26
فصل چهارم: نقش خانواده
بخش هشتم: هنجارهایی در تربیت 29
روش پرورش جوانان و نوجوانان 29
نقش خانواده 32
برخوردهای نامطلوب 33
بخش نهم: توصیه های بهتر برای ارتباط با جوانان 35
نکته ای به والدین (رشد اجتماعی) 37
پدرها ومادر ها حتماً بخوانند 37
بخش دهم: آسیب ها و موانع اجتماعی
پسران ایرانی شغل می خواهند 40
ازدواج 42
فرار دختران عواقب و مشکلات آن 45
آسیب های اجتماعی فرار پسران 50
جوانان دیروز 55
ضمائم 60
شخصیت انسانی و معنی جوان