دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 174 صفحه می باشد .
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل اول : کلیات
پیشگفتار
6
جغرافیای تاریخی چیست ؟
9
اهداف و اهمیت پژوهش
12
پیشینه ی پژوهش
14
روش پژوهش
14
محدودیت های پژوهش
14
تحلیل منابع ( مأخذ شناسی )
14
فصل دوم – جغرافیای طبیعی ، موقعیت و حدود
27
جغرافیای استان زنجان
28
ناهمواری استان
28
نقش ناهمواری ها در زندگی ساکنان استان
29
آب و هوا و انواع آن در استان
31
تقسیمات سیاسی استان
32
منابع آب استان
32
موقعیت تاریخی – جغرافیایی زنجان
34
عنوان
صفحه
آب و هوا
38
رودخانه ها :
39
رودخانه ی قزل اوزن
39
رودخانه ی زنجان رود
41
چشمه ها
43
راه ها و اهمیت آن ها – فاصله ها
43
برج و باروی زنجان
45
وجه تسمیه زنجان
49
زبان
51
مذهب
53
خصوصیات مردم زنجان
56
زنجان جزء کدام ناحیه است
58
فصل سوم – جغرافیای تاریخی – سیاسی – اقتصادی – فرهنگی زنجان
61
فتح زنجان و سکونت اعراب در آن
62
چگونگی و علل پذیرش اسلام توسط مردم
63
اهمیت علم و ترجمه در دوران اسلامی
66
مدرسه و مسجد
68
عنوان
صفحه
مساجد زنجان
72
دانشمندان و بزرگان زنجان
74
مهاجرت هنرمندان به زنجان
82
معادن ، صنعت و تجارت
83
کشاورزی و محصول در زنجان
86
مالیات در دوره ای اسلامی
91
زنجان دارالضرب، بوده است
97
شهرهای نزدیک به زنجان
98
1-3 – طارم - طارمین
98
2-3- سرجهان
101
3-3- سهرورد
102
4-3- سجاس
104
فصل چهارم – حکومت های مؤثر در زنجان
106
کنگریان طارم و دژ شمیران
107
اسماعیلیه و زنجان
111
آغاز تا فرجام فرقه ی اسماعیلیه در زنجان
116
اتحاد قزوین و ابهر و زنجان
117
عنوان
صفحه
فصل پنجم – حکومت ها به ترتیب سلسله در زنجان
119
قبل از اسلام
120
امویان
120
عباسیان
120
علویان طبرستان
121
سامانیان
121
آل زیار
123
کنگریان
124
آل بویه
124
سلجوقیان
128
خوارزمشاهیان
130
فصل ششم – ساسانیان و پیروی از آداب آنان در دوره ی اسلامی
135
ساسانیان و تمدن
136
ساسانیان و مذهب
138
ساسانیان و مالیات
140
ساسانیان ؛ پول و برات – دوره ای اسلامی ؛ پول و برات
142
دوره ی اسلامی و پیروی از آداب ساسانیان
144
عنوان
صفحه
فصل هفتم – آتشکده ها – غارها و قلاع سیاسی زنجان
146
آتشکده ها:
147
آتشکده شیز
147
آتشکده تشویر
149
غارها
150
غار خرمنه سر
150
غار گلجیک
150
غار کتله خور
151
قلاع سیاسی زنجان
152
دژ سر جهان
152
دژ شمیران
152
دژ تاج
154
نتیجه گیری
155
خلاصه
156
منابع فارسی
158
منابع عربی
169
چکیده انگلیسی
170
پیشگفتار :
اطلاعاتی که جغرافی دانان ، مورخان ، صاحبان اندیشه و گردشگران از خود به جای گذاشته اند ، در مورد زنجان بسیار اندک و ناچیز است .
به قول مینورسکی خاور شناس معروف انگلیسی (1877-1966 م ) : « منابع قدیم در مورد زنجان ، هیچ ندارد . »
نویسندگان قرون اولیه ی اسلامی در نوشته های خود ، اشاره ای کلی و زودگذر به شهر زنجان نموده اند ولی درباره ی مسایل اجتماعی ، فرهنگی ، هنری و بزرگان علم و دانش آن ، مطالبی نیاورده اند .
با عنایت به آثار تمدن و زندگی انسانی که از هزاره ی سوم ق.م در منطقه ی زنجان مشهود است ، می توان ادعا کرد که زنجان از نظر قدمت تاریخی ، هم سنگ بسیاری از شهرهای قدیم می باشد و همچون آن شهرها باید گذشته ی مدونی داشته باشد . با وجود بزرگانی همچون سهروردی ها ، شیخ اخی فرج زنجانی ، حافظ ابرو ، عماد الدین زنجانی و ... در محدوده ی جغرافیایی زنجان از طرفی و داشتن موقعیت سوق الجیشی به سبب واقع شدن در مسیر راه ارتباطی شرق به غرب به ویژه در دوران سلجوقیان که با انشعاب شاخه ای از راه ابریشم که ری و زنجان را به تبریز و ارمنستان و سواحل دریای سیاه ، متصل می کرد و زنجان ، خود در مسیر این شاهراه بازرگانی قرار داشت و نیز وجود برخی از قلاع زنجیره ای اسماعیلیه در منطقه از طرف دیگر ، از معدود شهرهایی است که شناسنامه و هویت تاریخی چندان روشنی ندارد .
نتیجه این که در حملات و کشتار و غارت و تخریب ، قبایل وحشی و سلاطین خود کامه شهرها ، روستاها نابود شده و شهرها بارها و بارها از سکنه خالی گشته و ویران شده و در نتیجه زحمات و ابتکارات هنرمندان و صنعتگران به یغما رفته و یا نابود شده است و دوباره بر روی ویرانه های شهر ، شهر دیگری به وجود آمده و زندگی از نو آغاز گشته است .
بنا به دلایل فوق و نیز عدم وجود تواریخ محلی در منطقه و نیز عدم حفاری باستان شناسی کافی ، اسناد و مدارک کافی در مورد زنجان وجود ندارد . نگارنده از ابتدای ترم سوم تا حال که تقریباً یک سال و نیم را در برمی گیرد به دنبال منابع تحقیق و جمع آوری اطلاعات در مورد موضوع تحقیق خود بوده ام و از کتاب خانه های مختلف شهرهای ابهر ، زنجان ، صائین قلعه ، تاکستان و تهران استفاده کرده ام و بیش از یکصد منبع مختلف دیده و مطالب مورد نظر را از آن ها استخراج کرده ام ، ولی در پایان به آن چه که در نظر داشتم ، نتوانستم برسم .
برای پر کردن خلأ فوق مطالب به صورت کلی بیان گردیده و چون زنجان نیز ، جزئی از ایران بوده و هست در اکثر موارد و شاید همه ی موارد از نظر موقعیت اقتصادی ، سیاسی با قوانین و مقررات حکومتی که برای کل کشور وضع شده ، یکسان بوده است . و به همین دلیل ، در بعضی از موارد ، مطالب و اطلاعات ، کلی بیان شده است . به دلیل محدودیت منابع دست اول ، نتوانستم آن چنان که شایسته بود به جزییات بپردازم ، پوزش می طلبم و اظهار عجز خود را اعلام می دارم . به افرادی که در آینده می خواهند در مورد زنجان تحقیق کنند توصیه می کنم مطالب این پایان نامه را مد نظر داشته باشند و سپس خود نیز به کاوش و جستجو بپردازند ، تا انشاء الله نتیجه ی بهتری به دست آید .
«به وضوح می بینیم که انسان کتابی را می نویسد ، مگر آن که بگوید ، اگر این بخش تغییر می کرد ، بهتر بود ، اگر آن جمله اضافه و جمله ای دیگر حذف می شد ، بهتر بود . اگر فلان عبارت مقدم بر مطالب دیگر بود ، زیباتر می شد . این ها ، همه عبرت و بهترین دلیل بر نقص انسان هاست . » « عماد الدین کاتب اصفهانی »
در پایان مطلبی دیگر را از گیرشمن خاورشناس معروف فرانسوی که 25 سال در ایران ، کار باستان شناسی کرده ، نقل می کنم که امیدوارم مقبول افتد :
« ملتی که در برابر همه ی مهاجمات عرب با ترک و مغول توانست نیروی ادامه ی زندگی خویش را حفظ کند ، بلکه همچنین توانست این عناصر خارجی را ایرانی سازد . موقع جغرافیایی ، ثروت های طبیعی فراوان و سکنه ی فعال آن که از سنن یکی از قدیمی ترین فرهنگ های جهان برخوردار است ، در آینده ، در مجمع ملل آسیایی ، مقامی که شایسته ی گذشته ی وی باشد ، برای او کسب خواهند کرد . 1 »
1 – گیرشمن ، رودمن ؛ ایران از آغاز تا اسلام ؛ ترجمه دکتر محمد معین ، انتشارات معین ، چاپ اول ، تهران 1383 ، ص 410
