16 صفحه ابتدایی پایان نامه ( چکیده، فهرست و 5 صفحه از فصل اول)- PDF
ارائه یک چارچوب ارزیابی امنیت برای مدیریت و نظارت بر معماری سرویس گرا
16 صفحه ابتدایی پایان نامه ( چکیده، فهرست و 5 صفحه از فصل اول)- PDF
فرمت فایل:word(قابل ویرایش)،تعداد صفحات31
چکیده
ما دریافتیم که اقدامات متهورانه (جسورانه)دولتی (SOES)چینی ها که اندکی قبل از بحران مالی کلی انجام شد، درطول بحران نتایج بهتری به همراه داشت، خصوصا زمانیکه آنها بر اساس بدهی بانکی عمل کردند. این مطلب نشان می دهد که مالکیت بومی (دولتی)، فشارهای مالی را در طول دوره ی بحران کاهش می دهد.
نظارت یا کنترل را به گونههاى مختلف تعریف کردهاند. در همه این تعریفها کنترل را نوعى مقایسه بین آنچه هست و آنچه باید باشد، دانستهاند. یکى از این تعاریف، از استونر است که مىگوید:
کنترل مدیریتى، فرآیندى است جهت حصول اطمینان از اینکه فعالیتهاى انجام شده، با فعالیتهاى برنامهریزى شده مطابقت دارد.(1)
در واقع، کنترل فراگیرتر از برنامهریزى است. کنترل به مدیران کمک مىکند تا مراقب اثربخشى فعالیتهاى برنامهریزى، سازماندهى و هدایت باشند. بخش اصلى فرآیند کنترل، اعمال اقدامات اصلاحى مورد نیاز است.
استونر کنترل را بر اساس عوامل اصلى فرآیند کنترل نیز تعریف کرده است:
کنترل مدیریتى، تلاشى منظم است براى تعیین استانداردهاى اجراى عملیات، در جهت هدفهاى برنامهریزى، طراحى نظامهاى بازخورد اطلاعات، مقایسه عملیات اجرا شده با استانداردهاى پیشبینى شده، تعیین میزان انحرافات و سنجش اهمیت آنها و اجراى هر اقدام ضرورى براى اطمینان از اینکه با مؤثرترین و کارآمدترین شیوه، از همه منابع موجود، براى تحقق هدفهاى مشترک استفاده شده است...(2)
اهمیت نظارت: در یک سازمان ممکن است برنامهریزى انجام شده، ساختار سازمانى ایجاد و کارکنان هدایت و برانگیخته شده باشند، ولى هنوز هیچ اطمینانى وجود نداشته باشد که فعالیت ها آنگونه که برنامهریزى شدهاند و هدفها آنطور که مدیران خواهانند، تحقق یابند. بنابر این، کنترل به عنوان آخرین حلقه زنجیره وظایف مدیر، داراى اهمیت است. با وجود این، ارزش وظیفه کنترل، بیشتر در رابطه با فعالیتهاى برنامهریزى و تفویض اختیار تعیین مىشود.
یکى از عللى که موجب مىشوند مدیران به سختى تفویض اختیار کنند، این است که آنان نگرانند زیردستان کارى را که مسؤولیتش برعهده آنان است، به درستى انجام ندهند. بنابر این، بسیارى از مدیران ترجیح مىدهند که کارها را خودشان انجام دهند و از تفویض اختیار خوددارى مىکنند. اگر مدیر، نظام کنترل مؤثرى به وجود آورد، این بىمیلى به تفویض اختیار کاهش مىیابد. چنین نظام کنترلى مىتواند اطلاعات و بازخورد عملکرد زیردستانى را که اختیارات به آنان تفویض شده است، فراهم کند. بنابر این، نظام کنترل مؤثر، دارى اهمیت است؛ زیرا مدیرانى که اختیار خود را تفویض مىکنند، چون خود نهایتاً مسؤول تصمیمهایى هستند که زیردستان مىگیرند، به ساز و کار بازخورد نیازمندند.(3)
- چه چیزى باید کنترل شود؟
1. دیدگاه سنتى
این دیدگاه مبتنى بر کار فردریک وینسلور تیلور، پدر مدیریت علمى است. او تأکید مىکرد که با کنترل جدى مدیریتى، در سراسر محیط کار، نظمى ایجاد مىشود که موجب تحقق کارآیى نیروى کار مىگردد.
در محیطى که عرصه مطالعات تیلور بود، کار به اجزاى کوچکى تقسیم شده بود. مشاغل براى افرادى که مسؤول اجراى آن بودند، استاندارد شده بود و ساختار مدیریتى سلسله مراتبى وجود داشت که تلاش مىکرد براى افزایش کارآیى کارگر، کارکنان را کنترل کند. تیلور طرفدار جدایى برنامهریزى از اجرا بود؛ زیرا مىبایست مدیران، مسؤول برنامهریزى و کارکنان، مسؤول اجرا باشند. تیلور فکر مىکرد که مدیران، فاقد دانش مورد نیاز براى فرآیندهاى عملیاتى سازمانى هستند.
2. دیدگاه جدید(4)
باید به جاى افراد، فرآیندها را کنترل کرد. به همین علت، این شرکتها با مشارکت دادن کارکنان در وظیفه کنترل، با گسترش حوزه مشاغل و با دادن فرصت به گروههاى خودگردان، براى پرداختن به مسائل گوناگون، موجب بهبود بهرهورى و کیفیت در سازمان مىگردند. در این شرکتها کارکنان به جاى اجرا کردن وظایف محدود، براى مراقبت و اصلاح فعالیتهاى کارى خود تشویق مىشوند.
- تحلیل قرآنى نظارت
در مدیریت رحمانى، هم افراد و هم فرآیندها کنترل مىشوند. البته افراد از دو جهت کنترل مىشوند: یکى از جهت تخلفات و خطاها و دوم از جهت کیفیت عملکرد و اجراى برنامهها. جهت اول، در مدیریت منابع انسانى، تحت عنوان «انضباط» و جهت دوم، در بحث نظارت، که در زمره وظایف مدیریت است، بحث مىشود.
فرآیندها نیز، که همان کیفیت اجراى برنامهها و بررسى موانع و عوامل تسریع آنها هستند، در کنار کنترل افراد، نظارت مىشوند. دلیل ما بر این ادعا، عمومیت آیات قرآن، در بعد نظارت است که به زودى به آنها خواهیم پرداخت. این آیات، افراد و برنامهها را موضوع نظارت و کنترل قلمداد مىکنند؛ مانند:
«و ما به داود از سوى خود فضیلتى بزرگ بخشیدیم (ما به کوهها و پرندگان گفتیم:) اى کوهها و اى پرندگان! با او همآواز شوید و همراه او تسبیح گویید. و آهن را براى او نرم کردیم. به او گفتیم: زرههاى کامل و فراخ بساز و حلقهها را به اندازه و متناسب کن و عمل صالح به جا آورید که من به آنچه انجام مىدهید، بینا هستم».(5)
طبق مضمون این آیات، خداوند برنامه و طرح زرهسازى از آهن ذوب شده و به شکل محکم و زیبا را به حضرت داود و کارگزاران او واگذار مىکند و از سازمان او مىخواهد که این عمل را شایسته و مفید و بهینه انجام دهند و در پایان مىفرماید: «من به آنچه انجام مىدهید، بینا هستم»؛ یعنى شما کاملاً تحت کنترل و نظارت من هستید. البته آیه، درباره کنترل عمل و برنامه، صریح است؛ ولى عملى که حضرت داود و پرسنل او انجام مىدهند، خداوند عمل صالح را آنان طلب مىکند؛ یعنى عملى که مطابق اوامر او و برنامه ارائه شده توسط او باشد. قاعدتاً بصیر و بینا بودن خدا در این زمینه، چیزى نیست جز همان نظارت او بر افراد و فرآیند. همچنین به دنبال آن، پاداش یا تذکرات اصلاحى است که چرا عمل صالح انجام نشده است.
هنگامى که افراد بدانند که خداوند، که مدیر آنان است، ایشان را با بینایى تحت نظارت دارد، بر دقتها و ابتکارات خویش مىافزایند تا عمل انجام شده، صالحتر باشد.
خداوند در آیهاى دیگر مىفرماید:
«اى پیامبران! از غذاهاى پاکیزه بخورید و عمل صالح انجام دهید، که من به آنچه انجام مىدهید، آگاهم».(6)
پیامبران به مثابه منصوبان و کارگزاران درجه اول خدا و اعضاى مرکزى سازمان رحمانى هستند. طبق آیه فوق، آنان مأمورند که از امکانات استفاده کنند و به جاى آن، عمل صالح انجام دهند و متوجه باشند که همه اعمال آنان تحت نظارت خداوند انجام مىشود و خدا به اعمال ایشان آگاه است. «علیم است» یعنى آگاهى دقیق و عمیق دارد.
از سوى دیگر، حدود هشتاد بار، در قرآن، عمل صالح در کنار ایمان مطرح شده است. با این ترتیب، استاندارد رحمانى براى سنجش عمل سازمانى، عبارت است از ایمان و عمل صالح؛ یعنى حسن فعلى و فاعلى با هم: «کسى که خواهان عزت است، باید از خدا بخواهد؛ زیرا همه عزت، براى خدا است. سخنان پاکیزه به سوى او صعود مىکند و عمل صالح را بالا مىبرد. و آنان که نقشههاى بد مىکشند، عذاب سختى براى ایشان است و مکر آنان نابود مىشود (به جایى نمىرسد)».(7)
طبق این آیات، عمل صالح به تنهایى عزتبخش و مورد قبول خداى عزیز نیست، بلکه کلمه طیبه و سخنان پاکیزه، که همان اراده و ایمان و نیت پاک است، عمل صالح را بالا مىبرد و رفعت و درجه مىبخشد و گرنه، حتى عمل صالح، بالارونده و داراى نمره بالا نیست.
بر این اساس، استانداردى که موجب تصدیق عملکرد مىشود، مرکّب از عمل صالح و کلمه طیبه است. اراده پاک به منزله چاشنى و بال است که عمل صالح را سرعت مىدهد و بالا مى برد. کار باید در عالىترین حد باشد و از انسانهاى والامقام صادر شود تا داراى استاندارد بالا و عزتبخش باشد. از این رو، در مقام سنجش عملکرد باید دید که آیا عمل صادر شده، صالح است یا نه؟ و عامل آن، داراى چه انگیزه و روحیه و ارادهاى بوده است. البته تشخیص استاندارد بالا و کمّىکردن این عامل کیفى، کار دشوارى است؛ ولى با یک ارزیابى دقیق و با توجه به سوابق و قوانین موجود، قابل تشخیص خواهد بود.
- فرآیند نظارت(8)
یک فرآیند کارآمد، داراى چهار مرحله است که عبارتند از: تعیین استانداردها، سنجش عملکرد، مقایسه عملکرد با استانداردها و اقدام کردن.
مرحله چهارم (اقدام کردن) به یکى از سه شکل انجام مىگیرد:
1. اقدام اصلاحى (اگر مغایرتى بین عملکرد و استاندارد مشاهده شود).
2. تصدیق عملکرد (اگر عملکرد، مطابق با استاندارد یا بالاتر از آن باشد).
3. تغییر استانداردها (اگر عملکرد سازمانى همیشه یا اکثراً کمتر از استاندارد باشد).
- نظریه مدیریت رحمانى
فرآیند یاد شده، عقلایى، طبیعى و مثبت است و مخالفتى با دیدگاه قرآنى و وحیانى ندارد. ظاهراً اختلاف نظرى درباره آن، بین متخصصان مدیریت نیز وجود ندارد. فقط این نکته را باید یادآور شد که استانداردى که در مدیریت رحمانى مطرح مىشود، عمل صالح است که نمادى از یک عمل بهینه و رشدآمیز است و در این تحقیق، چند بار درباره آن توضیح داده شد. عمل صالح عملى است که در آن، از کمترین امکانات، بیشترین بهره و بازده برده شود و از هر جهت، کامل و زیبا و مطابق آخرین رکوردهاى روز باشد. همه اعمال، در نظارتها با عمل صالح - که عملى است مورد پسند خدا - سنجیده مىشوند.
- سطوح نظارت و کنترل(9)
1. کنترل راهبردى: کنترلى است که اجراى موفقیتآمیز برنامههاى بلندمدت سازمان را تضمین مىکند و به تناسب طبیعت کار مىتواند از یک فصل تا یک دهه ادامه داشته باشد و مسؤولیت آن، بر عهده مدیریت عالى سازمان است.
2. کنترل کوتاه مدت: فرآیندى است که اجراى موفقیتآمیز برنامهها را در سطح واحدها تضمین مىکند. مدیریت میانى، مسؤول کنترل کوتاه مدت است و به شکل هفتگى، ماهانه و فصلى اعمال مىشود.
3. کنترل عملیاتى: فرآیندى است که اجراى موفقیتآمیز برنامههاى عملیاتى روزانه را با ارزیابى فعالیتهاى داخلى مورد نظر، تضمین مىکند. مدیران خط اول، مسؤول کنترل عملیاتى هستند که بر عهده سرپرستان خط اول است. این کنترل، بازخوردى کوتاه مدت، معمولاً به صورت روزانه، ساعتى یا هفتگى را فراهم مىکند.
- انواع نظارت
1. نظارت آیندهنگر: این نظارت، پیش از وقوع هر فعالیتى صورت مىگیرد و هدف از آن، کاهش اشتباهات و به حداقل رساندن اقدامات اصلاحى است (و مطلوبترین نوع کنترل است)؛ اما مستلزم کسب اطلاعات به موقع و دقیق است، که توسعه آن را با دشوارى روبهرو مىکند.
2. نظارت همزمان: این نظارت، هم زمان با انجام فعالیت اجرا مىشود و از طریق آن، مشکلات، پیش از آن که پرهزینه شوند، حل مىشوند و توسط سرپرست انجام مىگیرد.(10)
3. نظارت و کنترل گذشتهنگر: این نظارت، وابسته به بازخورد است. کنترلى است که پس از هر اقدامى به عمل مىآید. نقطه ضعف آن در اینجا است که مدیر هنگامى اطلاعاتى از مسائل موجود به دست مىآورد که اشکال به وجود آمده و به سازمان صدمه وارد کرده است. این کنترل، نسبت به آیندهنگر و همزمان، دو امتیاز دارد:
الف. اطلاعات به دست آمده، واقعى است و مقایسه عملکرد و استاندارد را بهخوبى نشان مىدهد، که موجب پاداش یا تنبیه مىشود.
ب. باعث انگیزش کارکنان مىشود؛ زیرا به موقع از نتایج کار خویش آگاه مىشوند.
نکته: به تناسب شرایط مىتوان ترکیبى از هر سه کنترل را اعمال کرد.
بنابر آیات قرآن، نظام نظارت اسلام، همگانى و همیشگى است، به گونهاى که هیچ انسانى لحظهاى از دید تیز بین نظارت، دور نیست:
«ما انسان را آفریدیم و وسوسههاى نفس او را مىدانیم و ما به او از رگ قلبش نزدیکتریم. (به یاد بیاورید) هنگامى را که دو فرشته راست و چپ، که ملازم انسانند، اعمال او را دریافت مىدارند. انسان هیچ سخنى را بر زبان نمىآورد، مگر اینکه همان دم، فرشتهاى مراقب و آماده براى انجام مأموریت (ضبط آن) است».(11)
«او کسى است که آسمان و زمین را در شش روز آفرید. سپس بر تخت قدرت قرار گرفت و به تدبیر و مدیریت جهان پرداخت. آنچه را در زمین فرو مىرود، مىداند و آنچه را از آن خارج مىشود و آنچه را از آسمان نازل مىگردد و آنچه را به آسمان بالا مىرود. هر جا باشید، او با شما است و خداوند به آنچه انجام مىدهید، بینا است».(12)
«براى انسان مأمورانى هستند که پىدرپى، از پیش رو و از پشت سرش او را از فرمان خدا حفظ مىکنند. خداوند سرنوشت هیچ قومى را تغییر نمىدهد مگر آن که آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند و هنگامى که خدا اراده سوئى به قومى (به علت اعمالشان) کند، هیچ چیز مانع آن نخواهد شد و جز خدا سرپرستى نخواهد داشت».(13)
آنچه از این آیات استفاده مىشود، این است که چه خداوند و چه مأموران ناظر خدا، یک لحظه انسان را از نظارت و مراقبت و کنترل خود دور نمىکنند و اعمال او و خود او را تحت کنترل دارند. با این ترتیب، نظارت همیشگى است و گویا این ویژگى انسان است که اگر نظارت نشود، به فساد گرایش پیدا مىکند. نظارت همیشگى نیز با نظارتهاى دراز مدت، میان مدت و کوتاه مدت، قابل جمع است.
- معیارهاى نظارت و کنترل
1. اصل نظارت بر اعمال و افراد
«در هیچ حال و اندیشهاى نیستى و هیچ قسمتى از قرآن را تلاوت نمىکنى و هیچ عملى را انجام نمىدهید مگر اینکه ما گواه بر شما هستیم، در آن هنگام که وارد آن مىشوید. و هیچ چیز در زمین و آسمان، از پروردگار تو پنهان نمىماند، حتى به اندازه سنگینى ذرهاى، و نه کوچکتر و نه بزرگتر از آن نیست مگر اینکه همه آنها در کتاب آشکار او (لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است».(14)
طبق این آیه، نظارت همهجانبه است و شامل افکار، طرحها، برنامهها، گزارشها و عملکردها مىشود. همچنین در هر سطحى و با هر درجه و ارزشى که باشند، تحت کنترل و ثبت و ضبط هستند. بر این اساس، در محدوده سازمانى، هیچ چیز نباید بر مدیران پنهان بماند.
2. هرکس باید بداند که تحت نظارت است
«آیا او نمىداند که خداوند مىبیند (همه اعمالش را)؟».(15)
«آیا گمان مىکند کسى او را نمىبیند؟».(16)
پیام این گونه آیات، این است که هرکس باید بداند که اعمالش تحت کنترل و نظارت است تا بر دقت کارهایش بیفزاید.
3. بالاترین کارگزاران نیز تحت نظارت و مراقبت هستند
«بر خداوند عزیز و رحیم توکل کن، همان کسى که تو را به هنگامى که برمىخیزى، مىبیند و نیز حرکت تو را در میان سجدهکنندگان (تحت نظر دارد). او است خداى شنوا و دانا».(17) طبق این آیه، رسول خدا(ص) که بالاترین منصوب خداوند است، همه حرکات و سکناتش زیر نظر است.
4. با نظارت، تصمیمگیرى، بههنگام و مناسب مىشود (نظارت کاربردى)
«پروردگارت مىداند که تو و گروهى از آنان که با تو هستند، نزدیک به دو سوم شب یا نصف یا ثلث آن را به پا مىخیزید. خداوند شب و روز را اندازهگیرى مىکند. او مىداند که شما نمىتوانید مقدار آن را به دقت اندازهگیرى کنید. پس شما را بخشید. اکنون آنچه بر شما میسر است، قرآن بخوانید».(18)
مطابق این آیه، خداوند بر کار رسول خدا(ص) و یاران او نظارت دارد و پس از اینکه سنگینى کار را بر آنان دید، تخفیف مىدهد. بر این اساس، نظارتها باید تأثیر و نتیجه فورى داشته باشند تا نظارتشوندگان دلگرم باشند. بنابر این، با نظارت است که مىتوان کارها را به دقت سنجش کرد و حق را به حقدار داد، کاستىها را زدود و در عملکردها تعادل ایجاد کرد. 5. نظارتکنندگان باید کرامت و بزرگوارى داشته باشند و از حقیقت عدول نکنند
«بىشک، بر شما نگاهبانانى (ناظرانى) والامقام و نویسنده گمارده شده است که مىدانند شما چه مىکنید».(19)
بر اساس این آیات، ناظران داراى صفات بزرگوارى، نویسندگى و دانایى هستند که هر یک از اینها حساب شده و دقیق است و نظارت را کارآمد مىسازد.
6. نظارتها بسیار دقیق انجام مىگیرد
«آنان همگى در یک صف، در پیشگاه پروردگارت عرضه مىشوند و به ایشان گفته مىشود که همگى نزد ما آمدید... و کتاب (نامه اعمال) آنجا گذارده مىشود. پس گنهکاران را مىبینى که از آنچه در آن است، ترسان و هراسانند و مىگویند: واى بر ما، این چه کتابى است که هیچ عمل کوچک و بزرگى را فرو نگذاشته، مگر اینکه آن را به شمار آورده است. و این در حالى است که همه اعمال خود را حاضر مىبینند و پروردگارت به هیچ کس ستم نمىکند».(20)
7. اَعمال، نظارت شده، ثبت و نوشته مىشوند و به آنها استناد مىشود:
«این کتاب ما است که به حق با شما سخن مىگوید (و اعمال شما را بازگو مىکند). ما آنچه را انجام مىدادید، مىنوشتیم».(21)
- خاتمه
آنچه در ادبیات مدیریت اسلامى ملاحظه مىشود، متوجه ساختن بحث نظارت است به مهار تخلفات و کنترل بىنظمىها. آیات و روایاتى هم که بدانها استناد مىشود، براى اثبات وجود نظارت با معناى یاد شده در اداره اسلامى است؛ بهویژه استشهاد به نامههاى متعدد حضرت امیرالمؤمنین(ع) خطاب به زمامداران خود، که بیشتر با لحن تند و قاطعى همراه است، در حالى که بحث نظارت، عموماً و اصولاً به تخلفات کارى ندارد.
مبحث انضباط و نظم، به تخلفات ربط مىیابد و معمولاً نظامى در سازمانها تشکیل مىشود تا به انواع مسائل اخلاقى و تخلفاتى رسیدگى کند که در مبحثى جدا از مباحث منابع نیروى انسانى مطرح گردید. بحث نظارت، به عملکرد و اجراى برنامه و بودجه و مقایسه استانداردها و عملکردها باز مىگردد. به بیان بهتر، کارگران یا کارگزاران بدون اینکه تخلف یا بى انضباطى مرتکب شوند، بیشترین تلاش خود را به کار مىبرند؛ ولى مثلاً کار و برنامه، پیشرفتى ندارد. علت عدم پیشرفت، به نقص برنامه یا نارسایى نظام، یا به ضعف سازماندهى و تقسیم کار یا کم توانى و عدم گزینش صحیح کارکنان و... باز مىگردد.
بنابر این، جهتگیرى و رویکرد نظارت، بیشتر به سوى برنامهریزى و تفویض اختیار است. بر این اساس، نظریهپردازان مدیریت، نوعاً مبحث انضباط را از جمله مباحث مدیریت منابع انسانى و مبحث نظارت را در زمره مطالب وظایف مدیریت مطرح مىکنند.
بحث انضباط، به اصلاح و مجازات و تنبیه افراد خاطى برمىگردد و بحث نظارت، به اصلاح برنامهها و تنظیم و تصحیح نظامها مربوط مىشود. طبق این اصطلاح، باید در ادبیات نظارتى مدیریت اسلامى تجدید نظر کرد. اگر نتیجه نظارت، کاستىهایى را نشان دهد، در حقیقت، کاستىهاى مدیریت است. اگر هم عتاب و خطابى هست، باید متوجه مدیران باشد. با این ترتیب، لحن تند امیرالمؤمنین(ع) خطاب به کارگزاران خود، از مقوله نظارت خارج مىشود، مگر اینکه تسامح شود و نظارت معنایى اعم پیدا کند و انضباط را نیز در بر گیرد. ارزیابى و نظارت نیز با هم تفاوت دارند. ارزیابى شاغل به هدف تعیین درجه شایستگى افراد است، که درجه توان، تخصص، ابتکار، تجربه، مهارتو دلسوزى، از شاخصهاى اصلى تعیین شایستگى به حساب مىآیند. پس از تعیین شایستگى است که پاداشها، ارتقاها و ترفیعات موضوع پیدا مىکنند. در حالى که در نظارت، از شایستگى افراد بحث نمىشود، بلکه از پیشرفت کار و عوامل و موانع آن، سخن به میان مىآید. مبحث ارزیابى نیز مانند انضباط، به مدیریت منابع انسانى باز مىگردد. نظام پاداش و تنبیه هم، متعاقب آنها مطرح مىگردد. در این تحقیق، با نظریه مدیریت رحمانى درباره ارزیابى و انضباط، اجمالاً آشنا شدیم. اکنون به دیدگاه این مدیریت، درباره نظارت مىپردازیم. اساس مدیریت رحمانى، بر رشد قرار گرفته است و از جلوههاى رشد، رشد تولید، رشد سرمایه و رشد سازمانى است. رشد، استفاده بهینه از امکانات است. با توجه به اینکه نظارت، متفرع بر برنامهریزى و زوج جدایىناپذیر آن محسوب مىشود، برنامهریزى باید به گونهاى باشد که پیشبینى موانع و عوامل اجراى آن، دقیق باشد وگرنه، در تحقق رشد، اخلال پدید مى آید.
شاید بتوان یک نکته مشترک را بین سه نظام ارزیابى، انضباط و نظارت پیدا کرد و آن این که در هر سه، نیاز به یک نظام ناظر هست؛ یعنى در هر حال، کارها باید تحت نظر باشند تا پس از ارزیابى، شایستگىها و پس از نظارت، کیفیت برنامهها و پس از مراقبت، تخلفات به دست آیند. بنابر این، آیاتى که حاکى از یک نظام نظارتى در قرآن هستند، مىتوانند به نوعى در هر سه عنصر اشتراک داشته باشند. (به این آیات اشاره شد).
بر این مبنا خداوند یا فرشتگان یا رسول خدا(ص) و یا مؤمنان اگر مراقب و ناظر یکدیگر معرفى مىشوند، هر سه نوع کار را نظارت مىکنند؛ اما با دقت علمى، این مباحث از یکدیگر تمایز پیدا مىکنند و در جاى جاى مباحث مدیریت استقرار مىیابند.
در این تحقیق، آیات نظارت، بیشتر در مبحث نظارت بر برنامهها آورده شدهاند، که علت این امر، تناسب بیشتر است.
نظام نظارتى نبوى و علوى نیز با بساطتى که داشته است، در هر سه امر (شایستگى، تخلفات و پیشرفت امور) مشترک بوده است. اینطور نبوده که جاسوسان و عیون، که از سوى آن دو حاکم معصوم گمارده مىشدند، صرفاً تخلفات و تمردات را بررسى و گزارش کنند، بلکه امور مثبت و پیشرفت امور را نیز خبر مىدادهاند.
این سخن قرآن که مىفرماید:«همانا بر شما نگاهبانانى قرار داده شده که والامقام و نویسنده هستند و به آنچه عمل مىکنید، آگاهند»،(22) معنایى عام دارد و این فرشتگان، به تعبیر قرآن، «یعلمون ما تفعلون» هستند؛ یعنى آنچه را انجام مىدهید، مىدانند. «آنچه انجام مىدهید» عنوانى عام است که اعمال مثبت و منفى، اخلاقى و کارى، بودجهاى و برنامهاى و... را شامل مىشود. به بیان دیگر، از این آیات، اصل نظارت سازمانى، در مدیریت رحمانى استنباط مىشود.
به همین علت، نظام نظارتى علوى و نبوى هم عام بوده است. اتفاقاً مدیریتنویسان اسلامى به مبحث نظارت که مىرسند، با حجم بسیارى از اطلاعات روبهرو مىشوند که از قرآن و سنت رسول خدا(ص) و سیره نظرى و عملى و علوى به دست مىآید و اصطلاحاً این بخش از مباحث مدیریت اسلامى، یعنى نظارت، نسبت به مباحث دیگر دچار تورم مىشود؛ ولى این حجم انبوه، خالى از تحلیلى است که به آن اشاره شد و چه بسا خلط و عدم تفکیک نیز صورت مىپذیرد و معلوم نمىشود که موضوع این نظارت، چیست، بلکه بیشتر، جنبههاى انضباطى و تخلفاتى و تعزیراتى آن لحاظ مىشود. البته شرایط، ویژگىها و اقتضائات حکومت علوى نشان مىدهد که تخلفات فراوانى انجام مىشده است، حتى از سوى منصوبان و مسؤولانى که توقع تخلف از آنان نمىرفته است، در حالى که در زمان حضرت رسول(ص) به علت نوپایى اسلام و حکومت، انگیزش بالاى تازه مسلمانان، پیروزىهاى پیاپى و مشاهده معجزات و کرامات فراوان، تخلفات، دستکم از سوى کارگزاران آن حضرت کم بود؛ ولى حکومت علوى، که پس از 25 سال از حکومت نبوى تشکیل مىشد، با کاهش انگیزهها و تجربه انواع خلافت و سیره هاى حکومتى متنوع، به گونهاى بود که نظارت بالایى را در بعد تخلفات و خیانتها مىطلبید.
بر این اساس، حجم نامهها و بلکه گفتههاى خطابى و عتابآمیز، در نهجالبلاغه فراوان است؛ ولى باز این بدان معنا نیست که نظارتهاى آن حضرت، منحصر به بُعد تخلفات بوده است، بلکه در میان همین نامهها، که تعدادى از آنها خواهد آمد، نظارت بر شایستگىها و برنامهها نیز ملاحظه مىشود.
از آنجا که مطالعه این نامهها براى مدیران اسلامى پرفایده است، در این بخش از تحقیق، برخى از آنها را مىآوریم و در پایان، به جمعبندى آنها مىپردازیم. چینش نامهها به گونهاى است که جا براى هرگونه تحلیلى وجود دارد و بر این نکته تأکید مىشود که جنبههاى عام نظارتى (شایستگى، تخلفاتى و برنامهاى) در این نامهها لحاظ شده است و صرفاً نظارت بر برنامه ها نیست؛ اما چون در آخرین بخش تحقیق (نظارت) هستیم، پرداختن به همین جنبه عام نیز خالى از فایده نیست.
- نمونههایى عالى از نظارت در سیره علوى
نظارت در زمان امیرالمؤمنین (ع) ضربالمثل است که شکل تکاملیافته نظارتهاى قبل بوده است، بلکه عده بسیارى معتقدند که همین نظارتهاى بسیار دقیق و فراوان مبتنى بر عدالت، زمینهساز شهادت آن حضرت شد. نامههاى آن حضرت، که در نهجالبلاغه گردآورى شدهاند، گویاترین اسناد براى بیان چگونگى نظارت در زمان آن حضرت و کیفیت اهتمام ایشان به انواع انضباط اقتصادى و سیاسى است. ما اکنون نمونههاى شاخصى از این تذکرات را مىآوریم:
1. نقل شده است که شریح بن حارث قاضى، در عصر حکومت امام على (ع) خانهاى براى خود به هشتاد دینار خرید. وقتى این گزارش به امام رسید، وى را احضار کرده، به او فرمود:
«به من خبر رسیده که خانهاى به قیمت هشتاد دینار خریده و آن را قباله کردهاى و بر آن شهود و گواه گرفتهاى». شریح پاسخ داد که اى امیر مؤمنان! چنین بوده است. امام نگاه خشمآلودى به او کرد و فرمود:
«اى شریح! به زودى کسى سراغت مىآید که نه قبالهات را نگاه مىکند و نه از شهودت مىپرسد. تو را از آن خارج مىکند و تنها به قبرت تحویل مىدهد. اى شریح! بنگر که این خانه را از ثروت غیر خود نخریده و آن را از غیر مال حلال خود نپرداخته باشى، که هم در دنیا و هم در آخرت، خود را زیانکار کردهاى. آگاه باش که اگر هنگام خرید، نزد من آمده بودى، نسخه قباله را این گونه مىنوشتم که دیگر در خریدن خانهاى حتى به بهاى یک درهم یا بیشتر، علاقه به خرج ندهى. نسخه قباله، این است: این چیزى است که بندهاى ذلیل از مردمان، که آماده کوچ است، خریده است. خانهاى از سراى غرور، در محله فانىشوندگان و در کوچه هالکان. این خانه، به چهار حد منتهى مىشود: یک حد آن به آفات و بلاها مىخورد. حد دوم به مصائب و حد سوم به هوا و هوسهاى سستکننده و حد چهارم آن به شیطان اغواگر منتهى مىشود و در خانه، همین جا است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 20 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق
گرایش حقوق عمومی
107 صفحه
چکیده:
بودجه ی هر کشور مهمترین ابزار مالی دولت ها در جهت نیل به اهداف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن ها است. در واقع این سند، آئینه ی تمام نمای رفتار دولت ها در زمینه های گوناگون است. سابقاً فرآیند بودجه ریزی از ابتدا تا انتها بر عهده ی دولت مرکزی بود، لکن تحوّلات دهه های اخیر و گسترش فعالیت های دولتها در زمینههای گوناگون، آنها را ناگزیر از واگذاری بخشی از اختیارات خود به سایر بخشهای دولت نموده است. بودجه ریزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. به عبارتی، در سال های اخیر تلاش دولتهای مرکزی بر این بوده تا با افزایش تمرکز زدایی، علاوه بر کاستن از وظایف خود از طریق بکارگیری روشهای جدید، در جهت کاهش فاصله بین دولت و مردم، شفّافسازی، کاهش فساد مالی، و ... در جهت رشد و توسعه گام بردارند. قانون اساسی ایران در اصول ۱۰۰ و ۱۰۱ با تبیین جایگاه شوراها به نوعی به واگذاری اختیارات اشاره نموده است. لکن نقطه ی عطف تمرکز زدایی در ایران، فصل هشتم قانون برنامه ی سوّم توسعه ی کشور تحت عنوان نظام درآمد - هزینه ی استان است که نخستین جرقهها در مورد واگذاری اختیارات به استانها در این قانون زده شد. دستیابی به این اهداف در وهله ی اوّل در گرو استانی شدن بودجههای ملّی از مرحلهی تهیه تا مرحله ی نظارت بر اجرای بودجه است. با اجرای این روش، استانها با تعیین درآمدها و هزینهها و نیز شناسایی و اشراف بر نقاط قوّت و ضعف خود در راه خودکفایی و توسعه گام خواهند برداشت. در کشور ما حدود ۳ دهه است که بحث تمرکززدایی بودجه ای آغاز شده، اما متأسفانه به دلایل گوناگون تنها در دهه ی اخیر مورد توجه جدّی مقامات و مسئولان قرار گرفته و بالطّبع اثراتی را با جنبههای مثبت و منفی نیز بر جای گذشته است. در پژوهش حاضر آثار این پدیده ی نو ظهور بر فرآیندهای چهارگانه ی بودجهریزی (تهیه، تصویب، اجرا و نظارت) ارزیابی، همچنین نواقص و کاستیهای قانونی، مدیریتی و... این نظام بررسی و در آخر نیز به ارائه ی پیشنهادهایی در راستای پیشبرد این نظام نوپا خواهیم پرداخت.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 9 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
مرور کلی وضعیت موجود مدیریت برنامه ریزی و توسعه
نظارت برگردآوری،تجزیه و تحلیل و آماده سازی و ارائه صحیح مجموعه اطلاعات مورد نیاز ادارات شرکت ملی صنایع پتروشیمی
نظارت بر مطالعه در مورد قیمتها و تهیه و تنظیم و اجرای برنامه های لازم جهت تحقیق در مورد بازار فرآورده های پتروشیمی و شیمیائی در داخل کشور و کشورهای جهان
انجام مطالعات مربوط به طرح های عمده سرمایه گذاری جهت احداث و یا توسعه واحدهای پتروشیمی،مطالعات اقتصاد مهندسی و مطالعات مربوط به انتخاب فرآیندهای مناسب،بهینه سازی خوراک و طیف تولیدات و ظرفیت واحدها
برآورد میزان سرمایه مورد نیاز طرح ها و بررسی راه های مختلف تهیه و یا مشارکت در سرمایه گذاری مذکور
نظارت بر برنامه جامع بلند مدت صنایع پتروشیمی و تلفیق برنامه های سرمایه گذاری و عملیاتی شرکت و کنترل پیشرفت برنامه ها
نظارت بر طراحی و اجرای سیستم های اطلاعات مدیریت اعم از سیستم های فنی و عملیاتی،بازرگانی ،مالی و اداری و همچنین سیستم های تلفیقی و ایجاد بانکهای اطلاعاتی در سطح صنایع پتروشیمی
امور بررسی و برآورد طرحها
تهیه گزارشات های بررسی فنی-اقتصادی طرح های پتروشیمیایی
بررسی و تامین منابع خوراک
برآورد سرویس های جانبی و تسهیلات زیربنایی اختصاصی هر طرح
تدوین و به روزنمایی مبانی برآورد سرمایه گذاری و محاسبات اقتصادی
اخذ مجوز های سرمایه گذاری،مجوزهای استفاده از تسهیلات مالی و اصلاح سقف سرمایه گذاری از معاونت برنامه ریزی ونظارت راهبردی ریاست جمهوری
پیگیری طرحهای مصوب سفرهای استانی هیئت وزیران و مقام معظم رهبری
تدوین و ویرایش برنامه های افق بیست ساله
بررسی توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی در جهت تکمیل زنجیره ارزش
هماهنگی با سایر ارگانها و سازمانهای دولتی و خصوصی در ارتباط با گزارشات امکان سنجی طرحها
امور برنامه ریزی تلفیقی
تهیه و تنظیم کتابچه برنامه های کوتاه مدت یا عملیاتی (سالانه)، میان مدت (5ساله) و بلندمدت (10و20 ساله) و برنامه استراتژیک و نظارت بر تحقق آن
بررسی بودجه های پیشنهادی شرکتهای تابعه و شرکت فعالانه در جلسات کمیسیون، مجامع عمومی و مالی با هدف نهایی نمودن بودجه های سالانه شرکت ها
تهیه و تنظیم گزارش های عملکرد ماهانه و سالانه شرکت ملی صنایع پتروشیمی
تهیه و تنظیم گزارش های تحلیلی، آماری و نظارتی
همکاری و شرکت فعالانه در کمیته ها و کارگروههای تخصصی با محوریت مدیریت برنامه ریزی و توسعه و سایر مدیریت ها در شرکت ملی صنایع پتروشیمی و وزارت نفت ... (قیمت گذاری خوراکهای گازی و مایع پتروشیمی، نقشه جامع صنعت نفت و گاز، تهیه مجموعه های اطلاعاتی در مقاطع خاص،کمیته بررسی خوراک مجتمع های در حال تولید، کمیته تخصیص خوراک صنایع بالادستی ،میانی وپائین دستی، عضویت در کارگروه تعیین استراتژی هلدینگ، شرح وظایف حاکمیتی، EFQM، بررسی لایحه برنامه پنجم و ...)
استقرار دبیرخانه IC و کارگروه تفاهم نامه NPC-IDROو انجام وظایف مربوطه(از سال 1389)
انجام مأموریت های نظارتی و شرکت در جلسات مرتبط با مجتمع های تولیدی و طرحهای در دست اجرا
سایر فعالیتها (وظایف محوله درخصوص صنایع میانی، پائین دستی، کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی، تهیه گزارشهای ویژه و ...)
تهیه و تنظیم گزارش منابع و مصارف مالی شرکت (Cash flow)
امور تحقیقات بازار
امور تحقیقات بازار به عنوان یکی از سازمانهای زیرمجموعه مدیریت برنامه¬ریزی و توسعه با ساختاری مشتمل بر 15 نفر نیروی دفتری، کارشناسی و سرپرستی در حال انجام وظیفه می باشد. سرفصلهای عمده فعالیت امور را می توان به شرح ذیل برشمرد:
مطالعه و بررسی کارشناسانه بازارهای داخلی و جهانی محصولات عمده پتروشیمی
مطالعه، بررسی و تحلیل روند قیمت این محصولات و ارائه قیمت جهت انجام برآوردهای اقتصادی طرحهای پیشنهادی
ارائه خدمات کارشناسی، مشاوره¬ای به طرحهای در دست اجرا و مجتمعهای تولیدی درخصوص افزایش ظرفیتها، تغییر گرید محصولات و ...
همکاری و ارائه گزارش توجیهی بازار برای طرحها در مراحل تصویب، اخذ وام و ...
همکاری در تدوین برنامه های میان مدت و بلندمدت توسعه صنعت پتروشیمی کشور
بررسی مزیتهای قابل بهره برداری کشور در ارتباط با صنایع پتروشیمی نظیر خوراک، محل اجرای طرح و بکارگیری آنها در پیشنهاد طرح
امور سیستمهای اطلاعات مدیریت و کامپیوتر
اهداف:
تأمین اطلاعات دقیق و به هنگام برای تصمیم گیری راهبردی و عملیاتی مدیریت ارشد سازمان
پشتیبانی فرآیندها، راهبردها و عملیات جهت افزایش اثربخشی، کارآیی، و بهره وری سازمان
خلق ارزش جدید در صنعت پتروشیمی ازطریق گردآوری و سازماندهی اطلاعات و دانش
وظایف:
تأمین فوری اطلاعات دقیق برای تصمیم گیری راهبردی و عملیاتی مدیریت ارشد سازمان
شناسایی ابزارها و فناوریهای جدید و ایجاد توانایی استفاده از آنها در سازمان
شناسایی و بهره گیری از منابع دانشی سازمان
مرکز اطلاع رسانی
مجموعه سازی از طریق شناخت نیازهای اطلاعاتی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ، سفارش و تامین آنها
سازماندهی اطلاعات جهت سهولت دسترسی کارشناسان به منابع اطلاعاتی از طریق طبقه بندی؛ نمایه سازی، فهرست نویسی، چکیده نویسی، ترجمه و ....
اشاعه اطلاعات از طریق :
انتشارات مرکز اطلاع رسانی شامل: گزارش صنایع پتروشیمی جهان؛ اهم اخبار جهان پتروشیمی؛ تازه های منابع اطلاعاتی؛ فهرست و متن مقالات فنی و ....
وب گاه مرکز اطلاع رسانی
سامانه جامع اطلاع رسانی سیمرغ
تغذیه اطلاعاتی متخصصین و کارشناسان صنعت پتروشیمی، نفت، گاز و پالایش و پخش
همکاری لازم در زمینه استفاده از منابع اطلاعاتی با دانشگاه ها، سازمانها، شرکت ها و موسساتی که با صنعت و تکنولوژی پتروشیمی و صنایع وابسته در سطح ملی و بین المللی ارتباط دارند.
بررسی و مطالعه منابع اطلاعاتی علمی و تحقیقاتی داخلی و بین المللی به منظور استخراج آخرین دستاوردهای علمی – تخصصی در سطح صنعت
ارتباط با موسسه های داخلی و بین المللی در جهت کسب آخرین اطلاعات در زمینه صنعت پتروشیمی و صنایع وابسته
شناسایی پایگاه های علمی و پژوهشی در رابطه با صنعت پتروشیمی و صنایع وابسته و تماس با آنها جهت دریافت آخرین اطلاعات
مطالعه و بررسی مستمر فناوری های نوین در جهت به روز نگهداری سیستمهای اطلاعاتی مرکز اطلاع رسانی
اهداف و ماموریتهای مدیریت برنامه ریزی و توسعه در شرکت حاکمیتی – توسعه ای
تهیه برنامه جامع صنایع پتروشیمی و آینده نگاری
انجام مطالعات فنی اقتصاد
بسترسازی برای سرمایه گذاری در طرحها(مکان یابی – خوراک)
انجام مطالعات و تحقیقات بازار و بررسی روند تحولت داخلی و جهانی
صدور مجوز برای توسعه صنایع پتروشیمی توسط بخش خصوصی
تهیه گزارشهای تلفیقی تولید ، طرح و فروش جهت ارزیابی میزان دستیابی به اهداف برنامه پنجم
طراحی زنجیره ارزش صنعت با توجه به مزیت رقابتی کشور
تعیین الویتهای تکنولوژی و نقشه راه مربوطه
تعیین استراتژیهای توسعه منطقه ای – جهانی
استانداردگزاری و ترجمه نیازهای کیفیتی به نمایندگی از بخش تقاضا
تامین خوراک – قیمت گذاری آن
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 9 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید