قسمتی از گزارش کارآموزی در مورد شوینده‌ها :
کف کنندگی:
تعریف کف: توده‌ایاز واحدهای گازی که توسط غشاهای نازک مایع جدا شده و توسط کنار هم قرار گرفتن حباب‌ها تشکیل می‌شوند و پراکندگی ایجاد می‌کنند که در آن نسبت بزرگی حجم گاز در یک مایع پراکنده شده باشد و قدرت کف کنندگی در حقیقت تاثیر یک فراورده برای ایجاد کف را می‌گیوند.
حباب: یک حباب در حقیقا یک لایه نازکی از محلول ماده فعالی در سطح است که در دو طرف سطح جذب شده و ملکول در درون آن شناور می‌باشد.
پایداری حبابت: کف به میزان حرکت محلول ماده فعال در سطح در جدار سطحی حباب‌ها بستگی دارد، که هرچه مقدار جذب در سطح بیشتر باشد، قدرت الاستیسیته جدار بیشتر و در نتیجه پایداری کف بیشتر است. اختلاف کشش سطحی قسمت نازک باعث افزایش مقدار مایع در قسمت شده و از نازک شدن جدا رجلوگیری می‌کند. (عمل پایدار کننده).
3ـ خاصیت پاک کنندگی:
فرایند برداشت چرک از روی پارچه یا بشقاب و یا نظر آن و پراکنده ساختن آن در اصطلاح معمولی خاصیت پاک کنندگی روی سطح می‌باشد که نتیجه عمل تعدادی از پدیده‌های شیمیایی فیزیکی است.
ویژگی‌های بنیادی مواد فعال در سطح:
مواد فعال در سطح به دلیل ساختار دو گوئه، خواه پس از تجمع در فصول مشترک باعث کاهش انرژی آزاد سیستم شد و پس از اشباع شدن در فصل مشترک فازها، نزول انرژی آزاد سیستم از طریق دیگری ادامه پیدا می‌کند، که عمدتاً آنها عبارتند از:
- تشکیل مسیل‌هایی که به صورت محلول در سیستم باقی می‌ماند.
- کریستالیزه کرده و جدا کردن از محلول به صورت رسوب
- در محیط آبی سیستم‌ها به صورت کروی و در غلظت‌های با لایه به صورت مسیل‌هایی استوانه‌ای، استوانه‌ای هگزاگونال، Leme llar ساختار لایه‌ای می‌باشند. مسیل‌های استوانه‌ای و lemellarho با ساختار لایه‌ای می‌باشند و خواص رئولوژیکی از مایع و جامدند که به آنها کریستال‌های مایع می‌گویند.
- CMC: در غلظت ویژه‌ای از مواد فعال در سطح که بالاتر از آن ظهور و تکامل متیل باعث تغییر نگاهانی خصوصیات فیزیکوشیمیایی محلول می‌گردند، غلظت بحرانی گویند که به طول زنجیر هیدروکربنی و نوع شاخه‌ای یا زنجیری بودن این گروه، الکترولیت، PH، دما و تعداد اتیلن اکسید در گروه غیر یونی وابسته است.
مشخصه‌های سهمیت سورفکتانت‌ها:
1- تحریکات پوستی و جسمی
2- حساسیت
3- سمیت‌های گوناگون %50 LD
عوامل افزونی و مواد اولیه بهداشتی:
فاکتورهایی که به عنوان مواداولیه شامپو مصرف می‌شوند عبارتند از:
1-عامل پاک کننده: شامل مواد فعال در سطح آمنیومی، کاتیونی و آمفوتریک است که در شامپوهای معمولی و شامپو بچه و مایع دستشویی کاربرد دارند. معروفترین آنها سدیم لورین اتر سولفات یا SLES با نام تجاری تگزاپون است و شوینده‌ای آنیونی است و دارای انواع بسیار زیاد است. نوع آمفوتریک آن با نام دهایتون که ساختار بتائینی دارد، در شامپو بچه مصرف می‌شود، زیا دراین شامپو به دلیل اهیمت مسئله PH نوع دترجنت نیز اختصاصی است. غیر از دهایتون از سولفوسوکلیسنات‌ها نیز میتوان استفاده کرد.
2-عامل پایدار کننده کف یا تثبیت کننده کف: الکانول امید اسیدهای چرب بانام تجاری کامیرلان و با اسامی اختصاصی کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید و کوکونات فتی اسید پلی اتانول آمید و غیره به کار می‌روند.
این عوامل سف کننده نیز هستند.
3-عامل پوشاننده: مانند مونو و دی اتیلن گلیکول استشارات که نقش امولسیفایر را نیز در فرمول ایفا می‌کند.
4-عامل تنظیم کننده PH: از اسیدهای آلی مانند اسید سیتریک و از بازهای آلی مونو، دی و تری اتانول آمین را میتوان نام برد.
5-عامل محافظت کننده:
استرهای پی هیدروکسی بنزوئیک اسید که به پارابن‌ها معروفند شامل متیل، اتیل، پروپیل پاربن هستند. از فرم آلدهید نیز میتوان به عنوان محاظفت کننده استفاده کرد.
6-عامل سفت کننده: نمکهای معدنی و از معروف‌ترن آنهاس یدم کلراید است که %50 آن را به صورت محلول و بقیه را به صورت جامد به عنوان سف کننده مواد شوینده به آنها می‌افزایند.
7-عوامل شفاف کننده: به تعداد قابل ملاحظه‌ای باعث شفافیت شامپو می‌شوند. ترکیباتی نظیر کاربیتول و سلوسالو از بهترن عوامل شفاف کننده هستند، ولی به دلیل ایجاد تحریکات احتمالی چشم و سمیت کمتر مصرف می‌شوند و به کار بردن آنها باید به دقت و مراقبت کافی همراه باشد. از مواد دیگر که در این گروه می‌ـوان نام برد عبارتند از: بوتیل الکل، ایزوپروپیل الکل، اتیل الکل، ترپینول دی اتیل گلیکول و دی اتیل کاربیتول.
8-محلول آنتی باکتریال:
در مایع دستشویی و شامپوهایی که تحت عنوان آنتی باکتریال ساخته می‌شوند و معمولاً از نظر پاک کنندگی از نوع صابونی هستند.
9-عوامل تکمیل کننده:
تفاوت عمده دترجنت‌های معمولی و شامپو در عمل تکیمل کنندگی شامپو است. این عامل اهمیت زیادی از نظر پذیرش و استفاده از شامپوهای سنتزی جهت شستشوی موی سر دارد. استرهایی نظیر ایزوپروپیل ـ میریستات و مونو و دی اتانول آمید اسیدهای چرب به عنوان تکمیل کننده در شامپوها به کار می‌روند. همچنین میتوان از پلی گلیکول استارات و گلیسریل استارات در این مورد نام برد.
10-عوامل کدر کننده
شامل ترکیباتی از الکل‌ها یا استرهایی که دارای حلالیت کم باشند، هستند. مانند استاریل وستیل الکل آمید و اتانل آمیدهای اسید چرب نیز می‌ـوانند علاوه بر کدر کنندگی باعث حالت دادن و ایجاد کف بشوند.
11-عوامل متوقف کننده
جهت عدم پیدایش چسبندگی و جلوگیری از آن، از آنجا که کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت منجر به ایجاد رسوب و نوعی فیلم چسبنده در سطح مو می‌شود باید فاکتورهای متوقف کننده نظیر ورسن 100 و نولاپون که نمک EDTA هستند به شامپو اضاف کرد. البته مقدار آن نباید از %1 تجاوز کند
12-عوامل حالت دهنده
عوامل مکمل و حالت دهنده بسیار به یکدگی رنزدیک و مرتبط هستند. به ویژه آنها که نقش مربوط کننده را نیز ایفا می‌کنند. مطمئناً‌موها با آب بهتر از هر ماده دیگری نرم می‌شوند. در نتیجه موادی که رطوبت را به داخل مو می‌کشند موجب کاهش شکنندگی آن خواهند شد. گلسیرین، سوربیتول، پروپلن گلیکول کمک به پایداری رطوبت و جلوگیری ازتبخیر آن می‌کند. افزودن آنها، فرمولاسیون شامپوها باعث نرمی و حفظ رطوبت می‌شود موادی مانند کاربواکسن‌ها و استئاراتهای آنها و حتی اسید آمینه‌ها باعث نرمی مو می‌شوند.
