آیه 36:
فِى بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالغُدُوِّ وَالْأَصَالِ (36)
(این نور هدایت) در خانههایى است که خداوند اذن داده رفعت یابند و نام او در آنها ذکر شود. در آنها بامدادان و شامگاهان او را تسبیح گویند.
نکته ها:
در زیارت جامعه خطاب به ائمّه معصومینعلیهم السلام مىخوانیم: «جَعَلکم فى بیوتٍ أذِن اللّه أن تُرفع...» بنابراین حرم امامان معصومعلیهم السلام، یکى از مصادیق این آیه است.
کلمهى «ترفع» در آیه به معناى بلندى مکانى نیز مىتواند باشد، نظیر آیهى «اذ یَرفع ابراهیم القواعِدَ من البیت و اسماعیل که حضرت ابراهیم پایههاى کعبه را بلند ساخت.
امام باقرعلیه السلام فرمود: مراد از «بیوت» در این آیه، خانههاى انبیا و حکما و امامان معصوم مىباشد و «ثعلبى» در تفسیر خود نقل مىکند: روزى پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله مشغول تلاوت این آیه بود. ابوبکر برخاست و پرسید: آیا خانهى فاطمه
در فرهنگ قرآن، در موارد متعدّدى به جاى نماز، واژه تسبیح آمده است، مانند: «وسبّح بالعشىّ والابکار»، (و سَبّح بحَمدِ ربّک قبلَ طلوع الشمس و قبل الغروب»
پیامها:
1- راهیابى به نور هدایت خداوند، با رفت و آمد به مساجد به دست مىآید. «اللّه نور... یهدى اللّه لنوره... فى بیوت...»
2- بلند ساختن مساجد وکانونهاى عبادت مانعى ندارد. «أذن اللّه أن ترفع»
3- مکانها یکسان نیستند و بعضى از آنها، بر بعضى دیگر برترى دارند. «فى بیوت أذن اللّه أن تُرفَع»
4- مساجد باید از هر جهت از خانههاى دیگر بهتر و برتر باشند. «أن تُرفَع»
5 - بزرگى و عظمت، مخصوص خدا و مواردى است که او اجازه مىدهد. «أذن اللّه أن تُرفَع»
6- اصل در استفاده از مساجد، نماز و ذکر خداست، نه مراسم دیگر. «یُذکرُ فیها اسمه»
7- درهاى مسجد باید در اوقات نماز باز باشد و کسى حقّ ندارد آن را ببندد. «یسبّح له فیها بالغُدوّ و الآصال»
8 - تسبیح خداوند، باید هر صبح و شام تکرار شود. «یسبّح... بالغُدوّ و الآصال» (عنصر زمان و مکان در
عبادت مؤثّر است.)
آیه 37:
رِجَالٌ لَّا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلاَةِ وَ إِیتَآءِ الزَّکَاةِ یَخَافُونَ یَوْماً تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ (37)
مردانى که هیچ تجارت و معاملهاى، آنان را از یاد خدا و برپاداشتن نماز و پرداخت زکات، به خود مشغول نمىسازد، آنها از روزى که در آن، دلها و چشمها دگرگون مىشود، بیمناکند.
نکته ها:
«تجارت»، داد و ستد دایمى است که براى به دست آوردن سود انجام مىگیرد، ولى «بیع» خرید و فروش مقطعى براى رفع نیازهاى زندگى است.
کلمهى «رِجال» در این آیه شامل همهى بندگان خدا مىشود، چه مرد و چه زن.
در حدیث مىخوانیم: مراد از کسانى که در این آیه از آنها یاد شده است، تجارى هستند که با شنیدن صداى اذان، تجارت را رها مىکنند و به سوى نماز مىروند.
تجارت، تنها عاملى نیست که انسان را سرگرم مىکند و از یاد خدا باز مىدارد، عوامل دیگرى نیز در قرآن کریم ذکر شده است، از جمله: تکاثر، آرزو، فرزند و دوست بد.
پیامها:
1- کسانى که تجارت آنان را غافل نکند، مردان بزرگى هستند. «(رجالٌ» با تنوین آمده که علامت بزرگى و عظمت است)
2- تلاش و اقتصاد منهاى یاد خدا، پوچ و بىارزش است. «(لا تُلهیهم» به جاى «لاتمنعهم»، بیانگر آن است که اگر به تجارت سرگرم واز نماز غافل شدى کار تو لهو، پوچ وبىارزش است)
3- تجارت و اقتصاد، لغزشگاه بزرگى است. «لا تُلهیهم تجارة»
4- اگر ایمان و ارادهى قوى باشد، ابزار و وسائل اثرى ندارند. «لا تُلهیهم تجارة»
5- بازار اسلامى، هنگام نماز باید تعطیل شود. «لا تُلهیهم تجارة»
6- حتّى کارهاى حلال و مباح نباید انسان را از یاد خدا غافل کند، چه رسد به کارهاى مکروه و حرام. «لا تُلهیهم تجارة»
7- ترک دنیا و تجارت، ارزش نیست، بلکه تجارت همراه با یاد خدا و نماز و زکات ارزش است. «لا تُلهیهم تجارة... عن ذکر اللّه و...» (مردان خدا براى زندگى مادّى خود تلاش مىکنند، ولى از آخرت غافل نیستند.)
8 - ایمان به آخرت، دنیا را نزد انسان کوچک مىکند. «لا تُلهیهم... یخافون یوماً»
آیه 38:
لِیَجْزِیَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُواْ وَیَزِیدَهُم مِّن فَضْلِهِ وَاللَّهُ یَرْزُقُ مَن یَشَآءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ (38)
تا خداوند به آنان به نیکوتر از آنچه کردهاند پاداش بدهد واز فضل و رحمت خویش بر پاداششان بیفزاید و خداوند هر کس را بخواهد بدون حساب روزى مىدهد.
پیامها:
1- خداوند کم و کاستىهاى اعمال مردان خدا را جبران کرده و پاداش کامل به آنان مىدهد. «لِیجزیَهم اللّه أحسن ما عملوا»
2- مردان خدا همواره در حال رشد بوده و ابعاد وجودى آنان گسترش مىیابد. «(یَزیدهم...» و نفرمود: «یزید لهم...»)
3- پاداش را بیش از عمل بدهید. «و یزیدهم من فضله» (در اسلام سفارش شده است که مزد را معیّن کنید، ولى هنگام پرداخت بیش از آن مقدار بدهید.)
4- اگر از سود دنیا بگذرید، به سود بىحساب آخرت مىرسید. «لاتُلهیهم تجارة - واللّه یرزق ... بغیرحساب» (مراد از بىحساب، پاداشى فراوان و فوق انتظار است.)
شامل 53 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت تفسیر سوره نور آیات 36 تا 64