مشخصات این فایل
عنوان: شعر فارسی در دوران مشروطیت
فرمت فایل: word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:55
این مقاله در مورد شعر فارسی در دوران مشروطیت می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات مقاله شعر فارسی در دوران مشروطیت
نظامی عروضی در چهارمقاله می گوید : پس از این جمله بود که شاعران به سرودن قصاید فارسی پرداختند.
و این سنت با پیدایی شاعران بزرگی همچون شهید بلخی و رودکی سمرقندی تداوم یافت تا به دوران پادشاه ترک زاده و ترک نژاد غزنوی یعنی به سلطان محمود رسید و دربار اورا به بزرگترین قصیده سرایان ِ کلّ ِ تاریخ ایران تبدیل کرد و به این «شاه غازی » ترک که به قول بیهقی« از بهر عباسیان را انگشت به در کرده بود و قرمطی می جُست» و می کشت و بدین گونه خود را شمشیرزن و «دین گستر» خلفای عربِ عباسی می نامید ، افتخار هم عصری با بزرگمرد طوس ، یعنی حکیم ابوالقاسم فردوسی را عنایت کرد. تا آنجا که استاد طوس، شاهنامه ــ یعنی این سند هویت ایرانی و این نجات بخش ِ فرهنگ ایران و زبان فارسی را به او تقدیم داشت. اگرچه «شاه غازی» شایستهء چنین موهبتی نبود.
نشاط اصفهانی انجمنی به نام انجمن نشاط دایر کرد . قصد پایه گذاران و پیروان ِ این جنبش احیای شعر فارسی و نجات آن از انحطاط و ابتذال سبک هندی بود.
در این مکتب ، ابهام و پیچیدگی رو به صراحت و سادگی آورد و استحکام و سلاست و فصاحت شعر سبک خراسانی و عراقی سرمشق کار شاعران قرار گرفت.
می توان گفت که از نظر صراحت در بیان و فصاحت کلام ، رودخانهء شعر فارسی ، از مسیری که با ورود به سبک هندی آغاز کرده بود به جریان اصلی خود یعنی به بستر شعر سبک خراسانی و عراقی بازگشت....(ادامه دارد)
اما چرا اینهمه تأکید ما بر عنصر زبان در شعر مشروطه و ارتباط آن با زبان شعر دورهء بازگشت ؟
برای روشن تر شدن این مطلب باید بگویم که در نخستین تجارب ، شاعران فارسی آرمان خواه و آزادی طلب که قصدِ تغییر جهان ِ پیرامون خود را داشتند و شعر خویش را به عنوان مهم ترین رسانهء فرهنگی عصر در خدمت آرمان ها و هدف های اجتماعی و سیاسی خود قرار داده بودند ، چندان به فکر تغییر در فرم و شکل شعر خود نیفتادند.
گویی ضرورت و فوریت اقتضا می کرد که شاعران، فرم های موجود را در خدمت بیان مضامین و تِم های (thème)جدید قرار دهند. و این مضامین جدید به ناگزیر می بایست لحن انتقاد اجتماعی داشته و راوی و بیانگر برخی افکار و اندیشه های تجدد خواه و منادی درخواست ها و مطالبات آزادی جویانه و قانون خواه باشند و تحدید قدرت مطلقهء استبدادی ریشه دار را آرزو کنند و خرافات و تحجر دیرینه سال ناشی از سنت و مذهب را نیشخندزنند و به ضربت طعن بکوبند و به باد انتقاد گیرند....(ادامه دارد)
در آثار دهخدا یک استثناء بسیار مهم هست که زنگ و رنگ شعر سبک خراسانی وزبانی بسیار فصیح و محکم دارد و در عین حال از مضمون و نگاهی نو برخوردار است . این شعر بسیار مهم که با نام « یادآر زشمع مرده یادآر»انتشار یافت ، نزد بسیاری از اهل ادب ، طلیعهء شعر جدید پیش از نیما شمرده شده واززمینه سازان شعر سیاسی و اجتماعی فارسی دری محسوب است و از این جهت ، به سهم خود در هموار کردن راه شعر فارسی جدید و فراهم ساختن زمینهء مساعد درجهت بیان مضامین اجتماعی و سیاسی نو نقش بسیار مؤثری داشته است.بسیاری از شاعران آن دوران ، این شعر دهخدا را سرمشق قرار دادند، از آن اقتباس کردند و به اقتفا ی آن شعر سرودند....(ادامه دارد)
ایرج میرزا ، این شاعر روشنفکر و روشنگر رند و تسخر زن و طنز پرداز بزرگ که به حق از مشعلداران رشید خرافات ستیزی و تحجّر مذهبی و جهل فرهنگی و اجتماعی محسوب است ، بیشتر از فرم مثنوی بهره گرفت و گاهی هم از قطعه و قصیده.
ترجمه و آداپتاسیون هایی هم که ایرج از آثار اروپایی کرده ، در قالب مثنوی بوده است. مثل : چند فابل لافونتن و نیز داستان «زهره و منوچهر» که ترجمه ای آزاد از یک اثر شکسپیر است.(24)...(ادامه دارد)
بهار
آرمان بهار در کلمهء آزادی تبلورمی یابد و ناسیونالیسم شاعرانه ای که در شعرهای او موج می زند به معنای میهن پرستی و مقاومت در برابر سلطهء سیاسی و اقتصادی بیگان است .
آگاهان و اهل ادب فارسی او را بزرگترین شاعر قصیده سرای شش قرن اخیر ایران می دانند . قصیده سرایی که به جز آزادی و عدالت و قانون خواهی ممدوح دیگری برنگزیده(34) و جز با جهل و استبداد و سلطه گران ِ خودی و بیگانه درنیاویخته است . این شاعر استثنایی ، سنت هزار سالهء شعر فارسی و مجموعهء فنون و ظرائف قصیده سرایان تاریخ ایران را پشتوانهء آرمان آزادی وعدالت و قانونخواهی و میهن پرستی کرد و آنهمه دانش زبانی و قوت سخنوری را در مبارزه با ستم و استبداد و در ستایش ِ آزادی به کار بست. در قصیدء بلندی که او به اقتفای شکوائیه ای از مسعود سعد سلمان سروده است این آرمان آزادی خواهی شاعران مشروطه به زیبایی و تشخص خاصی مسطور است :...(ادامه دارد)
فرخی یزدی
روزنامه نویس مبارز و شاعر غزلسرای عدالت خواه و آزادی طلب. شاعر جناح چپ و کوششگر مقاوم و شجاع طبقات فرودستو رنجبر است.
او شاعر سوسیالیست عصر مشروطیت محسوب می شود.
شعر کارگری را در ایران او پایه گذاری کرده است.
البته شعرای دیگری همچون ایرج میرزا و عشقی و حتی پروین اعتصامی نیز در ستایش کار و کارگر سروده اند ، اما شعر طبقهء زحمت کش با فرخی آغاز می شود و در این زمینه لاهوتی با وی هم صداست....(ادامه دارد)
بخشی از فهرست مطالب مقاله شعر فارسی در دوران مشروطیت
زبان شعر مشروطیت
مضمون در شعر شاعران مشروطیت :
بــهــــــــــــــــار
ایرج میرزا
علی اکبردهخدا
میرزادهء عشقی
فرخی یزدی
ابوالقاسم لاهوتی
...(ادامه دارد)
دانلود مقاله شعر فارسی در دوران مشروطیت