تعداد صفخات:109 , فرمت فایل:word(قابل ویرایش) فهرست مطالب: فهرست مطالب
عنوان صفحه
- فصل اول
مسجد در معماری ایران............. 5
عملکردهای مساجد مختلف............ 7
خصوصیات فضاهای کالبدی مسجد....... 9
- فصل دوم
مسجد جمعه یزد.................... 15
مسجد جامع قدیم................... 16
مسجد جامع نو..................... 19
کتیبه‌ها .........................
فضای جلوخان ..................... 26
سردر و پیش درگاه................. 28
دهلیز (کریاس) ................... 31
منار............................. 42
شبستان شرقی ..................... 43
شبستان غربی...................... 44
شبستان شاهزاده................... 44
صحن داخلی........................ 44
ایوان اصلی....................... 45
زیر گنبد ........................ 47
دالانها و شاه نشینهای متصل به ایوان 49
در و درگاههای شمالی و غربی ...... 50
پایاب ........................... 51
سنگهای قبر غیره منصوب ........... 51
کتابخانه ........................ 52
- فصل سوم
تزیین در معماری ................. 55
انواع تزئینات.................... 59
کتیبه‌ها ......................... 59
تزئینات هندسی ................... 61
تزئینات گیاهی ................... 62
نکاتی راجع به تزئینات ........... 65
تأثیر رنگ در تزئین معماری........ 69
بررسی رنگها ..................... 71
رنگ سفید ........................ 72
رنگ آبی.......................... 72
رنگ قرمز......................... 74
رنگ زرد.......................... 75
رنگ سبز.......................... 77
کنارهم قرارگیری رنگها ........... 77
معماری و نگارگری ................ 79
نگاهی به اشکال هندسی و تطابق آنها با رنگهای اصلی 80
رنگها در شب...................... 81
جلوه رنگ در کاشی معرق............ 82
طلوع و غروب...................... 82
مفهوم نقوش....................... 83
- فصل چهارم
مصالح تزئینات در مسجد جامع یزد .. 90
آجر.............................. 91
گچ............................... 93
سنگ.............................. 94
چوب.............................. 95
کاشی............................. 95
تاریخچة ظهور و انحطاط............ 96
انواع کاشی ...................... 98
مقرنس............................ 99
یشگفتار:
مطالب این مجموعه با عنوان بررسی تزئینات و نقوش مسجد جامع یزد گردآوری شده و سعی بر آن بوده تا جایی که متون تاریخی باقیمانده و منابع و سوابق تاریخی مسجد جامع یزد اجازه داده است به ذکر توضیحاتی راجع به مصالح و کتیبه‌ها و تاریخ بنای آن و تغییرات ایجاد شده بر آن در طول سالیان، بپردازیم.
اگر چه نقوش شکل گرفته بر آن به طور عموم در تمام بناهای اسلامی ایران به چشم می‌خورد ولی خالی از لطف نبود که به بررسی تزئینات این مجموعه بپردازیم زیرا مجموعه بنای مسجد جامع یزد در شهری است که دارای بافت سنتی دست نخورده‌ای نسبت به بناهای شهرهای دیگر است، با این حال بناهای باستانی و اسلامی ایران همگی دارای لطف خاص خودشان هستند که معماران تلاشگر و هنرمند با اطلاعات و دانش معماری بالا به تأسیس بناها همت گمارده‌اند.
حال چه به صورت تحقیق دانشگاهی یا هر عنوان دیگری قطعاً علاقه و توجه شخصی و میل به دانستن در مورد این مطلب مرا بر آن داشت تا مروری هر چند اندک بر این پیشینة عظیم تاریخی داشته باشم و به این مسیر رنگارنگ قدم گذاشته و هنر گوشه دیگری از این سرزمین را ورق بزنیم، وارد فضای زیبا و ملکوتی شویم از داخل مقرنسها عبور کنیم و ایوانها را پشت سر گذارده و راه پر پیچ و خم نقوش اسلیمی و ختایی را گرفته از داخل بوته‌ها گذشته و مناره ها را دور بزنیم تا شاید نفحه‌ای از روح خلاق و ذوق هنری معمار و نقشبند این بنا از روح خسته ما گذر کند و جانی تازه به ما ببخشد.
به هر حال دیدن و مشاهده کردن این گونه هنرهای تاریخی که از سالیان باقی مانده شاید تلنگری باشد برای تمامی از تلاش افتادگان راه هنر و بروز خلاقیت و پشتکار.
مقدمه:
هنر جوهره‌ای است که در ذات هر ایرانی به فضل الهی به ودیعه نهاده شده است. به همین علت جلوه‌های هنر در تمام مظاهر و مقوله های زندگی ایرانی مانند: معماری، نقاشی ، خط و کتابت ، پارچه‌بافی، قالی وگلیم‌بافی، فلزکاری، سفالگری و ...... در طول تاریخ بروز و ظهور داشته و دنیایی از زیباییها، ذوق، خلاقیت و ابتکار را پدید آورده است.
یکی از مظاهر انعکاس هنر ایرانی در معماری این سرزمین است. هنرمند معمار ایرانی، از ابتدای کار و از هنگام بکارگیری آجر که از مصالح اولیه احداث بنا به شمار می‌رفته زیباترین نقشها و طرحها را هنگام احداث دیوارها و پوشش گنبد ها وگوشواره ها، مقرنسها و طاقنماها خلق کرده است و در روند تکاملی آن با گره چینی، گل‌اندازی، گره‌سازی و آجرکاری خفته و رفته، شاهکارهای بی‌نظیری را به وجود آورده است.
هنگام استفاده از گچ با خلق گچبریهایی با نقوش هندسی، گیاهی، دنیایی از خلاقیت را که در دنیا بی نظیر می‌باشد آفریده و در استفاده از چوب برای پنجره ها و درها با بهره‌گیری از فنونی نظیر منبت، مشبک، معرق، کنده‌کاری، خاتم‌سازی و نقاشی روی چوب، اعجاز باور نکردنی را پدید آورده است.
برای تزیین بنا از کاشیهایی نظیر یک رنگ، هفت رنگ، معرق، طلایی و .... شیشه و آیینه در شکلها و رنگها و ابعاد گوناگون، مدد جسته و دنیایی از زیبایی و خلاقیت و هنر را عرضه کرده و همه اینها به همراه حجاریهای زیبا، بنا هایی را در جای جای ایران بر پا و استوار کرده است.
بدون تردید تحقق این همه زیباییها و خلاقیت جز به مدد عشق به معبود امکان‌پذیر نبود، چرا که بیشترین جلوه آنها را در مسجد، محراب و زیارتگاه می‌توان دید.
بناهای مذهبی، همواره مورد احترام و توجه ملل و اقوام مختلف در طول تاریخ بوده است، و به لحاظ همین اهمیت، پیوسته کاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزیین نقوش به کار رفته در احداث چنین اماکنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی، نه از باب منافع اقتصادی و اغراض مادی، بلکه بر مبنای کشش و علاقه‌ای قلبی بر اساس گرایش فطری مردم به مکاتب الهی بروز کرده است. چه بسا مردمی که با مشکلات و تنگناهای اقتصادی قرین بوده، اما در سرمایه‌گذاری برای مظاهر معنوی، از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی، از هیچگونه ایثاری فروگذار نکرده اند.
دانلودپایان‌نامه درجه کارشناسی رشته نقاشی بررسی نقوش و تزئینات مسجد جامعه یزد
