نوع فایل: word
قابل ویرایش 55 صفحه
پیشگفتار:
انسان همواره به آزادی می اندیشد- آزادی اندیشه- و خود را مهیای شکوفا شدن می‌کند. نور مظهر این روشن شدن بود که در ذهن هستی بخش عبور می کند و نتیجة آن پدیداری بود در هستی یا وجود که از وجد و گشایش در «قوه» حاصل می آمد. آنچه پذیراست دریافت می کند! چرا که فیض بی دریغ و بی هیچ کم و کاست در هستی می وزد یا می تابد و روشن می کند. یکی شدن انسان با ذات هستی که او را به کنه وجود می رساند و با یک انگاری و نفی بیرونی و عبور از مرز جدایی به یکتایی و احساس مستقیم نایل می کند. شیوه ای بود برای جستجو در هستی! و مهر به آنچه هست و جدا نیست از یابنده و داننده! این شیوة دانستن سرآغاز زیستن بر پایه زندگی بود که در آن فرهنگ و روشنگری پدیدار بود؛ در جهت شکوفاندن انسان و شگفتا که این نور و روشنایی در تمام تاریخ همراه ملت ایران بوده است. اگرچه در کالبدهای مختلف دمیده شد!
دین چیزی نبود جز همین نشان دادن راه روشنایی. انسانهایی والا دامن همت به کمر زده و بال خرد گسترانیده و به قله های خرد چشم می دوختند تا مردمان خود را به روشنایی آگاه سازند و از وحشت تاریکی بکاهند که چشم انداز حرکت در مسیر قافلة بشریت تاریک می نماید. پیامبران انسانهایی پاک و دوستدار قوم خود و بشریت بودند. بی هیچ ادعایی دانستة خود به پاک کلماتی در اختیار مردمان قرار می دادند و حرکت را آسان می‌گرفتند. اما رسم دیرین روزگار اینست که همه کسان چنان نیک اندیش نباشند و ای بسا که حلقه های پاک پیشروان گفته ها و کردار پیامبر را قالب بندی کنند و مردمان را به نگه داری آن ناموس مطلق فرا خوانند. خط کشها و مقیاسها پدید آرند. اعمال و افکار بدان سنجند! خردها در کوزه پدید آرند! و جهل بر دامان اندیشة مردمان اندازند. این فرزند نامیمون دین قالب بندی شده است! «شریعت» همان بلای دیرین مردمان که راه بالا رفتن می بندد و تسبیح و چرتکه مقیاس عمل می گردد، خود کوزه می شکند و «می» می‌ریزد و تعزیر می کند و حد روا می دارد. پیامبران که به محیط خویش آگاه می شوند در می‌یابند که این محیط خفقان دارد. مرگ دارد، انسان ندارد! مرگ و نیستی است چرا که اندیشه نیست و آنجا که اندیشه نیست هیچ انسانی نیست که حیوانی است نامش آدم بهر زیست. پیامبر شاید آنگاه بگوید:
«آدمی در عالم خاکی نمی آید بدست عالمی دیگر بیاید ساخت و ز نو آدمی»
آنگاه راه خرد می گشایند تا آدمیان به دنبال انسان گام نهند شکوفا شوند، ولی افسوس که بعد از آن روشن اندیشان خردمندان می بایست «سر پیاله بپوشند که خرقه پوش می‌آید»
ایران در سالهای پیش از اسلام به قله های بزرگ شکوه رسیده بود و همچنان امید می‌رفت که چنان باشد. اما در دوران انتهایی ساسانیان مشکل بزرگی پدیدار شد که بی‌مهری دوران را با خود به همراه آورد. پدیدار شدن دین رسمی همچون توفانی بود که آرامش و توانمندی و شکوه را جاروب می کرد در این برهة بی آئین، در شبه جزیرة عربستان مفاهیم بزرگی به گوش می رسید که جانهای خرد طلب را به سوی خود فرا می خواند. اما افسوس که آن حقیقت خردمندی هم در شمشیر عرب به تهاجمی بدل شده بود که دامان قومهای نجیبی را فرا می گرفت و به زعم خود خردی مطلق به همة انسانها ارزانی می داشت جمله قوم عرب به بهانة خداپرست کردن ایرانیان که در واقع بازگشتی بود به غزوات قبل از پیامبر و آئین تاراج و راهزنی، حادثه ای بود عظیم که ملتی بزرگ را به مدت 1400 سال و اندی به خود مشغول داشت و کنون نیز می رود.
زندگی مردم ایران با مفاهیم خاص شبه جزیره به هم آمیخت به طوری که پیامبر به اجبار پیامبر تمام ایرانیان می بایست می شد آنهم در مفهومی که مردمان شبه جزیره از آن می فهمیدند. حکومت از آیین شاهنشاهی به خلاقت بدل گشت و نظام اجتماعی پیشرفته و آئین دار در جدالی با مفاهیم بدوی و مفاهیم بزرگی چون زن، خانواده، میهن، فره در شنزارهای جاهلیت عرب مدفون گشت!
ایرانیان در پی این حوادث به دنبال حرکتهای رجعت طلبانه ای برآمدند تا سلطه عنصر عربی را برانداخته و شرایط را به نفع خود تغییر دهند در این میان قویترین جریان فکری ایرانیان یعنی شعوبیه نقش تعیین کننده ای به عهده گرفته و همواره به ابداع و سنتز و گاهی تز پرداخت. جریانهای مختلف عظمت خواه ایرانی در برهه های مختلف به هم آمیخته و گاه مسیری جدا می پیمودند. در این میان یکی از حرکتهای فکری و سیاسی که ایرانیان بدان دست یازیده و در آن تغییر و تکامل ایجاد کردند آئین تشیع بود که می توان هنرنمایی اکثر گروههای فکری شکوه خواه ایرانی را در آن دید که همچون بذری از حوزة اندیشة ایرانی به کشتزار حوادث روزگار فرو می افتاد و آنگاه محصولی چند پدیدار می گشت.
در این پژوهش قصد ما آن است که چگونگی سیر نه خود اندیشة شیعی بلکه بخش سیاسی آن را که آمیختگی سرشاری با شرایط روزگار خود و تمایلات و خواستهای گروههای گوناگون دارد بنمایانیم. به خصوص! در عصری زندگی می کنیم که مبانی مشروعیت حاکمیت مستقر از درون این مکتب بیرون آمده و خود را در شکل ولایت مطلقة فقیه به تاریخ ایران افزوده است.
اثبات این موضوع که ولایت مطلقة ولی فقیه فاقد بنیانهای عقلی است و فی الواقع توهین به مقام امام معصوم (ع) و بی احترامی به تفکرات بشری است انگیزة انتخاب موضوع از جانب محقق می باشد.
فهرست مطالب:
پیشگفتار
فصل اول (کلیات)
طرح مسئله
اهداف تحقیق
اهمیت تحقیق
سؤال اصلی
سؤالات فرعی
فرضیات تحقیق
متغیرها و مفاهیم عملیاتی
روش تحقیق
مشکلات و موانع تحقیق
سازماندهی تحقیق
فصل دوم- تاریخچه تکوین اندیشة سیاسی شیعه از بدو پیدایش تا به قدرت رسیدن آقای خمینی
الف- تشیع در حال شکل گیری قبل از غیبت
ب- تشیع وآمیختگی آن با نحله‌های فکری مختلف و پدیداری چارچوبهای آن
ج- دوران اتمام آمیختگی و شکل گیری تشیع رسمی
فصل سوم- مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه آقای خمینی
اندیشة سیاسی آقای خمینی در خصوص اصل ضرورت تشکیل حکومت اسلامی
مفهوم حکومت اسلامی از دیدگاه آقای خمینی
ضرورت عقلی ایجاد حکومت اسلامی از دیدگاه آقای خمینی
هدف از ایجاد حکومت اسلامی
ویژگیهای حکومت اسلامی
شرایط زمامدار حکومت اسلامی در عصر غیبت
منابع حقوق اسلامی و ضرورت (ولایت فقیه) در زمامداری حکومت اسلامی
دلایل نقلی در اثبات ولی فقیه از دیدگاه آقای خمینی
تشکیل حکومت اسلامی توسط فقها در عصر غیبت از دیدگاه آقای خمینی
حدود و اختیارات زمامدار حکومت اسلامی (ولی فقیه) از دیدگاه آقای خمینی
قلمرو حکومت دینی از دیدگاه سایر فقها و مقایسة آن با دیدگاه آقای خمینی
مهمترین فرازهای نظریة سیاسی ولایت فقیه
نظریة انتقادی
نتیجه گیری
منابع و مأخذ
منابع و مأخذ:
1- دکتر الشیبی، کامل، مصطفی. تشیع و تصوف، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران امیرکبیر، 1380.
2- الصلة بین تصوف تشیع، تهران، امیرکبیر، 1378.
3- دکتر خوانساری، محمد. منطق صوری، تهران، آگاه، 1379 (چاپ 22).
4- حقیقت، عبدالرفیع. تاریخ نهضتهای فکری ایرانیان، شرکت مولفان مترجمان، 2536.
5- کدیور، محسن. حکومت ولایی، نشر نی، 1380، چاپ چهارم.
6- زرین کوب، عبدالحسین. ارزش میراث صوفیه، امیرکبیر، 1382.
1- آشتیانی، سید جلال الدین، زرتشت و حکومت، شرکت انتشار، 1374 (چاپ هفتم)
2- قادری، حاتم. اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران، سمت.
3- آجودانی، ماشاء ا…. مشروطه‌ی ایرانی، اختران، 1383، چاپ چهارم.
4- فیوحی، داوود. نظام سیاسی و دولت در اسلام، سمت، تهران، 1383.
5- عطار، شیخ فریدالدین. تذکرة الاولیاء، سبعی و اهتمام، ر. آ. نیکلسون، 2 جلد.
6- مولوی بلخی، دیوان. تصحیح نیکلسون.
7- حافظ، دیوان. به کوشش دکتر غنی.
8- کسروی، احمد. شیخ صفی و تبارش، تهران، 1321.
9- ابی سعید، جمال الدین ابوروح لطف ا… . ابن ابی سعید، حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، مقدمه و تصحیح
10- تعلیق دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، 1366، آگاه.
11- ویسیر جوفر ، یوزف. ایران باستان، ترجمة مرتضی ثاقب فر.
12- موسوی خمینی، روح ا… . ولایت فقیه، حکومت اسلامی (چاپ سوم، تهران، مؤسسه نشر تنظیم آثار امام خمینی)
13- علی بن ابیطالب (ع)، نهج البلاغه، به قلم عبدالحمید آیتی، تهران، فرزان، 1377.
14- سهروردی، شیخ شهاب الدین. کلمة الاشراق، ترجمه و شرح سید جعفر سجادی، انتشارات دانشگاه تهران.
15- کسروی، احمد. تاریخ هیجده ساله آذربایجان، امیرکبیر، تهران.
16- کسروی، احمد. تاریخ مشروطه، امیرکبیر، تهران.
17- مجله حافظ (ماهنامه)، شماره های 1-12.
18- بشریه، حسینی. تاریخ اندیشه های سیاسی در قرن 20.
19- دکتر نجف لک زایی- امام خمینی: احیاگر اندیشة حکومت اسلامی.
20- موسوی خمینی، روح الله. البیع، مباحثی که با عنوان ولایت فقیه و حکومت اسلامی آمده است.
21- موسوی خمینی، روح الله. کشف الاسرار، (تهران، انتشارات محمد).
22- روحانی، سید حمید. بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی.
23- موسوی خمینی، روح الله. صحیفة نور.
24- قاضی زاده، کاظم. اندیشة فقهی- سیاسی امام خمینی.
25- نبوی، سید عبدالامیر. تطور اندیشة سیاسی امام خمینی.
26- موسوی خمینی، روح الله. تحریرالوسیله، قم: اسماعیلیان.
27- حضرت علی (ع)، نهج البلاغه، خطبة سوم (معروف به شقشقیه)
28- عاملی، شیخ حر. وسایل الشیعه، ج 8، باب 8، حدیث 25 به نقل از ترجمة مبحث ولایت فقیه از کتاب البیع، ص 73.
29- اصول کافی، ص 43، به نقل از کتاب البیع، ص 75-65.
پروژه مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه آیت الله خمینی(ره). doc