مقدمه
درهر جامعه ای چه بزرگ و چه کوچک که قرار است در کنار هم زندگی نمایم ایجاب می نماید جهت خدمات وبهتر زیستن تحت هر عنوان وسیله ای یا دستگاهی یا سازمانی متشکل جهت این امر از طرف همان جامعه یا از طرف دستگاه حکومتی یا قوانین وصف شده که بتواند آرامش و آسایش دیگران را تامین نماید بوجود می آید .
شهر :
تاکنون تعریف جامعی برای شهر که در برگیرنده همه یا بیشتر ویژگیهای آریا شد بیان نشده است یا اگر هم بیان گردیده مورد خرده گیری جامعه شناسان شهری بوده است که جهت جلوگیری از اطاله کلام از ذکر تعاریفی که در فرهنگهای مختلف از شهر بعمل آمده خود داری میگردد.
بهر حال میتوان شهر را قطعه زمینی دانست که قسمتی از اجتماع بشری را در خود جای داده وهمانند ماشین عظیمی است که نیروهای گوناگونی آن را به فعالیت واداشته وبدان روح داده بنحویکه بعنوان واحدی اجتماعی – سیاسی واقتصادی با کار کرد عمومی غیر کشاورزی ( بازرگانی – صنعتی یاهر دو ) مطرح وبدلیل نقل وانتقال جمعیت مبادله وتبادل افکار واندیشه وایدها بین مردم شهر وروستا نشینان وتمرکز مراکز سیاسی واقتصادی مملکتی در شهرها زندگی مردم روستاها را بیش از حد تصور تحت تاثیر قرار میدهد که این خود بر اهمیت این واحد وطبعاً شهرداری بعنوان موسسه ای که اگر نگوئیم تمامی امور ، بخش مهمی از امور شهری را عهده دار است میافزاید.
در قانون تعاریف وضوابط تقسیمات کشوری مصوب 15 تیر 1362 مجلس شورای اسلامی شهر چنین تعریف شده است .
ماده 4 شهر محلی است با حدود قانونی که محدوده جغرافیایی بخش واقع شده واز نظر بافت ساختمانی ، اشتغال وسایر عوامل دارای سیمائی با ویژگیهای خاص خود بوده بطوریکه اکثریت ساکنان دائمی آن در مشاغل کسب ، تجارت صنعت ، کشاورزی ، خدمات وفعالیتهای اداری اشغال داشته ودر زمینه خدمات شهری از خود کفائی نسبی برخوردار وکانون مبادلات اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی سیاسی حوزه جذب نفوذ پیرامون خود بوده وحداقل دارای ده هزار نفر جمعیت میباشد .
شهرداری وتاریخچه آن در ایران :
الف = شهرداری
تحولات اجتماعی ، تغییرات اجتماعی و پدیده های ناشی از پیشرفت تکنولوژی عصر جدید مسائل ومشکلات در زندگی شهری واداره امور شهر ایجاد کرده که شهر نشینان و مسئولان اداره شهرها را ناچار نموده که بیشتر وقت و فکر خود را جهت چاره جوئی وحل وفصل مسائل شهر وشهر نشینی صرف نماید . وهمانطور یکه قبلاً اشاره شد تمرکز مراکز سیاسی – اجتماعی – اداری واقتصادی در شهرها تبادلات تجاری وافکار واندیشه ها بین مردم شهر وروستا نشینان نیز موجب مزید علت گردیده تا موسستاتی جهت پیگیری مسائل شهری وارائه خدمات عمومی شهرها در نظر گرفته شوند که این موسسات همان شهرداریها میباشد که هم اکنون بیش از 80 سال از فعالیت شهرداریها در ایران میگذرد .
ب = تاریخچه شهرداریها ی ایران
1- اولین قانون شهرداری با عنوان : قانون بلدیه درتاریخ 30 ربیع الاخر سال 1325 هجری قمری مطابق با سال 1283 هجری شمسی در پنج فصل و 108 ماده به تصویت رسیده و میتوان گفت تا قبل از این تاریخ شهرداری به مفهوم امروزی درایران وجود نداشته است . طلیعه قانون مذکور چنین است .
مقصود اصلی تاسیس بلدیه حفظ شهرها وایفای حوائج اهالی شهر نشین است در آن زمان شهرداری موسوم به بلدیه وریاست آن بارئیس انجمن بلدیه وعنوان شهردار کلانتر بوده است .
2- در سال 1309 هجری شمسی به روز 130 اردیبهشت قانون مصوب سال 1325 هجری قمری ملغی جانشین آن قانون دیگری باهمان نام در 8 ماده وسه تبصره شده است وماده سوم آن چنین است :
اداره کردن امور بلدی هر محل در حدود وظایفی که نظامنامه مذکور در ماده 5 مقرر خواهد شد بر عهده انجمن واداره بلدی همان محل است .
3- در تاریخ 6 خردادماه سال 1309 هجری شمسی با تصویب نظامنامه بلدیه بر اساس ماده 5 قانون بلدیه مصوب 1309ریاست بلدیه از طرف وزارت داخله وزارت کشور معین و منصوب می گردد .
به نمایندگان انجمن بلدیه طبق مواد نظامنامه وکلای بلدی گفته می شود ودوره وکالت آنها نیز در سال شمسی بوده است .
4- قانون تشکیل شهرداریها وانجمن شهرها وقصاب مصوب 4 مرداد ماه 1328 در 7 فصل و 50 ماده جایگزین قوانین سابق گردد .
طبق ماده 4 قانون مزبور انجمن شهر بمدت 4 سال وانتخاب شهردار طبق ماده 29 به این ترتیب بوده :
انجمن شهر با رای مخفی سه نفر برای ریاست شهرداری بوسیله فرماندار به وزارت کشور پیشنهاد میگردد ووزارت کشور برای یکی از آنان که صلاح میدانست حکم ریاست شهرداری صادر مینمود.
5- درتاریخ 11 آبان سال 1331 برطبق قانون اعطای اختیارات مصوب 30 مرداد 1331 قانون شهرداری با عنوان لایحه قانون شهرداری در 8 فصل و 90 ماده و 14 تبصره تصویب وابلاغ گردید طبق ماده 39 قانون مزبور انتخاب شهردار با انجمن شهر بوده که بمدت 2 سال منصوب میگشت وعمر هر انجمن شهر برابر ماده 3 قانون به مدت 4 سال بوده است .
6- در تاریخ 11 تیر سال 1334 هجری شمسی قانون شهرداری در 9 فصل و 95 ماده از تصویب کمیسیون مشترک مجلس گذشته وموقتاً تا تصویب نهائ قابل اجرا گردید.
محتوای قانون مصوب سال 1334 با قوانین سال 331 در اغلب موارد یکسان است در این قانون نیز مدت انجمن شهر چهار سال وانتخاب شهردار برابر ماده 50 با انجمن شهر بوده .
از تیر ماه سال 1334 تاکنون شهرداری بدفعات اصلاح گردیده وموادی بان الحاق شده است که در بحث قانون شهرداری آخرین اصلاحیه ها والحاقات در قانون شهرداری سال 1334 تلفیق والحاق گردیده است .
7- با عنایت به دستورات قرآن کریم «وامرهم شوری بینهم » « وشاورهم فی الامر »
برمبنای اصل های 7 و 100 لغایت 106 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ یکم آذر ماه سال 1361 قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری در 53 ماده و 26 تبصره از تصویب مجلس شورای اسلامی گذشت .
ازجمله وظایف شورای اسلامی شهر طبق ماده 35 وضع عوارض با تنفیدولی امر نظارت بر اجرای وظایف شهرداری میباشد .
8- با توجه به اینکه همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی انجمن های شهر و منحل وبا تصویب قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری برابر بند 18 ماده 19 قانون اخیر الذکر نصب وعزل شهردار از وظایف واختیارات کلی شورای اسلامی شهر میباشد .
وظایف شهرداری :
آنچه مسلم است فلسفه وجودی شهرداریها ارائه خدمات بمردم شهرهاوفراهم نمودن وسائل ورفع احتیاجات عمومی به منظور رفا حال ساکنین شهرها میباشد .
اهم وظایف شهرداریها در ماده 55 قانون شهرداری تشریح گردیده لیکن قسمتی از وظایف شهرداریها بمرور زمان از آنها منتزع وبه سازمانهای دولتی واگذار گردیده که این موضوع مدنظر بوده وسعی شده از ذکر اینگونه وظایف خود داری شود .
1- ایجاد خیابانها و کوچه ها ومیدان ها وباغهای عمومی ومجاز آب و توسعه معابر درحدود قوانین موضوعه .
2- تنظیف ونگاهداری وتسطیع معابروانها وعمومی ومجاری آبرا وفاضلاب وتنقیه قنوات مربوطه شهر
3- اقدام در رفع سد معابر عمومی واشتغال پیاده روها وهر گونه استفاده از آنها و میدانها و پارکها و باغهای عمومی که برای کسب ویا هر عنوان دیگر مورد استفاده غیر قانونی قرار گرفته باشد .
شهرداری مکلف است در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر واماکن مذکور فوق راساً اقدام نماید .
4- تهیه و توزیع آب مشرب شهرها و تعیین فرخ آب بها در شهرهائی که سازمانهای تابعه وزارت نیرو هنوز اداره آب آنها را زیر پوشش خود قرار نداده اند .
5- ایجاد غسالخانه های و گورستان و تهیه وسائل حمل اموات ومراقبت در اننظام امور آنها ،
6- احداث بناها و ساختمانهای مورد نیاز شهر از قبیل رختشویخانه،مستراح ، حمامهای عمومی ، میدان ها ، باغ کودکان کشتارگاه
، و ورزشگاه مطابق اصول صحیح وفنی .
7- ساختن خیابانها واسفالت کردن سواره روها و پیاده روهای معابر و کوچه های عمومی وساختن آنها رو جدولهای طرفین .
8- صدور پروانه برای کلیه ساختمانهائی که درشهر میشود همچنین تفکیک اراضی با توجه باصول وضوابط شهر سازی ونقشه جامع.
9- تهیه طرحهای اجرائی و تفصیلی شهر با توجه به اصول شهر سازی ونقشه جامع .
10- جلوگیری ا زایجاد وتاسیس اماکن که بنحوی از انحاء موجب بروز مزاحمت برای ساکنین یا مخالفت اصول بهداشت در شهر است .
11- اتخاذ تدابیر موثر واقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل حریق و .. وهمچنین رفع خطر از بناهای شکسته وخطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه ها وامثالهم .
12- جلوگیری ا زگدائی و جمع آوری متکدیان واعزام آنها با سازمانهای اردوی کار وجمع آوری و نگاهداری اطفال سر راهی .
13- وصول عوارض ودر آمدهای شهرداری طبق قوانین و مقررات موضوعه .
14- حفظ واداره کردن دارائیها منقول وغیر منقول متعلق به شهر واقامه دعوی بر علیه اشخاص و دفاع از دعاوی اشخاص علیه شهرداری .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 90 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله تاریخچه پیدایش شهرداریها و ساختار مدیریت
