پاور پوینت مدیریت زمان برای دانش آموزان و دانشجویان
پاور پوینت با موضوع مدیریت زمان مناسب برای دانش آموزان و دانشجویان شامل 20 صفحه
پاور پوینت مدیریت زمان برای دانش آموزان و دانشجویان
2
فصل اول: طرح تحقیق
فصل دوم: پیشینة تحقیق
2-1- پیشینة تحقیق
2-2 پیشینة نظری 12
تاریخچه روانشناسی بلوغ 13
مفهوم بلوغ و تفاوت آن با نوجوانی 13
عوامل مؤثر در بلوغ 14
بلوغ از دیدگاه روانشناسان 14
عاطفه چیست 17
جایگاه عاطفه در مغز از نظر زیستی 18
مراحل تشکیل هویت در جوانان دانشگاهی 19
الگوی تحور روانی- اجتماعی 19
تکالیف تحولی هویهورست برای نوجوانان 21
رشد و تکامل هیجانی- عاطفی 22
رشد هیجانی و عاطفی در نوجوانان 23
نیازهای عاطفی فرد و اهمیت آنها 24
رشد و تکامل اجتماعی 25
ترک خانه پدری 26
تأثیر روانی وارد شدن به دانشگاه 26
تعادل عاطفی روانی نوجوان 27
خودمحوری نوجوانان 28
خود پنداره و انواع خود 29
الگوی اریک اریکسون درباره هویت 31
آسیب پذیری و انعطاف پذیری در فرد 32
عوامل حفاظتی انعطاف پذیری 33
انواع هویت 34
بحرانهای دوره نوجوانی 38
2-3- پیشینه عملی 39
فصل سوم: اجرای تحقیق
3-1- جامعه آماری 42
3-2- نمونه آماری و روش نمونه گیری 42
3-3- ابزار گردآوری داده ها 43
3-4- روش گرد آوری داده ها 45
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته ها
4-1- تجزیه و تحلیل یافته ها 46
4-1-1- اطلاعات مربوط به سؤال اول پژوهش 47
4-1-2- اطلاعات مربوط به سؤالهای 2 تا 5 پژوهش 47
4-2- داده های جانبی 48
نمودار چند ضلعی فراوانی مشاهده شده 50
نمودار ستونی فراوانی مشاهده شده 51
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1- بحث و نتیجه گیری 52
5-2- محدودیت ها 55
5-3 پیشنهادات 55
پیوست
منابع و مآخذ
نوع فایل: word
قابل ویرایش 128صفحه
چکیده:
در این پژوهش به بررسی رابطه تفکرات غیرمنطقی با ملاکهای همسرگزینی در دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی پرداخته شد.
سوالات این پژوهش عبارتند از: آیا بین تفکرات غیرمنطقی و ملاکهای همسرگزینی رابطه ای وجود دارد؟ آیا بین نوع تفکرات غیرمنطقی دختران و پسران تفاوت وجود دارد؟ آیا بین ملاکهای انتخاب شده در پسران و دختران تفاوت وجود دارد؟ جامعه آماری این پژوهش عبارت است از کلیه دانشجویان دختر و پسر مجرد شاغل به تحصیل در مقطع کارشناسی که در سال تحصیلی 83ـ82 در دانشگاه مشغول به تحصیل می باشند که از بین این دانشجویان به روش نمونه برداری در دسترس تعداد 200 نفر از 10 دانشکده انتخاب گردیدند که تعداد دختران و پسران در این تحقیق مساوی در نظر گرفته شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق عبارتند از: 1) آزمون تفکرات غیرمنطقی (A.T.I.B) و پرسشنامه محقق ساخته مربوط به ملاکهای ازدواج. روش تحقیق در این پژوهش روش پیمایشی (زمینه یابی) است و روشهای آماری مورد استفاده عبارتند از : آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t برای دو گروه مستقل. بررسی سوالات در این تحقیق حاکی از آن است که ارتباط معنی داری بین تفکرات غیرمنطقی و ملاکهای همسرگزینی در دانشجویان وجود دارد. همچنین بین تفکرات غیرمنطقی عدم کنترل هیجانات و دلواپسی اضطراری و اتکا به دیگران در دختران و پسران تفاوت معنی داری وجود دارد.
همچنین بین تفکر تایید دیگران و ملاکهای روان شناختی و ملاکهای اجتماعی ارتباط وجود دارد. بین تفکر غیرمنطقی اجتناب از مشکلات و ملاکهای اجتماعی رابطه معنی دار وجود دارد.
بین تفکر سرزنش کردن،ملاکهای روان شناختی، عوامل خانوادگی و ملاکهای اجتماعی رابطه معنی دار وجود دارد. بین تفکر غیرمنطقی اتکا به دیگران و عوامل خانوادگی رابطه معنی دار وجود دارد. بین تفکر غیرمنطقی واکنش نومیدی، ملاکهای اقتصادی و اجتماعی رابطه معنی دار وجود دارد. بین تفکر غیر منطقی دلواپسیاضطرابی و عوامل خانوادگی رابطه معنی دار وجود دارد.
همچنین بین تفکر غیرمنطقی کمال گرایی و عوامل خانوادگی رابطه معنی دار وجود دارد که در همه روابط به جز بین واکنش نومیدی و ملاکهای اقتصادی که جهت رابطه مثبت است، در بقیه موارد رابطه منفی وجود دارد.
همچنین بین ملاکهای انتخاب شده در پسران و دختران تفاوت معنی دار وجود دارد که این تفاوت در ملاکهای زیستی و اقتصادی مشاهده گردید
مقدمه:
ازدواج و تشکیل خانواده یکی از حوادث و وقایعی است که در زندگی انسانها نقش اساسی و تعیین کننده دارد. یافتن روحی رشد دهنده که تحت عنوان همسری می تواند نیمی یا همه زندگانی انسان را در مسیر صحیح و رهایی بخش قرار دهد، به عنوان یکی از مهمترین تصمیم های سرنوشت ساز زندگی هر زن و مرد مطرح بوده و هست.
معمولاً خانواده مدرسه نوع دوستی است که مدام به انسان نوع دوستی و حب بشر که بر اساس ضرورت و طبیعت است تبلیغ و تلقین می کند. خانواده کانونی است که دو موجود مرد و زن برای موجودیت خود و برای آینده و کمال خود و بالاخره برای ادامه بقای خود به وسیله فرزندان خویش امیدها و دلواپسی های مشترک و یکنواخت و یکسانی دارد.(ابراهیمی بختور 1369نقل از جعفری)
بدون تردید ازدواج عامل بیداری خانواده است و خانواده از دیدگاهی یک نشان یا نماد اجتماعی شمرده می شود و برآیند یا انعکاس از کل جامعه است در یک جامعه منحط خانواده نیز خود به خود منحط خواهد شد. و برعکس در سلامت جامعه سازمانهای آن از جمله خانواده نیز از سلامت برخودار خواهند بود. اما به محض تکوین خانواده همچون هر سازمان اجتماعی دیگر بر زمینه اجتماعی خود اثر خواهد گذاشت.
ازدواج و زندگی زناشویی بعنوان مهمترین و عالیترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیازهای عاطفی و ایمنی افراد بزرگسال همواره مورد تایید بوده است. ازدواج رابطه ای انسانی، پیچیده، ظریف و پویا می باشد که از ویژگیهایی برخوردار بوده است. همچنین توجه به کانون خانواده محیط سالم و سازنده روابط گرم و تعاملات میان فردی صمیمی ای که می توانند موجب رشد و پیشرفت افراد گردند از جمله اهداف و نیازهای ازدواج محسوب می شوند. لیکن شواهد بسیار واضحی وجود دارد که زوجها در جامعه معاصر، مشکلات شدید و فراگیر را در هنگام برقراری و حفظ روابط عاشقانه و صمیمی تجربه می کنند. (مومن زاده 1381)
در این خصوص یکی از موثرترین شیوه های بررسی، شناخت علل مشکلات ارتباطی و شناختی ـ رفتاری می باشد که کاربرد زیادی را به همراه داشته است. روان شناسان متخصص و آشنا به این شیوه با توجه به برداشتهای ذهنی، باورها، تفکرات، انتظارات و اعتقادات هر فرد وتاثیر آن بر رفتارهای روزمره، ضمن بررسی و توصیف تاثیرات این عوامل و چگونگی تاثیر آن بر روابط بین فردی، با راهنمایی و نیز با تصحیح مشکلات شناختی و بکارگیری شیوه های نوین رفتاری، ارتباطی و حل مساله، نه تنها به رشد فردی، که به ایجاد ارتباط صحیح و مناسب افراد نیز می پردازند.
از میان رویکردهای مختلف، شناخت درمانی کار را با این فرضیه اساسی آغاز می کند که بیماریها و اختلاف های روانی از شناخت های اشتباه، باورها و عقاید نادرست و نگرشهای غلط ناشی می شود. و این باورها و عقاید و نگرشها می تواند حتی کلیه جوانب زندگی یک فرد را در برگیرد و در این خصوصجوانی که در شرف ازدواج است. بروی لازم است که قبل از ازدواج در مورد انتخاب همسر اطلاعات کافی کسب کند و سپس اقدام نمایند. اما متاسفانه اکثر پسران و دختران، بدون تجربه و اطلاعات لازم و با باورها و نگرشهایی گاه غلط و غیرمعقول به چنین امر بسیار مهم و سرنوشت ساز اقدام می نمایند. و چه بسا که در آینده دچار مشکلات عدیده روانی و خانوادگی می شوند و گاه با یک انتخاب نادرست و مدنظر قرار دادن ملاکهای غیرمعقول سرنوشت این ازدواج به ناسازگاری و نزاع و گاه به طلاق منجر می شود. بنابراین برای بهبود فرد و رهایی او از مشکلات روانی، باید شناختها، باورها و نگرشهای مشکل آفرین شناسایی شوند و با ابزارهای بالینی ارزیابی گردند. ولذا هدف از این تحقیق بررسی تفکرات غیرمنطقی و ارتباط آن با ملاکهای همسرگزینی در دانشجویان است که مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فهرست مطالب:
فصل اول: مقدمه
1ـ1ـ مقدمه
1ـ2ـ بیان مساله
1ـ3ـ سابقه و ضرورت مساله
1ـ4ـ اهداف پژوهش
1ـ5ـ سوالات تحقیق
1ـ6ـ تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم و متغیرها
1ـ6ـ1ـ تعریف تفکر
1ـ6ـ2ـ تعریف تفکر غیر منطقی
1ـ6ـ3ـ تعریف عملیاتی تفکر غیرمنطقی
1ـ6ـ4ـ تعریف ازدواج
1ـ6ـ5ـ معیارهای ازدواج
1ـ6ـ5ـ1ـ معیارهای زیستی
1ـ6ـ5ـ2ـ معیارهای روان شناختی
1ـ6ـ5ـ3ـ معیارهای اجتماعی
1ـ6ـ5ـ4ـ معیارهای اقتصادی
1ـ6ـ5ـ5ـ عوامل خانوادگی
1-6-6- تعریف عملیاتی ملاکهای همسرگزینی
1ـ7ـ متغیرهای تحقیق
1ـ7ـ1ـ متغیر مستقل
1ـ7ـ2ـ متغیر وابسته
1ـ7ـ3ـ متغیر تعدیل کننده
1ـ7ـ4ـ متغیر کنترل
1ـ7ـ5ـ متغیرهای مداخله گر
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2ـ1ـ مروری کلی بر نظریه درمان عقلانی ـ هیجانی ـ رفتاری
2ـ1ـ1ـ روشهای شناختی
2ـ1ـ2ـ روشهای فراخوان عاطفی
2ـ1ـ3ـ روشهای رفتاری آشفتگی
2ـ2ـ ماهیت سلامتی و آشتفگی روان شناختی
2ـ3ـ اصول ششگانه نظریه الیس
2ـ3ـ1ـ اصل اول
2ـ3ـ2ـاصل دوم
2ـ3ـ3ـ اصل سوم
2ـ3ـ4ـ اصل چهارم
2ـ3ـ5ـ اصل پنجم
2ـ3ـ6ـ اصل ششم
2ـ4ـ باورهای غیر منطقی
2ـ5ـ انواع باورهای غیر منطقی
2ـ5ـ1ـ تفکر غیرمنطقی تایید دیگران
2ـ5ـ2ـ تفکر غیرمنطقی توقع بیش از حد (انتظارات زیاد از خود)
2ـ5ـ3ـ تفکر غیر منطقی سرزنش کردن
2ـ5ـ4ـ تفکر غیر منطقی واکنش نومیدی
2ـ5ـ5ـ تفکر غیرمنطقی عدم کنترل هیجانات
2ـ5ـ6ـ تفکر غیر منطقی دلواپسی اضطرابی
2ـ5ـ7ـ تفکر غیر منطقی اجتناب از مشکلات
2ـ5ـ8ـ تفکر غیرمنطقی اتکا به دیگران (وابستگی)
2ـ5ـ9ـ تفکر غیرمنطقی درماندگی نسبت به تغییر خویش
2ـ5ـ10ـ تفکر غیرمنطقی عدم کنترل در برابر مشکلات دیگران
2ـ5ـ11ـ تفکر غیرمنطقی کمال طلبی
2ـ6ـ تاریخچه ازدواج
2ـ7ـ تعریف ازدواج
2ـ8ـ فلسفه ازدواج
2ـ9ـ هدفها و انگیزه های ازدواج و تشکیل خانواده
2ـ10ـ انگیزه های دیگر
2ـ11ـ ازدواج و اشکال آن
2ـ12ـ اقسام ازدواج
2ـ12ـ1ـ ازدواج یک همسر گزینی
2ـ12ـ2ـ ازدواج چند زن گزینی
2ـ12ـ3ـ ازدواج چند شوهر گزینی
2ـ12ـ4ـازدواجهای گروهی
2ـ13ـ عوامل موثر در ازدواج
2ـ13ـ1ـ عوامل اجتماعی
2ـ13ـ2ـ عوامل سیاسی
2ـ13ـ3ـ عوامل فرهنگی
2ـ13ـ3ـ1ـ دین و مذهب
2ـ13ـ3ـ2ـ آداب و رسوم در رابطه با ازدواج
2ـ13ـ3ـ3ـ آراستن
2ـ13ـ4ـ عوامل اقتصادی
2ـ13ـ5ـ عوامل روانی و اخلاقی
2ـ13ـ5ـ1ـ عوامل توفیق و حفظ زناشویی
2ـ13ـ5ـ2ـ ویژگی هایی که در امر زناشویی نقش دارند.
2ـ13ـ6ـ عوامل جسمانی و ژنتیکی
2ـ13ـ7ـ سن ازدواج
2ـ13ـ7ـ1ـ جنبه روانی
2ـ13ـ7ـ2ـ جنبه فیزیولوژیکی
2ـ14ـ مهمترین عوامل توفیق در ازدواج
2ـ14ـ1ـ رشد عاطفی و فکری
2ـ14ـ2ـ توافق، علایق و طرز تفکر
2ـ14ـ3ـ تشابه تحصیلی و طبقاتی
2ـ14ـ4ـ طرز فکر راجع به امور جنسی
2ـ15ـ عوامل موثر در ناپایداری ازدواج
2ـ15ـ1ـ فقر اقتصادی
2ـ15ـ2ـ کم سن و سال بودن زن و مرد
2ـ15ـ3ـ بی فرزندی و کم فرزندی
2ـ15ـ4ـ شهرگرایی و رشد صنعت
2ـ15ـ5ـ استقلال مالی و اقتصادی زن
2ـ15ـ6ـ اختلاف در مذهب و
2ـ15ـ7ـ ناراحتی روحی و روانی
2ـ15ـ8ـ ناتوانی جنسی
2ـ15ـ9ـ عدم سازش فکری و اجتماعی
2ـ15ـ10ـعدم وجود روابط انسانی درخانواده
2ـ16ـ ساختار خانواده و همسرگزینی
2ـ17ـ همسرگزینی در ایران
2ـ18ـاصول کلی در انتخاب همسر
2ـ18ـ1ـ توجه به خانواده
2ـ18ـ2ـ اخلاق نیک
2ـ18ـ3ـ رعایت اصول کفویت
2ـ18ـ4ـ توجه به تناسب سنی و جسمی
2ـ18ـ5ـ سلامت جسمی و روحی
2ـ18ـ6ـ علم و سواد
2ـ18ـ7ـ زیبایی
2ـ19ـ پژوهشهای انجام شده در زمینه تفکرات غیرمنطقی و ملاکهای همسرگزینی
فصل سوم: روش انجام پژوهش
3ـ1ـ روش پژوهش و دلایل انتخاب آن
3ـ2ـجامعه آماری
3ـ3ـ حجم نمونه
3ـ4ـ روش نمونه برداری
3ـ5ـ روشهای گردآوری داده ها، ابزارهای پژوهش
3ـ5ـ1ـ آزمون تفکرات غیر منطقی A.T.I.B
3ـ5ـ2ـ اعتبار و پایایی آزمون تفکرات غیرمنطقی A.T.I.B
3ـ5ـ3ـ روند ساخت آزمون تفکرات غیرمنطقی A.T.I.B
3ـ5ـ4ـ همسانی درونی آزمون A.T.I.B
3ـ6ـ پرسشنامه مربوط به ملاکهای همسرگزینی
3ـ7ـ طرح اجرای پژوهش
3ـ8ـ روشهای آماری
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
4ـ1ـ توصیف داده ها
4ـ2ـ داده های جمعیت شناختی
4ـ3ـ تحلیل داده های مربوط به سوالات تحقیق
4ـ3ـ1ـ سوالات تحقیق
4ـ3ـ1ـ1ـ سوال اول
4ـ3ـ1ـ2ـ سوال دوم
4ـ3ـ1ـ3ـ سوال سوم
4ـ3ـ1ـ4ـ سوال چهارم
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
5ـ1ـ بحث و خلاصه
5ـ2ـ بحث براساس سوالات تحقیق
5ـ2ـ1ـسوال اول
5ـ2ـ2ـ سوال دوم
5ـ2ـ3ـ سوال سوم
5ـ2ـ4ـ سوال چهارم
5ـ3ـ نتیجه گیری
5ـ4ـ محدودیتهای پژوهش
5ـ5ـ پیشنهادات
منابع
منابع فارسی
پیوستها
پرسشنامه تفکرات غیر منطقی A.T.I.B
پرسشنامه مربوط به ملاکهای ازدواج
پاسخنامه آزمون تفکرات غیر منطقی
فهرست جداول
4ـ1ـ گستره سنی دانشجویان شرکت کننده در پژوهش
4ـ2ـ فراوانی و درصد فراوانی سن دانشجویان
4ـ3ـ میانگین و انحراف استاندارد تفکرات غیرمنطقی
4ـ4ـ میانگین و انحراف استاندارد تفکرات غیرمنطقی در دختران و پسران . . . . . .
4ـ5ـ مقایسه تفکرات غیرمنطقی در دختران و پسران
4ـ6ـ میانگین و انحراف استاندارد ملاکهای
4ـ7ـ میانگین و انحراف استاندارد ملاکهای ازدواج در گروه دختران و پسران
4ـ8ـ مقایسه ملاکهای ازدواج در دختران و پسران
4ـ9ـ ضریب همبستگی بین تفکرات غیرمنطقی و ملاکهای همسرگزینی
4ـ10ـ ضرایب همبستگی بین انواع تفکرات غیرمنطقی و ملاکهای همسرگزینی
4ـ11ـ فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد ملاکهای ازدواج مربوط به سطوح مختلف تفکرات غیر منطقی
منابع ومأخذ:
1) آلیس، آلبرت ـ رابرت هارپر (1381) زندگی عاقلانه، ترجمه مهرداد فیروزبخت، چاپ سوم، انتشارات رشد
2) آلیس، آلبرت، روان درمانی انسان گرایی ، ترجمه احمد اعتمادی ـ جزوه کلاسی ـ تهران، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی علامه طباطبائی
3) الیس آلبرت (1381) ، هیچ چیز نمی تواند ناراحتم کند ـ آره هیچ چیز، مترجمان: مهرداد فیروزبخت و حسین عرفانی ـ تهران، خدمات فرهنگی رسا
4) اعزازی، شهلا (1380) جامعه شناسی خانواده، چاپ دوم، تهران، نشر رودکی
5) امینی، ابراهیم، نقش ایمان در تحکیم بنیان خانواده (نشریه ماهیانه آموزشی، تربیتی پیوند) شماره 186
6) استادی، رضا(1374)، بررسی رابطه بین باورهای غیرمنطقی و عزت نفس در دانش آموزان پایه چهارم دبیرستانهای شهر تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی وروان شناسی علامه طباطبائی
7) اتکینسون، ریتال اتکینسون، ریچارد و هیلگارد، ارنست (1369) زمینه روان شناسی جلددوم ت: محمدنقی براهنی و همکاران، تهرانانتشارات رشد
8) بک، آئرون تی (1369) شناخت درمانی و روان شناسی افسردگی ترجمه: مهدی قراچه داغی چاپ اول تهران نشر ویسی
9) بک آئرون تی (1369) عشق هرگز کافی نیست. ترجمه مهدی قراچه داغی چاپ اول تهران انتشارات نیوند
10) جعفری بوئین، احسان (1381) بررسی معیارهای همسرگزینی در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی، پایان نامه کارشناسی دانشگاه علوم بهزیستی
11) حسینی بیرجندی، سیدمهدی (1375) مشاوره در آستانه ازدواج، چاپ اول، تهران انتشارات آوای نور
12) دلاور، علی (1381) روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ، تهران، نشر ویرایش
13) رشید پور، مجید (1373) مراحل ازدواج، چاپ ششم انتشارات بدر
14) ساروخانی، باقر (1370) مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده، ج اول، تهران انتشارات سروش
15) شفیعی، مازندرانی ، سید محمد (1376) راز خوشبختی ـ تهران موسسه فرهنگی انتشارات شفق
16) فرجاد، محمدحسین، (1372) آسیب شناسی خانواده و طلاق، تهران، انتشارات منصوری
17) گردی، فلور (1381) بررسی رابطه بین تفکرات غیرمنطقی و سلامت روانی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی شهید بهشتی
18) مظاهری، علی اکبری (1362) اخلاق خانواده، تهران انتشارات شفق
19) مصلحتی، حسین (1379) ازدواج و ازدواج درمانی ـ تهران ـ نشر البرز
20) مهدوی، محمد صادق (1377) بررسی تطبیقی تغییرات ازدواج . تهران انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
21) مومن زاده (1381) فرید، بررسی رابطه تفکرات غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی
22) هومن، حیدرعلی (1380) شناخت روش علمی در علوم رفتار (پایه های پژوهش) تهران نشر پارسا
نوع فایل: word
قابل ویرایش 160 صفحه
مقدمه:
در جوامع مدرن پدیده های جدید به مرور زمان و بطور تدریجی در همان جوامع به اقتضای مسائل و مشکلات و نیازهای آنجا ابداع شدند، و موجب یک رشد تدریجی در طول تقریباً 200 سال در همة زمینه ها از صنعت و کشاورزی و پزشکی گرفته تا فیزیک و نجوم و بیولوژی ... شد. به تدریج به اقتضای رشد هر بخش تقسیم کار و انواع مشاغل بوجود آمد. تولیدات داخلی متناسب با ساختار فرهنگی و نیازهای موجود جامعه افزایش یافت، ابزار بهتر ارضاء نیاز ارائه شد و در عین حال به علت رشد اقتصادی همسو با نیازها و متعادل ( تدریجی و در همة زمینه ها ) درآمدها نیز افزایش یافت و به مردم امکان تهیة ابزار جدید ارضای نیاز را می داد. در چنین جوامعی نیز فرایند مقایسة اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و لذا فرایند پیدایش نیاز نیز وجود داشت و دارد، اما از آنجا که دستیابی به ابزار جدید ارضای نیاز در حد نیاز احساس شده در هر قشر و گروهی بطور ذهنی امکان پذیر به نظر می رسد، احساس نارضایتی از وضع موجود کم است و اگر اینجا و آنجا احساس نارضایتی بوجود آید، عموماً در حد قابل کنترل می باشد و عنان جامعه از دست اداره کنندگان آن خارج نمی شود. ( رفیع پور، فرامرز . 1378 (ب): 35- 34 با اندکی تخلیص )
ولی در جوامع در حال توسعه از جمله کشور ما ایران امکان رشد اقتصادی مستمر عملاً وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد - بنابر نتایج تحقیقات ( Muller, Edward N. 1995: 972-3 ) -به علت شدت نابرابریهای اجتماعی – اقتصادی عموماً در دست درصد کوچکی از اعضای جامعه است، بنابراین امکان بروز نارضایتی بیشتر فراهم می آید. .
علاوه بر آن با قرار گرفتن در مسیر مدرنیته در کشور های توسعه نیافته به کاهش باورهای تقدیر گرایانه می انجامد ؛ که آن نیز سبب نارضایتی می گردد
فهرست مطالب:
اول: کلیات
1-1 بیان مسأله
2-1 اهمیت و ضرورت پژوهش
1-3سوالات پژوهش
فصل دوم: مروری بر پیشینه پژوهش
1-2: پیشینه پژوهش (مقدمه )
1-1-2: پیشینه پژوهشهای داخلی
2-1-2: پیشینه پژوهشهای خارجی
2-2 : ارزیابی پیشینه پژوهش و ارائه چهار چوب تئوریک
2-3:فرضیه های پژوهش
فصل سوم: روش پژوهش
3ـ1: نوع پژوهش
3ـ2: متغیرهای پژوهش
3ـ3 :تعریف متغیرهای پژوهش
3ـ4: ابزارجمعآوری اطلاعات
3ـ5: روایی ابزار سنجش (Validity)
3ـ6 :پایایی ابزار سنجش (Reliability)
3ـ7 :جامعه آماری
3ـ8 :تعیین حجم نمونه
3ـ9: شیوه انتخاب اعضای نمونه
3ـ10: روشهای آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات
فصل چهارم: یافتههای پژوهش
4ـ1 سیمای پاسخگویان
4ـ2 توصیف متغیر های پژوهش
4ـ2 ـ 1 : توصیف متغیر وابسته
4-2 ـ2 :توصیف متغیر های مستقل
4-3 : تحلیل یافته های پژوهش(آزمون فرضیات)
4-4 : تبیین موضوع پژوهش (درسطح خرد)
4-4 -1 :بررسی پیش فرضهای تحلیل رگرسیون و ارائه معادله آ ن
4 -4 -2 :بررسی آثار کنترلی متغیر ها در تبیین (سطح خرد ) متغیر وابسته
4 -4 -3 :تحلیل مسیر مدل پژوهش
فصل پنجم: خلاصه نتایج پژوهش و پیشنهادات..
5ـ1 جمعبندی نتایج و یافتههای پژوهش
5ـ2 پاسخ به سوالات اصلی پژوهش
5ـ3 پیشنهادات و محدودیت های تحقیق
پیوست
الف: جداول ضمیمه
ب: فهرست اعلام
ج: پرسشنامه تحقیق
جداول:
جدول شماره 3-1 : بررسی روایی معیار متغیر وابسته
جدول شماره 3-2 : بررسی روایی سازه ای متغیر وابسته
جدول شماره 3-3 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر وابسته ( رضایت از زندگی )
جدول شماره3-4 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر رضایت از دوستان
جدول شماره3-5 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر رضایت از دانشگاه
جدول شماره3-6 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر رضایت از خانواده
جدول شماره 3- 7 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر رضایت از وضعیت اقتصادی
جدول شماره 3- 8 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر رضایت از خود
جدول شماره 3- 9 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر رضایت از آزادیهای سیاسی اجتماعی
جدول شماره 3-10 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر رضایت از امنیت شغلی
جدول شماره3- 11 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیرمثبت نگری
جدول شماره 3- 12 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر امنیت روانی
جدول شماره3- 13 : نتایج بررسی پایایی مقیاس متغیر دینداری
جدول شماره 3-14 : نتایج مقایسه رضایت از زندگی در بین دانشجویان پسر و دختر بر اساس نتایج پیش آزمون
جدول شماره 3-15 : نتایج مقایسه رضایت از زندگی در بین دانشجویان ساکن خوابگاه و بومی بر اساس نتایج پیش آزمون
جدول شماره 3-16 : عناصر اصلی نمونه گیری تحقیق ( طبقه ای اپتیموم )
جدول شماره 3-17 : توزیع جامعه و نمونه آماری بر اساس طبقات تحقیق و به تفکیک جنس
جدول شماره 4- 1 : توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس دسته های سنی
جدول شماره 4-2 : توزیع فراوانی دانشجویان بر اساس جنس
جدول شماره 4-3 : توزیع فراوانی دانشجویان براساس نام دانشکده محل تحصیل
جدول شماره 4-4 : توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس نوبت پذیرش در دانشگاه
جدول شماره 4-5 : توزیع فراوانی دانشجویان بر اساس مقطع تحصیلی
جدول شماره 4-6 : توزیع فراوانی دانشجویان بر اساس وضعیت استقرار آنها در مشهد
جدول شماره 4-7 : توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس وضعیت تاُهل
جدول شماره 4-8 : توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس وضعیت اشتغال
جدول شماره 4-9 : توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس محل سکونت خانواده
جدول شماره 4-10: توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر رضایت از زندگی
جدول شماره 4-11 : شاخصهای مرکزی در متغیر رضایت از زندگی
جدول شماره4-12 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به رضایت از زندگی
جدول شماره 4-13 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر رضایت از دوستان
جدول شماره4-14 : شاخصهای مرکزی در متغیر رضایت از دوستان
جدول شماره4-15 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیررضایت از دوستان
جدول شماره 4-16 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر رضایت از دانشگاه
جدول شماره4-17 : شاخصهای مرکزی در متغیر رضایت از دانشگاه
جدول شماره4-18 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیررضایت از دانشگاه
جدول شماره 4-19 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر رضایت از خانواده
جدول شماره4-20 : شاخصهای مرکزی در متغیر رضایت از خانواده
جدول شماره4-21 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیررضایت از خانواده
جدول شماره 4-22 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر رضایت از خود
جدول شماره4-23 : شاخصهای مرکزی در متغیر رضایت از خود
جدول شماره4-24 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیررضایت از خود
جدول شماره4-25 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر وضعیت سلامتی
جدول شماره4-26 : شاخصهای مرکزی در متغیر وضعیت سلامتی
جدول شماره 4-27 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر رضایت مالی
جدول شماره4-28 : شاخصهای مرکزی در متغیر رضایت مالی
جدول شماره4-29 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیررضایت مالی
جدول شماره 4-30 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر رضایت از آزادیهای سیاسی - اجتماعی
جدول شماره4-31 : شاخصهای مرکزی در متغیر رضایت از آزادیهای سیاسی- اجتماعی
جدول شماره4-32 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیررضایت از آزادیهای سیاسی- اجتماعی
جدول شماره 4-33 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر امید شغلی
جدول شماره4-34 : شاخصهای مرکزی در متغیر امید شغلی
جدول شماره4-35 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیرامید شغلی
جدول شماره 4-36 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر مثبت نگری
جدول شماره4-37 : شاخصهای مرکزی در متغیر مثبت نگری
جدول شماره4-38 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیرمثبت نگری
جدول شماره 4-39 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر احساس ناآرامی روانی
جدول شماره 4-40 : شاخصهای مرکزی در متغیر احساس آرامش روانی
جدول شماره4-41 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیراحساس آرامش روانی
جدول شماره 4-42 : توزیع درصدی پاسخهای نمونه تحقیق به گویه های متغیر دینداری (بعد عاطفی )
جدول شماره4-43 : شاخصهای مرکزی در متغیر دینداری ( بعد عاطفی )
جدول شماره4-44 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیردینداری ( بعد عاطفی )
جدول شماره 4-45 : توزیع مثبت نگریبر حسب مراتب متفاوت دینداری (بعد عاطفی )
جدول شماره 4-46 : آزمون رابطه بین دینداری (بعد عاطفی ) و مثبت نگری
جدول شماره: 4-47 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت دینداری (بعد عاطفی )
جدول شماره 4-48 : آزمون رابطه بین دینداری (بعد عاطفی ) و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-49 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت مثبت نگری
جدول شماره 4-50 : آزمون رابطه بین مثبت نگری و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-51 : توزیع رضایت از خود بر حسب مراتب متفاوت مثبت نگری
جدول شماره 4-52 : آزمون رابطه بین مثبت نگری و رضایت از خود
جدول شماره 4-53 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت رضایت از خود
جدول شماره4-54 : آزمون رابطه بین رضایت از خود و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-55 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت رضایت از آزادیهای سیاسی- اجتماعی
جدول شماره 4-56 : آزمون رابطه بین رضایت از آزادیهای سیاسی- اجتماعی و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-57 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت احساس سلامت و تندرستی
جدول شماره 4-58 : آزمون رابطه بین وضعیت سلامتی و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-59 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت رضایت از دانشگاه
جدول شماره 4-60 : آزمون رابطه بین رضایت از دانشگاه و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-61 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت رضایت از خانواده
جدول شماره 4-62 : آزمون رابطه بین رضایت از خانواده و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-63 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت رضایت از دوستان
جدول شماره 4-64 : آزمون رابطه بین رضایت از دوستان و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-65 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت رضایت از وضعیت مالی
جدول شماره 4-66 : آزمون رابطه بین رضایت از وضعیت مالی و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-67 : توزیع رضایت از وضعیت مالی بر حسب مراتب متفاوت وضعیت اقتصادی رو به رشد خانواده
جدول شماره 4-68 : آزمون رابطه بین وضعیت اقتصادی رو به رشد خانواده و رضایت از وضعیت مالی
جدول شماره 4-69 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت وضعیت اقتصادی رو به رشد خانواده
جدول شماره 4-70 : آزمون رابطه بین وضعیت اقتصادی رو به رشد خانواده و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-71 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت میزان آگاهی در مورد رشته تحصیلی قبل از ورود به دانشگاه
جدول شماره 4-72 : آزمون رابطه بین میزان آگاهی در مورد رشته تحصیلی (قبل از ورود به دانشگاه) و رضایت از زندگی
جدول شماره4 -73 : توزیع وضعیت تحصیلی پاسخگویان در بین همکلاسیهای خود بر حسب مراتب متفاوت میزان آگاهی در مورد رشته تحصیلی
جدول شماره 4-74 : آزمون رابطه بین میزان آگاهی در مورد رشته تحصیلی (قبل از ورود به دانشگاه) و موفقیت تحصیلی
جدول شماره 4-75 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت موفقیت تحصیلی
جدول شماره 4-76 : آزمون رابطه بین موفقیت تحصیلی و رضایت از زندگی
جدول شماره 4-77 : توزیع امید شغلیبر حسب مراتب متفاوت موفقیت تحصیلی
جدول شماره 4-78 : آزمون رابطه بین موفقیت تحصیلی و امید شغلی
جدول شماره 4-79 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت امید شغلی
جدول شماره 4-80 : آزمون رابطه بین امید شغلی و رضایت از زندگی
جدول شماره4-81 : توزیع رضایت از زندگی بر حسب مراتب متفاوت احساس آرامش روانی
جدول شماره 4-82 : آزمون رابطه بین احساس آرامش روانی و رضایت از زندگی
جدول شمارة 4-83 : توزیع رضایت از زندگی در بین دانشجویان پسر و دختر
جدول شمارة 4-84 : رابطة بین رضایت از زندگی و جنس (رتبه ها)
جدول شمارة 4-85 : رابطة بین رضایت از زندگی و جنس
جدول شماره4-86 : بررسی تعامل متغیر های مستقل در تبیین متغیر وابسته (با فرض حضور و تثبیت متغیرهای زمینه ای )
جدول شماره5-1 : میانه و انحراف معیار متغیر های پژوهش
جدول شماره 5-2 : رابطه بین رضایت از دانشگاه و متغیر های زمینه ای
جدول شماره 5-3 : رابطه بین رضایت از آزادیهای سیاسی - اجتماعی و متغیرهای زمیته ای
جدول شماره 5 - 4 : وضعیت رضایت از زندگی دانشجویان در دانشکده های مختلف
جدول شماره 5- 5 : آزمون توزیع رضایت از زندگی در بین دانشکده های مختلف
جدول شماره 5- 6 : وضعیت رضایت از زندگی دانشجویان در دسته های مختلف آموزشی
جدول شماره 5- 7 : آزمون توزیع رضایت از زندگی در بین دسته های مختلف آموزشی
جدول شماره 5 - 8 : وضعیت رضایت از زندگی در دانشجویان دختر و پسر
جدول شماره5 -9 : مقایسه اثربخشی متغیر های مستقل به تفکیک جنس
جدول شماره 5-10 : خلاصه نتایج فرضیات پژوهش
جدول شماره 6-1 : آزمون نرمال بودن متغیر وابسته
جدول شماره 6-2 : آزمون نرمال بودن متغیر های مستقل
جدول شماره 6-3 : بررسی آزمون نرمال بودن رضایت از زندگی بر اساس مقیاس صفر تا بیست
جدول شماره 6-4 : بررسی آزمون نرمال بودن رضایت از زندگی دانشجویان مرد
جدول شماره 6-5 : بررسی نرمال بودن متغیر های مستقل
جدول شماره 6-6 : میزان تبیین متغیر وابسته بر اساس مدلهای گوناگون
جدول شماره 6-7 : بررسی آزمون نرمال بودن باقیمانده ها (خطاها )
جدول شماره 6-8 : بررسی استقلال متغیر های مستقل از یکدیگر یا عدم هم خطی آنها
جدول شماره 6-9 : بررسی آزمون استقلال خطاها
جدول شماره 6-10 : نتایج تحلیل عاملی متغیر وابسته(درصد تبیین توسط عاملها)
جدول شماره 6-11 : نتایج تحلیل عاملی متغیر وابسته(همبستگی میان عاملها)
فهرست نمودارها:
نمودار شماره 4-1 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر رضایت از زندگی
نمودار شماره 4-2 : نمودار هیستوگرام توزیع رضایت از زندگی
نمودار شماره 4-3 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر رضایت از دوستان
نمودار شماره 4-4 : نمودار هیستوگرام توزیع رضایت از دوستان
نمودار شماره 4-5 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر رضایت از دانشگاه
نمودار شماره 4-6 : نمودار هیستوگرام توزیع رضایت از دانشگاه در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-7 :توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر رضایت از خانواده
نمودار شماره 4-8 : نمودار هیستوگرام توزیع رضایت از خانواده در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-9: توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر رضایت از خود
نمودار شماره 4-10 : نمودار هیستوگرام توزیع رضایت از خود در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-11 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر وضعیت سلامتی
نمودار شماره 4-12 : نمودار هیستوگرام توزیع وضعیت سلامتی در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-13 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر رضایت مالی
نمودار شماره 4-14 : نمودار هیستوگرام توزیع رضایت مالی در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-15 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر رضایت از آزادیهای سیاسی- اجتماعی
نمودار شماره 4-16 : نمودار هیستوگرام توزیع رضایت از آزادیهای سیاسی- اجتماعی در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-17 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر امید شغلی
نمودار شماره 4-18 : نمودار هیستوگرام توزیع امید شغلی در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-19 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر مثبت نگری
نمودار شماره 4-20 : نمودار هیستوگرام توزیع مثبت نگری در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-21 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر احساس آرامش روانی
نمودار شماره 4-22 : نمودار هیستوگرام توزیع احساس آرامش روانی در بین پاسخگویان
نمودار شماره 4-23 : توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر دینداری (بعد عاطفی )
نمودار شماره 4-24 : نمودار هیستوگرام توزیع دینداری ( بعد عاطفی ) در بین پاسخگویان
نمودار شماره 6-1 : نمودار هیستوگرام رضایت از زندگی بر اساس مقیاس صفر تا بیست
نمودار شماره 6-2 : نمودار هیستوگرام رضایت از زندگی ( متغیر وابسته )
نمودار شماره 6-3 : نمودار بررسی نرمال بودن توزیع باقیمانده ها یا خطاها
نمودار شماره6-4 : بررسی نرمال بودن توزیع باقیمانده ها ( خطاها)
فهرست مدل ها:
مدل شماره1 : مدل تحلیلی پژوهش
مدل شماره 2 : تحلیل مسیر مدل پژوهش
مدل شماره 3 : مدل نهایی تحلیل مسیر
فهرست
مقدمه
فصل 1:بیان مسأله
بیان مسأله.............................................9
اهداف................................................. 17
سوالات................................................. 18
مبانی نظری............................................ 20
پیشینه پژوهش.......................................... 47
نوع مطالعه............................................ 50
جمعیت مورد مطالعه..................................... 50
مکان و زمان انجام مطالعه.............................. 50
روش اجرای طرح......................................... 51
روش تجزیه و تحلیل داده ها............................. 53
نتیجه گیری کلی........................................ 66
منابع.................................................67
فهرست نمودارها و جداول:
بعنوان یکی از سازه های اصلی شخصیت برای فهم انگیزش،هیجان و رفتار مفهوم سازی شده است(7). ورنر و اسمیت(30)تاب آوری را "ساز و کار ذاتی خود اصلاح گری انسان" می دانند.افزون بر آن به باور ورنر(31) تاب آوری صرف نظر از خطرات تهدید کننده،عاملی بالقوه در همه افراد برای تغییر است.بلاک(32) بر این باور است که تاب آوری،توانایی سازگاری سطح کنترل بر حسب شرایط محیطی می باشد.افراد تاب آور دارای رفتارهای خودشکنانه نیستند؛از نظر عاطفی آرام هستند و توانایی تبدیل شرایط استرس زا را دارند.هسته مرکزی سازه تاب آوری را این پیش فرض تشکیل می دهد که "فطرتی زیست شناختی" برای رشد و کمال در هر انسان وجود دارد(برای نمونه طبیعت خود اصلاح گری ارگانیسم انسانی)که بطور طبیعی و در شرایط معین محیطی می تواند آشکار شود(33).به باور ماستن(34)هنگامی که فاجعه از سر بگذرد و نیازهای اولیه انسانی تامین گردد،آنگاه تاب آوری به ظهور می رسد.در نتیجه این فرآیند تاب آوری،اثرات ناگوار،اصلاح یا تعدیل می شوند و یا حتی ناپدید می گردند(35و36)
موفقیت تحصیلی:
تعریف نظری موفقیت تحصیلی:
ارزشیابی مستمر و مداوم وضعیت تحصیلی دانشجویان در طول تحصیل و بررسی عوامل مرتبط با آن یکی از ارکان ضروری و اجتناب ناپذیر بهبود کیفیت نظام آموزشی بویژه در دانشگاه ها می باشد.به منظور پیش بینی وضیت و موفقیت تحصیلی دانشجویان،تعیین ملاک ها ومتغیرهای مناسب،از جمله عمده ترین حوزه های پژوهشی است که محققان علوم تربیتی وروانشناسی در آن فعال می باشند.تحقیقات زیادی در زمینه پیش بینی عملکرد تحصیلی انجام پذیرفته است(37).وضعیت اقتصادی-اجتماعی،سطح تحصیلات،معدل تحصیلی و نمرات آزمون های پیشرفت تحصیلی و هوشی از جمله شاخص هایی است که محققان از آنها جهت پیش بینی وضعیت فرد در آینده استفاده نموده اند(38).داشتن هوش و استعداد را عامل پیشرفت در تحصیل علم و کسب دانش می دانند.ولی این تعریف جامع و کامل نیست؛زیرا گذشته از این واقعیت که عدم موفقیت تحصیلی و علمی افراد پر هوش بی شماری،این مدعی را باطل می کند،علاوه بر هوش که اصل لازم برای پیشرفت تحصیلی است،عوامل دیگری نیز در تحصیل علم و دانش دخالت دارند.مانند عوامل اقتصادی،وضع بدنی و جسمانی،موقعیت های مناسب و غیره(39).
اهداف، سوالات، و فرضیات
روانشناسی شخصیت
در این شاخه از روان شناسی ابعاد مختلف شخصیت، جنبه های ادراکی، هیجانی، ارادی و بدنی افراد و چگونگی سازگاری فرد با محیط مورد مطالعه قرار می گیرد.
تعاریف مختلفی از شخصیت ارائه شده است که هر یک بر وجهی از شخصیت تأکید کردهاند. هیلگارد شخصیت را «الگوهای رفتار و شیوههای تفکر که نحوه سازگاری شخص را با محیط تعیین میکند» تعریف کرده است در حالی که برخی دیگر «شخصیت» را به ویژگیهای «پایدار فرد» نسبت داده و آن را بصورت «مجموعه ویژگیهایی که با ثبات و پایداری داشتن مشخص هستند و باعث پیش بینی رفتار فرد میشوند» تعریف میکنند.شخصیت (Personality) از ریشه لاتین (Persona) که به معنی «نقاب و ماسک» است گرفته شده است و اشاره به ماسک و نقابی دارد که بازیگران یونان و روم قدیم بر چهره میگذاشتند و این تعبیر تلویحا به این موضوع اشاره دارد که «شخصیت هر فرد ماسکی است که او بر چهره خود میزند تا وجه تمایز (تفاوت) او از دیگران باشد». شخصیت به همه خصلتها و ویژگیهایی اطلاق میشود که معرف رفتار یک شخص است، از جمله میتوان این خصلتها را شامل اندیشه ، احساسات ، ادراک شخص از خود ، وجهه نظرها ، طرز فکر و بسیاری عادات دانست. اصطلاح ویژگی شخصیتی به جنبه خاصی از کل شخصیت آدمی اطلاق میشود.
نظری اجمالی به تعاریف شخصیت، نشان میدهد که تمام معانی شخصیت را نمیتوان در یک نظریه خاص یافت. برای مثال کارل راجرز شخصیت را یک خویشتن سازمان یافته دایمی میدانست که محور تمام تجربههای وجودی بود. یا گوردن آلپورت شخصیت را مجموعه عوامل درونی که تمام فعالیتهای فردی را جهت میدهد تلقی کرده است. واتسن شخصیت را مجموعه سازمان یافتهای از عادات میپنداشت و زیگموند فروید، عقیده داشت که شخصیت از نهاد(ID)، خود(Ego) و فراخود(Super ego) ساخته شده است(39).
تاریخچه مطالعه روانشناسی شخصیت
کوشش دانشمندان برای توصیف و طبقهبندی منش آدمی را میتوان در یونان باستان ردیابی کرد. در عهد باستان، تفاوت افراد را از نظر خلق و مزاج به غلبه یکی از مزاجهای چهارگانه(خون، صفرای سیاه، بلغم و صفرای زرد) نسبت میدادند و بر این اساس، افراد را به چهار سنخ یا تیپ شخصیتی: دموی مزاج، سوداوی مزاج(مالیخولیایی)، بلغمی مزاج و صفراوی مزاج طبقهبندی میکردند. بدین ترتیب، ضمن اینکه افراد به سنخهای مختلف شخصیتی طبقهبندی میشدند علت تفاوتهای فردی نیز توجیه میشد. این نظریه تا قرن 19 همچنان دوام یافت.
نظریههای شخصیت، طی دوران شکلگیری خود مانند هر پدیده دیگری تحت تاثیر عوامل مختلف تاریخی قرار گرفتهاند. از آن میان، چهار عامل نقش موثری داشتهاند که عبارتند از: پیشرفت طب بالینی اروپا، روشهای روانسنجی، روانشناسی رفتارگرایی و روانشناسی گشتالت. علاوه بر این عوامل تاریخی، عوامل معاصر موجود نیز در روانشناسی شخصیت تاثیر گذاشتهاند. از جمله این عوامل میتوان از پیدایش یا تکامل رشتههایی مانند روانشناسی میانفرهنگ