تحقیق در مورد خانواده و تعلیم و تربیت

اختصاصی از فی ژوو تحقیق در مورد خانواده و تعلیم و تربیت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحه132

 1-1- مقدمه

انسانها در بدو تولد همچون کاغذی سفیدند که هنوز چیزی بر آن نوشته نشده است و هر آنچه بر آنها بنویسیم در آینده همان را خواهیم خواند. بعبارت دیگر شخصیت اجتماعی و فرهنگی فرزندان توسط رسانه ها، خانواده، مدرسه و محیطهای اجتماعی دیگر ساخته می شود. عملکرد و تأثیر این منابع بر افراد یکسان نیست، اما بر اساس نتایج تحقیقات بیشترین تأثیر در روند جامعه پذیری و فرهنگ پذیری انسان و در نتیجه شخصیت روانی و فرهنگی او تا قبل از 6 سالگی پایه ریزی می شود و افراد این زمان را بیشتر در خانواده می گذرانند. در مواقعی که خانواده بتواند با روابط آموزشی صحیح فرزند را به سمت خود جذب کند، تأثیر نیروهای دیگر به حداقل خواهد رسید (منادی، 1384).

ارتباط والدین و فرزندان از جمله موارد مهمی است که سالها نظر صاحب نظران و متخصصان تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است. خانواده نخستین پایگاهی است که پیوند بین کودک و محیط اطراف او را بوجود می آورد. کودک در خانواده پندارهای اولیه را دربارۀ جهان فرا می گیرد، از لحاظ جسمی و ذهنی رشد می یابد، شیوه های سخن گفتن را می آموزد، هنجارهای اساسی رفتار را یاد می گیرد و سرانجام نگرشها، اخلاق و روحیاتش شکل می گیرد و به عبارتی اجتماعی می شود (حسینی نسب،احمدیان و روانبخش،1384).

رابطۀ والدین با فرزندان یا شیوه های فرزندپروری در گذر از اعمالی است که اهداف گوناگون را در بر دارد. تربیت اخلاقی و روانی، شناسایی، رشد و پیشرفت استعدادهای فرزندان، آموزش مهارتهای اجتماعی، آشنا کردن با قوانین و هنجارهای جامعه از دید والدین از جملۀ این اهداف هستند. پارسونز[1] نیز دو کارکرد اساسی یعنی اجتماعی کردن و شکوفایی شخصیت فرزند را برای خانواده در نظر می گیرد (اعزازی،1376، نقل از منادی،1384).

بدون تردید خانواده و چگونگی روابط میان اعضای خانواده و کیفیت روابط والـدین با فــرزندان در شکل گیری شخصیت و رشد اجتماعی، عاطفی و عقلانی فرزندان نقش و اهمیت فراوانی دارد.

همانطور که سهرابی و حسنی (1386) عنوان می کنند که شیوه های فرزندپروری والدین هم یک عامل ایجاد کننده و هم یک عامل بازدارندۀ رفتارهای ضد اجتماعی در نوجوانان است. مطالعاتی که نشان داده اند رفتارهای ضد اجتماعی در اثر شیوه های فرزندپروری نامناسب افزایش می یابند، بیشتر بر شیوه های فرزندپروری استبدادی یا سهل گیر تأکید دارند.

اثرات و نفوذ خانواده در رشد کودک و نوجوان بی شمار است. خویشتن پنداری و احساس ارزشمندی نوجوانان از نگرشهای اعضای خانواده نسبت به او نشأت می گیرد. هرگاه والدین در هر یک از مراحل رشد به کودک مسئولیتی در خـــور توانش بدهند، به تدریج دربارۀ خــــود به عنوان یک فــرد قابل اعتماد و شایسته می اندیشد. اگر والدین صادقانه به او محـبت کنند، او دوست داشتن دیگران و یاری رساندن به دیگران را یاد می گیرد و بالاخره اگر والدین از اعتماد او نسبت به استقلال یافتن جلوگیری بعمل نیاورند، او قادر خواهد بود در خلال دورۀ نوجوانی به درجه و میزان لازمی از آزادی دست یابد و به تدریج خود را از وابستگی کودکانه رها سازد (نوابی نژاد،1373).

تمامی این موارد در نهایت به افزایش شایستگی اجتماعی فرزند می انجامد. همانطور که ابوالقاسمی و همکاران (1390) شایستگی اجتماعی را توانایی عملکرد انسان در اجرای استقلال شخصی و مسئولیت پذیری اجتماعی، توانایی مراقبت از خود و یاری رساندن به دیگران می دانند.

با توجه به اهمیت دورۀ نوجوانی و بحرانی بودن آن لزوم پژوهشی مبنی بر ارتباط شیوه های فرزندپروری والدین و شایستگی های اجتماعی فرزند- والد با پذیرش اجتماعی دانش آموزان نوجوان احساس می شد. امید است یافته های این تحقیق با توصیف وضعیت موجود شیوه های فرزندپروری والدین و ارتباط آن با شایستگی اجتماعی و پذیرش اجتماعی فرزندان بتواند اطلاعات پایه برای برنامه ریزی آینده در اختیار مسئولان امور بهداشتی و آموزشی کشور قرار دهد. همچنین می تواند منبع اطلاعاتی آموزنده ای برای والدین در زمینۀ شیوۀ تربیتی و پیامدهای آن بر رشد اجتماعی نوجوانان باشد.

1-2- بیان مسئله

         امروزه توجه به مسئلۀ نوجوانان در کلیۀ کشورهای جهان بصورت یک مسئله حاد علمی و تربیتی درآمده است و در حقیقت یکی از مشکلات مهم زندگی اجتماعی به شمار می رود. با توجه به چالش های دورۀ نوجوانی شگفت آور نیست که نوجوانان به عنوان گروه در معرض خطر برای مشکلات رفتاری در نظر گرفته شوند.نوجوانی رهایی از وابستگی های کودکانه به والدین و بزرگسالان و دستیابی به استقلال و خودکفایی در عرصه های گوناگون زندگی است. فرایند انتقال از کودکی به بزرگسالی دشوار و پر کشمکش است. نوجوان در دورۀ گذر از وابستگی به استقلال و جدایی از والدین تلاش می کند نقشهای عاطفی و اجتماعی جدیدی را کسب کند. بسیاری از والدین به هنگام گذر فرزندشـــان از این مرحــــله با آنان دچـــار تعارض و کشمکش می گردند. این کشمکش همراه با دوگانگی روانی خود نوجوان دربارۀ ترس از جدایی از والدین و نیاز به استقلال یابی می تواند پیامد منفی و نابهنجار داشته باشد. تربیت فرزند اگر به شکل سالمی صورت بگیرد هم باعث رشد استقلال وی در مسیری صحیح خواهد شد و هم روابط صمیمانه وی با والدین حفظ خواهد گردید.

 (سید فاطمی، رحمانی، برادران رضایی و صداقت،1388).

روانشناسان رشد نیز از دهه 1920 به بعد علاقمند بودند که چگونه والدین، رشد اجتماعی و شایستگی  را در کودکان پرورش می دهند (علیزاده و آندرایس،2002، نقل از رحمتی، اعتمادی و محرابی، 1386).

اجتماعی شدن فرایندی است که از طریق آن یک فرهنگ به اعضای خود می آموزد عملکرد خود را با راههایی که از نظر اجتماعی مورد پذیرش است هماهنگ کنند. اجتماعی شدن برای انسان ضروری است چرا که انسان فاقد غرایزی است که رفتارهای خاصی را برای موقعیتهای ویژه ای مشخص کند. ما باید بیاموزیم که در موقعیتهای مختلف چگونه احساس، اندیشه و رفتار کنیم. این فرایند از طریق تأثیر والدین، رسانه های گروهی، همسالان، مدرسه و مذهب صورت می گیرد. همانطور که ما بزرگ می شویم نقشها تغییر می یابند، بنابراین اجتماعی شدن یک فرایند همیشگی است. اما در طی کودکی و نوجوانی به علت انعطاف پذیری نسبی در روش اهمیت ویژه ای دارد. اجتماعی شدن در زمینۀ فرهنگی و اجتماعی خاصی صورت می گیرد و تجربۀ نوجوان از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است. همچنین تجربۀ نوجوانان حتی در یک فرهنگ خاص نیز ممکن است کاملاً مختلف باشد (بیابانگرد، 1379).

از مقوله های مرتبط با اجتماعی شدن، پذیرش اجتماعی می باشد.

مفهوم پذیرش اجتماعی حرف زدن و رفتار کردن مطابق انتظارات دیگران است. پذیرش اجتماعی همانند یک پیوستاری است که در یک انتهای آن پذیرش اجتماعی خیلی بالا، یعنی افرادی قرار دارند که نظرات و تجربیات خود را در مصاحبه ها و پاسخگویی به سؤالات تغییر می دهند و در انتهای دیگر پذیرش اجتماعی پایین است و افرادی را شامل می شود که به هیچ وجه نظرات و تجربیات خود را تغییر نمی دهند و طبیعی است که اغلب افراد در حد وسط قرار دارند (گنجی، 1384).

حال چون انسان موجودی اجتماعی است و با محیطهای اجتماعی مختلف در ارتباط است از هر محیطی چیزی می آموزد تا در مجموع از فرد بدون هویت به شخص اجتماعی تبدیل شود. در گذر از فرد بدون هویت به شخص اجتماعی فعالیت جامعه پذیری نسبت به وی اعمال می شود. عوامل متعددی در شکل گیری هویت نوجوان نقش دارند، عواملی مانند خانواده، مدرسه، محلۀ زندگی، نهادهای اجتماعی، مذهبی و رسانه های گروهی. مهمترین عامل اجتماعی شدن در زندگی هر انسان، تجارب دوران کودکی وی در محیط خانواده است. شیخــــاوندی در مورد تأثیر خــــانواده بر شخــصیت فرزندان معتقد است کـــه بر اساس مطالعـات روانی – اجتماعی ملاحظه شده است که فرزندان در خانواده های سختگیر سر بر طغیان می زنند و خشونت به خرج می دهند یا احساس گناه و محرومیت می کنند و در خود فرو می روند (شیخاوندی،1373).

مقدار بسیار زیادی از متون مربوط به اجتماعی شدن معطوف به کارهایی است که والدین برای نوزادان، کودکان و نوجوانان انجام می دهند. مصداق بارز این موضوع آن است که کودکان از کسانی که آنها را نگهداری می کنند چیزهای زیادی یاد می گیرند (برنادرز،1384).

یکی از نیرومندترین رویکردها در این زمینه مطالعه ای تحت عنوان شیوه های فرزند پروری می باشد که توسط دارلینگ[2] (1999) صورت گرفته است. شیوه فرزند پروری به عنوان مجموعه یا منظومه ای از رفتارها تعریف شده است که تعاملات والد – کودک را در طول دامنۀ گسترده ای از موقعیتها توصیف می کند و فرض بر این است که یک جو تعاملی تأثیرگذار را بوجود می آورد (علیزاده و آندرایس، 2002، نقل از رحمتی، اعتمادی و محرابی، 1386).

خانواده اولین و مهمترین نهاد در تاریخ و تمدن انسانی است که افراد بشر در آن با شیوه های زندگی جمعی و تفاهم و سازگاری با دیگران آشنا می گردند. خانواده مناسبترین بستر فعلیت یافتن قابلیتها و استعدادها و تواناییهای انسانی است و بخـــش عظیمی از ابعــاد شخصیت افراد همچون رفتارهای اجــتماعی در آن شکـل می گیرد. خانواده نظامی اجتماعی است که با برآوردن نیازهای عاطفی، جسمی و فکری اعضایش موجبات تکوین و پرورش شخصیت و سازگاری بعدی آنان را ممکن می سازد. با توجه به اینکه رفتار اجتماعی در جامعه و خانواده و چگونگی برخورد اعضای آن، می تواند در تفکر و رفتار آنان مؤثر واقع شود، عملکرد خانواده در موقع بروز تضاد و تعارض، گسستگی روابط و عدم کنترل آنها می تواند تبعاتی چون عزت نفس پایین، کاهش استقلال، اشکال در تصمیم گیری و اجتماعی شدن را بدنبال داشته باشد (ثمری و لعلی فاز، 1384).

شیوه هایی که والدین در تربیت فرزندان خود به کار می برند به سه دسته سهل گیرانه، استبدادی و دموکراتیک یا اقتدار –  منطقی تقسیم می شوند . در شیوۀ سهل گیرانه والدین اجازه می دهند فرزند هرچه خود دوست دارد و یا منطقی می داند انجام دهد و هیچ نظارتی بر اعمال او ندارند. در روش استبدادی فقط نظر والدین است و فرزند حق هیچ اظهار عقیده ای ندارد و در شیوۀ دموکراتیک والدین به طور منطقی بر اعمال فرزند نظارت نموده و در موقعیت مقتضی به او اجازۀ اظهار نظر می دهند (ستوده، 2004، نقل از زارعی،1389).

پژوهشها نشان می دهند روشهای تربیتی والدین اثرات طولانی بر رفتار، عملکرد، انتظارات و در نهایت بر شخصیت افراد دارند و کیفیت روابط خانوادگی تأثیر عمیق و پایداری بر افراد می گذارد و می تواند در رشد اجتماعی فرزندان بسیار مؤثر باشند. شیوه فرزند پروری بیانگر تنوعهای بهنجار در تلاشهای والدین برای کنترل و اجتماعی کردن فرزندان است (بامریند، 1991، نقل از جان بزرگی، نوری و آگاه هریس، 1389).

از میان عوامل اجتماعی کننده نقش خانواده از همه بزرگتر است. هرچند چگونگی تأثیرات  خانواده نیز در فرهنگها و خـــرده فرهنگهای گوناگون و در جـــوامع مختلف و در ادوار متفاوت تاریخی با یکدیگر فرق می کند. مطابق برخی از نظریه های روانشناسی بویژه نظریه تحلیل روانی، اجتماعی شدن آدمی عمدتاً در سنین کودکی و از طریق امر و نهی های والدین و دیگر اعضای خانواده صورت می گیرد. نحوۀ ارتباط والدین با کودک در چگونگی اجتماعی شدن و کسب مهارتهای اجتماعی تأثیر مهمی دارد (کارتلج و میلبرن،1372).

1. Parsons.1
2. Darling.1

 

پاورپوینت جامع و کامل درباره فناوری اطلاعات و تعلیم و تربیت

اختصاصی از فی ژوو پاورپوینت جامع و کامل درباره فناوری اطلاعات و تعلیم و تربیت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : power point  (قابل ویرایش) تعداد اسلاید  : 136 اسلاید

فهرست

§فناوری اطلاعات (IT) : چیستی و چرایی

§جامعه اطلاعاتی و نیروی کار IT

§فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)

§برنامه های ICT در ایران

§شیوه های آموزش و یادگیری مبتنی بر IT

§نظام آموزشی الکترونیکی

Ø      مدارس هوشمند

Ø      دانشگاه های مجازی

§وبلاگ

 تعریف فن آوری اطلاعات

- تکنولوژی یا فناوری اطلاعات (IT ) به ابزار و  روشهایی  اطلاق می‏شود که به نحوی  اطلاعات را در اشکال مختلف ( صدا ، تصویر ، متن )     جمع‏آوری ، ذخیره ، بازیابی ، پردازش و توزیع می‏کند.

- فناوری اطلاعات عبارتست از گردآوری ، سازماندهی ، ذخیره و نشراطلاعات اعم از صوت ، تصویر ، متن یا عددکه با استفاده از ابزار رایانه ای و مخابراتی صورت پذیرد.

 ارکان فناوری اطلاعات :

qسه تکنولوژی کلیدی متاثر از فناوری اطلاعات عبارتند از :

.1تکنولوژی سخت افزارهای پیشرفته برای انجام محاسبات سطح بالا (HPC )

          Hardware Technology) High Performance Computing Tech (

.2تکنولوژی  شبکه سازی برای تسهیل دسترسی فراگیر ( N) Networking Tech

.3تکنولوژی هوش مصنوعی و مهندسی دانش برای ارائه مکانیزمهای تصمیم گیری ( AI)

           Artificial Intelligence Tech

تکنولوژیهای سخت افزار و معماریهای پیشرفته

.2تجهیزات و سیستم ها

qاین بخش سخت‏افزاری بیشتر جنبه مهندسی داشته و تا حدودی مربوط به بخش تحقیق و توسعه (R&D ) می گردد و شامل موارد زیر است :

Øتکنولوژی دستگاههای جانبی مانند چاپگر، مونیتور، صفحه کلید،  کارت خوان و . . .

Øتکنولوژی کامپیوترهای شخصی و خانگی

Øتکنولوژی کامپیو ترهای سریع و تک منظوره

Øتکنولوژی کامپیوترهای ارزان قیمت برای توسعه کمی فناوری اطلاعات و شبکه‏های              اصلی

Øتکنولوژی کامپیوترهای صنعتی(و استانداردهای‌‌آن) برای توسعه اتوماسیون در  کارخانجات و کارگاهها

Øتکنولوژی تجهیزات شبکه‏سازی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مانند HUB و Repeater  ، Router و . . .

Øتکنولوژی تجهیزات شبکه‏های صنعتی و کنترل گسترده برای اتوماسیون توزیع‏شده صنعتی

Øسیستمهای ورودی / خروجی (I/O )و حافظه با سرعت دسترسی بالا و حجم زیاد

دانلود مقاله کامل پویائی فرهنگ و تعلیم و تربیت

اختصاصی از فی ژوو دانلود مقاله کامل پویائی فرهنگ و تعلیم و تربیت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه

در این مقاله،فرهنگ و تمدّن حاصل تفسیرهای جدید و خلاّقیتهای‏ انسان معرّفی گردیده،و هر امری از امور که به نحوی از انجا حامل معنی باشد موضوع فرهنگ محسوب شده است.البتّه تأثیر عوامل گوناگون را مانند محیط جغرافیائی،اقتصادی،تاریخی،و وراثتی در پیدایش فرهنگها نباید از نظر دور داشت،با توجّه به اینکه یکی از وظایف فرهنگ پاسخگویی به مسایل و مشکلات افراد جامعه می‏باشد،چو نمسایل و نیازهای جامعه در حال سکون و عضو هیأت گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز

ثبات نیستند فرهنگ نیز به عنوان تنظیم کننده روابط انسانها در حال تحوّل‏ خواهد بود،به همین مناسبت نوآوری،دلایل پذیرش فرهنگ و ارزشهای تازه، فرهنگ و ارتباط،بقای فرهنگ،راه تحوّل قابل قبول و نتیجه و نگرش تربیتی، در این مقاله موضوع بحث واقع شده است.

تعقّل و هدفداری انسان توانائی‏های خاصی هستند که مبنای زایندگی‏ و خلاّقیت در زندگی او می‏شوند؛در واقع تعقّل و نتیجهء آن یعنی هدفداری و غایت‏مندی،معانی تازه‏ای به جهان می‏دهند،و حوادث تازه‏ای می‏آفرینند که در واقعیّت،بدان صورتی که انسان به وجود می‏آورد یا تعبیر می‏کند،وجود ندارند، همین تعابیر و خلاّقیت‏های خاص انسان گویی از یک مبنای کلّی‏تری سرچشمه‏ می‏گیرد که به منزلهء محرّک و انگیزهء زندگی او هستند و آن علاقه‏مندی به‏ پیشرفت و بهبود زندگی است.

به عبارت دیگر،هر چه انسان به دست می‏آوردیا می‏سازد،یا هر نگرش تازه‏ای که خلق می‏کند،همگی بر مبنای علاقه‏مندی به پیشرفت و بهبود زندگی است که از نوعی حاکمیت ما تقدم هستی،سرچشمه می‏گیرند که امکان‏ تحقق و تحول و دگرگونی را مقدّر نموده است.

بنا بر این هر تحولّی به دست انسان،در جهان ایجاد می‏شود،ناظر به‏ هدفی است.از لحاظ کلّیت امر،تفکر انسانی همواره عاملی برای کشف‏های‏ تازه و تفسیرهای نو می‏باشد،منتها به خاطر امکانات بیشماری که از نوع نگرش‏ انسان حاصل می‏شود،هر کسی بنا بر معلومات و تجربیات خود به نوعی استنباط دست می‏یابد،و به نحو خاصی حوادث را معنی می‏کند و هدفهای تازه‏ای انتخاب می‏نماید.همین استنباط انسانی سازنده فرهنگ و تمدن و موجب تحوّل‏ آن است.در واقع تمدّن و فرهنگ یا جهان مادّی و عالم فکر ملازم هم‏اند. ما حصل کلام اینکه فرهنگ و تمدّن حاصل برداشتهای نو و خلاقیت‏های انسان‏ می‏باشد؛انسانی که در سیطرهء ما تقدّم هستی قرار دارد یا هر واقعه‏ای که به نحوی‏ از انحا معنی باشد امر فرهنگی محسوب خواهد شد در حقیقت هر چیزی‏ که بر طبیعت اولیه اشیا اضافه شده یا موجب ترکیبات تازه گردیده است نشانی از فرهنگ و تمدّن دارد.امر فرهنگی حامل نوعی معناست،پس: «فرهنگ‏1عبارت است از مجموعهء دانش،افکار،آرا،هنر،اخلاق، قوانین و مقرّرات و سایر استعدادها و عاداتی است که انسان به عنوان عضو یک‏ جامعه،کسب کرده است،و هدف آن،سازگار با محیط و اصلاح طرز زندگی‏ بهتر می‏باشد»

هر فرهنگ و تمدّنی حقیقت و ظاهری دارد.ظاهر تمدّن را به چشم‏ می‏بینیم یعنی قابل مشاهده است و آن عبارت از ثروت،صنعت،تجارت،قوانین‏ و عادات و رسوم اجتماعی و علم و ادب می‏باشد،امّا حقیقت تمدّن که در نتیجه‏ مطالعه اوضاع استنباط می‏شود،عبارت از خوبی و بدی،خوشبختی یا بدبختی‏ کسانی است که در پرتو آن تمدّن زندگی می‏کنند.

تعداد صفحات:32

فرمت: ورد و با قابلیت ویرایش

جزوه-نقش تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت فرزندان-در قالب word- در 29 ص

اختصاصی از فی ژوو جزوه-نقش تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت فرزندان-در قالب word- در 29 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

استفاده بهینه از تشویق وتنبیه

هدف هر نظام تعلیم و تربیت ، آماده سازی و ساختن انسانها از ابتدای تولد در پرتو ملاک هایی است که دست اندرکاران تعلیم وتربیت تربیت برای تعیین ویژگیها ی شخصیت وی طبق روش معینی که با فلسفه آن گروه و تحقق اهداف زندگی آنها سازگار باشد وضع کرده اند بشر دو نوع شیوه تربیتی می شناسد الهی و انسانی. شیوه الهی از جانب خدای سبحان و شیوه انسان ساخته بشر است . یکی از مسایل بسیار مهم تربیتی در آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان مسئله تشویق و تنبیه است این موضوع از دیر باز توجه متخصصان تعلیم و تربیت و روان شناسان ، اولیاء و مربیان را به خود جلب کرده است .

      خداوند تبارک و تعالی در قرآن مجید ( سوره بقره ) می فرماید : " ای پیامبر به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند بشارت بده که جایگاه آنان در قیامت ، باغستان هایی است که نهرهای آب در آن جاری است ." حضرت علی علیه السلام در فرمان تاریخی خود به مالک اشتر که او را به فرمانروایی مصر برگزیده بود ، دستور می دهد : که مبادا نیکوکار و بدکردار پیش تو یکسان باشند ، زیرا چنین روشی نیکوکار را از کردار نیک دور ساخته و بدکردار را به کار بد سوق می دهد . یکی از روش های مؤثر در تربیت ، تشویق کارهای خوب کودک است . تشویق در روح و روان کودک اثر می گذارد و او را به انجام اعمال نیک تحریض و ترغیب می کند .
مقدمه :
بقاء و دوام هر سیستم در مرحله اول در گرو مدیریت و نحوه اداره کردن آن است و مدیران نقش هدایت کنندگان را ایفاء می نمایند . در سازمانهای آموزشی خاصه مدارس ، نقش و فعالیت مدیران از حساسیت وافری برخوردار است.چرا که کار آنان مستقیم با انسانهاست . طبیعی است کار با انسان از دشواری و پیچیدگی ویژه ای برخوردار است و نیازمند علم و شناخت کافی است و ضروری است مدیران واحد های آموزشی برای بهبود کیفیت مجموعه فعالیتهای خود از یک الگو ،چهارچوب نظری مناسب برخوردار شوند و با بهره گیری از دو بازوی مهم مدیریت یعنی علم و تجربه مدرسه را خوب اداره نمایند . پیشرفت ملت ها ، تمدن ها و انسانها تا حدودی زیادی به بهره گیری و استفاده از تجارب جوامع و انسانها از همدیگر دارد و یکی از اساسی ترین کار تشویق و ترغیب نیروی انسانی و همکاران و دانش آموزان می باشد . برنامه ریزی در هیچ حوزه دیگری به اندازه تعلیم و تربیت کار آمدو نقش آفرین نخواهد بود .کلید توسعه و بقای جوامع بشری در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان این مرز بوم نهفته است تعلیم و تربیتی که توام با برنامه ریزی و اجرای دقیق این برنامه بر اساس دین مقدس اسلام پی ریزی شده باشد حال که بحث از تعلیم و تربیت نوباوگان به میان آمد.

        پرداختن به موضوع تشویق و تنبیه بی مناسب نخواهد بود . چرا که تشویق و تنبیه نه تنها به کودکان و نوجوانان دارای تاثیر است بلکه به افزایش انگیزه برای انجام و عدم انجام در بزرگسالان نیز موثر است .دین مبین اسلام برای رشد و تربیت صحیح فرزندان روش حکیمانه و راه عاقلانه را توصیه می فرماید و معتقد است که تنها از این طریق است که سعادت و خوشبختی انسان تامین می شود و یکی از این برنامه ها و روش ها را استفاده از ترغیب و تشویق و تکریم شخصیت افراد قرار می دهد . از طرف دیگر اسلام تنبیه را مخصوصا" تنبیه بدنی را برای کودکان روش حکیمانه ای نمی داند .

تعریف عملیاتی
تشویق در لغت یعنی آرزومند کردن ،به شوق افکندن و راغب ساختن است. در اصطلاح نیزتشویق را عاملی که بتواند منشاء ایجاد ذوق و شوق ،تحرک و امید و علاقه در انسان شود ..
تشویق نوعی ارضای نیاز های روانی و فیزیکی انسان است .
تشویق یک هدف واقعی است که دستیابی به آن انگیزه ای را ارضاء می کند و در واقع تشویق ها همان تقویت کننده های مثبت هستند که به عنوان محرک یا عاملی می باشند و دانش آموزان در جهت رسیدن به آنها می کوشند .
تشویق : عبارت است از قول یا عملی که از کار فرد قدردانی می کند مثل لبخند زدن ،اظهار محبت ، آفرین گفتن ، هدیه دادن در حضور جمع ، معرفی شدن، مسئولیت دادن به فرد.
تشویق : در روانشناسی با تقویت بیان می شود که تعریف آن عبارتست از محرک یا رویدادی که نتیجه آن افزایش احتمال رفتار مورد نظر است . در این جا مراد از تشویق، استفاده از امور مطلوب و مورد درخواست فرد، پس از انجام عمل براى افزایش یا تثبیت عمل است.
تنبیه :
خشن ترین و نامطلوب ترین روش تغییر رفتار است که با ارائه یک محرک آزار نده بعد از یک رفتار نا مطلوب ، باعث کاهش نیرومندی آن رفتار می گردد که به عبارتی آن محرک تنبیه کننده را تقویت کننده منفی نیز می گویند .
تنبیه : در روانشناسی و علوم تربیتی به هر نوع محرک بیزار کننده ای که در کاهش نیروی یا وقوع رفتاری ، اثری فوری اما موقتی داشته باشد تعریف کرده اند تنبیه تحریکی است درد ناک که به خاطر انجام رفتاری خاص از طرف ارگانیسم دریافت می شود و عاملی است برای متوقف ساختن یا جلوگیری از بروز آن پاسخ .
تنبیه:در لغت به معنای آگاهی دادن و بیدار کردن است در اصطلاح عبارت است از مجازات انسانی که کار ناپسندی را انجام داده به منظور جلوگیری از تکرار آن و ترک نمودن آن.
بنابراین مى توان تشویق و تنبیه را یک سیستم کنترل رفتارى به وسیله خود شخص یا دیگرى دانست که پس از عمل مطلوب یا نامطلوب براى افزایش یا کاهش آن رفتار اعمال مى گردد.
مبناى روان شناختى تشویق و تنبیه، مطابق نظریه شرطى سازى کنشگر، بر آزموده هاى زیر استوار است:
- هر پاسخى که با یک محرک تقویت کننده دنبال گردد، تکرار مى شود.
- محرک تقویت کننده چیزى است که احتمال وقوع پاسخ را افزایش مى دهد.
- تقویت کننده هایى را که ذاتاً خاصیت تقویت کنندگى دارند، تقویت کننده نخستین یا غیرشرطى مى نامند. تقویت کننده هاى نخستین مثبت، نیازهاى فیزیولوژیکى جاندار را برآورده مى سازد; مانند آب، غذا، هوا و مانند آن. تقویت کننده هاى نخستین منفى، ذاتاً خاصیت آزاردهى دارند; مانند ضرب و شتم، حرارت زیاد، نور زیاد و....
- تقویت کننده هاى ثانوى یا شرطى آنهایى هستند که مطابق اصول شرطى سازى کلاسیک (تداعى و همراهى با تقویت کننده هاى نخستین) خاصیت تقویت کنندگى پیدا کرده اند; مثل پول، جایزه، نمره و... .
- اگر رفتارى را که با تقویتى افزایش یافته براى مدتى تقویت نکنیم، به تدریج متوقف مى شود که به آن «خاموشى» نیز مى گویند.
- تنبیه به معناى وارد کردن محرک آزارنده براى حذف یک رفتار نامطلوب است.
- تقویت متناوب از تقویت پیوسته مؤثرتر است
0000000000000000000000000

آموزش و محبت به دانش آموزان در کلاس درس ، پیشنهادهایی برای تقویت عزت نفس دانش آموزان

یاد دهی که در زبان ساده تر و یا بهتر به آن آموزش هم می گویند بحث گسترده ای است . آیا روشی که برای یاددادن انتخاب می کنیم درست است ، اصلاً‌چه روشی را باید انتخاب کرد . یاد دادن علم آنقدر پیشرفت کرده که ما با تحلیل و بررسی به همه نکات منفی و مثبت قضایای آموزش سالهای قبل پی می بریم. وقتی که مهر و محبت باشد ، درصد هوشی افراد بالا می رود ، انگیزه بیشتر شده و با ذوق و شوق به طرف علم می روند و یا به طرف هر چیزی که با محبت باشد. "محبت و صبر" از ملزومات کار معلمان است و معلم باید خوب بیاموزد و خوب آموزش دهد. خداوند، انسان را به تامل در خلقت جهان و تفکر دعوت کرده و شایسته است بشر یاد بگیرد که خوب ببیند، خوب بیندیشد و همواره ذهنی خلاق و سیال داشته باشد تا زمینه‌های بالقوه را به خلاقیت و نوآوری تبدیل کند. اندیشیدن و تفکر، بارزترین ویژگی انسانها و خود نوعی یادگیری است و به همین دلیل معلمان هدفمند برای بهبود یادگیری دانش‌آموزان در محتوا و روشهای خویش تغییر ایجاد می‌کنند. آنان با این کار به‌خلاقیت و نوآوری، خودباوری، تفکر، روحیه پرسشگری و انعطاف‌پذیری به همراه یادگیری دانش‌آموز عمق بخشیده و سعی می‌کنند که برای او لحظاتی بیادماندنی در کلاس فراهم کنند. یکی از دلایل عمده بسیاری از اختلالات رفتاری و شخصیتّی در کودکان و نوجوانان، ضعف در اعتماد به نفس و احساس خودارزشمندی (عزت نفس) است، بنابر این امروزه در اصلاح و درمان بسیاری از این اختلالات، پرورش و تقویّت احساس عزت نفس و اعتماد به نفس و مهارتهای فردی و اجتماعی آنان، نقش بسزایی ایفا می کند.

       35 پیشنهاد ؛ از این رو با توجه به اهمیّت عزت نفس در رشد شخصیت و سلامت روانی کودکان و نوجوانان، در جهت تقویت و افزایش آن، موارد زیر به والدین و دست اندرکاران تعلیم و تربیّت توصیه می شود:
1-روحیه دینی و ایمان مذهبی را در کودکان و نوجوانان تقویت کنید.
2- سعی کنید در برخورد با کودکان و نوجوانان، توانمندی های آنها را مورد نظر قرار دهید، نه ناتوانی ها را.
3- زمینه کسب تجربه های خوشایند از فعالیت های مستقل و آزاد را برای آنها فراهم کنید.
4-تجربه های موفقیت آمیز آنان را افزایش دهید.
5-قدرت تحمّل کودکان و نوجوانان را برای مواجه شدن با ناکامی های احتمالی افزایش دهید.
6- رفتار مصمّم و مطمئن و در عین حال مطلوب کودکان و نوجوانان را تقویت کنید.
7- کودکان و نوجوانان را در کنترل احساسات و عواطف خود یاری دهید.
8-مهارتهای اجتماعی کودکان و نوجوانان کمرو و فاقد اعتماد به نفس را افزایش دهید.
۹- آنان را با الگوهای رفتاری مطلوب آشنا کنید.
10-از انجام هر گونه رفتار تنبیهی و تحقیرآمیز درباره ی دانش آموزان خودداری کنید.
11- از مقایسه کردن دانش آموزان بپرهیزید و تفاوتهای فردی را مورد نظر قرار دهید.
12-در برخورد با کودکان و نوجوانان، ملایم و منطقی باشید.
13- اجازه ابراز وجود را به دانش آموزان خویش بدهید و به نظریات آنها احترام بگذارید.
14- نظریات خویش را به دانش آموزان تحمیل نکنید و آنها را به صورت ساده و عینی، قابل لمس و درک برای آنان توضیح دهید.
15- به دانش آموزان درحد توانایی هایش مسئولیت بدهید.
16- در انجام کارهای روزانه، آنها را هدایت، ارشاد و تشویق کنید.
17- به آنها در حد لزوم اجازه فعالیّت و بازی دهید.
18-در برخورد با آنان حالت پذیرندگی، و نه طردکنندگی داشته باشید.
19- از وابسته کردن بیش از حد دانش آموزان به خودتان بپرهیزید.
2۰- آنها را هیچ گاه با موضوعات خرافی نترسانید.
2۱- بین دانش آموزان تبعیض قائل نشوید و با آنان یکسان رفتار کنید.
22-هر چه که آنها می خواهند به راحتی و سریع در اختیار شان نگذارید، به او فرصت دهید تا ارزش به دست آوردن و لذّت استحقاق داشتن را درک کند.
23-نسبت به احساسات و عواطف کودکان یا نوجوانان خود، بی تفاوت نباشید، آنها را به گرمی بپذیرید و تا حد امکان آنها را یاری کنید.
24-با آنها همانند دوستان صمیمی رفتار کنید.
25-توجه داشته باشید که مشاجرات لفظی در خانه (میان پدر و مادر) در روحیه یا رفتار کودک یا نوجوان منعکس می شود.
26-به سرگرمی ها و تفریحات مناسب در زندگی کودکان اهمیت دهید و نسبت به آنها بی تفاوت نباشید.
27-محبّت شما نسبت به فرزندتان به صورت تظاهرات سطحی ابراز نشود. خالص ترین و سالم ترین محبت در تلاشی که به طور روزمره برای اعطای اعتماد به نفس و استقلال به فرزندتان به عمل می آورید، جلوه گر می شود.
28-در محبّت کردن به کودکان، راه افراط یاتفریط را در پیش نگیرید، محبت متوسط توأم با صمیمیّت، اثر فراوانتری دارد.
29- به فرزندتان احساسی بدهید که بداند دوست داشتنی و قابل احترام است، اما هرگز با او نوزادوار رفتار نکنید.
30-توقعات کودکان را در حدّ معقول و درست برآورده سازید.
31-هیچ گاه آنها را با القاب نامناسب صدا نزنید و از مسخره کردن آنها به طور جدی بپرهیزید.
32- در پرورش استعدادهای بالقوه دانش آموزان جدیّت به خرج دهید.
33-در شرایط آموزشی، بر

پروژه و تحقیق- نقش تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت فرزندان- در 20 صفحه-docx

اختصاصی از فی ژوو پروژه و تحقیق- نقش تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت فرزندان- در 20 صفحه-docx دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تشویق و تنبیه ازمهمترین مسائلی است که از زمان های گذشته تا امروزموردتوجه افرادی که با تعلیم و تربیت انسانها سرو کار داشته اند بوده است حتی سایر افرادی که به نحوی به تاثیر بر رفتارانسانها تمایل داشته و سعی برکنترل رفتار آنها داشته اند بوده است.حتی اکنون که در قرن 21 می باشیم تشویق و تنبیه موثرترین شیوه اصلاح و کنترل رفتارانسانها می باشد هر روزشاهد هستیم که چگونه شرکت های بزرگ با شیوه های مختلف تشویقی اجناس خود را می فروشند.روشهایی مانند شرکت در قرعه کشی ، اهدای محصولات رایگان و.... امابه همان اندازه که از تشویق درشکل دهی و اصلاح رفتار انسانها استفاده می شود. به همان اندازه ویا حتی شاید بیشترهم از تنبیه برای کنترل رفتارانسانها استفاده می شود، و حتی برای به فرمان درآوردن انسانها از شیوه های مختلف تنبیه بهره گیری می کنند.اسکینردرکتاب فراسوی آزادی و منزلت چنین می نویسد :

تنبیه متداولترین فن کنترل درزندگی انسان است . الگوی آن آشناست اگر فردی آنطوری که شما می خواهید رفتار نکند او را خوار می کنید . اگر کودکی بد رفتاری کند او را کتک می زنید اگر مردم یک کشور بد رفتاری کنند آنها را بمباران می کنید . نظام های پلیسی و قانونی بر اساس تنبیه هایی مثل جریمه کردن ، تازیانه زدن ، زندانی کردن و بیگاری ... می شود.( اسکینر،1971)

بدون تردید تشویق و تنبیه از مهمترین ارکان تعلیم و تربیت و عاملی موثردر تحریک انگیزش های پیشرفت و عملکرد فرد در فرایند یادگیری و تقویت رفتارهای مطلوب است .(عبد العظیم کریمی، 1386 ).در آموزه های دینی ما مسلمانان هم تشویق و تنبیه جایگاه خاصی دارد که نمونه بارز آن پاداش بهشت برای نیکوکاران وتنبیه جهنم برای ستمکاران می باشد . در زندگی دنیوی ما انسانها هم تشویق ها و تنبیه های فراوانی در نظر گرفته شده است مثلا در حدیث داریم که نماز اول وقت باعث وسعت رزق و روزی در همین دنیا می شود و ترک واجبات و انجام محرمات باغث رخت بربستن برکت اززندگی انسان می شود.

اهمیت مساله

تشویق وتنبیه ازدیربازتاکنون مخالفین و موافقین زیادی داشته است البته هیچکدام اهمیت آنرا انکار نمی کنند بلکه بلکه ابعادی از آنرا انکارو برانجام بعضی دیگر اصرارمی ورزند مثلا ممکن است بر اهمیت تشویق تاکید کنند ولی مخالف هرگونه تنبیهی باشند ویا بالعکس تنبیه را موثرترین راه اصلاح رفتاربدانند و به تشویق توجهی نکنند بعضی افراد هم از هر دو روش بهره می برند ،که ممکن است در موقعیت خود اثربخش باشد و یا حتی اثر معکوس داشته باشد در این تحقیق سعی برآن داریم که تعریف مشخصی از تشویق وتنبیه داشته باشیم و همچنین انواع و روش های آنرا برشماریم . ومشخص نمائیم که هر کدام از این شیوه های اصلاح رفتار درکجاها باید بکار روند ودرکجا ها کاربرد شان ممکن است نتیجه مطلوب را ایجاد نکند همانگونه که در مسیر رشد گیاه کوددهی ،آبیاری و سمپاشی درزمان خودش موثراست و هر کدام از اینها اگربجای دیگری مورد استفاده قرار گیرد نتیجه عکس می دهد و گیاه ممکن است به عوارض ناخوشایندی دچارگردد ویا حتی باعث خشکیدن آن می شود.

تعریف تشویق و تنبیه

تشویق در لغت به معنای به شوق واداشتن ، ایجاد انگیزه و تحریک کردن است و در اصطلاح علمای تعلیم وتربیت ، قول یا عملی که از فعل فاعل قدردانی می کند و می ستاید ، محسوب می شود مانند : آفرین ، متشکرم ،هدیه ، به مسافرت بردن ، نگاه محبت آمیز و….

قرآن کریم در اهمیت تشویق که ایجاد انگیزه می نماید در آیه 65 سوره انفال به پیامبر اکرم (ص) می فرمایند :

یا ایها النبی حرض المومنین علی القتال ان یکن منکم عشرون صابروان یغلبوا مأتین

ای پیامبر مومنین را به جنگ تشویق کن، اگر بیست نفر مومن صابر باشید بر دویست نفر پیروز می شوید.

همچنین ، در باب ضرورت وجودی سیستم تشویق و تنبیه، حضرت امیر المومنین علی(ع) در خطاب به مالک اشتر می فرمایند :

و لا یکونن المحسن و المسی عندک، بمنزله السواء فان ذلک تزهیدا لا هل الاحسان فی الاحسان  (نهج البلاغه / نامه 53 ) و تدربیا لا هل الا ساده علی الاسا

در نزد تو ، انسان خوب و بد مساوی نباشد ، این عمل سبب می شود انسان خوب نسبت به انجام کارهای خوب بی میل شود و انسان بد به انجام کارهای بد تشویق گردد.

دکتر میر کمالی تشویق را اینگونه تعریف می کند : تشویق عبارت است از بکاربردن وارائه محرک مناسب با نیازهای فرد که پس از بروز یک رفتار مطلوب به منظور افزایش احتمال تکرارعملش به او داده شود.

تنبیه در لغت به معنای آگاهی دادن ، بیدار کردن و هشدار دادن است و در اصطلاح علمای تعلیم و تربیت مجازات کردن انسانی است که کارهای ناپسندی را انجام داده است و این مجازات بخاطر جلوگیری از تکرار جرم است.

تنبیه عبارت است ازارائه وبکار بردن محرک های ناخوشایند و مخالف با نیاز های فرد که پس ازارتکاب یک رفتار نامطلوب به منظور قطع یا کاهش احتمال تکرارآن در آینده به اوداده می شود.

تنبیه : اگررفتارفرد با پیامد نامطلوبی دنبال شود و احتمال انجام آن رفتار در شرایط همان آتی ، کاهش یابد گفته می شود که آن رفتارتنبیه شده است.(سیف 1378)

درروانشناسی تشویق معادل تقویت کننده(reinforcer)می باشد و عبارت است از : هر گونه پیامدی که رفتاررا نیرومند سازد (یعنی فراوانی آنرا افزایش دهد)- (اسلاوین، 2006 ترجمه سید محمدی ) و بردو قسم است تقویت مثبت و تقویت منفی .

روش های تقویت

همانطوریکه در قسمت قبلی ذکر شد تقویت در روانشناسی و تعلیم و تربیت معادل تشویق و تنبیه است تقویت از جمله روش های تغییر و اصلاح رفتار است که در نظریه رفتارگرایان و رفتار درمانی اهمیت فراوانی به آنها داده می شود پیروان این نظریه معتقدند که همه رفتارها قابل یادگیری هستند و می شود رفتاری را در انسان ایجاد کرد و یا رفتاری را از انسان جدا کرد به نظراسکینرشخصیت انسان چیزی نیست جز رفتارآموخته شده (شولتز،2008) بنابراین در هر سنی می توان رفتار خاصی را به انسانها آموخت علاوه براسکینرروانشناسان دیگری همچون واتسون و ثوراندیک چنین نظرهایی داشته اساس نظریه رفتاردرمانی و رفتارگرایی برپایه آزمایش های پاولف روسی برروی سگ می باشد. پاولف با آزمایش های گوناگون برروی سگ شرطی شدن را وارد دنیای روانتشناسی نمود او ثابت کرد در صورتی که یک محرک چندین باربا یک محرک دیگر همراه شود در صورتی که محرک ارایه ثانوی نشود جانور نسبت به آن واکنش نشان می دهد . مثلا اگر همراه با زدن زنگ غذا به جانور داده شود بعد از چندین بار که این کارانجام شد جانور شرطی می شود حال اگر زنگ زده شود ولی غذا داده نشود بازهم معده سگ اسید ترشح می کند اگر چندین بار بدون دادن غذا زنگ زده شود دیگر معده سگ اسید ترشح نخواهد کرد که این عمل خاموشی نام می گیرد.

ثورندایک، دانشمند دیگری بود که در زمینه رفتار گرایی مطالعاتی انجام داد و نظریه شرطی سازی وسیله ای را ارائه داد براین اساس این نظریه رفتار ووسیله ای است برای دریافت پاداش یا تقویت ،به نظرثورندایک اثریا نتیجه رفتار است .که تعیین می کند این رفتارآموخته می شود یا نه . بنابرنظریه ثورندایک که به قانون اثر هم معروف است اگردر حضوریک محرک رفتاری انجام گیرد و به نتیجه مطلوبی برسد ( یعنی پاداش دریافت کند ) آن رفتار آموخته می شود . یعنی در نتیجه پیامد مطلوب رفتار، پیوند بین محرک و پاسخ نیرومندتر می شود که به این رابطه قانون پاداش می گویند و اگر در حضور محرک رفتاری انجام بگیرد که نتیجه ای آزاردهنده ای منجر شود پیوند بین محرک و پاسخ سست می شود که به آن قانون تنبیه می گویند. (سیف، 1385 )

بعد از ثورندایک اسکینر با آزمایش هایی که روی موشها انجام داد نظریه شرطی سازی کنشگر را ارائه داد او کلیه رفتارهای انسان را به دو دسته کنشگر و پاسخگر تقسیم کرده رفتار پاسخگر غیر ارادی و خودبخودی است و بر اثر محرک های پیش آیندی ( شرطی یا غیر شرطی ) فرا خوانده می شود .

درمقابل ،رفتارکنشگرصرفا ازجاند صادرمی شود. نام دیگررفتار کنشگر،فعال است زیرا برخلاف رفتارکنشگربه وسیله پیامدهایش کنترل می شود. (سیف ، 1385)

نقش پیامد ها

شاید مهمترین اصل نظریه ها ی یادگیری رفتاری این باشد که رفتارطبق پیامد های فوری اش تغییرمی کند. پیامدهای خوشایند، رفتاررا نیرومند و پیامد های ناخوشایند آنرا ضعیف می کند ، به عبارت دیگر پیامدهای خوشایند فراوانی پرداختن فرد به رفتاررا افزایش می دهند درحالی که پیامد های ناخوشایند فراوانی رفتاررا کاهش می دهند . اگردانش آموزان از خواندن کتاب لذت ببرند احتمالا به دفعات بیشتری کتاب می خوانند واگرآنها کتاب خوانی را کسل کننده بدانند به دفعات کمتری کتاب می خوانند و فعالیت های دیگری را انتخاب می کنند.

تقویت کننده ها

همانطوریکه گفته شد تقویت کننده عبارت است از هرگونه پیامدی که رفتار را نیرومند سازد یعنی فراوانی آنرا افزایش دهد. اما باید توجه داشت که باید اثربخشی تقویت کننده ثابت شده باشد . مثلا باید مطمئن شویم یک خودکار برای دانش آموزی که از سطح رفاهی بالایی برخورداراست می تواند به عنوان پاداش در نظر گرفته شود .

تقویت کننده ها در دو طبقه گسترده جای می گیرند : نخستین و ثانوی

تقویت کننده های نخستین نیاز های اساسی انسان را ارضاء می کنند مانند آب ، غذا، امنیت و مسائل جنسی . اما تقویت کننده های ثانوی ارزش خود را از طریق مرتبط شدن با تقویت کننده های نخستین یا سایر تقویت کننده های ثانوی تثبیت شده کسب می کنند . مثلا کسب نمره بالا منجر به خرید جایزه برای کودک می شود که نمره بالا نوعی تقویت کننده ثانوی است .

اقسام تقویت کننده های ثانوی

• تقویت کننده های اجتماعی مانند تحسین ، لبخند
• تقویت کننده فعالیت مانند فعالیت های تفریحی
• تقویت کننده های .... مانند پول ، نمره ، ستاره یا امتیازات (روانشناسی تربیتی ، رابرت اسلاوین ترجمه سید محمدی 2006 )

اصل پریماک

یک اصل مهم رفتاراین است که ما می توانیم فعالیتهای کمتر خوشایند(کمترنیرومند)را با متصل کردن آنها به فعالیتهای خوشایند تر،تشویق کنیم. به عبارت دیگر، دسترسی به چیزی خوشایند، به انجام دادن کاری کمتر خوشایند، وابسته می شود. برای مثال، آموزگاری ممکن است بگوید: (به محض اینکه تکلیف ات را انجام دادی، می توانی بروی بیرون ) یا (طرح نقاشی ای را سر و سامان بده تا برایت یک داستان بخوانم). اینها مواردی از اصل پریماک هستند (پریماک1965). اصل پریماک گاهی (اصل مادربزرگ ) نامیده می شود که ازحکم قدیمی (سبزیجاتت را بخورتا بتوانی بازی کنی )اقتباس شده است. آموزگاران می توانند با مشروط کردن مشارکت درفعالیتهای لذتبخش به انجام دادن کارهای کمتر لذتبخش ، ازاصل پریماک استفاده کنند. برای مثال، درمدرسه ابتدایی می توان موسیقی را که اغلب دانش آموزان آنرا فعالیت لذتبخش می دانند، برای بعد از انجام دادن درسی دشواربرنامه ریزی کرد، طوری که دانش آموزان بدانند درصورتی که وقت خود را در آن درس دشوار به بطالت بگذرانند، بخشی از موسیقی مطلوب خود را ازدست خواهند داد.

موارد استفاده ازتقویت درکلاس

اصل یادگیری رفتاری که برای کلاس بسیارمفید است، اصل ساده ای است : رفتارهایی را تقویت کنید که دوست دارید تکرارشوند. امکان دارد این اصل واضح ساده به نظر رسد ولی آنگونه که به نظر می رسد ، آسان نیست. برای مثال ، برخی آموزگاران معتقدند که تقویت ضروری نیست : ( چرا باید آنها را تقویت کنم؟ آنها صرفا کاری را که موظف به انجام آن هستند انجام می دهند! )

رهنمودهادی استفاده از تقویت برای افزایش دادن رفتارمطلوب درکلاس به قرار زیر هستند:

• تصمیم بگیرید چه رفتارهایی را از دانش آموزان انتظاردارید واین رفتارها را وقتی روی می دهند ، تقویت کنید. برای مثال ، کارخوب را تحسین کنید و برای انجام دادن آن به دانش آموزپاداش دهید. کاری که ازتواناییهای دانش آموز بالاتراست را تحسین نکنید یا پاداش ندهید. زمانی که دانش آموزان تکالیف تازه ای را شروع می کنند، نیازدارند که درهر گام تقویت شوند . تقریبهای متوالی آنچه امیدوارید درنهایت انجام شود باید پسخوراند مثبت دریافت کنند. رفتارهای جدید (تکالیف کلاس ) را به اجزای کوچکترتقسیم کنید و پاداشهای مناسبی به آنها بدهید .
• به دانش آموزان بگوئید چه رفتارهایی را انتظار دارید، وقتی رفتارهای مطلوب را انجام دادند و شما آنها را تقویت کردید ، به آنها بگوئید چرا. رهنمودی به دانش آموزان بدهید که ملاکهای شما را هنگام ارزیابی کارآنها ، مورد به مورد ذکرکرده باشد. ازآن پس، دانش آموزان قادرخواهند بود نقاط قوت و ضعف خودشان را از پسخوراندی که ازشما دریافت می کنند، تشخیص دهند.
• رفتارمناسب را به محض اینکه روی می دهند تقویت کنید. تقویت درنگیده از تقویت فوری کمترتاثیر دارد وقتی می خواهید به تکلیفی نمره بدهید ، تا حد امکان فوری به دانش آموزان پسخوراند بدهید. خیلی اهمیت دارد که دانش آموزان بداننددرکلاس چگونه عمل کرده اند ، بنابراین نمرات آنها را به تاخیرنیندازید. هنگام طرح ریزی تکلیف ، همواره باید طرح نمره دادن خودرا درنظر داشته باشیدو بدانید که چه مدت طول خواهد کشید تا به دانش آموزان پسخوراند بدهید.

تقویت کننده های درونی و بیرونی

غالبا مهمترین تقویت کننده ای که رفتاررا نگه می دارد، لذت ذاتی در انجام دادن آن رفتاراست .برای مثال ، اکثرافراد سرگرمیهایی دارند که بدون هرگونه پاداشی، برای مدت طولانی روی آنها کارمی کنند. افراد دوست داند بدون هیچ دلیلی غیرازتفریح کردن نقاشی کنند، کتاب بخوانند، آوازبخوانند ، بازی کنند و پیاده روی یا شنا کنند. این نوع تقویت کننده ها تقویت کننده درونی نامیده می شوند و افراد را می توان به این صورت توصیف کرد که برای انجام دادن فعالیتی خاص انگیزه درونی دارند. تقویت کننده های درونی برخلاف تقویت کننده های بیرونی هستند که عبارتند از : تحسین یا پاداشهایی که برای با انگیزه کردن افرادجهت انجام دادن رفتاری داده می شوند که بدون آنها ممکن است آن رفتار را انجام ندهند . شواهدی وجود دارند مبنی براینکه تقویت کردن کودکان برای رفتارهای خاصی که درهر صورت آنها را انجام می دهند، انگیزش درونی دراز مدت آنها را تضعیف می کند. پژوهش درباره این موضوع نشان می دهد که اثرتضعیف کننده تقویت کننده های بیرونی فقط درموقعیت های محدودی روی می دهد . یکی ازاین موقعیتها پاداش دادن به کودکان برای انجام دادن یک فعالیت بدون هر گونه معیارعملکرد است و دیگری، پاداش دادن به کودکان برای انجام دادن فعالیتی است که بدون هر گونه پاداشی خودشان آن را انجام می دهند. تحسین کلامی و انواع دیگرپسخوراند، تقویت کننده های بیرونی هستند که علاقه درونی را افزایش (نه کاهش ) می دهند. چیزی که این پژوهش برای کاربست توصیه می کند این است که آموزگاران باید درمورد دادن تقویت کننده های مادی به کودکان برای فعالیتهایی که خودشان آنها را انجام داده اند ، محتاط باشند. بااین حال ، درمورد اغلب تکالیف مدرسه که اکثردانش آموزان خودشان آنها را انجام نخواهند داد، نباید نگران آن باشیم که استفاده از تقویت کننده های بیرونی انگیزش درونی آنها را تضعیف کند ، مخصوصا اگراین تقویت کننده ها اجتماعی باشند و مهرتاییدی برتسلط واستقلال روز افزون دانش آموزان باشند. (روانشناسی تربیتی ، رابرت اسلاوین ترجمه سید محمدی 2006 )

تقویت کنندههای عملی:

هرچیزی که کودک