پایان نامه ی منشأ نقش درخت زندگی در عیلام میانی. doc

اختصاصی از فی ژوو پایان نامه ی منشأ نقش درخت زندگی در عیلام میانی. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 128 صفحه

پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد M.A

گرایش تاریخ هنر ایران باستان

چکیده:

یکی از نقش‌مایه‌های سنتی و رایج در هنر ایران‌باستان، با تأکید بر دوران تمدن عیلام میانی، نقش‌مایۀ درخت زندگی است که از منظر اسطوره‌شناسی، برای آن اثرات کیهان‌شناختی و قداست حیات کیهانی قائل شده‌اند. نقش مایۀ درخت زندگی روی آثار دوران عیلام میانی، از کاوش محوطه‌های مهم باستانی، چون شوش به دست آمده و اینک در موزۀ ایران‌باستان‌ تهران، موزۀ بریتانیا در لندن وموزۀ لوور پاریس نگهداری می‌شوند. مسأله اصلی این تحقیق، منشأ نقش درخت زندگی عیلام میانی است که فرضیۀ محقق، مبنی بر اینکه این نقش‌مایه در اصل در سنت‌های مشترک فرهنگی و هنری عیلام کهن و سومرریشه داشته است، با روش پژوهشی تاریخ هنری، با توجه به شناسایی طرح و نقش و فرم و طبقه بندی آن‌ها بررسی شده که البته، از مبانی نظری مکتب انتشارگرایی فرهنگی نیز بهره گرفته شده است.

کلید واژگان:  درخت زندگی، عیلام میانی، بین‌النهرین بزرگ، فلات ایران، تاریخ هنر.

مقدمه:

تقدس درختان و گیاهان درسیمای اغلب مذاهب، ریشۀ بنیادی وعمیق وشکلی متناوب و تکرارشونده در هر دوره، هر فرهنگ و مجموعه‌ای از آداب و رسوم و عقایدی که سنت نامیده می‌شوند، دارد. این باور و تفکر خلاقانه، منجر به آرزوی تجدید حیات و یا حیات جاویدان در مرکز کیهان وعالم، بین نوع بشر شده است. جاودانگی درخت زندگی فیزیکی نیست؛  بلکه پدیده‌ای مربوط به ذهن و روان و روح است. به یقین، درخت در ادراک با تجربۀ کهن، نمودگار قدرتی است؛ اما باید به این گفته افزود که این قدرت، هم رهینِ خود درخت زندگی است و هم، مدیون اثرات کیهان‌شناختی درخت؛ چون در ذهنیت کهن‌وش، طبیعت و رمز، همبودی و همزیستی دارند. در بررسی تصورات درخت مقدس آمده که خود درخت پرستیده نمی‌شود؛ بلکه در ورای درخت، همواره ذات و جوهری روحانی نهفته است. در شمایل‌نگاری، معمولاً بزسانان، ستارگان، پرندگان و ماران، درخت را در میان گرفته  که هر یک از این نشانه‌ها، معنای کیهان‌شناختی مشخصی دارند. هیچ‌یک ازعلائم ملازم درخت را نمی توان به معنای طبیعت گرایانه تعبیر کرد؛ تنها وقتی اثربخش است که اسوه‌ای آسمانی داشته باشد و کار کیهان‌شناختی آغازین را تکرار کند. پیکار انسان با هیولای نگهبان درخت، به وضوح معنای رازآموزانه دارد. انسان باید ثابت کند که می‌تواند قهرمان شود و حق بی‌مرگ شدن را به چنگ آورد. آن‌که نمی‌تواند بر نگهبان و هیولا چیره شود، به درخت زندگی دست نخواهد یافت؛ یعنی بی‌مرگ نخواهد شد. این پیکار، جسمانی نیست. از طریق رستنی‌ها و گیاهان، سراسر زندگی و طبیعت تکریم می شود. قوای نباتی، تجلی‌گر قداست حیات کیهانی‌اند. مفاهیم زندگی و واقعیت مطلق که با گیاهان و نباتات تمثیل شده‌اند، بیان‌کنندۀ چیزی است که می‌توان آن را مناسبات سرّی، میان درختان و نوع بشر نامید. مفاهیم مختلفی از گیاهان وجود دارد که بعضی بازگردانندۀ جوانیند و برخی عمری بس دراز می‌بخشند و پاره ای، مورث بی‌مرگی و جاودانگی‌اند. درخت زندگی پنهان است و فقط زمانی آشکار و شناخته می شود که آدم، به خیر و شرّ معرفت حاصل کند، یعنی حکمت آموخته باشد وتنها در این صورت، همتای خدایان می‌شود. درخت زندگی، اسوۀ همۀ گیاهان معجزاثری است که به مردگان جان تازه می‌بخشند، درمان دردهایند و جوانی را بازمی‌گردانند. درخت مقدس، رونوشت درختی واقعی که کم وبیش به پیرایه هایی آراسته شده و زینت یافته، نیست؛ بلکه از راه نقش‌پردازی کاملاً تصنعی فراهم آمده و چنین می‌نماید که بیش از آنکه شیئی حقیقتاً عبادی باشد، رمزی برخوردار از قدرت سودبخش عظیمی است. درخت، به یمن حضورش و قانون خاص تکاملش (تجدید حیات)، چیزی را تکرارو تجدید می‌کند که در تجربۀ کهن، کیهان سراسر همان چیز تلقی شده است. درخت، بی تردید می تواند رمز عالم شود؛ اما برای وجدان مذهبی کهن‌وش، درخت خود عالم است و اگر خود عالم است، پس عالم را تکرار و تلخیص و همزمان، تمثیل می‌کند. هر جزء معنی‌دار، در حکم تکرار کل است. درخت، در عین حال درخت باقی می‌ماند و به حکم قدرتی که دارد،  مقدس می‌شود . ظهور خدا در درخت، مضمونی رایج در شرق باستان، به‌ویژه در بین‌النهرین و هند است؛ غالباً نمودار تجلی خدای باروری است و مظهر قوای خلاقۀ خداوند (الیاده، 1372 :  162، 260 و277).   نقش‌مایۀ مربوط به درخت مقدس در ملل  و نحل خاورمیانه، گاهی در مرکز صحنه، به همراه یک یا دو ملازم انسانی یا جانوری قرار گرفته که از اکسیر حیات درخت زندگی محافظت می‌کنند و گاه بر صحنه و عناصر آن اشراف دارد و این بار، درخت، حامی و محافظ عناصرصحنه، از قبیل پادشاه و صحنه‌های سلطنتی و مذهبی می‌باشد که در این حالت، نقش مایۀ درخت زندگی، در ابتدا یا انتهای صحنه قرار دارد (جنسن، 1388) .

   در فرهنگ‌های مختلف، این عنصر با همان بار معنایی، نمودهای مختلفی از اساطیر را به خود گرفته است. در این پژوهش سعی خواهد شد علاوه بر بررسی نقشی و فرمی درخت زندگی عیلام میانی، به منشأ و خاستگاه آن نیز پرداخته شود.

فهرست مطالب:

فصل اول: مقدمات                                                                                                 

• مقدمه
• تعریف مسأله
• سؤال اصلی
• فرضیۀ اصلی
• روش‌شناسی تحقیق
• مبانی نظری
• اهداف و ضرورت‌های تحقیق
• پیشینه و ادبیات تحقیق
• محدودۀ زمانی و مکانی تحقیق

فصل دوم: بررسی نقش درخت زندگی در عیلام میانی                                                       

2-1- مقدمه                                                                                                         

2-2- عیلام میانۀ دورۀ اول (1350- 1505 ق.م)                                                           

2-3- عیلام میانۀ دورۀ دوم (1205-1350 ق.م)                                                             

2-4- عیلام میانۀ دورۀ سوم (1100- 1205 ق.م)                                                           

2-5- شواهد نقش درخت زندگی درعیلام میانی                                                               

فصل سوم: بررسی نقش درخت زندگی درعیلام کهن و سومر                                              

3-1- مقدمه                                                                                                         

3-2- عیلام کهن                                                                                                   

3-3- سومر                                                                                                         

3-4- نقش درخت زندگی در عیلام کهن و سومر                                                                         

فصل چهارم: بررسی نقش درخت زندگی در فلات ایرانِ مصادف با عیلام میانی                       

4-1- مقدمه                                                                                                         

4-2- اسناد و مدارک                                                                                                          

فصل پنجم: بررسی نقش درخت زندگی در بابل و آشورِ همزمان با عیلام میانی                         

5-1- مقدمه                                                                                                         

5-2- اسناد و مدارک                                                                                                          

فصل ششم: نتیجه‌گیری                                                                                           

منابع و مآخذ       

فهرست تصاویر

فهرست تصاویر:

تصاویر فصل دوم

تصویر شمارۀ 2 5 1 نقش برجستۀ معبد اینشوشیناک شوش، با نقش  خدابانو و گاو مرد تکیه زده به درخت نخل، عیلام میانی (آمیه ، 1389: 128)؛

تصویر شمارۀ 2 5 2 دیوار مرصع از کاخ مردگان در چغازنبیل، عیلام میانی (مجیدزاده، 1386: 150)؛

تصویر شمارۀ 2 5 3 سنگاب آیینی، با نقش بز ماهی کنار درخت مقدس، عیلام میانی (آمیه، 1389: 134)؛

تصویر شمارۀ 2 5 4 سنگ یادمان اونتاش گال در ارگ شوش، عیلام میانی ( آمیه،1389: 120)؛

تصویر شمارۀ 2 5 5 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش شاه نشسته بر تخت، ازعیلام میانی (www.iranicaonline.org)؛

تصویر شمارۀ 2 5 6 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش خدا با کلاه شاخ دار، عیلام میانی (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویر شمارۀ 2 5 7 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش حیوان آویخته برنخل مقدس، عیلام میانی (موزۀ هنرمتروپولیتن نیویورک)؛

تصویر شمارۀ 2 5 8  طرح اثر مهر استوانه‌ای از چغازنبیل، دوره عیلام میانی (پرادا،1375: 75)؛

تصویر شمارۀ 2 5 9 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش بز کوهی در حال حرکت به طرف درخت مقدس، عیلام میانی (پرادا ، 1375: 74)؛

تصویر شمارۀ 2 5 10 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش حیوان برپا‌ایستاده در مقابل درخت مقدس مسبک، عیلام میانی (پرادا،  1375: 73)؛

تصویر شمارۀ 2 5 11 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش دو بزکوهی برپاایستاده در دو طرف درخت مقدس، عیلام میانی (پرادا، 1375: 72)؛

تصویر شمارۀ 2 5 12 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش دو بز کوهی بر‌پاایستاده در دو طرف درخت مقدس مسبک، عیلام میانی (پرادا، 1375: 71)؛

تصویر شمارۀ 2 5 13 طرح  اثر مهر استوانه‌ای، با نقش شخصی تنگ به دست، عیلام میانی (پرادا، 1375: 90)؛

تصویر شمارۀ 2 5 14 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش فردی نشسته در مقابل درخت، عیلام میانی (پرادا، 1375: 135)؛

تصویر شمارۀ 2 5 15 طرح اثرمهر استوانه‌ای، با نقش بز کوهی که به‌طرف درختی می‌رود، عیلام میانی (پرادا،1375: 74)؛

تصویر شمارۀ 2 5 16 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش خدایی با کلاه مخروطی، در مقابل درخت مقدس مسبک، عیلام میانی (پرادا،1375: 37)؛

تصویر شمارۀ 2 5 17 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش دو بز کوهی  برپاایستاده در دو طرف درخت مقدس،عیلام میانی(پرادا، 1375: 71)؛

تصویر شمارۀ 2 5 18 طرح  اثر مهر استوانه‌ای، با نقش شخصی در حال نوشیدن از جام، درمقابل درخت مقدس مسبک، عیلام میانی (پرادا،1375: 99)؛

تصویر شمارۀ 2 5 19 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش دو بز کوهی ایستاده در دو طرف درخت مقدس، عیلام میانی (پرادا، 1375: 73)؛

تصویر شمارۀ 2 5 20 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش قهرمان در حال حمله به بز کوهی، در مقابل درخت مقدس، عیلام میانی (پرادا، 1375: 58)؛

تصویر شمارۀ 2 5 21 طرح اثرمهراستوانه‌ای، با نقش اهریمن بال‌دار کنار درخت مقدس مسبک، عیلام میانی (پرادا، 1375: 65)؛

تصویرشمارۀ 2 5 22 طرح اثر مهراستوانه‌ای بانقش کمان‌دارایستاده درمقابل درخت مقدس، عیلام میانی (پرادا،1375: 57)؛

تصاویر فصل سوم

تصویرشمارۀ  3 4 1 کاسه منقوش به گاومیش شاخ‌دار نشسته مقابل درخت زندگی، عیلام قدیم (مجیدزاده،  1386: 120)؛

تصویر شمارۀ 3 4 2 کاسه با سر کاملاً برجستۀ بز کوهی، عیلام قدیم (مجیدزاده، 1386 :115)؛

تصویر شمارۀ 3 4 3 مهر و اثر مهر استوانه‌ای سنگی، با نقش دو حیوان با شاخ پیچ خورده با درختان گلدار،  3000 ق.م  (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک )؛

تصویر شمارۀ 3‌ 4 4  مهر و اثر مهر استوانه‌ای سنگی، با نقش دو بز ریش‌دار در دوطرف  درخت زندگی، عیلام قدیم (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویر شمارۀ 3 4 5 مهر واثر مهر استوانه‌ای سنگی، با نقش خدای نشسته بر تخت و زنی زیر درخت انگور، اوایل هزاره دوم ق.م (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ  3 4 6 پلاک وقفی، دوران سوم سلسله‌های قدیم سومر (مجیدزاده، 1388 : لوح 175)؛

تصویر شمارۀ 3 4 7  پیکره بز نر، در برابر درختی با چند شاخۀ گل، دوران سوم سلسله‌های قدیم سومر (مجیدزاده، 1388 :لوح 207)؛

تصویر شمارۀ 3 4 8 گروه پیکره‌های نیایشگرمعبد ابو، از دوران دوم سلسله‌های قدیم سومر، خفاجه (مجیدزاده،1388 :  لوح 72)؛

تصویر شمارۀ 3 4 9  چنگ نقره‌ای با سر گاو شاخ‌دار، اوایل سلسلۀ سوم سومر(موزۀ بریتانیا در لندن)؛

تصویرشمارۀ  3 4 10 نقش‌برجسته مردی ایستاده  کنار نخل مقدس )موزۀ ملی بغداد عراق)؛

تصویرشمارۀ 3 4 11 ظرف سنگی، با نقش‌برجستۀ صحنۀ اساطیری، دوران دوم سلسله‌های قدیم (مجیدزاده، 1388: لوح 160)؛

تصویر شمارۀ 3 4 12  نقش برجستۀ روی گلدانی، با نقش مردی در حال آب دادن به گیاه کوچکی، دورۀ سلسلۀ قدیم سومر(موزۀ ملی سوریه)؛

تصویر شمارۀ 3 4 13 جام سنگی وارکا، با نقش صحنۀ ازدواج مقدس، دوران آغاز نگارش (مجیدزاده، 1388: لوح 33)؛

تصویرشمارۀ 3 4 14 بخشی از سنگ یادمان اورنامو، دوران سلسلۀ سوم اور(مجیدزاده، 1388: لوح 334)؛

تصویر شمارۀ 3415 قسمت فوقانی سنگ یادمان خدای خورشید، اکدیان (مورتگارت، 1387: لوح 210)؛

تصویرشمارۀ 3 4 16 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش گاومیش‌های برپاایستاده در دو طرف درخت مقدس، دوره اکدیان (موزۀ بریتانیا در لندن)؛

تصویر شمارۀ 3 4 17 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش خدای ریش‌دار نشسته کنار درخت مقدس، اکدیان (موزۀ بریتانیا در لندن)؛

تصویرشمارۀ 3 4 18 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش صعود اتانا، اکدیان (موزۀ بریتانیا در لندن)؛

تصویر شمارۀ 3 4 19 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش عابد ریش‌دار مقابل خدای خورشید، اکدیان (موزۀ بریتانیا در لندن)؛

تصویر شمارۀ 3 4 20 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش خدایان اطراف درخت نخل مقدسی، اکدیان (مجیدزاده، 1388: لوح 268)؛

تصویر شمارۀ 3 4 21 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش دوموزی (تموز)، در حال تغذیۀ گلۀ مقدس، اوروک قدیم (مجیدزاده، 1388: لوح 57)؛

تصویرشمارۀ 3 4 22 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش صحنۀ آدم و حوا، اکدیان (موزۀ بریتانیا در لندن)؛

تصویرشمارۀ 3 4 23 مهر و طرح مهر استوانه‌ای، با نقش خوشامدگویی اینانا به خدای تموز، اکدیان (مجیدزاده،1388: لوح 269 )؛

تصویرشمارۀ 3 4 24 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش درخت نخل مقدس، به همراه گاو کوهان‌دار، اکدیان (موزۀ بریتانیا در لندن)؛

تصویرشمارۀ 3425 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش شاه در حال آب‌دادن به درخت مقدس، سومر، ایسین لارسا (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ  3 4 26 مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش دو جفت غزال در حال جدال و تقابل، سلسلۀ دوم قدیم بین‌النهرین (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ 3 4 27 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش خدا شاه نشسته بر تخت که پشت به درخت مقدس دارد، اکدیان (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ 3 4 28 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش خدای آب‌ها، کنار درخت مقدس، اکدیان (موزۀ هنرمتروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ 3 4 29  مهر و اثر مهر استوانه‌ای، با نقش قهرمانی ریش‌دار، در جدال با دو غزال کنار درخت مقدس، اکدیان (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصاویر فصل چهارم

تصویرشمارۀ 4 2 1 جام سفالی با نقش بزی در حال پریدن به سمت درخت زندگی، هزارۀ سوم ق.م (موزۀ ایران‌باستان تهران)؛

تصویر شمارۀ 4 2 2 جام سنگی پایه‌دار، با نقش بزها دردوطرف درخت زندگی، جیرفت (مجیدزاده، 1382 :  28)؛

تصویر شمارۀ 4 2 3 جام سنگی پایه‌دار، با نقش بزها در دوطرف  درخت زندگی، جیرفت (مجیدزاده،1382 :30)؛

تصویر شمارۀ 4 2 4  ظرف سنگی استوانه‌ای، با نقش بزهای شاخ‌دار آویخته بر درختان مقدس، جیرفت (مجیدزاده ،1382: 34)؛

تصویر شمارۀ 4 2 5 وزنه سنگی دسته‌دار، با نقش شیرها در دوطرف درخت زندگی، جیرفت (مجیدزاده، 1382)؛

تصویر شمارۀ 4 2 6 جام بلند سنگی، با نقش دو شیر ایستاده در دوطرف درخت زندگی، جیرفت (مجیدزاده، 1382)؛

تصاویر فصل پنجم

تصویر شمارۀ 5 2 1 اثر مهر استوانه‌ای از بابل میانی، با نقش درخت مقدس (مجیدزاده، 1388: لوح417)؛

تصویر شمارۀ 5 2 2 مهر واثر مهر استوانه‌ای از بابل میانی، با نقش درخت مقدس (موزۀ ملی بغداد عراق)؛

تصویر شمارۀ 5 2 3 مهر واثر مهراستوانه‌ای از بابل میانی، با نقش  درخت مقدس (موزۀ لوور فرانسه)؛

تصویرشمارۀ 5 2 4  طرح اثرمهر استوانه‌ای، با نقش اسب بال‌دار کنار درخت زندگی، دوران کاسی‌ها (مجیدزاده، 1388: 143)؛

تصویرشمارۀ 5 2 5  طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش خدای آب‌ها  با درخت زندگی، دوران کاسی‌ها (مجیدزاده، 1388: 143)؛

تصویر شمارۀ 5 2 6 طرح اثر مهر استوانه‌ای، با نقش بزی نشسته کنار درخت زندگی، دوران کاسی‌ها (مجیدزاده، 1388: 143)؛

تصویر شمارۀ 5 2 7  اثرمهر استوانه‌ای، با نقش دو گاو نر کنار درخت زندگی، دوران کاسی (مجیدزاده،1388: لوح 5 417)؛

تصویر شمارۀ  5 2 8 اثر مهر استوانه‌ای کاسی، با نقش دو گاو نر اطراف درخت زندگی (مجیدزاده، 1388:  لوح 3417)؛

تصویرشمارۀ  5 2 9  اثر مهر استوانه‌ای بابل میانی، با نقش درخت زندگی (مجیدزاده، 1388: لوح 1417)؛

تصویرشمارۀ  5 2 10  اثر مهر استوانه‌ای، با نقش پهلوانی در حال گرفتن دو غزال، در مقابل درخت زندگی، دوران کاسی (مجیدزاده، 1388: 442)؛

تصویرشمارۀ 5 2 11 جعبه و درپوش عاجی، باطرح کنده کاری شده ازآشورمیانی با نقش درخت زندگی (مورتگارت،1387 : 216)؛

تصویر شمارۀ 5 2 12 شانه با طرح کنده کاری عاجی از آشورمیانی، با نقش درخت زندگی (مورتگارت،1387: 215)؛

تصویرشمارۀ  5 2 13 گلدان مرمرین از آشور میانی، با نقش درخت زندگی (مورتگارت، 1387: 213)؛

تصویرشمارۀ  5 2 14 نوار تزیینی مرصع ، با نقش گاو بال‌دار، بین دو درخت از آشور میانی (مورتگارت، 1387 : لوح 245)؛

تصویرشمارۀ  5 2 15 لوح عاجی مزین به نوار تزیینی، از آشور میانی (مورتگارت، 1387: لوح 243)؛

تصویرشمارۀ 5 2 16 نقاشی دیواری روی گچ، از آشور میانی (مجیدزاده، 1388: 166)؛

تصویر شمارۀ 5 2 17  نقاشی دیواری روی گچ، از آشور میانی (مجیدزاده، 1388: 166)؛

تصویرشمارۀ  5 2 18 اثر مهر استوانه‌ای از آشور میانی، با نقش درخت مقدس (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ  5 2 19 اثر مهر استوانه‌ای از آشور میانی، با نقش درخت مقدس (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ 5 2 20 اثر مهر استوانه‌ای از آشور میانی با نقش درخت مقدس (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ 5 2 21 اثر مهر استوانه‌ای ازآشور میانی، با نقش دو غزال در هم تنیده و درخت مقدس (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ 5 2 22 اثر مهر استوانه‌ای از آشور میانی، با نقش درخت مقدس (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویر شمارۀ 5 2 23 اثر مهراستوانه‌ای از آشور میانی با نقش درخت مقدس (موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک)؛

تصویرشمارۀ 5 2 24 اثر مهراستوانه‌ای، با نقش هیولایی درحال بالا رفتن از درخت زندگی، آشور میانی (مجیدزاده، 1388: لوح 8444)؛

تصویرشمارۀ  5 2 25 اثر مهر استوانه‌ای با نقش پهلوانی که گریفین‌ها را مقابل درخت مقدس گرفته است، آشور میانی (موزۀ هنرهای زیبای بوستون)؛

تصویر شمارۀ 5 2 26 اثر مهر استوانه‌ای، با نقش اسب بین پرنده افسانه‌ای کنار درخت زندگی، از دوران آشور میانی (مجیدزاده، 1388: لوح 443)؛

تصویرشمارۀ 5 2 27 پهلوانی نیزه به دست، در حال نزاع با هیولای بال‌داری که بر دو پا ایستاده، آشور میانی (مجیدزاده، 1388: 4443)؛

منابع و مأخذ:

1)         آمیه، پیر، 1375، تاریخ عیلام، ترجمۀ شیرین بیانی، چاپ دوم، مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

2)         آمیه، پیر، 1389،  شوش شش هزار ساله، ترجمۀ علی موسوی، انتشارات فروزان روز، تهران.

3)         الیاده، میر چه، 1375، رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، انتشارات سروش، تهران.

4)         ایزد پناه، مهرداد، 1381، آشنایی با ادیان قدیم ایران و بین‌النهرین، انتشارات محور، تهران.

5)         بوترو، ژان، 1387، مذهب در بین‌النهرین باستان، ترجمۀ خشایار بهاری، انتشارات فرزین، تهران.

6)         پرادا، ادیت، 1375، چغازنبیل، ترجمۀ اصغر کریمی، سازمان میراث فرهنگی، تهران.

7)         پرادا، ادیت، 1386، هنر ایران باستان، ترجمۀ یوسف مجیدزاده، چاپ دوم ،مؤسسۀ انتشارات دانشگاه تهران.

8)         جنسن، ه.و.، 1388، تاریخ هنر، ترجمۀ پرویز مرزبان، انتشارات علمی فرهنگی،تهران.

9)         رواسانی، شاپور، 1370، جامعۀ بزرگ شرق، انتشارات شمع، تهران.

10)       رید، جولین، 1386، بین‌النهرین، ترجمۀ آذر بصیر، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.

11)       صراف، محمد رحیم ،1384، مذهب در عیلام باستان، انتشارات سمت، تهران.

12)       کرافورد، هریت، 1387، سومر و سومریان، ترجمۀ زهرا باستی، انتشارات سمت، تهران.

13)       ماتیوز، راجر،1391، باستان‌شناسی بین‌النهرین نظریات ورهیافت‌ها، ترجمه بهرام آجورلو، نشردانشگاه هنراسلامی تبریز.

14)       مجیدزاده، یوسف، 1382، جیرفت کهن‌ترین تمدن شرق، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.

15)       مجیدزاده، یوسف،1386، تاریخ و تمدن عیلام، چاپ دوم، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.

16)       مجیدزاده، یوسف، 1388، تاریخ و تمدن بین‌النهرین، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.

17)       مجیدزاده، یوسف، 1388، تاریخ و تمدن بین‌النهرین، جلد سوم، چاپ دوم، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.

18)       مورتگارت، آنتوان،1387،هنر بین النهرین باستان، ترجمه زهرا باستی ومحمد رحیم صراف،چاپ سوم ،انتشارات سمت، تهران.

19)       نگهبان، عزت الله، 1372، حفاری‌های هفت‌تپه دشت خوزستان، انتشارات علمی فرهنگی، تهران.

20)       نگهبان، عزت الله ، 1390، شوش کهن‌ترین مرکز شهرنشینی، چاپ اول ، انتشارات سبحان نور، تهران.

21)       هینتس، والتر، 1372، عیلام گمشده، ترجمۀ فیروز فیروزنیا، انتشارات علمی فرهنگی، تهران.

مقالات

22)بصیری، محمدصادق، 1384،  نگاهی به محتوای اسطوره ای انگاره‌های درخت در تمدن جیرفت، مجله مطالعات ایرانی، سال چهارم، شماره هشتم.

23)پور خالقی چترودی، مه دخت، 1380، درخت زندگی و ارزش فرهنگی و نمادین آن در باورها، مجله مطالعات ایرانی، سال اول، شماره اول.

24)چمن کار،محمد جعفر، 1388، اهمیت اقتصادی خلیج فارس در ایران‌باستان، نشریه پژوهش‌های تاریخی،شماره 5.

25)سیدسجادی، سیدمنصور،1383،  آغاز شهرنشینی در نیمه شرقی فلات ایران، نامه انسان‌شناسی، سال سوم، شماره 6.

سایت‌های اینترنتی

26) دانشنامه  ایرانیکا، دانشگاه کلمبیا (www.iranicaonline.org)

27) موزۀ ایران‌باستان تهران (www.nationalmuseumofiran.ir/)

28) موزۀ بریتانیای لندن (www.britishmuseum.org)

29) موزۀ ملی بغداد عراق (www.iraqmuseum.org)

30) موزۀ لوور پاریس (www.louvre.fr)

31) موزۀ ملی سوریه

32) موزۀ هنر های زیبای بوستون (www.mfa.org)

33) موزۀ هنر متروپولیتن نیویورک (www.metmuseum.org)

پایان نامه ی تصوف در عصر آل بویه. doc

اختصاصی از فی ژوو پایان نامه ی تصوف در عصر آل بویه. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 150 صفحه

پایان نامه برای درجه کارشناسی ارشد «M.A»

گرایش: تاریخ ایران دوره‌ی اسلامی

چکیده:

موضوع پژوهش حاضر((تصوف در عصر آل بویه)) است و همان طوری که از عنوان آن  مشخص است، در نگارش آن تلاش گردیده است تا مطالبی مهم و با ارزش در مورد تصوف و فراز و نشیب آن در مسیر حرکت تاریخ بخصوص در دولت ایرانی آل بویه برای خوانندگان ارائه شود.

در این پایان نامه مطالب در پنج فصل منقسم گردیده است.

در فصل اول: به معرفی و نقد منابع، بیان مسئله، بیان فرضیه، اهداف، روش و سوابق تحقیق اشاره شده است.

در فصل دوم: اوضاع سیاسی ایران قبل از روی کار آمدن آل بویه وچگونگی روی کار آمدن آل بویه (خاستگاه آل بویه، نسب آل بویه) نحوه به قدرت رسیدن پسران بویه و مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل سوم: نگرشی به اوضاع مذهبی در این عصر، دلایل شیعه بودن آل بویه، حمایت آل بویه از شیعه، شعارهای شیعه در زمان آل بویه، علامت حزب شیعه و انتخاب نام و عنوان شیعی، ، برگزاری مراسم عاشورای حسینی به دستور معزالدوله، برگزاری مراسم عید غدیر خم ،رفتار آل بویه با پیروان سایر مذاهب و ادیان مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل چهارم: پایه و اساس تصوف و معنای لغوی آن، نحوه شکل گیری تصوف در جامعه اسلامی، تشیع و تصوف، اولین صوفی، مکتب تصوف، علمای زمان و تصوف، مخالفان تصوف، دگرگونی های مکتب تصوف و فرقه های تصوف مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل پنجم: به بحث تصوف در قرون اولیه و به هنگام روی کار آمدن آل بویه و همین طور اولین خانقاه ها و صوفیان و شیوخ و صوفیه و آثار مهم تصوف در قرون اولیه و دیار مشایخ بزرگ و نگاه جامعه به صوفیه مورد بررسی قرار گرفته است.

در پایان امید است این مطالب مورد توجه دانش پژوهان گرامی قرار گیرد.

مقدمه:

کسانی که با تاریخ سرو کار دارند به خوبی آگاه هستند که تاریخ ایران یکی از پرفراز و نشیب‌ترین تاریخ‌های جهان است چرا که دائماًدر معرض  ورود و خروج حمله و تهاجم اقوام قرار داشته است و رویاروئی با هر شرایطی موقعیت ایران وارد مرحله‌ی تازه‌ای می‌کرد و سیستم حکومتی جدیدی بر اوضاع حاکم می‌گشت بنابراین چرخه‌ی افکار و عقاید نیز براساس نوع حکومت و نحوه‌ی رفتار حاکمان وارد مرحله‌ی دیگری می‌شد.

حکومت خاندان بویه یکی از دوره هاست که  در اوج تمدن اسلامی و در عصر تحولات فکری و وسعت یافتن رشته‌های مختلف علمی و دقیقاً در زمان به وجود آمدن مهمترین آثار مربوط به دانش بشری و در مهمترین مراکز مراکز این تمدن یعنی ایران و عراق شکل گرفت.ال بویه. از امتیازاتی برخوردار بودند که مجموع آنها ظاهراً در سلسله‌های دیگر مشاهده نشده است.

آنان نخستین خاندان ایرانی شیعه مذهب بودند که با قدرت تمام فرمان راندند وتوانستند با زیرکی و مدیریت شایسته از اوضاع نابسامان خلیفه و بغداد به نفع خود استفاده کرده و برخلفای عباسی چیره شوند.انان نفوذ خلیفه را از میان بردندو اختیارات او را به خود اختصاص دادند،‌ و مهمتر از همه در احترام به خاندان علوی سخت کوشیدند، شعارهای شیعه را آشکار ساختند و آنها را برپا داشتند.انها با کمال خضوع به زیارت قبور ائمه اطهار می‌رفتند، به علم و علما توجه بسیار می‌کردند، حتی بعضی از افراد آن خاندان، درس خوانده و با معلومات بودند،‌ و چنان که از شواهد برمی آید عضدالدوله در شمار علمای نحو و ریاضی به حساب می آمد. حتی در دربار خود، مجالس بحث و مناظره ترتیب می‌دادآنها، بحث‌های عقیدتی، علمی و فکری را آزاد کردند و رواج دادند نسبت به علمای دین ارادت می‌ورزیدند و از آنان درخواست می‌کردند در حضور آنها با معاندان به بحث بپردازند.

با آنکه خود پیرو مذهب تشیع بودند، به شیعه و سنّی به یک چشم نگاه می‌کردند و برای انجام مراسم مذهبی اهل تسنن، تسهیلاتی فراهم می‌کردند، به اقلیتهای دینی نیز به دیده‌ی احترام می‌نگریستند حتی آنها را در مشاغل عمده‌ی حکومتی شرکت می‌دادند. وزیران خود را از میان دانشمندان بزرگ و سیاستمداران مجرب، انتخاب می‌کردند.

بدیهی است پاره‌ای از آنها نیز همانند همه مستبدان و خودکامگان تاریخ به حکم طبیعت حکومتهای استبدادی در راه پیشبرد مقاصدشان جنایاتی را مرتکب می‌شدند، بر مردم ستم روا می‌داشتند،بیگناهان راا با خیالات واهی به قتل می‌رساندند، و حتی در مواردی بسیار سنگدل و بیرحم بودندوآنجا که منافعشان اقتضاءمی کرد از به کار بردن حیله و تزویر باکی نداشتند.

مهاجرت یحیی بن عبدالله علوی از کوفه به دیلمستان در سال 175 ﻫ. ق که موجب مهاجرت پیاپی سادات علوی به مناطق شمالی ایران و در نتیجه ایجاد جنبش‌ها و شورش‌هایی بر ضد والیان خلفای عباسی و تشکیل حکومتهای نخستین شیعیان علوی در شمال ایران گردید، دلاوران دیلمی را بر آن داشت که در رکاب آنان از نشیب جنوبی البرز به زیر آمده و شمشیرهای  خود را در شهرهای حاشیه جنوبی البرز از جمه قزوین و ری و زنجان  و همدان و دامغان و نیشابور آزمودند و در نتیجه از میان آنها سرداران و رزم آورانی مانند اسفار دیلمی، مرداویچ، وشمگیر، فرزندان زیار، و سرانجام سه فرزند برومند بویه دیلمی به نام‌های علی و حسن و احمد پیدا شدند.

پدر آنان ابوشجاع ابتدا جزو خدام ماکان کاکی درآمده بود که بر طبرستان چیره گشته بود و پس از روی کار آمدن مرداویچ پسران بویه به خدمت او درآمدند. و هر یک از آنان حکومت بخشی از نواحی جبل را بدست گرفتند. علی بن بویه که به رغم پشیمانی مرداویج، کرج را در دست داشت، بسوی اصفهان و ارجان و شیراز حرکت کرد و بر آنها غلبه یافت و طی نامه‌ای خود را به اطاعت خلیفه الراضی درآورد. در این هنگام مرداویچ بدست غلامان خود کشته شد و حسن رکن الدوله در اصفهان استقرار یافت. احمد معزوالدوله به اهواز حرکت کرد و آن را تصرف نمود و به قصد فتح واسط پس از زد و خوردهای فراوان و سرانجام با دعوت ینال کوشه کارگزار مالیاتهای واسط و المستکفی خلیفه در یازدهم جمادی‌الاولی سال 334 ﻫ. ق وارد بغداد شد. خلیفه بر احمد خلعت داد و او را ملقب به معزالدوله و برادرش علی را به عماد الدوله و برادرش حسن را به رکن الدوله ملقب نمود.

چهل روز پس از آن معزالدوله خلیفه را خلع و زندانی کرد و ابوالقاسم فضل بن مقتدر با الله را با لقب مطیع الله به خلافت منصوب کرد.

معزالدوله دستور داد لعن معاویه را بر دیوار مساجد بنویسند و در روز عاشورای حسینی بازارها را تعطیل کنند و نوحه سردهند و در روز عید غدیر خم جشن و شادی برپا کنند.

در آن زمان اکثریت مردم ایران متدین به دین اسلام بودند شواهد زیادی وجود دارد که ال بویه شیعه دوازده امامی بوده‌اند. اما معزالدوله عموماً سیاست آشتی مذهبی میان سنیان و شیعیان را در پیش ‌گرفت و از هیچگونه اعمال مذهبی اهل سنت جلوگیری نکردند.

معزالدوله با آنکه شیعه بود به ساقط کردن خلافت عباسی مبادرت نورزید زیرا برای برخورداری از مشروعیت به خلیفه سنی نیازمند بود.

تضعیف خلافت و خلفای عباسی یکی از پیامدهای مهم قدرت‌یابی حکومت ایرانی- شیعی آل بویه بود. تسلط آنان بر خلفای عباسی، قدرت دنیوی و معنوی خلفا را رسماً محدود کرد. تنها امتیاز خلفا این بود که به نامشان خطبه خوانده می‌شد. در واقع اختیارات حکومتی خلیفه به آل بویه تفویض شده بود.

آل بویه‌، ترازوی قدرت حکومت و جامعه اسلامی را به طرف تشیع سنگین‌تر کرد. هر چند حکومت آل بویه به  دست سلجوقیان ترک بر افتاد ولی پایه‌های سست خلافت عباسی هیچ گاه به جایگاه نخستین خود بازنگشت.

از حدود قرن دوم هجری قمری و مخصوصاً با روی کار آمدن خلفای عباسی و به علّت آرامشی که پس از جنگ‌های اولیه اسلام در سراسر سرزمین‌های اسلامی پدیدار شد نهضت تصوف سالیان دراز بود که در عالم اسلام رونق  گرفته بود و در هر مرحله از گذشت زمان نه تنها نابود نشد بلکه وارد دور تازه‌تری می‌گشت.

پایه و اساس تصوف اسلامی بر سنت رسول اکرم (ص) و صحابه اول و تابعین آنان و ائمه معصومین (ع) نهاده شده بود و صوفیان اولیه سخت می‌کوشیدند که با پیروی و تبعیت از آ‌نان به تصفیه و تزکیه ظاهر و باطن خود پرداخته و با اعراض از جمیع مفاسد به مقصودی که داشتند برسند و لذا در اوان کار موضوع این مکتب جز همان زهد و ورع و عدم توجه به ظواهر دنیوی و پیروی از فرامین الهی و سنت رسول (ص) چیز دیگری نبود.

چنانکه که گفته شدآغاز پیدایش تصوف و شیوخ و علمای صوفی از حدود قرن دوم هجری قمری بود تصوف که در قرن ششم به اوج خود رسید در قرن چهارم و در هنگام قدرت یافتن آل بویه به طور کامل شکل‌گرفته بود..

در قرن ‌های چهارم و پنجم هجری قمری در شهرها و نواحی مختلف ایران و بغداد، پیروان ادیان مسیحی، یهودی، زرتشتی زندگی می‌کردند وحتی  بدلیل تسامح مذهبی آل بویه افرادی از اهل ذمّه مشاغل با اهمیتی نیز در اختیار داشتند. و دولت آل بویه مسیر ارتباط بین افکار و عقاید مختلف را هموار کرده بود بنابراین در کنار رشد سایر فرق و مکاتب، مکتب صوفیه نیز در این مسیر حرکت خود را آغاز کرده بود.

گسترش و پیشرفت اسلام و مسلمانان در مدتی کوتاه صورت گرفت و هنوز قرنی از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم نگذشته بود که مسلمانان از سرحد چین تا اسپانیا را که شامل سرزمین‌ها و کشورهای شاهنشاهی ایران و قسمت اعظمی از امپراطوری روم می‌شد به تصوف خود درآوردند. ملل متنوع و بیشماری در این طریق قرار گرفتندو فرقه ها و مکاتب مختلفی شکل گرفتند که پایه و اساس آنان بر احکام قرآن مجید و سنت رسول اکرم نهاده شده بود.

تصوف هم یکی از این مکتب‌ها و فرق بود که تقریباً از قرن دوم هجری قمری متشکل شد و بصورت مکتبی خاص در سراسر سرزمین پهناور اسلامی منتشر شد و  البته که این مکتب به سادگی اولیه خود باقی نماند و در طی گذشت زمان به شعبه‌ها و دسته‌های مختلف تقسیم شد و اصول و فروع آن روز به روز محکمتر و ریشه‌دارتر گردید تا آنجا که در سراسر کشور وسیع اسلامی گسترش پیدا کرد و خانقاه‌ها بوجود آمدند و جریان مرید و مراد وارد تاریخ شد و اگر کسی بخواهد که تاریخ ادب و مدنیت اجتماع انسانی را در این سرزمین مطالعه کند ناچار است که آثار صوفیان و کتب و بقایای فکری این مکتب را نیز مورد مطالعه قرار دهد.

در این دوره تصوف و آداب و افکار و آثار صوفیه تنها یک عملکرد گوشه‌گیرانه در زوایای خانقاه‌ها نبود بلکه در بین طبقات عامه و خاصه، مقبولیتی عظیم داشت و نوشتن کتب آثار و احوال صوفیه و زاهدان امت یکی از موارد دلچسب برای مردم محسوب می‌شد.

توصیه به تهذیب نفس و پرهیز از دنیاگرایی در قرآن و روایات اسلامی، به صراحت آمده، در عین حال، انزوای از مسائل دنیوی به طور کامل، همیشه مورد انکار دین اسلام بوده است. قرآن به استفاده از زینت دنیوی الهی که خداوند، برای انسان مجاز شمرده، توصیه کرده و کسانی را که آنها را بر خود حرام کرده‌اند نکوهش می‌کند.

گرایش به انزوای دینی از همان زمان رسول خدا (ص) به صورت نمونه‌های محدود وجود داشت. اما به طور طبیعی با گسترش حوزه دنیای اسلامی و تأثیر میان فرهنگ‌های مختلف دینی، دامنه گرایش‌های انزواطلبانه دینی توسعه یافت. از طرف دیگر، ابتذال سیاسی- دینی در دوران امویان، بسیاری از متدینان را به کناره‌گیری از حوزه‌ی اجتماع کشاند و راه را برای گسترش تصوف هموار کرد.

گفتنی است که این شیوه اندیشیدن و عمل کردن، اختصاص به جامعه اسلامی نداشت و در جامعه مسیحی مانوی و انواع ادیان و مذاهب شرقی و غربی پیشینه طولانی و عمیق داشت..

به طور معمول و از بررسی جمیع نظریه محققین واژه تصوف از صوف به معنای پشم، و در اصل به معنی پشمینه پوشی است. امّا آنچه اهمیت دارد، اصولی است که به طور مشترک در میان کسانی که به عنوان صوفی خوانده شده‌اند وجود داشته است.

از نظر معرفتی جریان تصوف، به شناخت شهودی و عرفانی اعتقاد دارد. یعنی چندان به ظواهر قرآن و حدیث و نیز عقل پای‌بند نیست؛ پیمودن این طریق در شناخت خداوند و سایر حقائق عالم راه و ابزار ویژه خود را دارد. این راه عبارت از تهذیب نفس با اعمال سختگیرانه مذهبی است.

تصوف در قرن سوّم با ظهور جنید و حلاج- از مردم فارس- در بغداد به اوج خود رسید. ظهور حلاج جنگ میان صوفیان و مخالفان را برانگیخت و ادبیات منازعه میان صوفیان و فقیهان را به همراه داشت. هر یک از آنها، دیگری را به نوعی بی‌دینی متهم می‌کرد. فقیهان از سوی  صوفیان به قشری‌گری و دنیا طلبی، و صوفیان از سوی فقیهان به فرار از شریعت دینی متهم می‌گشتندو زبان هر یک در حق دیگری بسیار تلخ و شدیداً تند بود.

حلاج که در سال 309 ﻫ. ق پس از تحمل هشت سال زندان، با فتوای  عالمان سنی بغداد به دار آویخته شد، برخی از باورهای صوفیانه را چنان بیان می‌کرد که به عنوان افشاگر اسرار حق – اسرار مگو- از طرف یارانش مشهور گردید.

به تدریج تصوف در درازای زمان، دو ویژگی یافت، نخست آنکه جریانی نظام‌مند و سازمان یافته و تشکیلاتی و حتی حزبی شد. دوم آنکه به صورت یک مذهب مشخص و متمایز درآمد به طوری که پیروان آن از پیروان سایر مذاهب اسلامی به مقدار زیادی متمایز شدند. البته این مسئله هم امکان‌ پذیر بود که از هر مذهبی  کسانی در سلک تصوف درآیند.

پیدایش خانقاه- خانه‌گاه مثل زیارتگاه، شکارگاه و ... عامل دیگری در استقلال و تشکیل آنها به شمار می‌آمد. این مکان در آغاز نوعی کاروان سرا بود که صوفیان مسافر- بی‌خانقاه – که به سیاحت می‌‌پرداختند و برای دیدار شیخ به شهرهای مختلف سفر می‌کردند در آنها اقامت می‌گزیدند. خانقاه به احتمال زیاد در قرن سوم ایجاد و در قرن‌های چهارم و پنجم یعنی همان موقعی که در قسمتی از ‌آن آل بویه در سرکار بودند،گسترش یافت.

در قرن چهارم هجری قمری خراسان کانون دانش و سیاست و تصوف اسلامی بود، و بلاد معروف آن مانند هرات و مرو و بلخ و نیشابور مرکز مهم علم و فضیلت و تصوّف بود و دانشمندان و ارباب ذوق و تصوّف و اهل دل در این نواحی می‌زیستند و شیوخ بزرگ متصوّفه از بلاد عراق و عرب و ماوراء النهر بدین دیار رفت و آمد داشتند و حتی کتابخانه‌های شهرهای مهمّ از کتب علمی و تصوّف و عرفان پر بود. 

در همین قرن که آهنگ سلطنت بزرگ سامانیان بلخی در ماوراء النهرو خراسان نواخته شده بود و آل سبکتگین غزنه را مرکز این مدنیت عظیم قرار داده بودند ؛نوشتن کتب آثار واحوال صوفیه و زاهدان امت یکی از مشاغل دلچسب این مردم محسوب می شد .وکتب بسیار ارزشمند چه عربی و چه فارسی با موضوعات تصوف و شرح احوال وآثار فکری صوفیه و شیوخ بزرگ نوشته شد.که هریک ازنظر تاریخ فکری و ادبی و زبان درکمال اهمیت و درخور هرگونه استفاده و توجه می باشد.زیرا تصوف و آداب و افکار وآثار صوفیه در این عصر تنها به حیث یک مشرب گوشه گیران زوایای خانقاه ها نبوده بلکه در بین طبقات عامه و خاصه، مقبولیتی عظیم داشت وحتی بر تشکیلات علمی و گسترش حرکات فکری و سیاسی این سرزمین تاثیر خاصی داشته است.بنابران گفته شده که  خانقاه در نخستین مرحله ،ساخته اندیشه  فرقه کرامیه در خراسان بوده است. البته لازم به ذکر است که رباطها که در قرون نخست برای جنگجویان حافظ مرزها در نظر گرفته شده بود،به تدریج مورد استفاده درویشان و صوفیان قرار گرفت و بعدها مکان‌های دیگری با عنوان زاویه، تکیه و خرابات نیز به آن افزوده شد.

مهمترین فرقه‌ای که خانقاه را در شرق ایران و بعدها، سایر نقاط رواج داد، فرقه کرامیه بود. رئیس این طایفه ابوعبدالله محمد بن کرام زاهد و صوفی سیستانی بود که در زرنج بالید و مرام وی در خراسان فراگیر شد و از خراسان تا سرزمین شام نیز هوادارانی کسب کرد. آنها از نظر فقهی تابع مذهب حنفی بودند اما از نظر اصولی دین، از محمد بن کرام پیروی می‌کردند.

علاوه بر آن، تصوف در بسیاری از شهرهای عراق و ایران، به تدریج رو به توسعه گذاشت و صوفیان کتابهای بیشماری پدید آوردند و اگر کسی بخواهد تاریخ ادب و مدنیت اجتماع انسانی را در این سرزمین مطالعه کند ناچار است که اثار صوفیان و کتب و بقایای فکری این مکتب را نیز مورد مطالعه قرار دهد..

در خاتمه لازم به یادآوری است که اساس و ریشه واقعی تصوف نه برگرفته از اندیشه سایر ملل یونانی و مسیحی و مانوی... بلکه از کتاب مبین و سنت رسول اکرم (ص) و ائمه معصومین و صحابه و تابعین اولیه برگرفته شده. می‌توان اضافه نمود که صوفیان تمام اصطلاحات خود را شاید به جز کلمه ورع از قرآن کریم برگرفته‌اند. و هدف همه‌ی آنها رسیدن به حقیقت مطلقه بوده است.

فهرست مطالب:

فصل اول کلیات

1-1-مقدمه

2-1-طرح مسئله

3-1-اهمیت پژوهش

4-1-اهداف پژوهش

5-1-سوالات پژوهش

6-1-فرضیات پژوهش

7-1-پیشینه پژوهش

8-1-روش پژوهش

9-1-حدود و نقطه تمرکز

10-1-ساماندهی پژوهش

11-1-بررسی منابع

فصل دوم  چگونگی روی کار آمدن آل بویه

2-1-اوضاع سیاسی ایران قبل از روی کار آمدن آل بویه

2-2-خاستگاه آل بویه

3-2-نسب آل بویه

4-2-به قدرت رسیدن پسران بویه

1-4-2-علی (عمادالدوله)در راس دولت آل بویه

2-4-2-ذکرچندرویداد به هنگام اقامت عمادالدوله در شیراز

3-4-2- ماجرای قتل مردآویچ

4-4-2- حسن رکن الوله

5-4-2- احمدمعزالدوله

5-2- اوضاع امپراطوری اسلامی به هنگام گشوده شدن بغداد

6-2- ورود به عراق عرب

7-2- خلع مستکفی

8-2- جلوس مطیع

فصل سوم

1-3-نگرشی به اوضاع مذهبی در عصر آل بویه

1-2-3-دلایل شیعه بودن آل بویه

2-2-3-حمایت آل بویه از شیعه

3-2-3-شعارهای شیعه در زمان آل بویه

4-2-3-علامت هذب شیعه و انتخاب نام و عنوان شیعی

5-2-3-انجام مراسم عاشورای حسینی به دستور معزالدوله

6-2-3-شکوه مراسم عید غدیر خم در دولت آل بویه

3-3-رفتار آل بویه با پیروان سایر مذاهب و ادیان

فصل چهارم

1-4-پایه و اساس تصوف

2-4-تشیع و تصوف

3-4-اولین صوفی

4-4-مکتب تصوف

5-4-علمای زمان و تصوف

6-4-مخالفان تصوف

7-4-دگرگونیهای مکتب تصوف

8-4-فرقه های تصوف

9-4- معرفی برخی از مشایخ بزرگ عصر آل بویه

فصل پنجم

1-5-روند تصوف از قرون اولیه تا اواخر حکومت آل بویه

2-5-تاثیر تصوف بر ادبیات فارسی

3-5-نخستین بنا کنندگان خانقاه ها

1-4-5-شیخ ابوالحسن خرقانی

2-4-5-دیدار شیخ ابوالحسن خرقانی و شیخ الرئیس ابوعلی سینا

3-4-5-دیدار شیخ ابوالحسن خرقانی و شیخ ابوسعید ابوالخیر

4-4-5-دیدار شیخ ابوسعید ابوالخیر و شیخ الرئیس ابوعلی سینا

نتیجه گیری

کتابنامه

چکیده به انگلیسی

منابع و مأخذ:

1. ابراهیم حسن، 1360،حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: جاویدان، چاپ چهارم،
2. ابن اثیر، عزالدین ابی الحسن الشیبانی،1399ه.ق /1979 م، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر،
3. ابن الجوزی، جمال الدین ابوالفرج عبدالرحمن،1374، المنتظم فی تواریخ الملوک و الامم، تهران: توس، چاپ نخست،
4. ابن مسکویه، احمد بن محمد بن یعقوب،1374، تجارب الامم، ترجمه علی نقی منزوی، تهران: توس، چاپ نخست،
5. اشپولر، برتولد،1349، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمه دکتر جواد فلاطوری، تهران : بنگاه ترجمه و نشر کتاب،
6. اصفهانی، حمزه ابن الحسن، کتاب تاریخ سنی الملوک الارض و الانبیاء (ع)، برلین:مطبعه کاویانی
7. انصاری، عبدالله بن محمد،1380، طبقات الصوفیه، با تصحیح و حواشی و تعلیقات و فهارس و فرهنگ و قواعد دستوری عبدالحی حبیبی قندهاری، به اهتمام و کوشش حسین آهی، تهران: فروغی، چاپ دوم،
8. انوشه ،حسن ،1376،فرهنگنامه ادبی فارسی،تهران: سازمان چاپ و انتشارات
9. بناکتی، محمد بن داوود،1348، تاریخ بناکتی، ترجمه دکتر جعفر شعار، تهران،: انجمن آثار ملی، چاپ اول،
10. بیرونی، ابوریحان،1363، آثار الباقیه فی قرون الخالیه، ترجمه اکبر دانا سرشت، تهران :امیرکبیر، چاپ سوم،
11. تنوخی، قاضی ابوعلی حسن بن علی،1391ه. ق، کتاب النشوار و المحاضره، به تحقیق عبود شالچی، بیروت،
12. جمعی از نویسندگان،1363، تاریخ دولت های اسلامی و خاندان های حکومت گر، ترجمه صادق ساجدی، تهران: نشر تاریخ ایران، چاپ اول،
13. خضری، احمدرضا،1378، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)،
14. دهخدا، علی اکبر،1365، لغت نامه دهخدا، تهران: مؤسسه انتشاراتی دهخدا، چاپ اول،
15. رازی، عبدالله، 1374،تاریخ کامل ایران، تهران: انتشارات اقبال، چاپ چهارم،
16. زرین کوب، عبدالحسین،1373، ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر، چاپ ششم،
17. ----------،1376، تاریخ مردم ایران، ج 2، تهران : امیرکبیر، چاپ اول،
18. ----------،1357، جستجو در تصوف ایران، تهران: امیرکبیر،
19. شفیعی کدکنی، محمدرضا،1385، نوشته بر دریا (از میراث عرفانی ابوالحسن فرقانی، تهران: سخن، چاپ دوم، )
20. فدایی عراقی،غلام رضا،1383،حیات علمی در عهد آل بویه،تهران :دانشگاه تهران،موسسه انتشارات و چاپ،
21. فرای، ر.ن، 1379،تاریخ ایران کمبریج از اسلام تا سلاجقه، ترجمه حسن انوشه، تهران: امیرکبیر، چاپ سوم،
22. فقیهی، علی اصغر،1366، آل بویه، نخستین سلسله قدرتمند شیعه، تهران: چاپخانه دیبا، چاپ سوم،
23. قمی، حاج شیخ عباس،1333، تتمه المنتهی فی وقایع ایام الخلفاء، تهران: چاپ دوم،
24. کرمر، ل. جوئل،1375، احیای فرهنگی در عهد آل بویه، انسان گرایی در عصر رنسانس اسلامی، ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول،
25. گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک ابن محمد،1347، زین الاخبار، ترجمه عبدالحی حبیبی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران،
26. گوهرین، سید صادق،1367، شرح اصطلاحات تصوف، جلد 1 و 2، تهران: زوار، چاپ اول،
27. متز، ادام،1362، تمدن اسلامی در قرون چهارم هجری، ترجمه علیرضا ذکاوتی، تهران: امیرکبیر، چاپ اول،
28. مجهول المؤلف،1372، حدود العالم، من المشرق الی المغرب، ترجمه میرحسن شاه، تهران: نشر دانشگاه الزهراء، چاپ اول،
29. مستوفی، حمدالله، 1362،تاریخ گزیده، به اهتمام دکتر عبدالحسین نوائی، تهران: امیرکبیر،
30. مسعودی، ابوالحسن علی ابن الحسین،1378، مروج الذهب، ابوالقاسم پاینده،تهران:بنگاه ترجمه و نشرکتاب، چاپ ششم،
31. ------------،1349،، تنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب،
32. مشکوه کرمانی، احمد،1358، تاریخ تشیع در ایران،تهران : نشر هادی مشکوه،
33. مظفر، محمدحسین،1368، تاریخ شیعه و فرقه های اسلام، ترجمه دکتر سید محمدباقر محبتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول،
34. مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد،1361،احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه علی نقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، چاپ اول،
35. منور، محمد بن منور،1377، اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابوسعید ابوالخیر، تهران:انتشارات سینایی،
36. موسوی بجنوردی، کاظم،1373، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران: نشر مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول،
37. میر خواند، محمد بن خاوند شاه بلخی،1373، روضه الصفا، تهذیب و تلخیص دکتر عباس زریاب، تهران: علمی، چاپ اول،
38. نوبختی، حسن بن موسی،1381، فرق الشیعه، ترجمه و تعلیقات محمد جواد مشکور، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی،

پایان نامه ی فراوری ، تصفیه و جذب گاز. doc

اختصاصی از فی ژوو پایان نامه ی فراوری ، تصفیه و جذب گاز. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 137 صفحه

چکیده:

گازی که از منابع گازی حاصل می شود، حاوی مقادیری ناخالصی مانند سولفید هیدروژن، دی اکسید کربن، سولفید کربنیل، دی سولفید کربن و . . . همراه دارد که اصطلاحاَ گاز ترش نامیده می شود. وجود این گازهای اسیدی باعث ایجاد مشکلات خوردگی در صنایع نفت و گاز پتروشیمی می گردد. حذف این گازهای اسیدی صرف نظر از ایجاد مشکلات خوردگی که سالانه باعث از بین رفتن میلیونها دلار سرمایه می گردد، از نقطه نظر سمی بودن و یا ایجاد گازهای سمی بسیار مهم است. گاز سولفید هیدروژن که مهمترین ناخالصی به شمار می آید، از لحاظ سمی بودن قابل مقایسه با سیانید هیدروژن است و طبق استاندارد بین المللی مقدار آن در جریان گاز نباید از ppm 4 بیشتر باشد. بنابراین گاز پس از طی یک سری فرآیندها، گازهای اسیدی‌اش را از دست داده و به گاز شیرین تبدیل می‌گردد. فرآیندهایی که جهت تصفیه گاز به کار می‌روند با توجه به شرایط متفاوت بسیار متنوع می‌باشند. در حال حاضر آلکانل آمینها به طور گسترده در صنایع تصفیه گاز به عنوان حلال برای جذب هیدروژن سولفاید و دی اکسید کربن به کار می‌روند . بنا براین حفظ کیفیت آمین یکی از اساسی ترین موضوعاتی است که برای بهبود عملکرد سیستم شیرین سازی گاز مورد برسی قرار می گیرد. خوردگی بیش از اندازه و اتلاف حلال آمین، دو موضوعی است که بیشترین هزینه عملیاتی را در سیستم آمین به وجود می آورد. هر ساله واحدهای عملیاتی بیشتری وادار به انجام یک سری برنامه هایی جهت برسی حفظ کیفیت آمین می شوند. این برنامه ها عبارتند از :

1-         برسی آلودگی های آمین توسط آنالیز آزمایشگاهی منظم

2-         کاهش اتلاف آمین توسط بررسی عامل اتلاف

3-         جدا سازی متناوب آلودگی ها برای رساندن کیفیت آمین در حد استاندارد های صنایع نفت و گاز

انجام این سه مورد به طور منظم، فرآوری مطلوب گاز و رساندن کیفیت آمین به یک حد مناسب را تضمین می کند، تا اینکه خوردگی و هزینه ها از حد مجاز تجاوز نکند. افزایش مقدار این آلودگی ها باعث تغییر خواص فیزیکی محلول آمین می شود، که این تغییر باعث کاهش قدرت حلالیت محلول آمین و افزایش خوردگی در سیستم می شود.

تاریخچه روشهای تصفیه گاز:

قبل از پالایش گاز به روش‌های معمول، جهت حذف سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن از جریان گاز طبیعی، از آهک که پس از استعمال دور ریخته می‌شد، استفاده می‌گردید. اولین بار در سال 1861 میلادیwurtz ، موفق شد که الکانل آمین‌ها را از طریق گرما دادن الکانل کلرو هیدرین و آمونیاک به دست آورد. همچنین در سال 1897 میلادیknorr  توانست اتانل آمین‌ها را از ترکیب آمونیاک و اکسید اتیلن تولید نماید. در سال 1910 روش اکسید آهن ابتدا در انگلستان و سپس در سایر نقاط جهان گسترش پیدا کرد و پس از آن در سال 1920 روش کربنات پتاسیم به وسیله کمپانیkopper  معرفی شد. در واقع این اولین روش تجارتی بود که گازهای اسیدی به وسیله مایع شستشو داده می‌شدند. روش استفاده از آمین در سال 1930 به ثبت رسید و در سال 1939 روش استفاده از مخلوط آمین و گلیکول پیشنهاد شد که پالایش و خشک نمودن گاز را هم زمان انجام می‌داد. روش‌های استفاده از حلال‌های فیزیکی، سولفینول، در سال 1965 به وجود آمد و روش فلور و استفاده از غربال‌های مولکولی به تدریج جایگزین روش‌های قدیمی گردید[2،1]. فرآیندهایی که جهت تصفیه گاز به کار می‌روند با توجه به شرایط متفاوت، بسیار متنوع هستند. مهم‌ترین این فرآیندها که در حال حاضر در پالایشگاه‌های دنیا مورد استفاده می‌باشند[1]، عبارتند از:

1-         فرآیند جذب در مایع

الف- فرآیند جذب فیزیکی

ب- فرآیند جذب شیمیایی با واکنش برگشت‌پذیر

ج-  فرآیند جذب شیمیایی با واکنش برگشت‌ناپذیر

د- فرآیند جذب شیمی-فیزیکی

2-         فرآیند جذب روی جامد

3-         فرآیند نفوذ غشایی

انتخاب هر یک از این روش‌ها برای پالایش گاز، مربوط به سلیقه شخصی نیست، بلکه به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:

1-         فشار عملیات

2-         درجه حرارت گاز مورد پالایش

3-         نقطه جوش ماده پالایش‌کننده

4-         گرمای حاصل از فعل و انفعالات در داخل برج جذب‌کننده

5-         غلظت ماده مصرفی

6-         مقایسه قیمت مواد مورد نیاز

7-         سرویس‌های قابل دسترس مورد نیاز

8-         میزان خلوص مورد نیاز گاز تصفیه شده

• میزان و نوع ناخالصی‌های موجود در جریان گازهای ورودی به پالایشگاه‌ها

فهرست مطالب:

مقدمه

فصل اول

فصل اول: روش های مختلف فر‌‌آوری گاز طبیعی

1-1- تاریخچه روشهای تصفیه گاز

1-2- فرآیند های جذب در مایع

1-2-1- فرآیند جذب شیمیایی با واکنش برگشت‌پذیر

1-2-1-1- محلول نمک قلیایی جهت جدا سازی گازهای اسیدی

1-2-1-1-1- فرآیندهای کربنات ها

1-2-1-1-1-1- فرآیند کربنات پتاسیم داغ

1-2-1-1-1-2- فرآیند کاتا کارب

1-2-1-1-1-3-  فرآیند کربنات گرم – آمین

1-2-1-1-1-4- فرآیند فلکسرب

1-2-1-1-1-5- فرآیند گیامارکو – وتروکک

1-2-1-1-1-6- فرآیند سیبورد

1-2-1-1-1-7- فرآیند کربنات تحت خلاء

1-2-1-1-2 فرآیند الکازاید

1-2-1-1-3- فرآیند تری پتاسیم فسفات

1-2-1-2- فرآیند الکانل آمین ها

1-2-1-3- فرآیند اکسیداسیون در فاز مایع

1-2-1-3-1- فرآیند جی- وی

1-2-2- فرآیندهای جذب فیزیکی گازهای اسیدی توسط حلال های فیزیکی

1-2-2-1- فرآیند حلال فلور

1-2-2-2- فرآیند سلکسول

1-2-2-3- جذب به وسیله ی آب

1-2-2-4- فرآیند سپاسلو

1-2-2-5- فرآیند پوریسول

1-2-2-6- فرآیند رکتیسول

1-2-2-7- فرآیند استاسولوان

1-2-3- فرآیندهای مخلوط حلال های فیزیکی و شیمیایی

1-2-3-1- فرآیند سولفینول

1-2-3-2- فرآیند سلفینیگ

1-3- فرآیندهای بستر جامد

1-3-1- فرآیند جذب سطحی خشک

1-3-1-1- فرآیند اکسید آهن

1-3-1-2- فرآیند اسفنج آهنی

1-3-1-3- فرآیند سافنولایم آر.جی

1-3-2- فرآیند های جذب سطحی در مایع

1-3-2-1- فرآیند شیرین سازی به وسیله محلول آبکی

1-3-2-2- فرآیند کمیسوئیت

1-3-3- الک های مولکولی

1-3-3-1- فرآیند جذب سطحی

1-4-  فرآیند نفوذ غشایی

فصل دوم: فرآیند حلال های آلکانل آمین و بررسی مشکلات این حلال ها در صنایع گاز

2-1- آلکانل آمین ها

2-1-1- ساختار شیمیایی آلکانل آمین ها

2-1-2خواص فیزیکی آلکانل آمین ها

2-1-3- واکنش های شیمیایی الکانل آمین ها

2-2- مقایسه و معیار انتخاب الکانل آمین ها

2-2-1- تری اتانل آمین ( TEA )

2-2-2- منو اتانل آمین( MEA )

2-2-3- دی اتانول آمین ( DEA )

2-2-4- متیل دی اتانل آمین ( MDEA )

2-2-5- دی گلایکول آمین ( DGA )

2-2-6- دی ایزو پروپانل آمین ( DIPA )

2-3- غلظت محلول های آمین

2-4- شرح کلی فرآیند آمین

فصل سوم: معضلات حلال آمین در فرآیند فرآوری گاز

3-1- اتلاف آمین

3-1-1- تبخیر ( vaprazation )

3-1-2- اتلاف مکانیکی

3-1-3- همراه بری ( (Entrainment

3-1-3-1- پراکنده شدن فاز مایع در فاز گاز

3-1-3-2- پراکنده شدن گاز در مایع (foaming)

3-1-3-2-1- عوامل ایجاد کننده پدیده کفزایی

3-1-4- تجزیه و فساد محلول آمین

3-2- آلودگی های محلول آمین

3-2-1- هیدروکربن های محلول در آمین

3-2-2- مواد شیمیایی تزریقی به محلول آمین

3-2-3- ذرات ریز معلق در محلول آمین

3-2-4- محصولات فساد و تجزیه آمین

3-2-4-1- تجزیه حرارتی

3-2-4-2- تجزیه شیمیایی

3-2-4-2-1- واکنش های آمین ها با CO2

3-2-4-2-1-1- واکنش برگشت نا پذیر  MEA با CO2

3-2-4-2-1-2- واکنش برگشت ناپذیر DEA  با CO2

3-2-4-2-1-2-1- تاثیر پارامترهای مختلف در سرعت واکنشهای تجزیه و فساد DEA (  )

3-2-4-2-1-2-1-1- تاثیر دما

3-2-4-2- 1-2-1-2- تاثیر غلظت اولیه DEA

3-2-4-2- 1-2-1-3- تأثیر فشار و حلالیت CO2

3-2-4-2- 1-2-1-4- تأثیر PH محلول

3-2-4-2-1-3- واکنش برگشت ناپذیر DIPA با CO2

3-2-4-2-1-4- واکنش برگشت پذیر DGA  با CO2

3-2-4-2-1-5- واکنش های برگشت ناپذیر MDEA  با CO2 [16]

3-2-4-2-1-5-1- نقش پارامتر های مختلف در سرعت فساد و تجزیه MDEA (KMDEA)

3-2-4-2-1-5-1-1- تأثیر دما

3-2-4-2-1-5-1-2- تأثیر غلظت اولیه MDEA

3-2-4-2-1-5-1-3- تأثیر فشار جزئی CO2

3-2-4-2- 2- واکنش های برگشت ناپذیر آمین ها با COS

3-2-4-2- 2-1-  واکنش های برگشت ناپذیر MEA  با COS

3-2-4-2- 2-2-  واکنش های برگشت ناپذیر DEA با  COS

3-2-5- نمک های آمین مقاوم حرارتی

فصل چهارم: خوردگی در واحد های فرآوری گاز

4-1- انواع خوردگی

4-1-1- خوردگی عمومی

4-1-2- خوردگی گالوانیکی

4-1-3- خوردگی شیاری

4-1-4- خوردگی حفره ای

4-1-5- خوردگی سایشی

4-1-6- خوردگی تنشی

4-2- اثر گازهای اسیدی H2S و CO2 بر خوردگی

4-3- تاثیر نمک های مقاوم حرارتی بر خورندگی محلول آمین

4-3-1- اثر غلظت آنیون های نمک مقاوم حرارتی  بر خوردگی

4-3-2- اثر نمک سدیم آنیون ها بر خوردگی

4-3-3- اثر دما بر خورندگی آنیون های نمک مقاوم حرارتی

4-3-4- اثر غلظت آنیون های نمک مقاوم حرارتی بر PH محلول آمین و تأثیرآن بر خوردگی

4-4- روش های جلوگیری از خوردگی در سیستم های آمین

فصل پنجم:  روش های جداسازی آلودگی ها از محلول آمین

5-1- جداسازی هیدروکربن های محلول، مواد شیمیایی تزریقی و ذرات جامد معلق در محلول آمین

5-1-1- فیلتراسیون

5-1-1-1- فیلتر گاز ترش ورودی

5-1-1-2- پریکوت فیلتر

5-1-1-3- فیلتر کربن فعال

5-2- جداسازی نمک های مقاوم حرارتی و محصولات فساد و تجزیه آمین از محلول آمین

5-2-1- روش های احیاء موقت:

5-2-1-1- جایگزین کردن آمین کار کرده و آمین کار نکرده و تمیز

5-2-1-2- خنثی سازی نمک های مقاوم حرارتی

5-2-2- روشهای احیاء کامل

5-2-2-1- تعویض بستر یونی

5-2-2-2- الکترودیالیز

5-2-2-3- روش احیاء حرارتی(تقطیر)

فهرست منابع

منابع و مأخذ:
Kohl, K. Nielsen, R. (1997). "Gas Purification". Gulf Publishing Co., Fifth Edition
Maddox, R.N. (1985). "Gas Conditioning and Processing". Third ed. Oklahoma.
3. مادوکس، رابرت. ان. ترجمه داریوش مولا، بیژن هنرور. فرآوری و آماده سازی گاز طبیعی: شیرین سازی گاز و مایع. جلد چهارم، 1385
Hatche, N. A. Keller, A. E. "Are You Simulation Amines Too Clean?". Optimized Gas Treating Inc.
Gas Treating Products and services. “UCARSOL HS 102 Solvent For Selective H2S Removal”. Dow Chemical Company.
Steward, E.J. Lanning, R.A. (1994). "Reduce Amine Plant Solvent Losses". Gas/Spec Technology Group.
7. مجموعه مقالات، سمینار کاربردی آمین در واحدهای شیرین سازی گاز. مشهد، 6-8 شهریور 1368
Haws, R. (2001). "Contaminat In Amine Gas Treating". CCR Technology Inc.
Haws, R. Jenkins, J. (2000). "Contaminat Report In Amine Gas Treating Service". CCR Technology Inc.
Arby, R.G. F. Dupart, R.S. (1995). "Amine Plant Troubleshooting And Optimization ". Gas/Spec technology Group.
11. "MEA Reclaiming".  CCR Technologies Inc.Technical Bulletin.
Kenny, M. L. Meisen, A. (1985). "Mechanisms and Kinetics Diethanolamine Degradation". Ind. Eng. Chem. Fundam. Vol. 24, pp. 129-140.
Hsu, C. S. Kim, C. J. (1985). "Diethanolamine (DEA) Degradation Under Gas-Treating Condition". Ind. Eng. Chem. Prod. Res. Dev. Vol. 24, pp. 630-635.
14. "DEA Reclaiming".  CCR Technologies Inc.Technical Bulletin.
Dawodu, O. F. Meisen, A. (1997). "Methyl-Diethanolamine Degradation- Mechanism and Kinetics".The Canadian Journal Of Chemical Engineering. Vol. 75, pp. 861-871.
Chakma, A. Meisen, A. (1994). "Mechanism and Kinetics COS-Induced Diethanolamine Degradation". Ind. Eng. Chem. Res. Vol. 33, pp. 480-487.
Rooney, P.C. Dupart, M.S. (2000). "Corrosion in Alkanolamine Plants: Causes and Minimization". Gas/Spec Technology Group.
Sargent, A. (2001). "Texas Gas Plant Face Ongoing Battle With Oxygen Contamination". Gas/Spec Technology Group.
Rooney, P.C. Bacon, T.R. Dupart, M.S. (1997). "Effect Of Heat Stable Salt On MDEA Solution Corrosivity". Gas/Spec Technology Group
Dupart, M.S. Bascon, T.R. Edwards, D.J. (1993). "Understanding Corrosion In Alkanolamine Gas Treating Plant". Gas/Spec Technology Group.
21. "Solvent Quality Guidelines".  CCR Technologies Inc.Technical Bulletin.
Abedinzadegan, A. M. (1999). "Amine Degradation: Problems, Review Of Research Achievements, Recovery Techniques". United State Patent No.5912387.
Rooney, P. C. Jackson, L. T. (1999). "Amine Heat Stable Neutralization Having Reduce Solids". United State Patent No.5912387.
Caberly, S. H. Leaven, T. H. (1998). "Amine Heat Stable Removal From Type∏ Anion Exchange resin". United State Patent No.5788864.
Keller, A. E. (1990). "Reactivation of Spent Alkanolamine". United State Patent No.4970344.
Shao, J. Group Leader-Oil & Gas. "Amine Purification System (Ami pur)-Continuous Heat Stable Salt Removal From Amine Solution". Eco-Tec Inc. Canada.
Byszewski, C. H. (2003). "Process For The Removal Of Heat Stable Amine Salt". United State Patent No.6517700 B2.
Carlson, S. Canter, S. Jenkins, J. (2001). “Canadian Gas Treating Solvent Quality Control – Unique Challenges”. CCR Technologies Ltd.

پایان نامه ی شیمی دارویی. doc

اختصاصی از فی ژوو پایان نامه ی شیمی دارویی. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 140 صفحه

مقدمه:

در ابتد لازم می‌دانم در مورد شیمی داروئی و تعریفاتی که در این رشته وجود دارد صحبت کنم.

ملاحضات اساسی شیمی داروئی:

الف ـ تعریف: دکتر گلن اوت یوت شیمی داروئی را بطور مناسبی تعریف کرده است. در تعریف او، شیمی داروئی رشته‌ای است که اصول شیمی و زیست شناسی را بکار گرفته است و دانشی می‌آفریند که در آن، مواد درمانی حاصل می‌گردند. از اینرو شیمی‌داروئی‌دان‌ها نه تنها باید یک شیمی آلی‌دان قابلی باشند، بلکه باید اطلاعات اصولی در علوم زیستی، بخصوص بیوشیمی و فارماکولوژی داشته باشند.

ارتباط شیمی داروئی با علوم دیگر در نمای زیر نشان داده شده است:

ب ـ تکامل تاریخی: آغاز درمان موثر با مواد شیمیائی در قدمت خود محو شده است، زیرا قبل از آنکه تاریخ پزشکی ثبت شده باشد، این درمان وجود داشته است. موفقیت‌های اولیه بدست آمده در جستجوی مواد شیمیائی موثر بر علیه بیماریها اکثرأ بر ضد بیماریهای عفونی بوده است و بر علیه بیماریهای که همراه با پیری هستند، یعنی افزایش خون و سرطان، کمتر موفق بوده‌اند. همچنین به علت آنکه غالب فرآیندهای شیمیائی تکامل نیافته بودند، از اینرو، در آغاز، طبیعت بود که مواد داروئی با ارزش و امیدوارکنند‌ه‌ای را ارائه کرد. در 3000 سال قبل از میلاد، امپراطور شنگ نونگ داروی خام چ انگ شان  (Ch’ang Shan) را برای درمان مالاریا ذکر کرد. در سال 50 میلادی پلینی آسپیدیوم را در بیماریهای انگلی معرفی کرد.

چند قرن اخیر مملو از تناقص‌ها و تضادهاست. امروزه به جالینوس احترام گذاشته می‌شود، ولی روش‌های بی ارزش او در کاربرد مقادیر جزئی از مواد طبیعی در درمان بیماریها که در قرن دوم میلادی آغاز شدند، به مدت 1500 سال ادامه یافتند.

لرد لیستر برای اولین بار فنل را در جراحی های سترون به کار برد، ولی عجیب است که او محلولی که ماده داروئی تجاری معروفی است نام او را بر خود دارد ولی ارزش داروئی آن قابل سئوال است. در سالهای اخیر به همت شیمی داروئی‌دان‌ها مواد درمان گسترده متعددی خلق شده‌اند. شیمی داروئی‌دان‌ها بخشی از یک گروه مختلط از دانشمندان رشته‌های مختلف هستند که به این موفقیت‌ها نائل شده‌اند.

اسامی این دانشمندان و مشارکتهای آنان آنقدر زیاد است که بتوان در اینجا ذکر کرد. معهذا، دو نام به علت شهرت ویژة آنان ذکر می‌شود.

یکی از آنان مرحوم الیور کام مدیر علمی شرکت پارک ـ دیویس است، که دانشگاه ایلینوی را هنگامی که معلم جوانی در رشته شیمی آلی بود ترک کرد و به این شرکت ملحق شد. در این مدت کتاب تجزیة کیفی شیمی آلی را نوشت و کمک کرد تا انتشار یک سری کتاب تحت عنوان سنتزهای آلی بنیان نهاده شود. کام مجبور شد علاوه بر آنکه یک شیمی آلی‌دان خوب باشد، یک فارماکولوژی‌دان خوبی هم شود. تعداد قابل ملاحظه‌ای از مواد داروئی موثری را یا ایجاد کرد و یا ایجاد آنها را تشویق کرد. به عنوان نمونه‌ای از افرادی که در دانشگاهها رهبری در شیمی داروئی را به عهده داشتند، مرحوم پروفسور ف.ف. بلانک استاد دانشگاه میشیگان بود که دورة دکترای فلسفی در رشته شیمی داروئی را در آمریکا برقرار کرد. در این دوره برنامة ویژه‌ای در سنتز تاکید شده بود. 78 دانشجو به راهنمائی او درجه دکترای خود را دریافت داشتند. او اولین فردی بود که بخش شیمی داروئی جامعة شیمی آمریکا، سمپوزیومی را به نام او اختصاص داد.

فهرست مطالب:

1- مقدمه

2- پیشگفتار

3- تاریخچه و فعالیت شرکت

4- جذب ، پخش ، بیوترانسفورماسیون و دفع داروها

4-1- متابولیسم

4-2- واکنشهای تغییر شکل بیولوژیکی (بیوترانسفورماسیون)

4-3- تقسیم بندی واکنشهای بیوترانسفورماسیون

5- آنتی بیوتیکها

5-1- مقدمه

5-2- تاریخچه

5-3- طبقه بندی

6- ویتامینهای محلول در چربی

6-1- مقدمه

6-2- طبقه بندی

6-3- مکانیسم عمل ویتامینهای محلول در چربی

7- ویتامینهای محلول در آب

7-1- معرفی

7-2- طبقه بندی

7-3- مکانیسم اثر ویتامینهای محلول در آب

8- داروهای ضد درد

9- داروهای آرام بخش - خواب آور

10- ضدعفونی کننده های موضعی

10-1- الکلها

10-2- آلدئیدها

10-3- اسیدهای آلی

11- مشخصات چند دارو

11-1- کلرامفنیکل و مشتقات آن

11-2- مفنامیک اسید

11-3- آلومینیم ام  جی

11-4- آلومینیم ام  جی  اس

11-5- کلرفنیر آمین

12- فعالیت های بخش آزمایشگاه (کار عملی)

12-1- کلرامفنیکل - تجزیه مواد (ASSAY )

12-2- مفنامیک اسید - تجزیه مواد

12-3- سیپروهپتادین - تجزیه مواد

12-4- آلومینیم ام  جی  اس - تجزیه مواد

12-4- شربت اکسپکتورانت - تجزیه مواد

13- پروژه : تحقیق در مورد پوکه انواع کپسول

13-1- کپسول چیست ؟

13-2- انواع فرآورده های کارخانه ژلاتین ایران

13-3- ساختار کپسولها

13-4- مواد اولیه و تستهای آن

13-5- مشخصات کپسولها و جداول

14- جدولهای مربوط به محصولات شرکت 

14-1-نام و مشخصات محصولات حال و آتی شرکت

14-2-اطلاعات مربوط به تولیدات شرکت بر اساس نوع محصول

14-3-اطلاعات مربوط به تولیدات پش بینی شده شرکت بر اساس نوع و تعداد محصول

15- منابع و مآخذ

منابع و مأخذ:

1 ـ شیمی داروئی (جلد اول و دوم ) ، ترجمه :دکتر عباس شفیعی و دکتر و دکتر علیرضا قنبر پور مؤلف : کورولکوواس ‚ اندریاس

2 ـ شیمی داروئی آلی ‚ تالیف : دکتر غلامعلی کاظمی فرد

3 ـ داروشناسی ‚ تالیف : کانزونک ‚ برترام ج

4 ـ فارماکولوژی (دارو شناسی )‚ تالیف : دکتر مجید خورسند

5 ـ داروها ـاثر متقابل ‚ تالیف : فریدون ملک زاده

6 ـ دارو سازی ـ صنعت و تجارت ‚   تالیف : منوچهر غروری

7 ـ روشهای نوین تجزیه شیمیائی گیاهان ‚ تالیف : ج  . ب .هاربورن

9 ـ اطلاعات و کاربرد بالینی داروهای ژنریک ایران

10 ـ دارونامه رسمی ایران ( وزارت بهداشت ‚ درمان و آموزش پزشکی ) ‚ 1378

11 ـ دستور کار ها و مستر فایلهای موجود در آزمایشگاه کنترل کیفی

پایان نامه ی نیاز سنجی کارکنان اطلاعات. doc

اختصاصی از فی ژوو پایان نامه ی نیاز سنجی کارکنان اطلاعات. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 45 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

بیان مسأله:

امروزه به موازات آموزشهای مرسوم نظام آموزشی و دانشگاهی، موسسات، ادارات و سازمانهای مختلف برنامه‎هایی را طرح کرده و برای دستیابی  به اهداف خاص خود به اجرا درآورده‎اند. در اغلب کشورها آموزشهای ارائه شده برای همگان و آموزشهای تخصصی و کاربردی برای کارورزان و کارکنان بخشهای عمومی و خصوصی به عنوان صنعت رشد قلمداد می‎شود و سالانه بخش زیادی از درآمدهای آنان صرف توسعه و بهسازی فعالیت هایشان می گردد و همگام با رشد جمعیت و توسعه اقتصادی ـ اجتماعی این سرمایه‎گذاری‎ها را افزایش می‎دهند و این همه بر این باور استوار  است که سرمایه‎گذاری در بخش آموزش و تربیت نیروی انسانی همانند سرمایه گذاری در دیگر عوامل رشد و توسعه دارای بازده اقتصادی است و در کنار آن پرورش مردم با فرهنگ و آگاه به عنوان آحاد جامعه،  بهره‎وری و بهره‎گیری بهینه از سایر سرمایه گذاری‎های  مادی و فرهنگی را افزایش می‎دهد. به همین دلیل بسیاری از کشورهای جهان سعی دارند به توسعه کمی و کیفی برنامه‎های آموزشی و تربیتی ـ فرهنگی خود پرداخته و مردم را از نعمت مجموعه‎ای دانشهای عمومی و تخصصی که برای بهزیستن ضروری می باشد، برخوردار سازند.

اساساً هر سازمان بر حسب یک نیاز عمومی و اجتماعی به وجود می‎آید. آنچه که مسلم است این است که یک سازمان برای این بوجود می‎آید که کالایی را تولید و یا خدمتی را به جامعه عرضه کند. بدین جهت هر چه نیاز اجتماعی گسترده تر و حیاتی تر باشد امکان افزایش وتوسعه آن سازمان بیشتر است و این در حالی است که سازمانها برای اینکه به اهداف خودشان نائل شوند، مجبورند با بخشها و گروه‎های مختلف موجود در جامعه ارتباط داشته باشند، به عبارت دیگر سازمانها نمی توانند مستقل از محیط باشند بلکه باید پیوسته با آن تغییر کنند و با آن تطبیق نمایند و تغییر خود را بهبود بخشند. در این زمان است که نیازهای افراد، متناسب با شرایط محیط و نوع کار کارکنان مطرح می شود. این که اموزش ها مطابق با نیازهایی باشد که کارکنان در جریان کار احساس می کنند و در جهت حل مشکلاتی باشد که در جریان کار با آن برخورد داشته اند مسئله مهمی است که اثر بخشی این دوره ها را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

در راستای تحقیق اهداف ناجا و با توجه به ضرورت و اهمیت استمرار آموزش های تخصصی، معاونت آموزش ناجا تلاش دارد علاوه بر اجرای آموزش های بدو خدمت دوره های آموزش تخصصی تکمیلی را بطور گسترده ای در طول خدمت کارکنان ناجا به اجرا در آورد. این دوره ها براساس نیازمندی معاونت ها و یگان های مستقل ناجا و با محوریت رشته های شغلی ناجا تعریف شده است.

مجموعه عناوین آموزش های مورد بحث در کتاب حاضر در ذیل رسته های انتظامی، اطلاعات، آگاهی، راهور، عملیات ویژه، مرزبانی، اداری، دارائی، آماد و پشتیبانی، مخابرات و الکترونیک، دریائی، فنی و مهندسی، بهداری، رایانه و سیستم، حقوق، مخارف اسلامی و علوم انسانی و همچنین آموزش های تخصصی تکمیلی مشترک و نیز آموزش های فرماندهی و مدیریت تقسیم بندی شده است.

آموزش های تخصصی تکمیلی با استناد به ماده 38 قانون استخدام ناجا (مصوب خرداد ماه 1383) و به منظور تکمیل آموخته های گذشته و روز آمد نمودن اطلاعات تخصصی کارکنان ناجا برای نیل به ترفیع و یا تصدی مشاغل خاص طراحی گردیده است و لذا همه ساله مورد بازنگری و تجدید نظر قرار می گیرد و آموزش های مورد نیاز به آنها اضافه می گردد.

در راستای تحقیق اهداف ناجا و با توجه به ضرورت و اهمیت استمرار آموزش های تخصصی، معاونت آموزش ناجا تلاش دارد علاوه بر اجرای آموزش های بدو خدمت دوره های آموزش تخصصی تکمیلی را بطور گسترده ای در طول خدمت کارکنان ناجا به اجرا در آورد. این دوره ها براساس نیازمندی معاونت ها و یگان های مستقل ناجا و با محوریت رشته های شغلی ناجا تعریف شده است.

مجموعه عناوین آموزش های مورد بحث در کتاب حاضر در ذیل رسته های انتظامی، اطلاعات، آگاهی، راهور، عملیات ویژه، مرزبانی، اداری، دارائی، آماد و پشتیبانی، مخابرات و الکترونیک، دریائی، فنی و مهندسی، بهداری، رایانه و سیستم، حقوق، مخارف اسلامی و علوم انسانی و همچنین آموزش های تخصصی تکمیلی مشترک و نیز آموزش های فرماندهی و مدیریت تقسیم بندی شده است.

آموزش های تخصصی تکمیلی با استناد به ماده 38 قانون استخدام ناجا (مصوب خرداد ماه 1383) و به منظور تکمیل آموخته های گذشته و روز آمو نمودن اطلاعات تخصصی کارکنان ناجا برای نیل به ترفیع و یا تصدی مشاغل خاص طراحی گردیده است و لذا همه ساله مورد بازنگری و تجدید نظر قرار می گیرد و آموزش های مورد نیاز به آنها اضافه می گردد. (معاونت آموزش ناجا ، 1383)

مساله ای که این پژوهش قصد بررسی آن را دارد این است که آیا این برنامه‌های آموزشی در راستای نیازهای شغلی کارکنان بوده است؟ و آیا کارکنان ناجا نیازهای اموزشی دیگری نیز دارند که باید براورده شود‌؟

فهرست مطالب:

بیان مسأله

اهمیت و ضرورت مساله

اهداف تحقیق 

اهداف جزئی طرح عبارتند از: ‌

سوالات  تحقیق

فرضیه های تحقیق

تعریف مفاهیم

دوره های عرضی

کارکنان اطلاعات

نیاز

نیاز سنجی

مباحث نظری

چارچوب تئوریک

آموزش های ضمن خدمت

تاریخچه آموزش های ضمن خدمت

مراحل آموزش

سطوح نیازسنجی

بررسی پژوهش‎های انجام شده

وزارت آموزش و پرورش، سازمان آموزش و پرورش، پژوهشکده تعلیم و تربیت

ب- اولویتهای نیازهای مدیران دوره راهنمایی عبارت است از:

پایان نامه(کارشناسی ارشد)- دانشگاه اصفهان دانشکده علوم اداری و اقتصادی

نیاز سنجی آموزشی مراقبین بهداشت در مدارس اصفهان

نیاز سنجی آموزشی کارکنان وزارت جهاد سازندگی سیستان و بلوچستان

نیاز سنجی آموزش مدیران سازمان جنگلها و مراتع کشور

نیاز سنجی، جایگزینی، توانبخشی و آموزش دانش آموزان استثنایی، وزارت آموزش و پرورش، پژوهشکده کودکان استثنایی 

پرویز مشایخی، نیازسنجی آموزشی مدیران وزارت آموزش و پرورش، اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران 

ب- اولویتهای نیازهای مدیران دوره راهنمایی عبارت است از رهبری و مدیریت آموزشی

شناسایی نیازهای آموزشی اعضاء تعاونیهای دامداران در استان مازندران، وزارت جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی 

تشخیص نیاز و رسیدن به الگوی ارزیابی مناسب

روش تحقیق

ابزار گردآوری داده‌ها

روائی و پایانی ابزار تحقیق

جامعه آماری‌، حجم نمونه و شیوه نمونه‌گیری ‌

شیوه‌های تحلیل اطلاعات