در چهار سال گذشته شاهد تغییرات قابل توجهی در جامع ایران بوده‌ایم. برخی متخصصان این تحولات را ناشی از سیاست دولت در متنوع‌سازی اطلاع رسانی می‌دانند در حالیکه دیگران بر این باورند که این تحولات زاییده شرایط بالقوه اجتماعی هستند. آنچه مسلم است این است که بدون وجود سرمایه‌گذاریهای کلان در زمینه فرا ساختارهای ارتباطات در دهه گذشته، چنین تغییراتی به این سرعت شکل نمی‌گرفت. این تحولات را می‌توان از چنین جنبه مورد مطالعه قرار داد. اما به علت حجم بالای مطالب ما تنها از دو جنبه به موضوع خواهیم پرداخت. یک تأثیر برنامه توسعه ارتباطات بر این امر و دیگری شکل‌گیری نیرویی در جهت ایجاد یک روند فطری مدیریت دانش.
1- پیشرفتهای ارتباطی و ICT
در آغاز انقلاب اسلامی تنها 850000 تلفن ثابت در کل کشور وجود داشت و در سال 1993 این رقم با افزایش چشمگیر به حدود 3597900 خط تلفن ثابت رسید و از آن زمان این رشد کماکان ادامه داشته است و تا سال 1999 در کل کشور در حدود 8400000 خط تلفن ثابت مشغعول به کار می‌باشد. به عبارت دیگر در طی دو دهة گذشته تلفن ثابت کشور دارای ضریب نفوذی در حدود 34/13 درصد شده است. این ضریب نفوذ ایران را از لحاظ دارا بودن تلفن ثابت در ردة پنجم جهان قرار می‌دهد.
در ضریب نفوذ ذکر شده بالا تلفن همراه موجود در کشور به حساب نیامده است. در اواخر دهة 1980 هیچگونه خدمات تلفن همراه در کشور عرضه نمی‌شد. در ابتدا برخی مناطق آزاد اقتصادی شروع به عرضه خدمات تلفن همراه بنمودند. با شروع سال 2000 بیش از نیم میلیون تلفن همراه در دست مردم قرار دارد و این شبکه بیش از 230 شهر ایران را پوشش می‌دهد و در حدود 500 کیلومتر جاده‌‌های بین شهری کشور تحت پوشش شبکه ماهواره‌ای قرار دارد.
کانالهای مایکرویرو داخل شهری به 303671 کانال ارتقاء یافته است. در حالیکه در سال 1978 این رقم 17185 کانال بوده است . همچنین تا اواخر سال 1999 تعداد کانالهای بین‌المللی به تعداد 7937 بالغ گردیده است. این رقم بدین معناست که در حدود 2450 شهر ایران به شبکه‌های ارتباطی بین‌المللی دسترسی دارند. ضریب نفوذ ارتباطی تنها محدود به مناطق شهری نشده است بلکه در زمان تهیه این گزارش در حدود 24000 روستای کشور به شکله مخابرات ملی پیوسته اند رقم افزایش ماهیانه این رشد در حدود 246 روستا می‌باشد.
تعدادی مراکز تحقیقات مخابرات نیز در کشور مشغول فعالیت هستند وظیفه اصلی این مراکز علاوه بر تاکید بر موضوع اصلی فعالیت خود، خدمات دهی و پشتیبانی مخابرات در ایران می باشد. برای نمونه مرکز تحقیقات مخابرات ایران بطور مداوم به دانشگاهها و محققان کمک‌های شایانی ارائه می‌کند.
رشد ضریب نفوذ تلفن ثابت به همراه متنوع شدن خدمات مخابراتی بازار اینترنت ایران را تحت تأثیر قرار داده است. با این مرکز دیتا مخابرات مسئول اصلی توسعه شبکه اینترنت کشور می‌باشد، سرویس دهنده‌های مستقلی نیز در این زمینه مشغول می‌باشند. در زمان نگارش این گزارش، بیش از 90 سرویش دهنده اینترنت در ایران وجود دارد و بسیاری از این ISP ها در دو سال اخیر وارد بازار گردیده‌اند. برخی از این سرویس‌دهنده‌ها همانند IPM و ندارایانه با استفاده از فناوری ماهواره دسترسی مستقل به اینترنت و شبکه‌های جهانی ارائه می‌دهند. با این حال بسیاری از دیگر سرویس دهنده‌ها وابسته به مرکز دیتا مخابرات به عنوان backbone اولیه هستند. این عامل باعث رشد زیاد صنعت nascent اینترنت گردیده است.
این صنعت اکنون به دلیل کمبود نیروی تخصص تحت فشارهای مضاعف قرار دارد.
تاکید استراتژیک کنونی صنعت اطلاع رسانی و ارتباطات ایران بر حوزه‌های زیر می‌باشد:
- توسعه مخابرات
- تجدید ساختار اطلاعات و داده‌ها
- تحول فراساختاری شبکه‌های دیتا
- تحقیقات
- خصوصی سازی
- توسعه منابع انسانی
- حضور در عرصه‌های بین‌المللی
علاوه بر آنچه که به عنوان فعالیت اصلی شرکت مخابرات ایران انجام گرفته است پیشرفتهای...
46 ص فایل Word
دانلود مقاله اطلاعات، فناوری ارتباطات و مدیریت دانش در ایران