دانلود پاورپوینت با موضوع شکوفه نیایش:
با موضوع بیان احکام و اهمیت و توجه به نماز اول وقت , مناسب برای فضای کلاسداری, با بهره گیری از روش های متنوع : داستانی , شعر , جدول , تقسیم , مسابقه ای و ...
تعداد اسلاید:10
در پژوهش حاضر به بررسی تاثیر دعا و نیایش در کاهش اضطراب دانش آموزان شهرستان پرداخته شده است. این پژوهش شامل دانش آموزان سطح شهرستان قوچان می باشد.
که جامعه تحقیق آن شامل 30 نفر افراد نمونۀ پژوهشی می باشد که تست های اضطراب بک توسط آنها تکمیل شده است ونتایج به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و طی محاسبات انجام شده فرضیۀ پژوهش تحقیق به علت وجود همبستگی مثبت بین متغیرهای پژوهش (میزان دعا و میزان کاهش اضطراب) و وجود تفاوت معنادار بین آن ها تأیید شده است، به عبارت دیگر، دعا به عنوان معیار کاهش اضطراب به کار می رود.
کلمات کلیدی :
دعا - نماز – اضطراب – دانش آموزان – نیایش
دعا و نیایش به درگاه خداوند تبارک و تعالی انسان خاکی را به خداوند بزرگ نزدیکتر می سازد و انسان هنگام دعا و نیایش به چنان حالتی دست پیدا می کند که احساس می نماید سبک شده و روحش در پرواز است و توجه چندانی به مادیات و اطراف خود ندارد.
اهمیت و جایگاه « نیایش و پرستش » به اندازه ای است که خداوند، بندگانش را به « دعا» و خواستن از خود فرا می خواند و آنان را به اجابت دعاها و برآوردن خواسته هایشان از خود امیدوار می گرداند. (انصاری، محمد، 1384)
انسان ها در زندگی هنگام ناامیدی و یأس پناهگاهی را جست و جو می کنند تا آرامش یابند و این روح انسان است که خود به خود به طرف مبدأ مطمئن سیر می کند و آن خدای یکتا و یگانه است که همیشه حافظ و نگهدار انسان ها و تمام موجودات و جمادات است.
هنگام دعا و راز و نیاز انسان با معبود خویش سخن می گوید، از او کمک چ می خواهد و او را قدرتمند می داند. خود را مقابل او کوچک می شمارد و کسی را جزء او چارۀ کار خود نمی داند.
اگر کسی را هم واسطه قرار می دهد باز هم از خداوند حاجات و نیازهای خود را می خواهد.
در یک کلام خداست که بر همه چیز آگاه است و مشکل گشای هر کاری است و درمان ناراحتی های انسانی و آرامش روان تنها با داشتن این نیروی نهانی و اعتماد به مبدأ حقیقی است که می تواند بر مشکلات زندگی فائق آید، تنها آن نیرو و قدرت است که می تواند بر تشویش – نگرانی – اضطراب و عدم اطمینان آدمی فائق آید.
این نیرو جز با تربیت اخلاقی و تزکیۀ نفس و رعایت اصول دستور و تعلیمات بزرگان و پیشوایان دین و دانش و خداپرستی به دست نمی آید.
نیروی ایمان و خداپرستی و متابعت از تعالیم نمایندگان حق بر تمام مشکلات روحی و دغدغه زندگی و پریشانیها چیره و غالب خواهد شد.
بیان مسأله:
عدم سازش و وجود اختلاف رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهود و فراوان است. در هر طبقه و صنفی و در هر گروه و جمعی، اشخاص نامتعادلی زندگی می کنند. بنابراین در مورد همۀ اعم از کارگر، محصل ، پزشک و مهندس، زارع ، استاد دانشگاه و غیره، خطر ابتلاء به ناراحتی های روانی وجود دارد. به عبارت دیگر هیچ فرد انسانی در برابر امراض روانی مصونیت ندارد. (احمدوند، محمدعلی، 1382، ص1)
امروزه به دلایل مختلف بیماریهای روانی افزایش یافته، پیشرفت تکنولوژی ، صنعتی ، زندگی ماشینی ، ازدیاد و افزایش جمعیت، بحران آموزش و بهداشت، بیکاری، فقر اقتصادی، از بین رفتن سنن، آداب و رسوم دیرینه، سست شدن پایه های معنویت، فضیلت ، انسانیت و نوع دوستی که انسان را تبدیل به یک ماشین کرد و دیگر مفهوم شعر سعدی : « رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند» از بین رفته است. نکته مهم و قابل ذکر اینکه امروزه کار به جایی رسیده که بدون تکنولوژی نمی توان زندگی کرد و اصول تکنولوژی تنها راه عملی برای پیشرفتهای اجتماعی است. پس بهترین راه حل این است که بین علم و تکنولوژی از یک طرف و روان انسان از طرف دیگر سازش و آشتی برقرار کرد و تکنولوژی را در خدمت آزادی اندیشه و رعایت حال روحی و معنوی مردم به کار برد، نه اینکه آنان را گرفتار کرد و با اصطلاح کاری کرد که قلب، روح و عاطفۀ انسان دستخوش ناراحتی و نابسامانی نشود.
اصولاً انسان برای رسیدن به موفقیت و پیشرفت در زندگی نیازمند برنامه ای تعیین شده ، منظم و صحیح می باشد. این برنامۀ روشن و جامع و کامل که می تواند روش های زندگی کردن را به انسان نشان دهد، در واژه دین خلاصه می گردد. (www.khedu.ac.ar)
این همه دستورات مذهبی و اخلاقی و خداپرستی که از طرف پیشوایان مذهبی ارائه شده ، همه و همه برای سوق دادن بشریت به سوی برابری، حقیقت و خداپرستی است.
بوجود آمدن مشکلات و ناراحتی های روحی در افراد بویژه دانشجویان سبب سلب آرامش خاطر ایشان و اشتغال فکری در آنها می شود، که گاهی اوقات سبب پایین آمدن کارآیی آنها در حیطۀ زندگی شخصی و اجتماعی و کاری می گردد.
در این تحقیق به نظر می رسد تأثیر دعا بر کاهش اضطراب دانش آموزان قوچان در سال تحصیلی 89-88 تأثیرگذار باشد.
آیا بین دو متغیر اضطراب و دعا رابطۀ معناداری وجود دارد؟ آیا اضطراب نقش مؤثری در ایجاد تنش های روحی افراد دارد؟ آیا دعا تأثیر مثبتی در کاهش اضطراب و آرامش روحی افراد دارد یا خیر؟ آیا می توان به وسیلۀ آموزش ادعیۀ گامی در جهت آرامش خاطر افراد برداشت؟ آیا
می توان از دعا به عنوان وسیله ای در جهت کاهش سطح تنش در افراد استفاده کرد؟ این مسائلی است که این پژوهش سعی دارد به آن بپردازد، در این پژوهش سعی شده است به این سؤالات پاسخ مناسبی ارائه شود و رابطۀ میان اضطراب و دعا بررسی گردد.
اهمیت و ضرورت تحقیق:
تحقیق حاضر به بررسی تأثیر دعا بر کاهش اضطراب دانش آموزان می پردازد تا مشخص شود که آیا دعا بر کاهش اضطراب دانش آموزان تأثیر می گذارد یا خیر؟
در قرن حاضر هر چه بیشر و جوامع بشری بسوی صنعتی شدن و مدرنیزه شدن پیش می رود، به همان اندازه نیز بشر امروزی با مشکلات و مسائل روانی و عاطفی و ناراحتی های ناشی از آن رنج می برد و باعث بروز اختلاف و ناهنجاری هایی در روابط بین افراد می گردد و پیوسته در جوامع و بحث پیرامون بزهکاریهای جوانان و نوجوانان مطرح می باشد و دست اندرکاران تعلیم و تربیت در جوامع مختلف به گله و شکایت از بروز بزهکاریها و نابهنجاریها دانش آموزان می پردازند و در پی جستجوی یک راه حل منطقی برای برطرف کردن این مشکل حاد می باشند.
لذا بهترین شیوه هایی را که در عصر حاضر می توان برای برطرف کردن این مشکلات به کارگرفت ، تحقیق پیرامون مسائل مورد نظر می باشد که ابتدا علت مشکل را پیدا نمود و سپس درصد رفع مشکل برآییم. انسان، این پدیدۀ خاکی که از دو قوۀ متمایز بدست آمده یعنی جسم و روح، خود حس می نماید که مادیات تنها او را قانع و راضی نمی کند تا موقعی که تعادل روحی و آرامش خاطر میسر نشود، سعادت واقعی بدست نمی آید، اما باز هم غافل است.
همانطور که اختلال در نظام جسمی باعث می شود که انسان دچار مرض های جسمی گردد و همچنین اختلال در نظام روحی انسان هم باعث می شود ، به مرض های روحی مبتلا شود و برای دردهای جسمی انسان ها هزاران گونه داروی متنوع ساخته اند. آیا برای تسکین آلام روحی و ناراحتی خاطر چه ساخته اند؟
برای آرامش خاطر بشریت داروی مؤثر بدست سفیران الهی ارزانی شده که همانا ایمان راسخ و پرستش خدای یکتا است.
خداوند در قرآن کریم می فرماید :
« و تَنَرَّل مِنَ القُرآن ما هُوَ شَفاء وَ رَحمَته لِلمؤمِنین وَ لایزید الضّالِمین اِلاّ خساراً »
« و نازل می نماییم از قرآن چیزی را که آن شفا و رحمت است، برای گروندگان و نمی افزاید ستمکاران را جز زیان »
و اگر خداوند قرآن را شفاء نامیده با در نظر داشتن این که شفاء باید حتماً مسبوق به مرض باشد، خود افاده می کند که دلهای بشر احوال و کیفیاتی دارد که اگر قرآن را با آن احوال مقایسه کنیم، خواهیم دید که همان نسبتی را دارد که داروی معالج با مرض دارد ، این معنا از اینکه دین حق را فطری دانسته نیز استفاده می شود و ما باید بعد معنوی را بوسیلۀ دعا و ذکر خدا در دانش آمو.زان قوی کنیم تا آرامش دلهای آنان باشد.
که در پایان دعای کمیل آمده :
« یا مَنِ اسمُهُ دَواء وَ ذِکرُهُ شَفاءو طاعته غنی »
« ای خدایی که نام او دواء است و یادش شفابخش و اطاعت او بی نیازی است.
پیشینۀ تحقیق
پیشنیۀ تحقیق :
مفهوم دعا در لغت و اصطلاح :
دعا از نظر لغوی :
درخواست نیایش، درخواست از خداوند و علمائی که در اوقات مختلف در مقام استغاثه از خداوند و طلب آمرزش یا درخواست خیر و برکت و برآورده شدن حاجت بخوانند. همچنین دعا یعنی خواندن، ادعا کردن، صدا کردن و دعا کردن)
« دعا » از نظر اصطلاحی :
یعنی یاد دوست در دل راندن و نام او به زبان آوردن و در خلوت با او نجوا گفتن و دعا سیر شهودی و کشف وجودی اهل کمال و تنها رابطۀ انسان با خدای متعال است. دل بی دعا بها ندارد و دل بی بهاء بها ندارد.
امام جعفر صادق (ع) فرمود :
« عَلَیکُم بِالدُعاء فَاِنَّکُم لاتَقرَبُون بِمِثله »
« یعنی بدعاء تمسک جوئید که به هیچ چیز همانند دعا به خداوند نزدیک نمی شود»
تعریف دعا :
دعا عبارت است از مجموعه ای از معیارها و ضوابط اعتقادی و توحیدی است که ارتباطی بی واسطه و مستقیم انسان به خدا را به گونه ای صحیح و دور از انحراف نظم می بخشد. بطوریکه با هدایت و کنترل مستمر این ارتباط سازمان یافته، انسان را در حد اعلای توان و ظرفیتش از نیروهای شور و عشق و دلبستگی و وفاداری نسبت به مفاهیم اعتقادی توحیدی لبریز می کند. دعا همان نیایش است و درخواست از خداوند، آن حالت روحی که میان انسان و معبودش رابطۀ انس ایجاد نموده و کشش برقرار می سازد، نیایش نامیده می شود. (ایزدی ، علی، 1376، ص 6)
شامل 12 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
فرمت فایل : WORD ( قابل ویرایش ) تعداد صفحات:370
چکیده
نیایش یکی از روحانی ترین لحظات زندگی هر مؤمن است. در همه ادیان آسمانی متناسب با تلقی و درک مؤمنان از دین شیوه ها و شکل هایی برای راز و نیاز با معبود فراهم شده است. شاعران هم به عنوان دارندگان روحهای لطیف و حساس در لابلای اشعار خود مناجات هایی نغز و دلنشین گنجانده اند که از لطیف ترین فرازهای آثارشان است. در این پایان نامه مناجات در شعرهای پنج تن از شاعران برتر سبک عراقی مورد بررسی قرار گرفته است. علت انتخاب سبک عراقی به دلیل لطافت و جنبه های غنایی بالای شعر این دوره است. در بین شاعران متعدد سبک عراقی نظامی، عطار، مولوی، سعدی و حافظ به اذعان غالب منتقدان مقامی والاتر و بالاتر از دیگران دارند.
این پایان نامه در چهار بخش تنظیم شده است. در بخش اول کلیاتی درباره نیایش و معنای لغوی واصطلاحی آن و معادل و مترادف های دیگر آن بیان شده است. در بخش دوم سعی کرده ایم انواع یا شیوه های مناجات را در ادیان آسمانی بزرگ بررسی و تا حدودی مقایسه نماییم و بعد به مهم ترین شیوه های مناجات در دین اسلام بپردازیم. بخش سوم به نوع ادبی مناجات در ادبیات فارسی دری به طور کلی و در شعر سبک عراقی به طور جزئی پرداخته ایم. شیوه ها و محتواهای عمده مناجات ها در این نوع تقسیم بندی شده و اشکال آن استخراج شده است. بخش چهارم به بررسی جزئی و موشکافانه انواع نیایش در شعر شاعران این دوره اختصاص یافته است. شاعران برگزیده به ترتیب تاریخی هر کدام یک قسمت را به خود اختصاص داده اند. نخستین شاعر نظامی است که نیایش هایش بیشتر جنبه زاهدانه دارد و در مخزن الاسرار بیشتر از مثنوی های دیگر خود مناجات کرده است. در مثنوی های دیگر نیایش ها بیشتر در آغاز یا پایان مثنوی هاست. عطار اولین شاعر عارف این مجموعه است و مناجاتهایش ویژگی عارفانه دارد. مناجات های عطار در لابلای مثنوی هایش پراکنده است و گاه از زبان شاعر و گاه از زبان شخصیت های داستان هایش نقل شده اند. بی پروایی و جسارت و صمیمیتی که در این مناجات ها وجود دارد به آنها عمق خاصی بخشیده است. مولوی بدون تردید بهترین و نغزترین مناجاتهای ادبیات فارسی را در مثنوی و غزلیات خود آورده است. نگاه برخاسته از وحدت وجود او باعث می شود که در جاهایی که حتی با شمس یا دیگر مظاهر حق هم راز و نیاز می کند، رنگ اسمانی و منزهی به نیایش هایش می دهد. مناجات های مثنوی بسیار زیاد و عمیق هستند و انواع لایه های گفتگوی صمیمانه و خالصانه را با معبود شامل می شوند. سعدی بیشتر با نگاه زاهدانه نیایش می کند گرچه در جاهایی رنگ عارفانه به آن می زند. نیایش هایش سعدی در بوستان در
فهرست مطالب
چکیده..........
مقدمه.........
بخش اول(نیایش و ستایش).......
نیایش، ستایش و مترادفات آنها
اقسام نیایش
دین
بخش دوم(دین اسلام ونیایش).........
بخش سوم......... نیایش در شعر شاعران سبک عراقی
طریقه شعر خراسانی و عراقی
پیشینه نیایش های منظوم فارسی
نوع ادبی مناجات
نماز و نیایش در اشعار شاعران
انواع درخواست ها
بخش چهارم.........
فهرست منابع
دعا صمیمی ترین شیوة ارتباط بندگان با خداوند است که از رهگذر آن هر کس به فراخور جهان وجود خود با ساحت قدس ربوبی راز و نیاز می کند: یکی برآورده شدن نیازهای خرد و کلن دنیوی را می طلبد؛ دیگری، شرمنده از سیاهی نامة عمل خویش بخشایش الهی را درخواست می کند؛ بنده ای دیگر که گام در راه پرنشیب و ف راز سلوک معنوی نهاده و شراب معنا، پیمانة جانش را لبالب ساخته، توشه ای افزوت تر طلب می کند؛ در مرتبه ای بس فراتر اولیای الهی از آن که بنا به ضرورت با ابنای زمان در آویخته و از غرقه شدن در دریای عشق و تماشای جلوة جمال و جلال حق، ساعاتی محروم مانده اند، با اشک سوز، عذر تقصیر می آورند و توفیق جبران گذشته را از دوست انتظار می برند. باری، در این سوی دعا، بندگانی با هزاران خواسته، با اشک و آه، یک سره جویای خواستة خودند. در سوی دیگر وجودی ایستاده که خداوندگاری زیبندة او است و خور را بیش از همه به صفت «رحمان» و «رحیم» موصوف کرده، و در نخستین آیات کتابش خود را کریم دانسته است؛ خداوند آنقدر بدبار است که از اصرار فزون از حد بندگانش رنجور نمی شود، و چنان بر قلة فرازمند جود و سخا ایستاده که هرچه ببخشد، خزینه های کرمش پایان نمی گیرد، و چنان قدرتمند است که در راه اجابت خواست بندگانش، هزاران مانع خرد و کلان را از سر راه برمی گیرد. از همه شیرین تر آن که نه بارگاه او حاجبی دارد و نه لختی آسایش می طلبد تا نیاز داران را براند و به زمانی دیگر حواله دهد. بندگانش همیشه و همه جا ، در خلوت و جلوت، در مکنت و در نکبت، ریسمان دل را به آسمان مهربانی اش پیوند می زنند، و جانشان را با امید به او روشنایی می بخشند. آیا چنین معبودی زیبندة راز و نیاز و دعا و حاجت خواهی نیست؟
«دعا» در لغت بهمعنای «خواندن» ، «درخواست انجام دادن کار» یا «حاجت خواستن» است. اصل آن «دعاو» بوده و به دلیل قرار گرفتن واو پس از الف، بر اساس قواعد اعلال تبدیل به همزه شده است.
راغب، دعا را به معنی بانگ زدن و خواندن نوشته است. دعا نوعی نیایش و درخواست از خداوند با کلماتی است که در اوقات مختلف در مقام استغاثه از خداوند و طلب آموزش یا درخواست خیر و برکت و برآورده شدن حاجت بخواند.
این پروژه تحقیقی از 4 فصل با عناوین زیر :
فصل اول- مفهوم وتبیین گسترده دعا
فصل دوم- دعا و اثرات آن
فصل سوم- اضطراب و درمان آن از طریق دعا
فصل چهارم- عوامل از بین بردن اضطراب و نگرانی
و با فرمت word در 152ص تنظیم گشته است.
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی نیایش و ستایش معبود در اشعار شاعران برجسته سبک عراقی (نظامی، عطار، مولوی، سعدی، حافظ) با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 69
چکیده
نیایش یکی از روحانی ترین لحظات زندگی هر مؤمن است. در همه ادیان آسمانی متناسب با تلقی و درک مؤمنان از دین شیوه ها و شکل هایی برای راز و نیاز با معبود فراهم شده است. شاعران هم به عنوان دارندگان روحهای لطیف و حساس در لابلای اشعار خود مناجات هایی نغز و دلنشین گنجانده اند که از لطیف ترین فرازهای آثارشان است. در این پایان نامه مناجات در شعرهای پنج تن از شاعران برتر سبک عراقی مورد بررسی قرار گرفته است. علت انتخاب سبک عراقی به دلیل لطافت و جنبه های غنایی بالای شعر این دوره است. در بین شاعران متعدد سبک عراقی نظامی، عطار، مولوی، سعدی و حافظ به اذعان غالب منتقدان مقامی والاتر و بالاتر از دیگران دارند.
این پایان نامه در چهار بخش تنظیم شده است. در بخش اول کلیاتی درباره نیایش و معنای لغوی واصطلاحی آن و معادل و مترادف های دیگر آن بیان شده است. در بخش دوم سعی کرده ایم انواع یا شیوه های مناجات را در ادیان آسمانی بزرگ بررسی و تا حدودی مقایسه نماییم و بعد به مهم ترین شیوه های مناجات در دین اسلام بپردازیم. بخش سوم به نوع ادبی مناجات در ادبیات فارسی دری به طور کلی و در شعر سبک عراقی به طور جزئی پرداخته ایم. شیوه ها و محتواهای عمده مناجات ها در این نوع تقسیم بندی شده و اشکال آن استخراج شده است. بخش چهارم به بررسی جزئی و موشکافانه انواع نیایش در شعر شاعران این دوره اختصاص یافته است. شاعران برگزیده به ترتیب تاریخی هر کدام یک قسمت را به خود اختصاص داده اند. نخستین شاعر نظامی است که نیایش هایش بیشتر جنبه زاهدانه دارد و در مخزن الاسرار بیشتر از مثنوی های دیگر خود مناجات کرده است. در مثنوی های دیگر نیایش ها بیشتر در آغاز یا پایان مثنوی هاست. عطار اولین شاعر عارف این مجموعه است و مناجاتهایش ویژگی عارفانه دارد. مناجات های عطار در لابلای مثنوی هایش پراکنده است و گاه از زبان شاعر و گاه از زبان شخصیت های داستان هایش نقل شده اند. بی پروایی و جسارت و صمیمیتی که در این مناجات ها وجود دارد به آنها عمق خاصی بخشیده است. مولوی بدون تردید بهترین و نغزترین مناجاتهای ادبیات فارسی را در مثنوی و غزلیات خود آورده است. نگاه برخاسته از وحدت وجود او باعث می شود که در جاهایی که حتی با شمس یا دیگر مظاهر حق هم راز و نیاز می کند، رنگ اسمانی و منزهی به نیایش هایش می دهد. مناجات های مثنوی بسیار زیاد و عمیق هستند و انواع لایه های گفتگوی صمیمانه و خالصانه را با معبود شامل می شوند. سعدی بیشتر با نگاه زاهدانه نیایش می کند گرچه در جاهایی رنگ عارفانه به آن می زند. نیایش هایش سعدی در بوستان در ابتدا و انتهای کتاب بیشتر است، سعدی چند قصیده کامل را نیز به مناجات اختصاص داده است. مناجات های حافظ در بین این شاعران از همه کمتر است و شاید آن هم به دلیل کاربرد خاص غزل در شعر حافظ باشد و نگاه انتقادی تندی که به شرایط جامعه خود دارد. نیایش های حافظ بیشتر پراکنده و به صورت تک بیت هایی درخشان در لابلای غزل هاست.
کلمات کلیدی: نیایش- مناجات- شعر فارسی- سبک عراقی- راز و نیاز- سعدی- مولوی- عطار- نظامی- حافظ. غزل- مثنوی- عرفان.
مقدمه
سپاس وستایش ویژه ذات اقدسی است که انسان را آفرید تا او را پرستش کنند. سلام و درود بر خاتم پیامبرانش که بنده خاص اوست، وبراوصیای گرامی آن حضرت که همه شان بندگان شایسته او بوده ومی باشند بالاخص بر خاتم آنان که همچون مهر فروزان در پس ابر غیبت به شیفتگان خود نور امید می افشاند.
شاعران و نویسندگان پارسی زبان با بهره گیری از سخن پیامبر که فرمود "هر کاری با نام خدا آغاز نشود ابتر است" از دیر باز ،سروده ها و نوشته های خود رابا نام پروردگار جهان آغاز کرده اند وبزرگی و بخشندگی وی را ستوده و سر نیاز بر آستان او نهاده اند. بر پایه این شیوه پسندیده بهترین سرآغاز هر نوشته یا شعر فصلی است در نیایش خداوند وهیچ گنجی از گنج های حکمت ومعرفت گشوده نمی شوندمگر آن که وصف یگانگی آفریدگار هستی ،کلید آن باشد.
از آن جا که تحمیدیه ها در آغاز هر اثر ادبی بخش مختصری از متون ادبی را تشکیل می دهد وبا عنایت به با ارزش بودن آنها از نظر محتوا وکیفیت ،بر آن شدم تا در گشتی کوتاه در گل گشت دل گشای آثار تعدادی از پارسی سرایان نامور سبک عراقی ،دامنی از گلهای رنگین بچینم - گر چه از شمیم دلاویز آن دا منم از دست رفت- وبا مطالعه نیایش های شاعران وعرفا در لابلای متون آنها مرغ جانم به سوی افق مشرق به پرواز در آمد وبا مرکب عشق برای گذاشتن از وادی های دشوارقدم در راه طلب نهاده در آسمان توحید بال وپری زدم تا شاید نصیبی برم واز آن جا که گام نهادن در کوچه پس کوچه های اندیشه های عرفا وخوشه چینی از کلام آنها جسارتی غظیم می طلبید که در خور توان نگارنده نبود، اما شوق وافر به تحقیق در زمینه وموضوع رساله ، زمام اختیار ازکفش ربود و همچو حافظ طائر فکرش به دام اشتیاق افتاد که عنایت حق شامل حالش شد واو را در این راه رهنمون ساخت.
این وجیزه خوشه چینی از خرمن اندیشمندان ودل سوختگانی است که عمری را در این راه گام نهاده اند، قلم فرسایی در مورد این موضوع از ناقصی چون این حقیرکاری بس دشوار بود ولی از آنجا که سرمایه بازار عرفان عشق به ذات بی نشان است ،هیچ دستی از این بازار،دستار تهی باز نمی گردد، این حقیر قلم به دست گرفته به پژوهش و تحقیق پیرامون نیایش معبود پرداختم. ابتدا درباره نیایش وستایش ونیاز آدمی به دین و پرستش موجودی روحانی پرداخته شد و پس ازآن به پژوهش ونیایش ها و مناجات های شاعران نامور سبک عراقی پرداخته شد همواره تلاش شد تا مباحث همراه با مأخذ باشد، همواره کوشش شده تا مآخذ و مراجع مهم تر ارائه شود و از مآخذ درجه دوم و کم اهمیت تر چشم پوشی شود.
در پایان از شاعر خوش قریحه و مضمون یاب سبک هندی غنی کشمیری مدد می گیرم:
گر سخن اعجاز باشد بی بلند و پست نیست در ید بیضا همه انگشت ها یک دست نیست.
فصل اول
نیایش، ستایش و مترادفات آن ها
در همه ادیان و مذاهب در کنار وظایف فردی و اجتماعی که برای پیروان وضع شده، لحظات و زمان هایی هم برای ارتباط خالصانه و نزدیک با خالق در نظر گرفته شده است تا مؤمن در این لحظات بتواند پنهان ترین رازهای خود را با نزدیک ترین منبع آفرینش خود در میان بگذارد. این لحظات تنهایی را در فرهنگ دینی به اسامی گوناگونی نامیده اند. اسامی چون : نیایش، دعا، مناجات، حمد، ثنا، ذکر، تسبیح و ... در ادبیات فارسی این واژگان ریشه عربی یا ایرانی دارند و در عین این که تفاوت های اندکی با یک دیگر دارند؛ همه به یک مفهوم و دلالت واحد اشاره دارند و آن عبارت است از خلوت کردن و درد دل گفتن با خالق یگانه که سرچشمه همه فیض ها و لطف هاست.
برای شروع بحث و به منظور روشن شدن دامنه بحث در ابتدا ضروری می نماید تا به تعاریف و مفاهیم واژه نیایش و مترادفات آن در زبان فارسی بپردازیم.